
Pieczarka brazylijska – właściwości, skład i zastosowanie
Miąższ Agaricus brasiliensis ma lekko orzechowy, słodko - pikantny posmak i wydziela przyjemną, migdałową woń. Z tego względu pieczarka brazylijska bywa nazywana pieczarką migdałową.
Spis treści
- Kiedy stosować Agaricus blazei?
- Pieczarka brazylijska – wygląd, pochodzenie, morfologia
- Agaricus blazei – jakie właściwości prozdrowotne ma pieczarka brazylijska?
- Pieczarka brazylijska – stosowanie i dawkowanie
- Suplementacja. Kiedy należy zachować ostrożność?
- Pieczarka brazylijska – skutki uboczne, przedawkowanie
- Suplementy i wyroby medyczne zawierające pieczarkę brazylijską
- Działanie
- Postacie i formy
- Substancje aktywne
- Surowiec
Kiedy stosować Agaricus blazei?
Pieczarka brazylijska Agaricus brasiliensis ze względu na swoje właściwości odżywcze jest zaliczana do tzw. żywności funkcjonalnej i stanowi składnik wielu suplementów diety wzmacniających organizm. Te jadalne grzyby zawierają bowiem znaczne ilości białka (około 38% masy owocników), substancji mineralnych (potas, selen, fosfor, magnez) i witamin (witaminy z grupy B, A, D2, C, E), przy jednocześnie niskim poziomie tłuszczów (ok. 3%). Pieczarka brazylijska po raz pierwszy została odkryta na terenach wyżynnych Brazylii, w pobliżu wioski Piedade, gdzie wśród lokalnej społeczności zyskała miano boskiego grzyba lub grzyba słońca. W 1945 roku opisał ją mykolog William A. Murill i od tego czasu przeprowadzono szereg badań na temat składu chemicznego i właściwości prozdrowotnych grzyba.
Agaricus brasiliensis zawiera znaczne ilości polisacharydów, w tym alfa- i beta-glukanów odpowiedzialnych za modulację pracy układu odpornościowego. Pieczarce brazylijskiej przypisuje się właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Suplementy diety z Agaricus brasiliensis są polecane w razie osłabienia organizmu np. w czasie rekonwalescencji po wyniszczającej, długotrwałej chorobie oraz w miesiącach jesienno - zimowych podczas których obserwuje się zwiększoną ilość infekcji dróg oddechowych. Z powodzeniem mogą jej używać osoby chorujące na anemię. Dodatkowo Agaricus brasiliensis wspomaga utrzymanie prawidłowej mikroflory przewodu pokarmowego, co przyczynia się do regulacji procesów trawiennych. Jej suplementacja jest korzystna dla osób z podwyższonym poziomem glukozy we krwi. Zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych sprawia, że pieczarka brazylijska jest polecana dla osób z obciążeniami układu krążenia tj. podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi czy nadciśnieniem. Badania dowodzą, że jako nutraceutyk bogaty w polisacharydy i substancje polifenolowe może wspomagać organizm w walce z chorobą nowotworową m.in. poprzez hamujący wpływ na proces karcenogenezy.
Pieczarka brazylijska – wygląd, pochodzenie, morfologia
Pieczarka brazylijska Agaricus brasiliensis to grzyb należący do rodziny pieczarkowatych Agaricaceae i rodzaju Agaricus. Przez lokalną ludność brazylijską, w miejscach swojego naturalnego występowania nazywana jest grzybem Boga lub grzybem słońca. W środowisku naturalnym pieczarka brazylijska najczęściej wyrasta na żyznych glebach pokrytych ściółką liściastą tj. w lasach mieszanych i na ich obrzeżach, a także na terenach wyżynnych i górzystych. Obecność gatunku potwierdzono m.in. w Brazylii, Urugwaju, USA, na Hawajach, w Wielkiej Brytanii, Holandii czy Australii. Największe uprawy pieczarki Agaricus brasiliensis prowadzone są w Japonii, natomiast na mniejszą skalę: w USA, Holandii, Danii, Brazylii oraz w niektórych krajach azjatyckich (Chiny, Korea). Optymalna temperatura wzrostu grzybna wynosi 25-30ºC.
