Lukrecja gładka — słodki korzeń dla zdrowia

Według medycyny chińskiej Glycyrrhiza glabra jest rośliną zwiększającą siły witalne, tonizującą i odmładzającą.

Spis treści

Lukrecja gładka – zastosowanie i wskazania

Surowcem zielarskim lukrecji gładkiej jest suszone, obrane bądź nieobrane, rozdrobnione lub występujące w całości kłącze oraz korzeń Glycyrrhiza glabra. Surowiec Glycyrrhizae Radix (Liquiritiae Radix) powinien zawierać nie mniej niż 4% kwasu 18 β- glicyryzynowego obliczone w odniesieniu do suszu, co określa Farmakopea Europejska z 2010 roku.

Najczęściej zbiory rośliny odbywają się późną jesienią bądź wczesną wiosną. Najbardziej cenione są trzy - i czteroletnie egzemplarze lukrecji, których korzenie i rozłogi wykopuje się, myje i transportuje do magazynów, gdzie poddawane są procesom belowania, sortowania i suszenia. Suszony surowiec najczęściej kruszy się w specjalnych młynach, bądź też gotuje w celu pozyskania ekstraktu. Dalsza obróbka prowadzi do powstania ciemnej pasty, która może być formowana w specjalnych blokach lub proszkowana. Według opisu umieszczonego w Farmakopei Europejskiej, płynny ekstrakt etanolowy z lukrecji (Liquiritiae extractum fluidum ethanolicum normatum) to klarowny płyn w kolorze ciemnobrązowym, zawierający od 3 do 5% kwasu 18-β- glicyryzynowego. Posiada słodki smak i charakterystyczny zapach. Z kolei ekstrakt suchy z lukrecji (Liquiritiae extractum siccum ad saporandum) charakteryzuje się zawartością kwasu 18-β- glicyryzynowego na poziomie 5- 7%. Jest pozyskiwany z korzenia i rozłogów rośliny przy użyciu m.in. wody i ma postać żółtobrązowego lub brązowego proszku.

Lukrecja gładka była uważana za ziele lecznicze już w czasach starożytnych, a wzmianki o niej odnaleziono m.in. w grobowcach egipskich. Jej właściwości prozdrowotne wykorzystywali starożytni Grecy oraz Rzymianie. Była rośliną podawaną w razie przeziębień, kaszlu i problemów z gardłem. Uważano, że "oczyszcza głos", a także leczy niepłodność, ułatwia gojenie  ran na skórze i owrzodzeń śluzówki jamy ustnej, zmniejsza głód oraz pragnienie. Według medycyny chińskiej Glycyrrhiza glabra jest rośliną zwiększającą siły witalne, tonizującą i odmładzającą. Wierzono, że korzeń lukrecji podnosi aktywność seksualną oraz odżywia organizm.

W XIX wieku odkryto, że lukrecja sprzyja usuwaniu wody z organizmu. Przedstawiano ją jako zioło pomocne w "puchlinach", moczopędne i "zagęszczające płyny ciała". Wyizolowane z lukrecji gładkiej związki chemiczne o charakterze estrogenowym sugerowały, że Glycyrrhiza glabra może pomagać w chorobach związanych z układem hormonalnym oraz w zaburzeniach cyklu miesiączkowego.

Obecnie w aptekach możemy zakupić lukrecję w preparatach o statusie leku oraz liczne suplementy diety. W Polsce dostępny jest lek - korzeń lukrecji firmy Flos, w postaci ziół do zaparzania. Wskazaniami do jego stosowania są dolegliwości trawienne (niestrawność i uczucie pieczenia) oraz kaszel towarzyszący przeziębieniu. Glycyrrhiza glabra stanowi również jeden ze składowych popularnego leku Iberogast, który łagodzi zaburzenia czynnościowe związane z motoryką przewodu pokarmowego (zgaga, zespół jelita drażliwego, ból brzucha, wzdęcia i nudności).

