Koci katar – objawy, leczenie, profilaktyka. Kiedy zabrać kota do weterynarza?

Koci katar to choroba występująca u kotów, wywoływana przez wirusy Feline Calicivirus (FCV) oraz Feline Herpesvirus (FHV-1). Chociaż jej nazwa nie brzmi groźnie, nieleczona może prowadzić do przykrych powikłań, zwłaszcza u kociąt, kocich seniorów lub kotów z obniżoną odpornością. Jak rozpoznać koci katar i jak go leczyć?

1. Czym jest koci katar?
2. Objawy kociego kataru u kota
3. Leczenie kociego kataru
4. Profilaktyka kociego kataru – szczepienia
5. Koci katar – kiedy skonsultować się z lekarzem weterynarii?
6. Koci katar – najczęściej zadawane pytania
7. Koci katar – podsumowanie

Czym jest koci katar?

Koci katar to potoczna nazwa zakaźnego zapalenia górnych dróg oddechowych u kotów. Choroba jest wysoce zaraźliwa i objawia się katarem, kichaniem, zapaleniem spojówek i jamy ustnej. W cięższych przypadkach może prowadzić do powikłań, takich jak utrata wzroku czy nawet śmierć – zwłaszcza u kociąt. Leczenie polega na opiece wspomagającej, wprowadzeniu antybiotykoterapii przy wystąpieniu powikłań bakteryjnych, a profilaktyka obejmuje przede wszystkim szczepienia.

Przyczyny kociego kataru

Koci katar jest wywoływany głównie przez Feline Calicivirus (FCV) oraz Feline Herpesvirus (FHV-1). Oba wirusy szybko rozprzestrzeniają się, szczególnie w dużych skupiskach kotów. Do zarażenia dochodzi przez kontakt z wydzielinami chorego zwierzęcia, takimi jak ślina, wydzielina z nosa i oczu, kontakt z zakażonymi przedmiotami (miski, kuweta, legowiska, itp.) oraz drogą kropelkową. Na zarażenie są szczególnie podatne kocięta, starsze koty oraz te z osłabionym układem odpornościowym.

Objawy kociego kataru u kota

Objawy typowe dla Feline Calicivirus (FCV), kaliciwirozy

• kichanie,
• wyciek z nosa,
• zapalenie spojówek,
• kaszel,
• zmiany w jamie ustnej: owrzodzenia na języku, podniebieniu lub wargach,
• trudności z jedzeniem,
• ślinotok,
• gorączka i osłabienie:
• brak apetytu,
• apatia

Objawy postaci ogólnoustrojowej, ciężki przebieg choroby (FCV-VSD)

• wysoka gorączka – powyżej 40°C.
• obrzęki i owrzodzenia skórne – mogą pojawiać się na głowie, kończynach i tułowiu.
• problemy z oddychaniem – wskazujące na rozwijające się zapalenie płuc.
• zaburzenia pracy narządów wewnętrznych – np. uszkodzenie wątroby lub nerek.

Objawy typowe dla Feline Herpesvirus (FHV-1), herpeswirozy

• wodnisty lub ropny wyciek z nosa i oczu – charakterystyczny objaw zakażenia,
• kichanie i kaszel,
• zapalenie spojówek,
• gorączka,
• utrata apetytu,
• apatia,
• wrzody rogówki (w cięższych przypadkach),
• problemy z oddychaniem – w cięższych przypadkach może dojść do duszności.

U niektórych kotów infekcja może przebiegać łagodnie lub bezobjawowo, ale takie zwierzęta nadal mogą być źródłem zakażenia dla innych kotów.

Leczenie kociego kataru

Pierwszym krokiem do skutecznego leczenia powinna być odpowiednia diagnostyka. Zarówno zakażenie FCV, jak i FHV wymaga leczenia weterynaryjnego. Diagnostyka może obejmować badanie PCR, gdzie analizowany jest wymaz z jamy ustnej, nosa lub spojówek. Innym rozwiązaniem jest wykonanie w gabinecie testu płytkowego, który daje wynik już po 10 minutach i ma sporą dokładność. Test PCR polega na wykrywaniu w próbce DNA wirusa, a test płytkowy bada obecność antygenów wirusa w próbce.

Jeśli zakażenie wikłane jest infekcją bakteryjną konieczne jest wykonanie posiewu z antybiogramem, żeby można było wprowadzić celowaną antybiotykoterapię.

