Przyczyny niedokrwistości u dzieci
Anna Posmykiewicz

Przyczyny niedokrwistości u dzieci

Najczęstszym rodzajem niedokrwistości (czyli anemii) jest u dzieci niedokrwistość spowodowana niedoborem żelaza. Pojawia się ona głównie w okresie intensywnego wzrostu dziecka, czyli przede wszystkim w okresie pierwszych dwóch lat życia malucha (zwykle pomiędzy 6 a 24 miesiącem życia) oraz w okresie dojrzewania. Niedokrwistość może też pojawić się wcześniej, jeśli zapasy żelaza w chwili urodzenia były mniejsze niż zwykle, zdarza się to często w przypadku wcześniactwa, w sytuacji, kiedy matka w okresie ciąży cierpiała z powodu niedokrwistości, jak również wówczas, kiedy w okresie okołoporodowym lub późniejszym doszło do znacznej utraty krwi. W przypadku tych dzieci z grup ryzyka powinny one otrzymywać żelazo profilaktycznie od trzeciego miesiąca życia do końca pierwszego roku życia.

Jakie są objawy niedokrwistości z niedoboru żelaza?

Wszystko uzależnione jest od tego, jak duży jest ten niedobór. W przypadku małego niedoboru nie stwierdza się zwykle żadnych objawów. W przypadku niedoboru większego i zaczyna obserwować się osłabienie, jak również apatię, senność i rozdrażnienie. Dzieci mogą szybko się męczyć, mogą skarżyć się na bóle głowy oraz uczucie kołatania serca. Skóra dzieci z niedokrwistością z niedoboru żelaza jest blada, podobnie jak śluzówki jamy ustnej i spojówki. W czasie badania lekarskiego nad sercem lekarz często wysłuchuje szmer skurczów, typowe są kruche i łamliwe paznokcie, często zaczynają wypadać włosy, skóra jest sucha i szorstka, a w kącikach ust mogą pojawić się zajady. Często u dzieci tych obserwuje się zahamowanie przyrostu masy ciała i wzrostu oraz zdecydowanie większą zdolność do nawracających zakażeń.

W jaki sposób rozpoznaje się niedokrwistość z niedoboru żelaza?

Do rozpoznania wystarczy wykonanie badania morfologii krwi, w którym będzie można zaobserwować przede wszystkim obniżony poziom hemoglobiny i hematokrytu. Ponadto inne pomocne badania to poziom żelaza i ferrytyny (magazyn żelaza), który też będzie obniżony. Dochodzi natomiast do podwyższenia wskaźnika całkowitej zdolności wiązania żelaza, zwiększa się też wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego.

Powiązane produkty

W jaki sposób leczy się niedokrwistość z niedoboru żelaza? 

Leczenie niedokrwistości z niedoboru żelaza polega na podawaniu preparatów żelaza we właściwie dobranej do wieku i masy ciała dziecka dawce. W czasie leczenia żelazem wskazane jest podawanie też witaminy C oraz B6, które ułatwiają przyswajanie żelaza. Należy spożywać też duże ilości mięs, ryb, warzyw i owoców, które są bogate w żelazo. Unikać natomiast należy mleka, mąki i kasz, które pogarszają wchłanianie żelaza. Zdarza się, że w czasie kuracji żelazem u dzieci może pojawić się biegunka lub odwrotnie – zaparcie, czasami obecne są też nudności, wymioty i bóle brzucha, a stolec może mieć czarne zabarwienie, co świadczy o tym, że żelazo jest przyjmowane regularnie. 
Innym rodzajem niedokrwistości u dzieci może być niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego i witaminy B12. Ten rodzaj niedokrwistości zalicza się do tzw. niedokrwistości megaloblastycznych, czyli takich, w przebiegu których krwinki czerwone mają dużą objętość.

Kiedy dochodzi do rozwoju tego rodzaju niedokrwistości?

Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego powstaje w sytuacji, kiedy powyższych witamin jest za mało. Niedobór witaminy B12 występuje zwykle wskutek niedostatecznej jej podaży w pokarmie (głównie w przypadku wegetarianizmu) lub też w przypadku zaburzonego jej wchłaniania w jelitach. Do zaburzeń wchłaniania witaminy B12 w jelitach dochodzi zwykle w przebiegu choroby Crohna, po resekcji jelit, w przypadku przewlekłego zapalenia trzustki lub też w zaburzeniach wydzielania tzw. czynnika wewnętrznego, który ułatwia wchłanianie witaminy B12. Do niedoboru kwasu foliowego może dojść u dziecka w okresie szybkiego wzrostu, w przypadku nieprawidłowej diety (niedożywienie, karmienie dziecka tylko kozim mlekiem), w przypadku zaburzeń wchłaniania (głównie dotyczących jelita cienkiego, zwykle w przebiegu celiakii) oraz w sytuacji, kiedy przyjmowane są niektóre leki (leki przeciwdrgawkowe jak fenytoina czy fenobarbital oraz cytostatyki – metotreksat). Na niedobór kwasu foliowego dość mocno narażone są wcześniaki, które mają niewielkie zapasy kwasu foliowego.

Jakie są objawy niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego i witaminy B12?

Przede wszystkim można zaobserwować bladożółte zabarwienie skóry. Dzieci mają zmniejszony apetyt, są rozdrażnione lub apatyczne. Ponadto można też stwierdzić brak przyrostu masy ciała oraz zahamowanie dojrzewania płciowego. W badaniu fizykalnym lekarz może czasami stwierdzić powiększoną wątrobę i śledzionę, jak również obrzęki czy cechy skazy krwotocznej. Zdarzają się też zaburzenia neurologiczne, charakterystyczny jest też czerwony, wygładzony język.