Suplementy diety z lukrecją mają postać tabletek, kapsułek, ziół do zaparzania, płynów doustnych i kropli, pastylek do ssania oraz granulatów. Wiele z nich jest przeznaczonych do wspierania pracy układu odpornościowego w okresach wzmożonej zachorowalności na przeziębienia i grypę. Lukrecja działa antyoksydacyjnie oraz sprzyja zachowaniu zdrowia dróg oddechowych. Znajdziemy ją w tabletkach do ssania na bolące gardło oraz w rozgrzewających mieszankach ziołowych. Herbaty lukrecjowe wypijane w trakcie przeziębień łagodzą kaszel, koją gardło i zmniejszają chrypę. Przyjemnie rozgrzewają, przez co przyspieszają procesy zdrowienia. Lukrecja gładka bywa dodawana do suplementów diety wpływających na zwiększenie energii i sił witalnych organizmu. Są one przeznaczone dla osób dorosłych. Znajdziemy w nich lukrecję w połączeniu z innymi roślinami o właściwościach pobudzających i wpływających na poprawę funkcji psychologicznych (np. lukrecja i żeń- szeń). Herbatki z lukrecją maja charakterystyczny słodkawy i lekko pikantny smak. Można je spożywać po obfitych posiłkach w celu poprawy trawienia. Glycyrrhiza glabra pomaga kontrolować masę ciała i zmniejsza niekomfortowe wzdęcia. Roślina działa także ochronnie na błonę śluzową żołądka i jelit. Często wzbogaca preparaty przeciwwrzodowe. 

Lukrecja gładka stanowi dodatek do kompozycji ziołowych sprzyjających utrzymaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi. Korzystnie wpływa na układ moczowo - płciowy. Gliceryzyna lukrecjowa wchodzi w skład preparatu Profertil female, który jest przeznaczony dla kobiet z zespołem policystycznych jajników, starających się o dziecko. Suplement reguluje cykl owulacyjno - menstruacyjny. Wyciąg z korzenia lukrecji jest dodawany również do preparatów łagodzących dokuczliwe objawy menopauzy.

Glycyrrhiza glabra jest powszechnie wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym. Dzięki właściwościom łagodzącym i delikatnie myjącym jest składnikiem żeli do higieny intymnej. Działa przeciwgrzybiczo i wspomaga walkę z kandydozą miejsc intymnych. Ekstrakt z lukrecji znajdziemy w szamponach, odżywkach, nawilżających sprejach i wcierkach przeznaczonych do pielęgnacji włosów wypadających, cienkich i matowych. Roślina zmniejsza nadmierne przetłuszczanie się skóry głowy, koi podrażnienia i działa przeciwłupieżowo. Płukanki lukrecjowe dodają włosom blasku, nabłyszczają je i zwiększają objętość fryzury.

Lukrecję znajdziemy w preparatach pielęgnacyjnych do skóry twarzy i ciała (kremy do twarzy, serum, balsamy, kremy do rąk). Roślina łagodzi podrażnienia skóry i działa przeciwalergicznie. Zmniejsza widoczne na skórze zaczerwienienia i regeneruje naskórek. Jest polecana dla osób ze skórą naczynkową, podrażnioną, z widocznymi przebarwieniami. Glycyrrhiza glabra ma również właściwości przeciwbakteryjne i regulujące wytwarzanie sebum. Występuje w kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji skóry z problemem trądziku. Ekstrakt lukrecjowy zmniejsza świąd, stąd dodaje się go do żeli łagodzących po ukąszeniach owadów. Ponadto roślina ma właściwości fotoochronne i jest umieszczana w kremach chroniących skórę przed szkodliwym wpływem promieniowania UVA i UVB. 

Dostępny na rynku wyrób medyczny Bobolen, zawiera ekstrakt z lukrecji. Żel jest przeznaczony do łagodzenia dolegliwości bólowych związanych z ząbkowaniem u niemowląt, już od 4 miesiąca życia. Ponadto ekstrakty lukrecjowe są składnikiem past do zębów, ponieważ mają właściwości przeciwpróchnicze.

