Czym można zarazić się na basenie? Najczęstsze infekcje i wskazówki, jak ich uniknąć

Basen to nie tylko miejsce relaksu i aktywności fizycznej, ale też potencjalne źródło zakażeń. Woda i wilgoć tworzą idealne środowisko dla drobnoustrojów, które mogą łatwo przenikać do organizmu podczas kąpieli. Nawet najlepsze systemy dezynfekcji nie zawsze eliminują wszystkie patogeny, zwłaszcza gdy użytkownicy nie przestrzegają zasad higieny.

1. Najczęstsze choroby, którymi można się zarazić na basenie
2. Jak dochodzi do zakażeń drobnoustrojami podczas kąpieli?
3. Co zrobić, by się nie zarazić chorobą na basenie lub kąpielisku?
4. Kiedy zrezygnować z kąpieli w basenie?
5. Choroby na basenie i kąpielisku – najczęściej zadawane pytania
6. Choroby na basenie i kąpielisku – podsumowanie 

Najczęstsze choroby, którymi można się zarazić na basenie

Korzystanie z basenów publicznych wiąże się z ryzykiem kontaktu z różnymi drobnoustrojami chorobotwórczymi. Wilgotne i ciepłe środowisko sprzyja rozwojowi bakterii, grzybów oraz pasożytów, które mogą prowadzić do różnych chorób. 

Do najczęstszych „basenowych” infekcji można zaliczyć: 

Grzybica skóry i paznokci 

Grzyby dermatofityczne rozwijają się w wilgotnym, ciepłym środowisku. Basenowe prysznice, szatnie i brodziki to miejsca, gdzie łatwo zarazić się grzybicą skóry, np. grzybicą stóp (tzw. stopa atletów). Infekcja objawia się swędzeniem, zaczerwienieniem i łuszczeniem skóry, najczęściej okolicy między palcami. Można zauważyć pęknięcia skóry, odczucie pieczenia oraz nieprzyjemny zapach. 

Zapalenie ucha zewnętrznego („ucho pływaka”) 

Infekcja bakteryjna ucha jest spowodowana najczęściej przez pałeczkę ropy błękitnej Pseudomonas aeruginosa. Ciepłe i wilgotne środowisko przewodu słuchowego sprzyja rozwojowi tego patogenu. Objawia się bólem ucha, swędzeniem, zaczerwienieniem oraz wydzieliną z ucha. Może też wystąpić uczucie zatkanego ucha i czasem lekkie osłabienie słuchu. 

Pseudomonas aeruginosa jest częstą przyczyną tzw. zielonego paznokcia — charakterystycznego zakażenia paznokci u osób, które m.in. często korzystają z basenów. Objawia się zabarwieniem płytki na zielono-niebiesko oraz rozpulchnieniem i bolesnością. Bakteria ta potrafi przetrwać w chlorowanej wodzie basenowej, zwłaszcza gdy higiena obiektu jest niewystarczająca. 

Zakażenia układu pokarmowego 

Bakterie, takie jak Escherichia coli, Salmonella, Campylobacter oraz wirusy (np. norowirusy) powodujące zatrucia pokarmowe, mogą być przenoszone przez skażoną wodę basenową, zwłaszcza jeśli chlorowanie jest niedostateczne. Objawy infekcji powyższymi patogenami mogą pojawić się już po kilku godzinach po wizycie na basenie. Najczęstszymi są biegunka (wodnista lub krwawa), ból brzucha i skurcze jelit, nudności i wymioty, gorączka i ogólne osłabienie, bóle głowy i mięśni czy odwodnienie. 

Kandydoza (drożdżakowe zakażenia intymne)

Chociaż drożdżaki są częścią naturalnej flory, wilgotne środowisko i chlorowana woda mogą zaburzać równowagę mikrobiologiczną, zwiększając ryzyko infekcji, takich jak grzybica pochwy (zapalenie błony śluzowej pochwy), zapalenie sromu, infekcje skóry (np. drożdżakowe zapalenie skóry) oraz zakażenia jamy ustnej (kandydoza jamy ustnej).

Zakażenia pasożytnicze (np. Giardia lamblia, Cryptosporidium)

Pasożyty te są odporne na działanie chloru i mogą przenosić się poprzez skażoną wodę basenową. Po zakażeniu wywołują najczęściej ostre, wodniste biegunki, bóle brzucha, nudności, wymioty, gorączkę, osłabienie oraz odwodnienie. W niektórych przypadkach infekcje te mogą prowadzić do długotrwałych problemów trawiennych i przewlekłych dolegliwości jelitowych.

Jak dochodzi do zakażeń drobnoustrojami podczas kąpieli?

