Czym można zarazić się na basenie? Najczęstsze infekcje i wskazówki, jak ich uniknąć

Basen to nie tylko miejsce relaksu i aktywności fizycznej, ale też potencjalne źródło zakażeń. Woda i wilgoć tworzą idealne środowisko dla drobnoustrojów, które mogą łatwo przenikać do organizmu podczas kąpieli. Nawet najlepsze systemy dezynfekcji nie zawsze eliminują wszystkie patogeny, zwłaszcza gdy użytkownicy basenu nie przestrzegają zasad higieny.

1. Najczęstsze choroby, którymi można się zarazić na basenie
2. Jak dochodzi do zakażeń drobnoustrojami podczas kąpieli?
3. Co zrobić, żeby nie zarazić się chorobą na basenie lub kąpielisku?
4. Kiedy zrezygnować z kąpieli w basenie?
5. Choroby na basenie i kąpielisku – najczęściej zadawane pytania
6. Choroby na basenie i kąpielisku – podsumowanie

Najczęstsze choroby, którymi można się zarazić na basenie

Korzystanie z basenów publicznych wiąże się z ryzykiem kontaktu z różnymi drobnoustrojami chorobotwórczymi. Wilgotne i ciepłe środowisko sprzyja rozwojowi bakterii, grzybów oraz pasożytów, które mogą prowadzić do różnych chorób.

Najczęstsze „basenowe” infekcje:

Grzybica skóry i paznokci

Grzyby dermatofityczne rozwijają się w wilgotnym i ciepłym środowisku. Basenowe prysznice, szatnie i brodziki to miejsca, w których można łatwo zarazić się grzybicą skóry, np. grzybicą stóp (tzw. stopa atlety). Infekcja objawia się swędzeniem, zaczerwienieniem i łuszczeniem skóry, najczęściej między palcami. Można również zauważyć pęknięcia skóry, odczuwać pieczenie oraz nieprzyjemny zapach.

Zapalenie ucha zewnętrznego („ucho pływaka”)

Infekcja bakteryjna ucha jest najczęściej wywoływana przez pałeczkę ropy błękitnej Pseudomonas aeruginosa. Ciepłe i wilgotne środowisko przewodu słuchowego sprzyja rozwojowi tego patogenu. Schorzenie objawia się bólem ucha, swędzeniem, zaczerwienieniem oraz wydzieliną z ucha. Może także wystąpić uczucie zatkanego ucha, a czasem nawet lekkie osłabienie słuchu.

Pseudomonas aeruginosa jest również częstą przyczyną tzw. zielonego paznokcia — charakterystycznego zakażenia paznokci u osób, które m.in. często korzystają z basenów. Objawia się zielononiebieskim przebarwieniem płytki oraz jej rozpulchnieniem i bolesnością. Bakteria ta potrafi przetrwać w chlorowanej wodzie basenowej, zwłaszcza gdy higiena obiektu jest niewystarczająca.

Zakażenia układu pokarmowego

Bakterie, takie jak Escherichia coli, Salmonella, Campylobacter, oraz wirusy (np. norowirusy) powodujące zatrucia pokarmowe mogą być przenoszone przez skażoną wodę basenową, szczególnie przy niedostatecznym chlorowaniu. Objawy infekcji powyższymi patogenami mogą pojawić się już po kilku godzinach po wizycie na basenie. Najczęstszymi symptomami są biegunka (wodnista lub krwawa), ból brzucha i skurcze jelit, nudności i wymioty, gorączka, ogólne osłabienie, bóle głowy i mięśni czy odwodnienie.

Kandydoza (drożdżakowe zakażenia intymne)

Chociaż drożdżaki są częścią naturalnej flory, wilgotne środowisko i chlorowana woda mogą zaburzać równowagę mikrobiologiczną i zwiększać ryzyko infekcji, takich jak grzybica pochwy (zapalenie błony śluzowej pochwy), zapalenie sromu, infekcje skóry (np. drożdżakowe zapalenie skóry) oraz zakażenia jamy ustnej (kandydoza jamy ustnej).

Zakażenia pasożytnicze (np. Giardia lamblia, Cryptosporidium)

Pasożyty te są odporne na działanie chloru i mogą przenosić się poprzez skażoną wodę basenową. Po zakażeniu wywołują najczęściej ostre, wodniste biegunki, bóle brzucha, nudności, wymioty, gorączkę, osłabienie oraz odwodnienie. W niektórych przypadkach infekcja może prowadzić do długotrwałych problemów trawiennych i przewlekłych dolegliwości jelitowych.

Jak dochodzi do zakażeń drobnoustrojami podczas kąpieli?