Lukrecja gładka – wygląd, pochodzenie, morfologia

Lukrecja gładka Glycyrrhiza glabra to wieloletnia roślina należąca do rodziny bobowatych Fabaceae. Pochodzi z krajów basenu Morza Śródziemnego, Azji Południowo-Wschodniej oraz centralnych obszarów kontynentu azjatyckiego, gdzie rośnie dziko w pobliżu rzek i strumieni.

Obecnie jest uprawiana na szeroką skalę w Europie Południowej, Indiach, Chinach i w Afryce. W Polsce jej uprawa należy do rzadkości, ponieważ najlepiej wzrasta w klimacie subtropikalnym. Lukrecja gładka preferuje gleby piaszczysto - gliniaste, wilgotne i przepuszczalne. Zakres pH gleby powinien mieścić się w granicy 7,0-8,0, a stanowisko wzrostu rośliny musi być dobrze nasłonecznione.

Glycyrrhiza glabra ma pokrój byliny, z której wyrasta wzniesiona łodyga osiągająca do 2 metrów wysokości. Podziemne kłącza tworzą rozłogi dorastające do 1,5 metra. Lukrecja posiada gruby i okazały korzeń palowy, który w przekroju ma walcowaty kształt. Korzeń jest włóknisty, miękki, a jego wnętrze ma jasnożółte zabarwienie. Łodyga lukrecji jest sztywna i rozdzielająca się. Liście Glycyrrhiza glabra mają ciemnozielony kolor i lśniącą, skórzastą powierzchnię z widocznymi plamkami gruczołów. Ich blaszka jest pierzasto- złożona i osiąga długość 7 - 15 cm. Pojedyncze listki mają jajowaty kształt i ostre zakończenie. Liczba listków tworzących blaszkę liściową jest nieparzysta i wynosi od 9 do 17 sztuk. Okres kwitnienia rośliny przypada na miesiące letnie (czerwiec- sierpień). Lukrecja gładka charakteryzuje się drobnymi kwiatami (0,8- 1,5 cm) w kolorze liliowym, z białymi żagielkami. Kwiaty posiadają 1 słupek oraz 10 pręcików. Tworzą kwiatostany w formie wydłużonego grona. Owoc Glycyrrhiza glabra stanowi podłużny strąk (2- 3 cm) o gładkiej i lśniącej powierzchni. Każdy strąk zawiera od 3 do 6 nasion. Owoce nie są pękające.

Łacińska nazwa lukrecji Glycyrrhiza glabra pochodzi od starogreckiego słowa glykyrrhiza, które oznacza słodki korzeń (glykeia rhiza)

Lukrecja gładka – działanie, właściwości, skład

Lukrecja gładka Glycyrrhiza glabra stanowi źródło cennych substancji aktywnych biologicznie. Przede wszystkim są to saponiny triterpenoidowe stanowiące 4- 20% masy korzenia. Należy tu wymienić kwas 18β- glicyryzynowy, zwany również kwasem lukrecjowym, glicyryzynę czyli mieszaninę soli potasowo-wapniowo-magnezowych kwasu lukrecjowego, glicyretol, glabrolid oraz izoglarbolid.

Poza saponinami ważną grupę związków czynnych biologicznie lukrecji stanowią flawonoidy. Lukrecja zawiera likwirytynę, izolikwirytynę, ramnolikwirytynę i neolikwirytynę warunkujące żółty kolor surowca, glabrydynę, hispaglabrydyny A i B, ikoflawonol, glabrol, glabron, glizarynę, kumatakeninę i inne.

Kolejną grupę substancji roślinnych stanowią kumaryny. Wśród nich wyizolowano likumarynę, glabrokumaron A i B, herniarynę, umbeliferon, glicyrynę,  glikokumarynę, likofuranokumarynę, likopiranokumarynę i glabrokumarynę. 

