Groźna bakteria EHEC atakuje na wschodzie Niemiec i w Belgii. Są przypadki śmiertelne

W Niemczech i Belgii odnotowano liczne, w tym również śmiertelne, przypadki zakażeń groźną bakterią EHEC. Patogen jest odmianą pałeczki okrężnicy Escherichia coli i wywołuje ciężkie zapalenia jelit. Władze sanitarne wycofały podejrzane produkty mięsne z rynku i sprawdzają kolejne możliwe przyczyny infekcji.

1. Rosnąca liczba zakażeń – skala problemu
2. Czym jest bakteria EHEC? Objawy zatrucia
3. Skąd się bierze EHEC? Jak się przenosi i jak się chronić?
4. Kolejny przypadek wzrostu liczby infekcji EHEC w Niemczech
5. Zakażenia EHEC – podsumowanie

Rosnąca liczba zakażeń – skala problemu

W regionie Meklemburgia-Pomorze Przednie w Niemczech potwierdzono dotychczas 17 zakażeń bakterią EHEC, z czego większość przypadków dotyczy dzieci – kilkoro z nich wymagało hospitalizacji na oddziałach intensywnej terapii. To jak dotąd największe ognisko choroby.

Chociaż służby sanitarne badają potencjalne źródła, na razie nie ma jednoznacznego potwierdzenia, czy zakażenia pochodzą wyłącznie ze skażonej żywności – najprawdopodobniej cebulowej kiełbasy paczkowanej o nazwie Zwiebelmettwurst (numer partii: 133, producent: Schleizer Fleisch- und Wurstwaren GmbH w Turyngii). Producent zdecydował o wycofaniu swoich produktów z obrotu w wielu landach, m.in. w Badenii-Wirtembergii, Hamburgu, Meklemburgii-Pomorzu Przednim, Nadrenii Północnej-Westfalii, Saksonii-Anhalt, Brandenburgii, Bawarii, Hesji, Dolnej Saksonii, Saksonii i Turyngii. Eksperci nie wykluczają, że bakteria mogła przenieść się również poprzez bezpośredni kontakt ze zwierzętami, np. bydłem hodowlanym.

Ostatnie doniesienia wskazują, że od połowy sierpnia 2025 roku w Belgii odnotowano śmiertelne przypadki zakażeń EHEC. Według najnowszych danych potwierdzono osiem zgonów spowodowanych zakażeniem szczepem STEC O157 – siedem we Flandrii i jeden przypadek w Walonii. Wszystkie zainfekowane osoby pochodziły z domów opieki.

Warto dodać, że zakażenia EHEC występują regularnie, jednak duża liczba zachorowań u dzieci w krótkim czasie jest powodem do szczególnego niepokoju i wdrożenia wszelkich niezbędnych działań w celu ustalenia przyczyny infekcji.

Czym jest bakteria EHEC? Objawy zatrucia

Bakterie EHEC wytwarzają toksyny zwane toksynami Shiga, które są odpowiedzialne za poważne objawy zatrucia. Typowe objawy infekcji EHEC przypominają zatrucie pokarmowe:

• wodnista biegunka,
• nudności,
• wymioty,
• bóle brzucha.

W cięższych przypadkach biegunka może mieć charakter krwawy, a u około 10% pacjentów zakażenie rozwija się w HUS (zespół hemolityczno-mocznicowy, ang. Hemolytic Uremic Syndrome). Powikłanie to powoduje uszkodzenie nerek i krwinek czerwonych. Jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci, ponieważ ich układ odpornościowy jest mniej rozwinięty.

Skąd się bierze EHEC? Jak się przenosi i jak się chronić?

Bakteria EHEC (Enterohemorrhagic Escherichia coli) występuje naturalnie w jelitach przeżuwaczy, takich jak bydło, owce, kozy czy jelenie. Zwierzęta te są bezobjawowymi nosicielami – nie chorują, ale mogą wydalać bakterie z kałem, co sprzyja skażeniu środowiska.

Do organizmu człowieka EHEC trafia najczęściej przez:

• niedogotowane lub surowe mięso (zwłaszcza wołowina),
• niepasteryzowane mleko i produkty mleczne,
• zanieczyszczoną wodę,
• surowe warzywa i owoce, które miały kontakt z odchodami zwierząt,
• bezpośredni kontakt z zakażonymi powierzchniami lub osobami (np. w gospodarstwach rolnych, podczas zabawy dzieci w kontakcie ze zwierzętami).

Do zakażenia wystarczy bardzo mała ilość bakterii, a okres inkubacji wynosi zazwyczaj 3–4 dni.

W celu zmniejszenia ryzyka zakażenia eksperci zalecają:

• dokładne mycie owoców i warzyw, a jeśli to możliwe – obieranie ich,
• dokładne i pełne gotowanie/wypiekanie surowych produktów zwierzęcych – mięso powinno osiągać min. 70°C w środku,
• oddzielanie surowych i gotowanych produktów – unikanie ich wzajemnego kontaktu,
• higienę rąk – zwłaszcza przed jedzeniem, po kontakcie ze zwierzętami lub po skorzystaniu z toalety.

Kolejny przypadek wzrostu liczby infekcji EHEC w Niemczech

Obecna sytuacja budzi skojarzenia z największą w historii epidemią EHEC, która miała miejsce w Niemczech w 2011 roku. Wówczas zachorowało blisko 3800 osób, a ponad 50 zmarło. Ostatecznie ustalono, że źródłem zakażeń były skażone kiełki z nasion kozieradki sprowadzonych z Egiptu. Podobnie jak wtedy, dziś również podkreśla się kluczową rolę higieny. Niemiecki Federalny Instytut Oceny Ryzyka (BfR) przypomina, że warzywa i owoce należy dokładnie myć, a surowe produkty pochodzenia zwierzęcego, w tym mięso, powinny być poddawane obróbce termicznej w odpowiednio wysokiej temperaturze.

Zakażenia EHEC – podsumowanie

Nagły wzrost zakażeń EHEC w Meklemburgii-Pomorzu Przednim, głównie wśród dzieci, wskazuje na możliwy wybuch ogniska zakażeń. Podejrzane produkty (kiełbasa cebulowa o nazwie Zwiebelmettwurst) wycofano ze sklepów w wielu landach. Trwa poszukiwanie innych ewentualnych przyczyn zachorowań. Kluczowe zasady profilaktyki to dokładne gotowanie mięsa, mycie warzyw i owoców oraz wysoka higiena.