Dieta Pięciu Przemian – jak widzą ją dietetycy?
Maria Brzegowy

Dieta Pięciu Przemian – jak widzą ją dietetycy?

Zgodnie z założeniami Tradycyjnej Medycyny Chińskiej każda choroba powstaje w wyniku braku równowagi w naszym organizmie. Patrzenie na daną jednostkę w sposób holistyczny, a więc nie tylko pod kątem jednego organu czy objawów dotyczącego jednego obszaru ciała, nie prowadzi do wyleczenia, a jedynie zaleczenia. Nasze ciało to jedna całość, a człowiek jest częścią natury i podlega jej prawom. Ale choć teoria ta wydaje się brzmieć sensownie, nie wszystkie założenia diety spodobały się specjalistom.

Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej choroba to efekt zachwiania równowagi w ludzkim organizmie, brak pewnych składników lub energii, albo niewłaściwy jej obieg. Stąd Medycyna Chińska nie wyróżnia jednostek chorobowych, tak jak zachodnia, lecz stara się objąć człowieka i jego problem całościowo, uwzględniając również jego środowisko w którym żyje, klimat oraz przyzwyczajenia. Podczas gdy nasze zalecenia żywieniowe/zdrowotne zmieniają się wręcz co chwilę, założenia Medycyny Chińskiej pozostają niezmienne, opierają się bowiem na prawach kosmicznych. Noc zawsze następuje po dniu, a po wiośnie nadchodzi lato itd.

Sezonowość – podstawowa zasada diety pięciu przemian

Jedną z zasad prowadzenia kuchni według Diety Pięciu Przemian jest sezonowość, czyli coś co znajduje uzasadnienie w naszych ogólnie przyjętych normach zdrowego żywienia. Zima następuje po jesieni, temperatura spada, na co dzień jest nam chłodniej i potrzebujemy nieco więcej „życiowej” energii. Siłą rzeczy sięgamy więc po ciepłe zupy, gęste potrawy z sycącą kaszą, rozgrzewające przyprawy. Latem, częściej wybieramy warzywa i owoce surowe, zimne koktajle oraz sałatki.

Zarówno w ogólno przyjętych normach zdrowego żywienia, jak i w założeniach Diety Pięciu Przemian zaleca się, aby nasza dieta opierała się na sezonowych produktach. To pozwala najpełniej wykorzystać wszystkie walory odżywcze dostępnej nam żywności.

Podział produktów spożywczych

Kuchnia Pięciu Przemian rozdziela produkty spożywcze według różnych kategorii. Jest to więc m.in. podział ze względu na smaki-żywioły. Według teorii Chińczyków, pięć żywiołów odpowiada pięciu smakom, i tak np. kwaśny – żywioł drewna, związany jest z wątrobą oraz pęcherzykiem żółciowym. Smak kwaśny miałby odznaczać się „właściwościami ściągającymi, wywołującymi skurcz, chroniącymi płyny ciała”. Stąd przykładowo u osób nadmiernie pocących się, pożywienie o tym smaku ma pomóc w „zatrzymaniu płynów w organizmie”.

Według Chińczyków, pięciu żywiołom – drewnu, ogniu, ziemi, metalowi i wodzie – odpowiada pięć smaków. To – według założeń ich diety, pozwala wykorzystać właściwości żywności w leczeniu odpowiednich schorzeń.

Istnieje również podział według „temperatury”, czyli produkty:

  • gorące (ostre przyprawy, takie jak np.: pieprz, surowy czosnek, kora cynamonowa)
  • ciepłe (por, cebula, marchew, rodzynki, łagodne przyprawy takie jak np.: majeranek, bazylia, cynamon, orzechy włoskie)
  • neutralne (zboża, warzywa gotowane, ziemniaki, sezam, nasiona roślin strączkowych za wyjątkiem soi)
  • nawilżające (większość krajowych, soczystych owoców, warzywa takie jak np.: sałata, kapusta, kiełki, pomidory, ogórki)
  • zimne (owocowe herbaty o kwaśnym smaku, wodorosty, zimna woda, owoce tropikalne, arbuzy, rabarbar, jogurt, sól)

Założenia diety przewidują technikę jaką powinny zostać przygotowane potrawy, a nawet kolejność w jakiej powinno umieszczać się w garnku kolejne elementy posiłku.