Glycyrrhiza glabra zawiera również olejek eteryczny (0,04-0,06%), polisacharydy (arabinogalaktanty), cukry proste i skrobie, substancje żywiczne, garbniki, aminokwasy oraz białka, a także fitosterole (β-sitosterol, dihydrostigmasterol).

Kwas lukrecjowy (kwas 18β- glicyretynowy) jest silnym konkurencyjnym inhibitorem enzymu dehydrogenazy 11β-hydroksysteroidowej (11β-HSD). Zahamowanie aktywności tego enzymu prowadzi do wzrostu obwodowego i wewnątrz nerkowego stężenia hormonu sterydowego kortykosteronu u zwierząt oraz kortyzolu u ludzi. Skutkuje to do dalszymi interakcjami z receptorami mineralokortykoidów i prowadzi do zatrzymania jonów sodu w organizmie (wzrost ciśnienia tętniczego krwi, zatrzymanie płynów, obrzęki, pozorny hiperaldosteronizm). Kwas lukrecjowy jest także silnym inhibitorem enzymów biorących udział w przemianach metabolicznych związków steroidowych tj. S/3-reduktazy oraz dehydrogenazy 3P-hydroksysteroidowej. 

Lukrecja gładka posiada właściwości przeciwzapalne. W jednym z doświadczeń na zwierzętach laboratoryjnych, etanolowy ekstrakt z korzenia Glycyrrhiza glabra spowodował efekt przeciwzapalny, polegający na zmniejszeniu wytwarzania tlenku azotu oraz prostaglandyny E2 w makrofagach myszy stymulowanych lipopolisacharydem. Ekstrakt z lukrecji zmniejszył wytwarzanie cytokin prozapalnych (m. in. interleukiny IL-6 oraz czynnika martwicy nowotworów TNF-α) oraz obniżył ekspresję receptora dla cytokin CD14. Badania wykazują, że glicyryzyna powstająca w jelitach wykazuje działanie przeciwzapalne na poziomie podobnym do hydrokortykozonu i innych hormonów kortykosteroidowych. Doświadczenia in vitro na mysim modelu zapalenia stawów wywołanego kolagenem wykazały, że doustne podawanie ekstraktu lukrecjowego zmniejszyło zmiany zapalne i histopatologiczne w obrębie stawów zwierząt. Doszło do redukcji obrzęków łap. Ekstrakty z Glycyrrhiza glabra w sposób zależny od dawki zmniejszyły także obrzęk ucha, wywołany wcześniejszym podaniem estrów forbolu.

Substancje czynne lukrecji gładkiej warunkują jej właściwości przeciwwrzodowe (m.in. karbenoksolon wyizolowany z korzeni, czy glicyryzyna). Mechanizm tego działania jest kilkutorowy i polega m.in. na zmniejszaniu wytwarzania hormonu gastryny, produkowanej przez komórki G części odźwiernikowej żołądka. Ponadto roślina podnosi poziom prostaglandyn w przewodzie pokarmowym, które wykazują działanie ochronne na jego śluzówkę. Wynika to z hamowania enzymów dehydrogenazy 15-hydroksyprostaglandynowej i reduktazy delta13- prostaglandynowej. Podwyższeniu ulega miejscowe stężenie prostaglandyn, co w rezultacie podnosi produkcję śluzu i namnażanie się komórek żołądka (gojenie nadżerek i wrzodów). Ekstrakty z Glycyrrhiza glabra hamują rozwój szczepów Helicobacter pylori, które są poważnym czynnikiem prozapalnym błony śluzowej żołądka i często indukują rozwój choroby wrzodowej. W doświadczeniu in vivo na szczurach wykazano, że wodne ekstrakty z lukrecji gładkiej oraz wyizolowany kwas glicyryzynowy, działały przeciwwrzodowo w sposób porównywalny do znanej substancji leczniczej- famotydyny. Udział w hamowaniu patogennych bakterii mają m.in. flawonoidy zawarte w roślinie. W testach stworzono model owrzodzenia żołądka szczurów wywołany podawaniem indometacyny (NLPZ). We wnioskach podkreślono synergizm terapii skojarzonej  famotydyną i lukrecją gładką. Substancja karbenoksolon to analog glicyryzynianu zawartego w lukrecji gładkiej. Badania wykazały, że karbenoksolon posiada właściwości przeciwwrzodowe, które najprawdopodobniej wynikają z zahamowania enzymów metabolizujących prostaglandyny, fosfodiesterazy oraz wpływ na układ tlenku azotu.