Czynniki środowiskowe i behawioralne, które wpływają na ryzyko rozwoju chorób basenowych:

• Wilgotność i ciepło – woda w basenie ma zwykle temperaturę 26–30°C, co jest optymalne dla wzrostu wielu patogenów, zwłaszcza bakterii i grzybów. Wilgotne otoczenie sprzyja utrzymywaniu się mikroorganizmów na powierzchniach, takich jak chodniki, poręcze czy brodziki.
• Wielu użytkowników – z basenu intensywnie korzysta duża liczba osób, często z różnym stanem zdrowia, co zwiększa ryzyko przeniesienia drobnoustrojów. Woda bywa skażona m.in. przez wydzieliny ciała (pot, mocz, ślina) oraz drobne zanieczyszczenia organiczne.
• Niewystarczająca dezynfekcja – chlor jest standardowym środkiem dezynfekującym wodę basenową, jednak jego skuteczność zależy od właściwego dawkowania i utrzymania odpowiednich parametrów pH. Zbyt niskie lub zbyt wysokie stężenie chloru, zanieczyszczenia organiczne oraz obecność patogenów odpornych (np. Cryptosporidium) mogą powodować niedostateczną dezaktywację drobnoustrojów.
• Kontakt ze skażonymi powierzchniami – badania wykazały, że bakterie takie jak Pseudomonas aeruginosa i Staphylococcus aureus mogą utrzymywać się na wilgotnych powierzchniach przez wiele godzin, dlatego stanowią źródło zakażeń przy kontakcie ze skórą czy błonami śluzowymi.
• Niewłaściwe zachowania użytkowników – nieprzestrzeganie zasad higieny, takich jak kąpiel przed wejściem do basenu czy unikanie oddawania moczu w wodzie, znacząco zwiększa ryzyko skażenia wody i rozprzestrzeniania się patogenów.

Zakażenia na basenie mogą powstać na skutek:

• bezpośredniego kontaktu z zakażoną wodą lub powierzchniami (np. poręcze, brodziki, prysznice),
• uszkodzenia skóry lub błon śluzowych (np. otarcia, drobne rany), które ułatwia penetrację drobnoustrojów,
• przeniesienia patogenów z rąk do ust, nosa lub oczu (np. po dotknięciu zanieczyszczonych powierzchni),
• niewłaściwej higieny osobistej użytkowników basenu (np. brak kąpieli przed wejściem do wody, załatwianie potrzeb fizjologicznych w wodzie),
• wdychania aerozolu wodnego zawierającego bakterie (np. Legionella pneumophila).

Co zrobić, żeby nie zarazić się chorobą na basenie lub kąpielisku?

Najważniejsza jest profilaktyka, która powinna obejmować:

• dokładne mycie ciała przed wejściem do basenu,
• używanie klapek na basenie i w szatniach,
• unikanie kąpieli przy otwartych ranach, stanach zapalnych skóry lub infekcjach,
• niepołykanie wody basenowej,
• regularne korzystanie z pryszniców po wyjściu z basenu,
• wybieranie basenów, które przestrzegają zasad dezynfekcji i mają certyfikaty higieniczne,
• unikanie basenów, w których woda jest mętna lub nieprzyjemnie pachnie,
• noszenie kąpielówek i ręczników przeznaczonych tylko na basen oraz regularne ich pranie,
• szczególną ostrożność w przypadku dzieci i osób z osłabioną odpornością.

Kiedy zrezygnować z kąpieli w basenie?

Należy unikać kąpieli, gdy:

• ma się infekcje skóry (np. grzybicę, opryszczkę) lub otwarte rany,
• występują infekcje dróg oddechowych lub układu moczowo-płciowego (np. zapalenie pęcherza lub okolic intymnych),
• odczuwamy ból lub dyskomfort podczas kąpieli w wodzie basenowej,
• basen ma złe opinie dotyczące higieny lub sanitariatów,
• woda jest mętna, nieprzyjemnie pachnie lub basen nie ma odpowiedniej dezynfekcji,
• występuje epidemia chorób przenoszonych drogą wodną w okolicy.

Choroby na basenie i kąpielisku – najczęściej zadawane pytania

Czy na basenie można dostać infekcji intymnej?

Tak, wilgotne środowisko i chlor mogą zaburzać naturalną mikroflorę, co sprzyja rozwojowi drożdżaków i innych patogenów powodujących infekcje intymne.

Czy można zarazić się owsikami na basenie?

Owsiki przenoszą się głównie drogą fekalno-oralną i przez bezpośredni kontakt z zainfekowanymi osobami. Ryzyko zakażenia na basenie jest bardzo niskie, jeśli przestrzegane są zasady higieny.

Jakie są objawy zatrucia wodą z basenu?

Najczęstsze symptomy zatrucia wodą z basenu to bóle brzucha, biegunka, nudności, wymioty, gorączka i osłabienie.

Czy od chloru można dostać infekcji intymnej?

Chlor sam w sobie nie wywołuje infekcji, ale może podrażniać błony śluzowe i skórę, co z kolei może ułatwiać rozwój patogenów.

Czy można się kąpać w wodzie z bakteriami E. coli?

Nie, obecność E. coli świadczy o skażeniu fekalnym wody, co stwarza wysokie ryzyko zakażeń układu pokarmowego i innych infekcji.

Choroby na basenie i kąpielisku – podsumowanie

Baseny są potencjalnym źródłem zakażeń bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych i pasożytniczych, szczególnie przy złej higienie i słabej dezynfekcji. Profilaktyka ma kluczowe znaczenie i obejmuje higienę osobistą, unikanie kąpieli z uszkodzoną skórą oraz korzystanie z basenów spełniających normy sanitarne. Należy pamiętać, że choć chlorowanie jest skuteczne, nie eliminuje wszystkich patogenów (np. Cryptosporidium), dlatego ostrożność jest niezbędna.