Do czynników środowiskowych i behawioralnych, które wpływają na ryzyko rozwoju chorób basenowych zalicza się:  

• wilgotność i temperatura – woda w basenie utrzymuje się w temperaturze zwykle 26-30°C, co jest optymalne dla wzrostu wielu patogenów, zwłaszcza bakterii i grzybów. Wilgotne otoczenie sprzyja utrzymaniu się mikroorganizmów na powierzchniach, takich jak chodniki, poręcze czy brodziki. 
• wielu użytkowników – baseny to miejsca intensywnego korzystania przez liczne osoby, często z różnym stanem zdrowia, co zwiększa ryzyko przeniesienia drobnoustrojów. Woda bywa skażona m.in. przez wydzieliny ciała (pot, mocz, ślina) oraz drobne zanieczyszczenia organiczne. 
• niewystarczająca dezynfekcja – chlor jest standardowym środkiem dezynfekującym wodę basenową, jednak jego skuteczność zależy od właściwego dawkowania i utrzymania odpowiednich parametrów pH. Zbyt niskie lub zbyt wysokie stężenie chloru, zanieczyszczenia organiczne oraz obecność patogenów odpornych (np. Cryptosporidium) mogą powodować niedostateczną dezaktywację drobnoustrojów.  
• kontakt ze skażonymi powierzchniami – badania wykazały, że bakterie takie jak Pseudomonas aeruginosa i Staphylococcus aureus mogą utrzymywać się na wilgotnych powierzchniach przez wiele godzin, stanowiąc źródło zakażeń przy kontakcie ze skórą czy błonami śluzowymi. 
• niewłaściwe zachowania użytkowników – nieprzestrzeganie zasad higieny, takich jak kąpiel przed wejściem do basenu czy unikanie oddawania moczu w wodzie, znacząco zwiększa ryzyko skażenia wody i rozprzestrzeniania się patogenów. 

Zakażenia na basenie mogą powstać na skutek: 

• bezpośredniego kontaktu z zakażoną wodą lub powierzchniami (np. poręcze, brodziki, prysznice),
• uszkodzenia skóry lub błon śluzowych (np. otarcia, drobne rany) ułatwiające penetrację drobnoustrojów,
• przeniesienia patogenów z rąk do ust, nosa lub oczu (np. po dotknięciu zanieczyszczonych powierzchni),
• zakażenia mogą być także skutkiem niewłaściwej higieny osobistej użytkowników basenu (np. brak kąpieli przed wejściem do wody, załatwianie potrzeb fizjologicznych w wodzie),
• wdychania aerozolu wodnego zawierającego bakterie (np. Legionella pneumophila).

Co zrobić, by się nie zarazić chorobą na basenie lub kąpielisku?

Profilaktyka jest kluczowa i obejmuje: 

• dokładne mycie ciała przed wejściem do basenu, 
• używanie klapek na basenie i w szatniach, 
• unikanie kąpieli przy otwartych ranach, stanach zapalnych skóry lub infekcjach, 
• niepołykanie wody basenowej, 
• regularne korzystanie z pryszniców po wyjściu z basenu, 
• wybieranie basenów, które przestrzegają zasad dezynfekcji i mają certyfikaty higieniczne, 
• unikanie basenów, gdzie woda jest mętna lub nieprzyjemnie pachnie, 
• noszenie kąpielówek i ręczników tylko do tego przeznaczonych, regularne ich pranie, 
• szczególną ostrożność w przypadku dzieci i osób z osłabioną odpornością.  

Kiedy zrezygnować z kąpieli w basenie?

Należy unikać kąpieli, gdy: 

• ma się infekcje skóry (np. grzybicę, opryszczkę) lub otwarte rany, 
• występują infekcje dróg oddechowych lub układu moczowo-płciowego (np. zapalenie pęcherza lub okolic intymnych), 
• odczuwamy ból lub dyskomfort podczas kąpieli w wodzie basenowej, 
• basen ma złe opinie dotyczące higieny lub sanitariatów, 
• woda jest mętna, nieprzyjemnie pachnie lub brak jest odpowiedniej dezynfekcji, 
• podczas epidemii chorób przenoszonych drogą wodną w okolicy. 

Choroby na basenie i kąpielisku – najczęściej zadawane pytania

Czy na basenie można dostać infekcji intymnej?

Tak, wilgotne środowisko i chlor mogą zaburzać naturalną mikroflorę, co sprzyja rozwojowi drożdżaków i innych patogenów powodujących infekcje intymne. 

Czy można zarazić się owsikami na basenie?

Owsiki przenoszą się głównie drogą fekalno-oralną i przez bezpośredni kontakt z zainfekowanymi osobami. Ryzyko zakażenia na basenie jest bardzo niskie, jeśli przestrzegane są zasady higieny. 

Jakie są objawy zatrucia wodą z basenu? 

Najczęstsze symptomy zatrucia woda z basenu to bóle brzucha, biegunka, nudności, wymioty, gorączka i osłabienie.  

Czy od chloru można dostać infekcji intymnej? 

Chlor sam w sobie nie wywołuje infekcji, ale może podrażniać błony śluzowe i skórę, co może ułatwiać rozwój patogenów.  

Czy można się kąpać w wodzie z bakteriami E. coli? 

Nie, obecność E. coli świadczy o skażeniu fekalnym wody, co stwarza wysokie ryzyko zakażeń układu pokarmowego i innych infekcji. 

Choroby na basenie i kąpielisku – podsumowanie 

Baseny są potencjalnym źródłem zakażeń bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych i pasożytniczych, szczególnie przy złej higienie i słabej dezynfekcji. Profilaktyka obejmuje higienę osobistą, unikanie kąpieli z mając uszkodzoną skórę oraz korzystanie z basenów spełniających normy sanitarne. Chlorowanie jest skuteczne, ale nie eliminuje wszystkich patogenów (np. Cryptosporidium), dlatego ostrożność jest niezbędna.