Glicyryzyna wyizolowana z lukrecji gładkiej posiada aktywność hamującą trombinę. W doświadczeniach na zwierzętach związek aktywny lukrecji wydłużył proces krzepnięcia krwi oraz hamował agregację trombocytów stymulowaną przez trombinę. Ponadto glicyryzyna wydłużyła czas rekalcyfikacji osocza. Najprawdopodobniej glicyryzyna jest pierwszym wyizolowanym z roślin skutecznym i selektywnym inhibitorem dla trombiny. 

Ekstrakty z Glycyrrhiza glabra stymulują wytwarzanie śluzu tchawiczego w drogach oddechowych, działają łagodząco na kaszel i ułatwiają odkrztuszanie zalegającej wydzieliny.

Substancje czynne zawarte w lukrecji gładkiej posiadają pewien potencjał przeciwpróchniczy. Jak wynika z doświadczeń, ekstrakty z Glycyrrhiza glabra hamują przyleganie chorobotwórczych bakterii do powierzchni szkliwa, natomiast nie mają wpływu na wzrost i rozwój tych bakterii.

Potencjalne działanie antyrodnikowe przypisywane jest różnym typom flawonoidów lukrecji (m.in. glabrydynie, hispaglabrydynie A, 3′hydroksy-4-O-metyloglabrydynie). W przeprowadzonym teście, wodno- metanolowe ekstrakty z korzenia Glycyrrhiza glabra wykazały silne właściwości przeciwutleniające wobec rodników hydroksylowych. 

Lukrecja gładka stymuluje układ immunologiczny, działa przeciwbakteryjnie , przeciwgrzybiczo oraz przeciwwirusowo. Mechanizm aktywności przeciwwirusowej Glycyrrhiza glabra nie został do końca poznany. Wiadomo, że substancje zawarte w roślinie w warunkach in vitro hamowały m.in. ludzkiego wirusa niedoboru odporności HIV oraz wirusy atakujące układ oddechowy (zmniejszenie replikacji wirusa SARS w warunkach in vitro). Najprawdopodobniej glicyryzyna zawarta w korzeniu lukrecji hamuje proces wnikania wirusów do komórek gospodarza, zakłóca mechanizmy replikacji materiału genetycznego wirusa oraz dezorganizuje komórkowe szlaki sygnałowe. Lukrecja jest skuteczna w leczeniu pacjentów cierpiących na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C. Kwas lukrecjowy wykazuje zdolność do hamowania wzrostu drożdżaka Candida albicans przy swoich stosunkowo niskich dawkach. Ponadto w jednym z doświadczeń wykazano wrażliwość grzyba Trichophyton rubrum wywołującego oporną na leczenie grzybicę paznokci na ekstrakty lukrecjowe. Ekstrakty lukrecjowe posiadają dużą skuteczność przeciwbakteryjną. Przeprowadzono wiele doświadczeń w tym zakresie m.in. wobec bakterii Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhimurium, Bacillus subtillus, Listeria monocytogenes i Staphylococcus aureus. Glabrydyna zawarta w surowcu hamowała szczepy bakteryjne Mycobacterium tuberculosis H37Ra i H37Rv, co wskazuje na jej potencjalne właściwości przeciwgruźlicze.