Ponieważ obecnie medycyna weterynaryjna nie dysponuje lekiem specyficznym dla FCV czy FHV, który eliminowałby te wirusy z organizmu, leczenie jest głównie objawowe. Zarówno w przypadku FCV i FHV polega najczęściej na podaniu leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, podaniu dożylnie płynów w przypadku stwierdzenia odwodnienia, inhalacji oraz odpowiedniej suplementacji (np. wzmożona podaż NNKT Omega-3, które stymulują pracę układu odpornościowego). Ważna jest również odpowiednia dieta chorego kota, posiłki powinny być odżywcze i pobudzające apetyt, aby koci organizm nabierał sił do walki z chorobą.

Profilaktyka kociego kataru – szczepienia

Najlepszą profilaktyką w tym przypadku są szczepienia ochronne dostępne w ramach standardowego programu szczepień dla kotów. Uchronią pupila przed ciężkim przebiegiem choroby. Warto również wprowadzić kotu suplementację NNKT Omega-3, co pomoże wzmocnić odporność. Bardzo pomocne jest również zachowanie higieny – regularne mycie misek, kuwety i pranie legowisk. W przypadku przebywania w dużym skupisku kotów (np. osoby pracujące w schronisku czy gabinecie weterynaryjnym) dobrze jest mieć odzież ochronną lub na zmianę, aby zmniejszyć ryzyko przeniesienia wirusa na ubraniach do domu.

Koci katar – kiedy skonsultować się z lekarzem weterynarii?

Koci katar, mimo niegroźnie brzmiącej nazwy, nie jest chorobą, którą można zbagatelizować. Najlepiej od razu skonsultować się z lekarzem w momencie wystąpienia wcześniej wymienionych objawów. Im wcześniej podjęte leczenie, tym większa szansa na łagodniejszy przebieg choroby.

Koci katar – najczęściej zadawane pytania

Czy koci katar sam przejdzie?

Mimo tego, że nie jest jeszcze dostępny lek eliminujący FHV czy FCV, a leczenie przebiega objawowo, kociego kataru nie można zlekceważyć. Nie jest to choroba, która ustąpi samoistnie, szczególnie jeśli zapadają na nią kocięta, koty starsze czy te zmagające się ze spadkiem odporności.

Czym grozi nieleczony koci katar?

Nieleczony koci katar, w zależności od tego jakim wirusem organizm został zainfekowany, grozi takimi konsekwencjami jak np. owrzodzenia rogówki, które mogą skutkować nawet koniecznością usunięcia gałki ocznej, uszkodzenia śluzówki jamy ustnej, przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa i tchawicy, zapalenie płuc, uszkodzenia narządów wewnętrznych (nerki, wątroba), problemy ze stawami, przewlekłe problemy stomatologiczne spowodowane nadżerkami w jamie ustnej. Ponad to, po przechorowaniu przez kota herpeswirozy, wirus pozostaje w stanie latencji, czyli uśpienia w organizmie i może aktywować się w momentach osłabienia odporności czy silnego stresu, powodując nawrót choroby.

Czy ludzie mogą zarazić się od kotów kocim katarem?

Nie, zarówno kaliciwirus jak koci herpeswirus atakują jedynie koty i inne zwierzęta z rodziny kotowatych. Ludzie są odporni na te konkretne patogeny.

Jak długo trwa koci katar?

Wszystko zależy od wieku, ogólnej kondycji organizmu i tego, jak wydolny jest układ odpornościowy.

W przypadku wdrożenia leczenia objawy kliniczne ustępują w ciągu około 14 dni. W cięższych przypadkach mogą występować nawet przez kilka tygodni. Kot raz zarażony herpeswirusem zazwyczaj zostaje jego dożywotnim, bezobjawowym nosicielem. Wirus przebywa w stanie uśpienia w zwojach nerwowych i może powodować nawroty choroby w stanie wzmożonego stresu i spadku odporności.

Czy kichanie u kota oznacza koci katar?

Wbrew nazwie, koci katar nie zawsze łączy się z kichaniem. Jest to potoczna nazwa określająca zakażenie kocim herpeswirusem lub kaliciwirusem. Jeśli kichaniu towarzyszą inne objawy, takie jak wyciek z nosa i oczu, apatia, utrata apetytu, gorączka, kaszel, zapalenie spojówek czy wystąpienie owrzodzeń w obrębie jamy ustnej – wówczas można podejrzewać wystąpienie kociego kataru. Jeśli kot kicha sporadycznie, jest to naturalna, fizjologiczna reakcja obronna organizmu przed np. drobinkami kurzu, które dostają się do jamy nosa.

Koci katar – podsumowanie

Pomimo niewinnie brzmiącej nazwy, koci katar to poważny problem i im szybsza reakcja opiekuna, tym większe szanse na łagodny przebieg choroby. Bardzo ważne jest zachowanie na co dzień higieny oraz zastosowanie profilaktyki w postaci kompletu szczepień ochronnych. W przypadku wystąpienia objawów choroby, należy od razu zgłosić się do lekarza weterynarii.