Powiązane produkty

Podstawowe zasady – komentarz dietetyka

  • Według specjalistów Kuchni Pięciu Przemian, budowa ludzkiego organizmu przypomina przewód pokarmowy roślinożerców, stąd nasza dieta w 90% powinna składać się właśnie z produktów roślinnych

O ile ta kwestia wydaje się być sporna, o tyle w kontekście rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), która zaleca ograniczenie produktów mięsnych, zwłaszcza tych przetworzonych, zalecenie wydaje się mieć swoje uzasadnienie.

  • Mleko to produkt przeznaczony tylko dla niemowlaków i dorosły nie powinien po niego sięgać

Według specjalistów żywienia, jeśli nie dotyczy nas problem nietolerancji laktozy (ew. parę innych czynników związanych np. z żywieniem okołooperacyjnym), nie ma przeciwwskazań, aby dorosły człowiek mógł sięgać po ten napój.

  • Im mniej przetworzona żywność, tym lepiej dla naszego zdrowia. Należy wybierać produkty z pełnego przemiału, unikać konserw i mrożonek

Wraz ze stopniem przetworzenia produktów spożywczych, spada ich jakość oraz wartość odżywcza, ale też nie zawsze i nie aż tak jak sądzimy.
O ile oczywiście należy zgodzić się, że posiłki typu „otwórz, odgrzej”, chipsy czy fast-foody nie są dla nas dobre, o tyle w kwestii mrożonek dietetycy już zaprotestują. Taka bowiem forma utrwalania żywności, obok liofilizacji, jest uznawana za najlepszą wobec surowca. W największym możliwie stopniu zachowuje jego wartość odżywczą, najlepiej odwzorowując skład produktu świeżego.

  • Wyeliminowanie z diety cukru

Żywność posiadająca w swoim składzie spore ilości cukru dodanego nigdy nie będzie zdrowa – z tym na pewno trzeba się zgodzić. Większość dietetyków uważa jednak, że w odpowiednio zbilansowanej diecie jego niewielka ilość nie zaszkodzi.

  • Regularne spożywanie posiłków, nie częściej niż co 3 godziny, a ostatni posiłek spożyty ok. 17.00

O ile całkowicie zgadzamy się z kwestią regularnego spożywania posiłków, o tyle w przypadku godziny kolacji zdania będą już podzielone. Jeśli system naszego dnia pozwala położyć się spać ok. godziny 19.00-20.00, wieczorny posiłek blisko 17.00 będzie w sam raz. Jeśli jednak zasypiamy znacznie później, tak spory odstęp kolacji do momentu udania się na odpoczynek może niekorzystnie wpłynąć na nasze samopoczucie.

  • W porze letniej należy kłaść się nie później niż o 23.00, zimą – 21.00

W temacie tej zasady na pewno większość może się z nią zgodzić, a już na pewno wielu by tego sobie życzyło. Zalecenie siedmiu godzin snu na dobę powstało nie bez przyczyny. Regularny, odpowiednio długi sen zapewni nam zdrowie oraz dobre samopoczucie. Pytanie tylko czy aby na pewno potrzebujemy aż dziewięciu-dziesięciu godzin odpoczynku (zakładając, że wstajemy ok. 6.00-7.00) i czy jest to możliwe w dzisiejszych czasach?

Spośród założeń Diety Pięciu Przemian, te które najbardziej odpowiadają naszym normom to: sezonowość diety, spożywanie jak najmniej przetworzonej żywności, ograniczenie stosowania cukru oraz regularność spożywania diety. Pozostałe kwestie pozostają dyskusyjne.

KOMENTARZ AUTORKI:

Zagadnienia Diety Pięciu Przemian obejmują szeroki zakres informacji. W związku z tym w artykule wykorzystano notatki osób, które dietę tę stosowały i polecały. Autorka zastrzega sobie prawo do błędnej interpretacji zaleceń wynikającej z niemożności bliższego zgłębienia tematu.