Substancje czynne zawarte w lukrecji działają hepatoprotekcyjnie. Najprawdopodobniej wynika to z zahamowania procesu peroksydacji lipidów błon komórkowych hepatocytów oraz ze zmian płynności ich błon komórkowych pod wpływem glicyryzyny. Glicyryzyna i jej pochodne w badaniach na zwierzętach laboratoryjnych zapobiegały zmianom patologicznym narządu powodowanym przez ekspozycję na etanol i tetrachlorek węgla.

Lukrecja gładka – stosowanie i dawkowanie

Tradycyjne dawkowanie lukrecji gładkiej w ziołolecznictwie:

  • rozdrobniony bądź sproszkowany korzeń rośliny w postaci naparu bądź odwaru;  w razie zaburzeń żołądkowo jelitowych należy przygotować napar z użyciem 4,5 g surowca i 150 ml wrzącej wody (3 razy w ciągu dnia); w przypadku chorób układu oddechowego zaleca się użycie mniejszych ilości lukrecji tj. 1,5 g surowca i 150 ml wody (3 razy dziennie w razie kaszlu i/lub zapalenia oskrzeli);
  • przygotowanie odwaru z lukrecji polega na zalaniu surowca zimną wodą; po doprowadzeniu do wrzenia całość należy gotować przez 10-15 minut, a następnie odcedzić; gotowy odwar może być stosowany również zewnętrznie w postaci płukanek u osób z problemem wypadających włosów;
  • w razie choroby wrzodowej zaleca się od 4- 7 gramów korzenia lukrecji na dobę, w 2- 4 dawkach podzielonych; zalecane ilości ekstraktu wodnego (DER 1:0,4- 0,5) wspomagającego funkcje żołądka to 32 mg 2- 3 razy dziennie; nie należy przekraczać 160 mg na dobę;
  • dobowa dawka dla wyciągów z korzenia lukrecji podana przez EMA to 0,6- 2 g;
  • stosowanie produktu leczniczego zarejestrowanego w Polsce KORZEŃ LUKRECJI, 1 g/g, zioła do zaparzania: w przypadku dolegliwości trawiennych zalać 1 łyżeczkę surowca 150 ml zimnej wody; doprowadzić do wrzenia i gotować przez 5- 7 minut; po tym czasie odstawić na kwadrans i przecedzić; dawkowanie: 2- 4 razy w ciągu dnia, po posiłkach; do łagodzenia kaszlu towarzyszącego przeziębieniom analogicznie przygotowany odwar wypijać 2 razy w ciągu dnia;

Przykładowe przepisy medycyny ludowej z wykorzystaniem lukrecji gładkiej:

  • nalewka lukrecjowa: 5 łyżek rozdrobnionego korzenia umieścić w słoju; zalać 1,5 szklanki spirytusu i pozostawić w celu maceracji na czas 7 dni; 1,5 szklanki wody zagotować i po ostudzeniu wymieszać z 1/3 szklanki miodu; wodę z miodem dodać do słoja i odstawić całość na okres tygodnia; gotową nalewkę przecedzić i rozlać do butelek z ciemnego szkła; stosować w razie infekcji dróg oddechowych;
  • syrop lukrecjowy: wymieszać łyżkę rozdrobnionego korzenia lukrecji oraz ziół: dziewanny, babki lancetowatej, biedrzeńca anyżu oraz kory kaliny koralowej; dodać posiekany korzeń imbiru; mieszankę roślinną zalać wodą i gotować na wolnym ogniu do odparowania połowy ilości wody; przecedzić i dodać 100 ml gliceryny oraz 150 ml miodu; gotowy syrop przelać do buteleczek z ciemnego szkła;
  • korzeń lukrecji można żuć w celu łagodzenia zgagi oraz problemów żołądkowo- jelitowych; roślina przeciwdziała przykremu zapachowi z ust, łagodzi objawy kaca alkoholowego oraz zmniejsza głód nikotynowy;

Według Światowej Organizacji Zdrowia WHO korzeń lukrecji gładkiej nie powinien być stosowany dłużej niż 4- 6 tygodni bez konsultacji z lekarzem.

