Jak wygląda ugryzienie meszki? Czy można je czymś złagodzić?

Lato to czas spędzany na świeżym powietrzu, co niestety wiąże się z uciążliwością owadów takich jak meszki. Ich bolesne ugryzienia potrafią skutecznie uprzykrzyć nam wypoczynek. Czy meszki w Polsce przenoszą choroby? Jak poradzić sobie ze swędzącym ugryzieniem meszki?

1. Co to są meszki i jak je rozpoznać?
2. Czym żywi się meszka? Jak poznać ugryzienie meszki?
3. Czy ukąszenie meszki jest niebezpieczne?
4. Jak chronić się przed meszkami?
5. Co zrobić po ugryzieniu meszki? Jak złagodzić świąd?
6. Jak rozróżnić ugryzienie meszki od pluskwy i kleszcza?

Co to są meszki i jak je rozpoznać?

Meszki to małe owady zaliczane do muchówek. Są niewielkie – długość ich ciała waha się od 1 mm do 5–6 mm. Owady te są czarne, szare lub brązowe (stąd też anglojęzyczna nazwa black fly, czyli czarna mucha). Charakterystyczną cechą meszek są krótkie i grube odnóża oraz szerokie skrzydła, które zakończone są drobnymi włoskami. Ponadto meszki zaraz za główką mają charakterystyczny garb. W Polsce występuje około 50 gatunków tych owadów, a najbardziej uciążliwym dla ludzi jest gatunek nazywany bolimuszką. Są bardzo dokuczliwe od kwietnia do września, czyli w okresie wiosenno-letnim.

Gdzie żyją meszki?

Meszki preferują wilgotne tereny w pobliżu zbiorników wodnych, takie jak:

• jeziora,
• rzeki,
• potoki,
• rowy melioracyjne,
• lasy,
• gęste zarośla,
• trawy,
• miejsca przy beczkach i innych dużych pojemnikach z wodą.

Czym żywi się meszka? Jak poznać ugryzienie meszki?

Samce meszek żywią się nektarem kwiatów i sokiem roślin. Natomiast samice, aby złożyć jaja, potrzebują białka, które pozyskują z krwi zwierząt i ludzi. Ich ugryzienie jest bolesne ze względu na gryzący aparat gębowy uszkadzający skórę. Co więcej, uporczywie swędzi, a jest to efekt wprowadzenia śliny insekta podczas ugryzienia. Na skórze może pojawić się ślad, czerwona plamka lub guzek.

Czy ukąszenie meszki jest niebezpieczne?

Według specjalistów meszki, które można spotkać na terenie Polski, nie są tak niebezpieczne jak te, które bytują w krajach tropikalnych, do których często wyjeżdżamy na wakacje. Ugryzienie w tamtym obszarze najczęściej kończy się powstaniem swędzącego bąbla. Jeśli nie jest rozdrapywany, powinien sam się zagoić. Rozdrapywanie ugryzienia może doprowadzić do nadkażenia ranki, które stwarza ryzyko infekcji okolicznych tkanek.

W niektórych przypadkach (rzadko) kontakt z meszką może wywołać silną reakcję alergiczną (a w konsekwencji wstrząs anafilaktyczny nazywany Hararą, czyli zatrucie organizmu toksyną ze śliny meszki) czy gorączkę. Odczyn alergiczny może utrzymywać się na skórze od pięciu do siedmiu dni. Jad meszek może być bardzo niebezpieczny w przypadku seniorów, dzieci i niemowląt oraz osób pod wpływem alkoholu. Dlaczego? Otóż jad niektórych gatunków uszkadza czerwone krwinki (erytrocyty) i niszczy tkanki. Ten stan może skutkować wystąpieniem obrzęku płuc. Dotyczy to jednak głównie krajów afrykańskich i obszarów Ameryki Południowej. Na tych terenach meszki nie tylko uprzykrzają życie swoim bolesnym ugryzieniem, ale mogą również przenosić groźnego pasożyta – nicienia Onchocerca volvulus. Ten pasożyt jest odpowiedzialny za ślepotę rzeczną zwaną również onchocerkozą.

Jak chronić się przed meszkami?