Korzystano:

  • Devinsky O. i wsp., 2005, Complementary and Alternative Therapies for Epilepsy; Wang S  i wsp. Traditional Chinese Medicine, chapter 17
  • Notatki: z bloga White Plate
  • Notatki: z podręcznika online Claude Diolosa

 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Blue Monday – co to jest? Kiedy wypada? Czy Blue Monday to mit?

    Blue Monday to termin określający rzekomo najbardziej depresyjny dzień w roku. Według wyliczeń twórcy tej teorii przypada on na trzeci poniedziałek stycznia. To właśnie w tym dniu we wszystkich mediach słyszymy o niebieskim poniedziałku. Wiele osób zastanawia się wówczas, ile jest prawdy w teorii Blue Monday.

  • Żywienie medyczne podczas chemioterapii – co należy wiedzieć?

    Choć chemioterapia ma na celu niszczenie komórek nowotworowych, to niestety oddziałuje również na cały organizm i powoduje szereg skutków ubocznych. Odpowiednie żywienie odgrywa ważną rolę w procesie leczenia i poprawia samopoczucie pacjentów. Jak powinno wyglądać żywienie medyczne podczas chemioterapii?

  • Leczenie promieniami podczerwonymi – czym jest i jak korzystać z infrared (IR)?

    Terapia infrared (IR) opiera się na wykorzystaniu światła podczerwonego, którego zastosowanie jest poparte badaniami naukowymi. Jego właściwości są dobrze znane i wykorzystywane już od pewnego czasu. Jedne z najciekawszych możliwości zastosowania terapii infrared, opisywane w wielu różnych źródłach naukowych, to przede wszystkim leczenie bólu i pobudzanie wzrostu komórek w organizmie.

  • Czy kot domowy powinien wychodzić na dwór?

    Kot domowy to jedno z najbardziej tajemniczych i fascynujących zwierząt, które towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat. Choć dzisiaj postrzegany jest głównie jako zwierzę domowe, zachował swoje drapieżne instynkty, które niejednokrotnie stają się wyzwaniem – zarówno dla jego opiekunów, jak i dla lokalnych ekosystemów. Jakie są korzenie jego współpracy z człowiekiem i jakie zagrożenia wiążą się z jego swobodnym wypuszczaniem?

  • Dieta niskosodowa – dla kogo? Przepisy od dietetyka

    Sód to pierwiastek niezbędny do życia i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jego podstawową rolą jest kontrola objętości płynów pozakomórkowych oraz utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej. Sód jest niezwykle ważny, jednak jego nadmiar spożywany głównie w postaci soli kuchennej może wpływać na wzrost ciśnienia tętniczego krwi, niewydolność nerek oraz na wiele innych patologicznych procesów w organizmie. Czym jest dieta niskosodowa? Jakie niesie za sobą korzyści? Kto szczególnie powinien stosować dietę niskosodową? 

  • Jak się przygotować do sylwestra? Twarz, ciało i... nawodnienie

    Sylwestrowa noc to wyjątkowa okazja, by z radością pożegnać stary rok i przywitać nowy. Aby zabawa była udana, a poranek 1 stycznia okazał się łaskawszy, warto pamiętać o kilku zasadach i wprowadzić je w życie jeszcze przed szampańską imprezą.

  • Jak oczyścić organizm w 3 dni – przepisy dietetyka

    W okresie świątecznym często spożywamy więcej ciężkostrawnych, słodkich i tłustych posiłków niż zazwyczaj, co może prowadzić do zaburzeń trawiennych i gorszego samopoczucia. Czy po takim czasie powinniśmy oczyścić organizm specjalną dietą? Jak racjonalnie oczyścić organizm w 3 dni? Kto nie powinien korzystać z detoksów?

  • Jak skutecznie chronić psa lub kota przed pasożytami? Praktyczne porady

    Pasożyty stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia naszych pupili - psów i kotów. Zarażenie nimi może prowadzić do groźnych chorób, a nawet do stanów zagrażających życiu – szczególnie u młodych zwierząt. Dowiedz się, jak skutecznie dbać o profilaktykę, regularne odrobaczanie oraz ochronę przed pchłami i kleszczami.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.