Pieczarka brazylijska jest grzybem saprofitycznym o średniej wielkości. Kształt kapelusza młodych grzybów jest opisywany jako półkulisty, lekko pofałdowany i wypukły. Na jego powierzchni obecne są nitkowate włókna, które z czasem przekształcają się w drobne łuski. Kapelusz dojrzałych grzybów przypomina natomiast ścięty stożek. Jego średnica zwykle waha się między 5 a 18 cm. Kolor kapelusza bywa zróżnicowany - od białoszarego po czerwonobrązowy. Cienkie blaszki (bazydiospory) pieczarki brazylijskiej są wolne (nie przyrośnięte do trzonu), wąskie (0,7 do 0,9 cm szerokości) i ściśle przylegające do siebie. Mają biało-różową (młode osobniki) lub szaro-brązową (osobniki starsze) barwę. Trzon Agaricus brasiliensis jest dosyć długi (10- 13 cm) i bulwiasty u nasady. Ma białą i gładką powierzchnię, która z czasem łuszczy się w kierunku podstawy. Trzon początkowo jest pełny w środku, później staje się pusty. Zarodniki grzyba mają elipsoidalny kształt i ciemnofioletowo-brązowy kolor. Ich wymiary wynoszą 6 - 7,5 na 4 - 5 μm.
Miąższ Agaricus brasiliensis ma lekko orzechowy, słodko-pikantny posmak i wydziela przyjemną, migdałową woń. Z tego względu pieczarka brazylijska bywa nazywana pieczarką migdałową.
Agaricus blazei – jakie właściwości prozdrowotne ma pieczarka brazylijska?
Pieczarka brazylijska jest zaliczana do tzw. żywności funkcjonalnej. Jej owocniki składają się w 38% z białka i w 40% z węglowodanów. Grzyby zawierają jedynie 3% substancji tłuszczowych i około 7% związków mineralnych (potas, fosfor, magnez, cynk, selen). Węglowodany obecne w grzybie to m.in. oligosacharydy, mannany, ksyloza, α-glukany i β-glukany. Aminokwasy obecne w grzybie to m.in. kwas L-asparaginowy i L- glutaminowy. Główne monosacharydy Agaricus brasiliensis to glukoza, galaktoza, mannoza i fukoza. Pieczarka brazylijska zawiera witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B9, B12), witaminę C, ergosterol (D2) i witaminę E.
Pieczarka brazylijska jest naturalnym źródłem substancji przeciwutleniających m.in. β-D-glukanów, witaminy C, tokoferoli, związków fenolowych, mannitolu, histydyny i monofosforanu adenozyny. Przeprowadzono badanie mające na celu ocenę siły działania przeciwutleniającego w zależności od fazy wzrostu grzyba i studium rozwoju bazydiokarpu. Okazało się, że grzyby z zamkniętymi owocnikami posiadały wyższą aktywność przeciwutleniającą niż osobniki z otwartym bazydiokarpem. Średnia aktywność przeciwutleniająca w grupie z zamkniętym bazydiokarpem była o 24% wyższa niż w grupie grzybów dojrzałych. Dostrzeżono, że w miarę wzrostu grzyba zmienia się struktura polisacharydów i zwiększa się ilość kompleksów białkowo - węglowodanowych.
Przeprowadzono analizę działania przeciwnowotworowego różnych substancji wyizolowanych z frakcji lipidowej pieczarki brazylijskiej. Podejrzewa się, że ergosterol pozyskany z pieczarki brazylijskiej hamuje proces tworzenia się nowych naczyń krwionośnych wokół guza (blokowanie neowaskularyzacji).