Istnieje kilka sposobów, aby chronić się przed meszkami:

1. Stosuj repelenty: Na rynku dostępnych jest wiele repelentów na owady, które zawierają substancje odstraszające meszki, takie jak DEET, IR3535 lub ikarydyna.
2. Zakrywaj ciało: Podczas spacerów w miejscach, gdzie występują meszki, warto zakrywać jak największy obszar ciała ubraniem, np. długimi spodniami, koszulą z długimi rękawami i czapką.
3. Wykorzystuj moskitiery: W oknach i drzwiach można zamontować moskitiery, które uniemożliwią meszkom przedostanie się do domu.
4. Unikaj aktywności na zewnątrz o świcie i zmierzchu: Meszki są najbardziej aktywne o świcie i zmierzchu, dlatego warto unikać w tych porach dnia spacerów i innych aktywności na zewnątrz.
5. Utrzymuj porządek wokół domu: Regularnie usuwaj z posesji zalegającą wodę, np. w beczkach, doniczkach lub opuszczonych zbiornikach.

Co zrobić po ugryzieniu meszki? Jak złagodzić świąd?

Jeśli przydarzy nam się ugryzienie meszki, ważne jest, aby nie drapać miejsca ugryzienia. Należy je zdezynfekować i zastosować chłodny okład (np. kompres żelowy) w celu zmniejszenia obrzęku i swędzenia. Można także posmarować miejsce ukąszenia aloesem, maścią kamforową lub zawierającą hydrokortyzon. Jeśli dobrze reagujemy na leki antyalergiczne czy doustne środki antyhistaminowe, również można z nich skorzystać.

Domowe sposoby na ugryzienie meszki to np. przyłożenie do śladu plastra cebuli lub okładu z wody i sody oczyszczonej. Można spróbować złagodzić świąd olejkiem z drzewa herbacianego lub olejkiem lawendowym, a także kostką lodu zawiniętą w ręcznik papierowy lub jałową gazę. W przypadku silnej reakcji alergicznej, takiej jak duszność lub obrzęk twarzy, należy natychmiast udać się do lekarza.

Jak rozróżnić ugryzienie meszki od pluskwy i kleszcza?

Istnieje kilka różnic pomiędzy ugryzieniem pluskwy a ugryzieniem meszki. Dotyczą one nie tylko samego wyglądu miejsca, w którym żerował owad, ale także tego, na którym obszarze skóry doszło do kontaktu z insektem.

Meszki będą atakować odsłonięte fragmenty ciała, takie jak ramiona, przedramiona, nogi, twarz. Pluskwa wybierze te obszary ciała, gdzie skóra jest bardziej delikatna i cieńsza, np. szyja, pachy, pachwiny, ale może zaatakować także plecy, brzuch czy klatkę piersiową. Pluskwy wywołują jeszcze mocniejsze uczucie swędzenia i zaczerwienienia skóry. Co bardzo charakterystyczne – ślad po pluskwie bardzo rzadko występuje pojedynczo, owady te zostawiają po swoim ataku kilka, a nawet kilkanaście ranek, plam czy bąbli otoczonych rumieniem. Bardzo często układają się one w charakterystyczne linie np. trzech czy czterech kropek. Wykwity po ukąszeniu mogą się także zlewać.

Ponadto z pluskwą można zetknąć się w zamkniętym pomieszczeniu, np. na łóżku, gdyż mogą one zajmować takie miejsca, jak zagięcia materaców, wersalek czy kanap. Atakują najczęściej w nocy, kiedy na nich śpimy. W środku rumienia po pluskwie często widać ciemny punkt, który jest śladem po ugryzieniu insekta.

Ugryzienie kleszcza w porównaniu z ugryzieniem pluskwy czy meszki jest praktycznie niezauważalne. Często można za to dostrzec kleszcza wbitego w skórę, którego należy wyciągnąć w bardzo delikatny sposób i przy użyciu specjalnej pincety. Po jego usunięciu bardzo ważne jest obserwowanie skóry przez kilka tygodni. Już tydzień (najczęściej od 7 do 14 lub 30 dni) po kontakcie z kleszczem może pojawić się tzw. rumień wędrujący, który będzie przypominał tarczę. Jest to objaw rozwijającej się w organizmie boreliozy. Tarcza pojawi się na obszarze, w którym ugryzł nas kleszcz, a z czasem będzie się powiększać – w centralnej części zblednie, a na obrzeżach zachowa wyraźną czerwoną obwódkę. Może osiągnąć kilka centymetrów średnicy (czasem mniej, a czasem nawet 20 cm).