Jak stawia się rozpoznanie niedokrwistości megaloblastycznej?

Rozpoznanie można postawić na podstawie morfologii krwi, w której stwierdzi się zwiększoną objętość krwinki czerwonej oraz zwiększoną średnią masę hemoglobiny w krwince czerwonej. Poza tym typowe jest obniżenie poziomu wit. B12 i kwasu foliowego w surowicy.

Jak leczy się niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego?

Leczenie niedokrwistości megaloblastycznej polega na ustaleniu właściwej diety oraz suplementacji witaminy B12 i kwasu foliowego. Profilaktyka niedoboru kwasu foliowego powinna natomiast obejmować głównie wcześniaki.
Zdecydowanie rzadziej u dzieci występują innego rodzaju niedokrwistości. Zalicza się do nich niedokrwistości aplastyczne, które spowodowane są zmniejszeniem liczby komórek macierzystych w szpiku kostnym i /lub zaburzeniem możliwości ich odnowy i różnicowania. Ponadto zdarzają się też niedokrwistości hemolityczne, czyli niedokrwistości mające związek z nadmiernym niszczeniem krwinek czerwonych pod wpływem różnych czynników, zarówno wrodzonych, jak i nabytych. Te rodzaje niedokrwistości są dużo groźniejsze, wymagają zdecydowanie bardziej specjalistycznego leczenia, czasami w ich przebiegu niestety zachodzi też potrzeba hospitalizacji.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Anemia u dzieci – przyczyny i leczenie niedokrwistości u dziecka

    Niedokrwistość u dzieci może wystąpić w każdym wieku. Grupy najbardziej narażone na jej rozwój to maluchy w wieku od 6 miesięcy do 5 lat, dziewczęta w okresie pokwitania oraz młodzież wyczynowo uprawiająca sport. Najczęstszą przyczyną anemii u dzieci jest niedokrwistość z niedoboru żelaza, choć może mieć ona także inne podłoże. Kiedy podejrzewać anemię u dziecka, jak ją rozpoznać i leczyć?

  • Żelazo (Fe) – badanie mikroelementów we krwi. Norma, niedokrwistość, hemochromatoza

    Żelazo jest głównym składnikiem hemoglobiny i mioglobiny, czyli białek odpowiadających za transport tlenu i dwutlenku węgla za pośrednictwem krwi. Ilość żelaza w organizmie zależy od wielu czynników, do których zalicza się przede wszystkim podaż tego mikroelementu wraz z pożywieniem oraz stopień wchłaniania i utraty żelaza w przewodzie pokarmowym, moczowym czy drogach rodnych. Wyjątkową zmienność stężenia żelaza we krwi zauważa się u kobiet miesiączkujących. Jak wygląda badanie poziomu żelaza w surowicy krwi, jak się do niego przygotować, ile kosztuje i jak groźne są nadmiar i niedobór żelaza? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Dieta w anemii z niedoboru żelaza

    Anemia z niedoboru żelaza występuje w różnych okresach życia, zarówno u niemowląt, dzieci, jak i u dorosłych. Dowiedz się więcej, jakie są jej przyczyny oraz w jaki sposób dieta może pomóc w jej leczeniu.

  • Jak „uporać się” z niedokrwistością?

    Osłabienie, rozdrażnienie, kłopoty z koncentracją – każdy z nas ma takie okresy w życiu. Takie objawy mogą oznaczać niedokrwistość. Należy wówczas zbadać morfologię. Jeżeli wyniki będą w porządku – wystarczy trochę ruchu na świeżym powietrzu oraz witamin i wszystko wróci do normy. Jeżeli w badaniu wyszły nieprawidłowości, warto przyjrzeć się diecie.

  • Laktoferyna – na co działa? Właściwości, dawkowanie

    Laktoferyna jest białkiem, któremu przypisuje się działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne, immunoregulujące i przeciwzapalne. Ponadto laktoferyna chelatuje jony żelaza, dzięki czemu pełni także funkcję regulatora wchłaniania żelaza, szczególnie u noworodków i małych dzieci. U najmłodszych dzieci ściany jelit charakteryzują się dużą przepuszczalnością, dzięki czemu laktoferyna może być dostarczona do organizmu i uruchomić swoją wielokierunkową aktywność.

  • Niedokrwistość - przyczyny, rodzaje, leczenie

    Czujesz osłabienie, trudno jest ci się skoncentrować, szybko się męczysz? Warto sprawdzić czy to nie anemia. Dowiedz się na czym polega niedokrwistość, jakie wyróżniamy jej rodzaje? Przeczytaj, jakie są przyczyny anemii.

  • Jak zdiagnozować niedokrwistość?

    Poznaj objawy niedokrwistościa, a także metody jej diagnozowania.

  • Czym jest ferrytyna i jak podnieść jej poziom?

    Ferrytyna jest białkiem, którego zadaniem jest magazynowanie w wątrobie żelaza. Można śmiało stwierdzić, że jest to swoisty magazyn, z którego organizm czerpie zapasy żelaza, kiedy jego ilość dostarczana na bieżąco jest niewystarczająca i zaczyna nagle się obniżać. Poziom ferrytyny w krwi jest uzależniony od płci, a zakres normy jest dość szeroki. Dla kobiet prawidłowe wartości ferrytyny wynoszą 10-200 mikrogramów/litr, zaś dla mężczyzn – 15-400 mikrogramów/litr. Oznaczenie poziomu ferrytyny jest doskonałym wskaźnikiem, pozwalającym u pacjenta rozpoznać niedokrwistość z niedoboru żelaza – w takiej sytuacji poziom ferrytyny ulega obniżeniu.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl