Dlaczego niektórych ludzi częściej gryzą komary?

Grupa krwi, przyspieszony metabolizm, specyficzny zapach potu, a nawet kolor ubrań mogą sprawić, że stajemy się dla komarów bardziej atrakcyjni. Z czego to wynika? Jak chronić się przed tymi uciążliwymi owadami?

Dlaczego komary kąsają człowieka?

Prawdopodobnie każdy z nas choć raz w swoim życiu został ugryziony przez komara. W miejscu ukąszenia pojawia się silnie swędzący odczyn, który jest skutkiem reakcji alergicznej, podczas której komórki skóry uwalniają histaminę. Komary, a właściwie komarzyce, bo to one kąsają ludzi, nie wstrzykują jadu, obrzęk i zaczerwienienie wynikają z kontaktu ze śliną owada, która zapobiega krzepnięciu zasysanej przez niego krwi. Zawiera ona aż kilkadziesiąt obcogatunkowych białek powodujących miejscowy stan zapalny.

Choć ukąszenia komarów w większości przypadków nie stanowią zagrożenia dla zdrowia (wyjątkiem są silne reakcje alergiczne, które zdarzają się jednak bardzo rzadko), to potrafią skutecznie uprzykrzyć życie. Dlaczego komary w ogólne kąsają ludzi? Na świecie występuje ponad 3,5 tys. gatunków komarów, z czego w Polsce można spotkać około 50. Nie wszystkie gryzą człowieka, część żywi się wyłącznie krwią zwierząt, nie tylko ssaków. Głównym powodem, dla którego komarzyce atakują jest fakt, że potrzebują one krwi do produkcji jaj – niezapłodnione samice nie mają potrzeby kąsania.

Dlaczego komary gryzą niektórych ludzi częściej niż innych?

Badania pokazują, że około 20% ludzi jest szczególnie narażonych na ugryzienia komarów. Wiele osób uważa, że przyczyną jest „słodka krew” przyciągająca owady, jednak nie jest to prawda. Najczęściej naukowcy wskazują kilka czynników, które powodują, że komary chętniej kąsają wybrane osoby:

• Dwutlenek węgla – każdy człowiek emituje dwutlenek węgla podczas oddychania. Produkujemy go więcej, gdy jesteśmy aktywni, na przykład podczas ćwiczeń, większe jego ilości wydzielają także kobiety w ciąży i osoby otyłe. Uważa się, że komary potrafią wykrywać obecność CO2 z odległości aż 50 metrów.
• Grupa krwi – badania wykazały, że różne gatunki komarów preferują różne grupy krwi, np. komar Stegomyia albopicta woli grupę krwi 0, podczas gdy Anopheles gambiae preferuje typ AB.
• Kolor odzieży – aby identyfikować potencjalną „ofiarę”, komary używają nie tylko węchu, ale także wzroku. Badania pokazują, że noszenie ciemnych kolorów ubrań (zielonego, czarnego i czerwonego) ułatwia komarom namierzenie celu.
• Zapach i temperatura ciała – pewne związki obecne w ludzkim pocie szczególnie przyciągają komary, chodzi głównie o kwas mlekowy oraz amoniak. Ze względu na uwarunkowania genetyczne, wydzielina obecna na skórze może być mniej lub bardziej atrakcyjna dla owadów.
• Alkohol – naukowcy odkryli, że ludzie, którzy spożywali piwo, byli bardziej narażeni na ukąszenia komarów niż ci, którzy nie pili tego rodzaju alkoholu.
• Płeć – uważa się, że komary przyciąga też estradiol, żeński hormon płciowy z grupy estrogenów.
• Temperatura ciała – osoby z podwyższoną temperaturą są łakomym kąskiem dla komarów, co udowodniły badania.

Jak chronić się przed ukąszeniami komarów?

Wybierając rodzaj ochrony przed owadami, można zdecydować się na metody naturalne lub zakup preparatów zawierających związki chemiczne odstraszające owady. Naturalne repelenty są mniej skuteczne niż środki dostępne w aptekach czy drogeriach, zawierają naturalne olejki eteryczne, które mają silne działanie alergizujące. Nie powinny być więc stosowane przez małe dzieci oraz kobiety w ciąży.

Wśród syntetycznych substancji na komary wyróżnia się: DEET (N,N-dietylo-m-toluamid), ikarydynę (2-(2-hydroksyetylo)piperydyno-1-karboksylan sec-butylu) oraz IR3535 (ester etylowy N-acetylo-N-butylo-beta-alaniny). Pierwsza z wymienionych substancji jest najskuteczniejsza w walce z komarami, kleszczami i moskitami, ale nie zaleca się jej stosowania u niemowląt oraz ciężarnych.