Lukrecja gładka nie może być stosowana przez osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze i zaburzenia układu krążenia, wśród pacjentów z chorobami nerek i wątroby, a także w razie stwierdzonej hipokaliemii. Ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa Glycyrrhiza glabra nie powinna być podawana dzieciom i młodzieży do 18 roku życia, a także kobietom w ciąży i matkom karmiącym.

Do tej pory nie ustalono oficjalnej dobowej dawki kwasu glicyryzynowego. Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA) ustalił, że dobowa dawka 100 mg substancji nie powinna spowodować działań niepożądanych u większości osób dorosłych.

Lukrecja gładka – interakcje z lekami i ziołami

Glicyryzyna zawarta w lukrecji gładkiej wpływa na farmakokinetykę wielu substancji leczniczych (zmniejszanie klirensu osoczowego oraz zwiększanie pola pod krzywą osoczowo- czasową AUC).

Glicyryzyna podnosi stężenie prednizolonu w osoczu. 

Metabolit glicyryzyny tj. kwas 18β- glicyretynowy zwiększa odpowiedź skórnych naczyń krwionośnych na hydrokortyzon, nasilając ich zwężanie. Jest on także silnym inhibitorem enzymów 5α- i 5β- reduktazy oraz 11β-dehydrogenazy. Wspomniana dehydrogenaza katalizuje przekształcanie endogennego kortyzolu w kortyzon.

Glabradyna zawarta w roślinie zmniejsza aktywność mikrosomalną CYP 3A4, 2B6 oraz 2C9. W badaniach na zwierzętach laboratoryjnych wykazano z kolei, że wysokie dawki glicyryzyny indukują enzymy CYP3A, CYP1A2  oraz monooksygenazy połączone z CYP2B1.

Długotrwałe przyjmowanie lukrecji gładkiej może zaburzać działanie substancji leczniczych metabolizowanych przy udziale cytochromu P450.

Aldosteronowe właściwości korzenia lukrecji gładkiej mogą zmniejszać skuteczność leków obniżających ciśnienie i powodować interakcje np. z glikozydami nasercowymi.

Wykazano interakcję sennozydów i kwasu 18β- glicyretynowego na etapie wchłaniania z przewodu pokarmowego u ludzi. Antrachinony zmniejszały poziom substancji czynnej lukrecji gładkiej w surowicy krwi. Jednocześnie, Glycyrrhiza glabra nasila działanie kruszyny i senesu.

Sugeruje się, że przyjmowanie środków antykoncepcyjnych może zwiększyć ryzyko pojawienia się działań niepożądanych spowodowanych suplementacją lukrecji gładkiej.

Nie zaleca się równoczesnej terapii lukrecją gładką i lekami lekami moczopędnymi, glikozydami nasercowymi, kortykosteroidami, lekami przeczyszczającymi lub innymi lekami, które mogą nasilać zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej.

Lukrecja gładka – skutki uboczne, przedawkowanie

Lukrecja gładka i substancje pochodzące z rośliny (np. glicyryzyna amonowa) zostały uznane przez Agencję Żywności i Leków (FDA, Food and Drug Administration) za dodatek bezpieczny do stosowania w żywności, o ile nie jest spożywana w nadmiarze. Roślina posiada status GRAS (Generally Recognised As Safe).

Przeprowadzone badania ostrej toksyczności lukrecji gładkiej na zwierzętach pozwoliły ustalić wysokość dawek letalnych LD50 dla ekstraktu z korzenia rośliny:

  • dla myszy LD50> 7,5 g/kg mc (podanie doustne);
  • dla szczurów LD50 w granicach 14,2- 18,0 g/kg mc (podanie doustne);

Wartość LD50 przy dootrzewnowej aplikacji kwasu 18α- glicyretynowego wśród szczurów Sprague- Dawley wyniosła 2 g/kg mc. Pośmiertne badanie zwierząt wykazało upośledzenie pracy mięśnia sercowego, obrzęk mózgu, móżdżku i płuc, zastój krwi w nerkach, zmiany ogniskowe mięśni brodawkowatych oraz obrzęk kardiomiocytów. 