Ekstrakt etanolowy oraz ekstrakt uzyskany za pomocą octanu etylu z suszonych owocników Agaricus brasiliensis obniżał aktywność α-glukozydazy w sposób zależny od użytego stężenia. Enzym α-glukozydaza odpowiada za rozkład węglowodanów dostarczanych wraz z pożywieniem, a zahamowanie jego aktywności pomaga ograniczyć poposiłkowe skoki poziomu glukozy. Dodatek grzybów w diecie osób z cukrzycą typu II może wzmacniać działanie leków hipoglikemizujących.
Pieczarka brazylijska – stosowanie i dawkowanie
Zwykle stosowana dawka to 500 mg wyciągu z grzyba Agaricum blazei 3 razy w ciągu dnia. Na rynku aptecznym dostępne są suplementy w formie kapsułek do podania doustnego. Oprócz kapsułek można nabyć sproszkowaną grzybnię pieczarki, którą dodaje się do potraw lub zaparza z gorącą wodą.
Suplementy diety z pieczarką brazylijską nie są wskazane dla kobiet w ciąży i karmiących piersią ze względu na brak badań dotyczących stosowania grzyba w tych okresach.
Grzyb ma właściwości hipoglikemiczne. Z uwagi na to działanie, nie powinien być przyjmowany w okresie przed planowanym zabiegiem chirurgicznym, tak aby uniknąć powikłań w zakresie wahań poziomu glukozy we krwi. Zaleca się odstawienie preparatów z Agaricus blazei na co najmniej 14 dni przed operacją.
Istnieją doniesienia, że suplementacja pieczarką brazylijska jest bezpieczna jeżeli czas kuracji nie przekracza 12 miesięcy.
Pieczarki brazylijskiej nie powinny przyjmować osoby z chorobami wątroby, ponieważ istnieją doniesienia o toksycznym wpływie grzyba na narząd.
Suplementacja. Kiedy należy zachować ostrożność?
Pieczarka brazylijska może obniżać poziom glukozy we krwi. Ze względu na swoje właściwości hipoglikemiczne nasila efekt działania leków przeciwcukrzycowych. Należy zachować ostrożność aby nie doprowadzić do nadmiernych spadków poziomu cukru we krwi.
Pieczarka brazylijska nie powinna być suplementowana przez osoby stosujące terapię immunosupresyjną. Grzyb działa pobudzająco na układ immunologiczny.
Pieczarka brazylijska – skutki uboczne, przedawkowanie
Suplementacja pieczarki brazylijskiej jest uznana za bezpieczną dla człowieka, jednak może stać się przyczyną wystąpienia działań niepożądanych o nieustalonej częstotliwości. Do potencjalnych skutków ubocznych przyjmowania Agaricus blazei należą reakcje alergiczne i zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka). Istnieją doniesienia o uszkodzeniu wątroby osób, które przyjmowały suplementy z grzybem podczas standardowej kuracji przeciwnowotworowej.
Suplementy i wyroby medyczne zawierające pieczarkę brazylijską
Działanie
- hipocholesterolemiczne (obniża stężenie cholesterolu)
- przeciwalergiczne (łagodzi objawy alergii)
- przeciwbakteryjne
- przeciwcukrzycowe (hipoglikemizujące; zmniejsza stężenie glukozy we krwi)
- przeciwutleniające (antyoksydacyjne)
- przeciwwirusowe
- hepatoprotekcyjne
- immunomodulujące
- przeciwnowotworowe
Postacie i formy
- wyciąg
- kapsułka
- proszek
Substancje aktywne
- polisacharydy
- sterole
- Aminokwasy
- składniki mineralne
- substancje białkowe
- związki fenolowe
- witamina E
- potas
- fosfor
- magnez
- niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe
- witaminy z grupy B
- β-glukany
- ergosterol
- α- glukany
- witamina A
Surowiec
- grzybnia