
Recepta farmaceutyczna – kiedy farmaceuta może wypisać receptę?
Zapisy Prawa Farmaceutycznego opisują jedno z najbardziej niedocenianych, a jednocześnie niewykorzystywanych uprawnień jakie przysługują farmaceucie posiadającemu Prawo Wykonywania Zawodu. Chodzi o wydanie bez recepty lekarskiej produktu leczniczego zastrzeżonego do wydawania na receptę. Sytuacja ta jest wyjątkowa, podyktowana potrzebą ratowania zdrowia lub życia pacjenta oraz dodatkowo obwarowana wymaganiami, które należy spełnić i o których należy bezwzględnie pamiętać. Farmaceuci wystawiający recepty mają między innymi obowiązek prowadzenia rejestru wystawionych recept.
Kiedy farmaceuta może sam wypisać receptę?
Wyjątkowa sytuacja związana z epidemią COVID-19 wywołała wiele zmian prawnych, które z kolei skutkują zmianami uprawnień różnych grup zawodowych. Powstało wiele różnych ograniczeń, które zmieniają się w czasie. Pacjenci ograniczyli zwykłe, kontrolne wizyty lekarskie, a czasami nawet zaprzestali chodzenia do lekarza. W celu łagodzenia skutków epidemii rząd nadał farmaceutom uprawnienia, o które samorząd zawodowy walczył przez lata. Chodzi o rozszerzenie możliwości wystawiania recept na produkty zastrzeżonych do wydawania na receptę.
Do tej pory farmaceuci mogli wystawiać jedynie receptę farmaceutyczną w sytuacji nagłego zagrożenia życia lub zdrowia pacjenta. Uprawnienia te rozszerzono oraz dodano nowe możliwości wystawiania recept pro auctore (dla siebie) i pro familiae (dla członków swojej rodziny). Sytuacja ta jest wyjątkowa, podyktowana potrzebą ratowania całego systemu opieki zdrowotnej. Należy jednak pamiętać o dodatkowych wymogach, które trzeba bezwzględnie spełnić.
Jak zmienią się uprawnienia farmaceutów?
Farmaceuci wystawiający recepty mają obowiązek prowadzić rejestr wystawionych recept (art. 96 ust. 4b).
Farmaceuta wystawiający recepty dla osób, o których mowa w art. 95b ust. 3 prowadzi wykaz tych recept zawierający:
- Numer kolejny wpisu.
- Datę wystawienia recepty.
- Numer PESEL pacjenta, jeżeli został nadany, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w razie braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość.
- Rozpoznanie choroby, problemu zdrowotnego lub urazu.
- Międzynarodową lub własną nazwę produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego albo rodzajową lub handlową nazwę wyrobu medycznego.
- Postać, w jakiej produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny ma być wydany, jeżeli występuje w obrocie w więcej niż jednej postaci.
- Dawkę produktu leczniczego lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, jeżeli występuje w obrocie w więcej niż jednej dawce.
- Ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego, a w przypadku produktu leczniczego recepturowego – nazwę i ilość surowców farmaceutycznych, które mają być użyte do jego sporządzenia.
- Sposób dawkowania.
Wykaz taki można prowadzić w dowolnej formie (papierowej lub elektronicznej). Ważne, żeby zawierał wszystkie wskazane w ustawie dane.
Ile leków może przepisać farmaceuta?
Ilości leku, które można przepisać farmaceuta na recepcie uległy zmianie i zostały zrównane z uprawnieniami pielęgniarek i położnych. Wynikają one z art. 96a ust. 4 i 5 Ustawy Prawo Farmaceutyczne.
Możemy więc wypisać receptę:
- w tradycyjnej formie papierowej na 120 dni kuracji wynikającej ze sposobu dawkowania,
- w formie elektronicznej na 180 dni kuracji wynikającej ze sposobu dawkowania,
- na środek antykoncepcyjny w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego na 60 dni.
W przypadku preparatów antykoncepcyjnych, wypisanie ich może być odbyć się w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego, co faktycznie sprowadza się do wglądu w kartę pacjenta lub wyraźne polecenie lekarza, do których farmaceuta faktycznie dostępu nie ma. W takim przypadku, gdy nie mamy zlecenia kontynuacji leczenia, należy postępować w oparciu o art. 96 ust. 3 Ustawy Prawo Farmaceutyczne i wydać jedno, najmniejsze opakowanie leku, tylko i wyłącznie, jeżeli występuję sytuacja nagłego zagrożenia życia pacjenta.
Farmaceuci nie powinni bać się wystawiania recept. Zalecana jest jednak duża uwaga i ostrożność, należy pamiętać o wszystkich obwarowaniach prawnych, które jej dotyczą. Podstawową zasadą służby zdrowia jest ratowanie chorych w potrzebie, jeśli zagrożone jest zdrowie lub życie pacjenta i nie ma on dostępu do lekarza, to recepty wystawiane przez farmaceutów stworzone są właśnie do takich sytuacji.
Utworzono na podstawie: Ustawa Prawo Farmaceutyczne z dnia 6 września 2001 r. (Dz.U. 2001 Nr 126 poz. 1381 z późn. zm.).