Krótkoterminowe (90 dni) podawanie ekstraktu z Glycyrrhiza glabra szczurom rasy Wistar w ilości 0,31, 0,63, 1,25 lub 2,5 g w przeliczeniu na kg mc/ na dobę skutkowało pojawieniem się zmian ( głównie w przypadku najwyższych stężeń ekstraktu):

  • zahamowanie przyrostu masy ciała;
  • spadek ilości erytrocytów wśród samców szczurów;
  • obniżenie ilości limfocytów;
  • podwyższenie wartości białka całkowitego, albuminy i wskaźników wątrobowych: AST i ALT u samców szczurów oraz obniżenie tych parametrów u samic;

Brakuje danych na temat genotoksyczności i rakotwórczości opisywanego surowca roślinnego. Przeprowadzone badanie toksyczności przewlekłej na myszach nie wykazało istotnych zmian patologicznych. Większość badań na ciężarnych zwierzętach nie uwidoczniło embriotoksyczności lukrecji, a wpływ na płód określono jako niewielki. Eksperymenty na ciężarnych samicach szczurów uwidoczniły przenikanie kwasu 18 β-glicyretynowego przez barierę łożyskową.

Objawy przedawkowania lukrecji gładkiej obserwowane u ludzi to zatrzymanie wody w organizmie, zaburzenia elektrolitowe (hipokaliemia czyli spadek stężenia potasu we krwi), nadciśnienie tętnicze (spowodowane wpływem lukrecji na układ renina-angiotensyna-aldosteron), zaburzenia rytmu serca oraz encefalopatia nadciśnieniowa.

Leki zawierające lukrecję gładką

Suplementy i wyroby medyczne zawierające lukrecję gładką

Kosmetyki zawierające lukrecję gładką

Działanie

  • estrogenne
  • pobudza regenerację komórek naskórka
  • podwyższa ciśnienie krwi
  • przeciwbakteryjne
  • przeciwcukrzycowe (hipoglikemizujące; zmniejsza stężenie glukozy we krwi)
  • przeciwutleniające (antyoksydacyjne)
  • przeciwwirusowe
  • przeciwzakrzepowe (antykoagulacyjne)
  • przeciwzapalne
  • zapobiega tworzeniu się owrzodzeń i nadżerek przewodu pokarmowego
  • przyspiesza proces gojenia się owrzodzeń trawiennych
  • rozszerza oskrzela (rozkurcza mięśnie gładkie oskrzeli)
  • sekretolityczne (pobudza produkcję rzadkiej wydzieliny w drogach oddechowych)
  • spazmolityczne (rozkurcza i zmniejsza napięcie mięśni gładkich)
  • wspomaga regenerację chrząstki stawowej
  • wspomaga trawienie tłuszczów, białek i cukrów
  • wykrztuśne
  • hepatoprotekcyjne
  • neuroprotekcyjne
  • depigmentacyjne
  • ułatwia trawienie

Postacie i formy

  • granulat
  • kapsułka
  • krem
  • krople
  • nalewka
  • napar
  • odwar
  • pastylki do ssania
  • płyn doustny
  • spray
  • susz
  • syrop
  • szampony i odżywki do włosów
  • tabletka
  • tabletki do ssania
  • wyciąg
  • żel na błony śluzowe
  • żel na skórę

Substancje aktywne

  • chalkony
  • flawonoidy
  • kumaryny
  • sterole
  • flawanony
  • kwasy tłuszczowe
  • kwasy fenolowe
  • umbeliferon
  • herniaryna
  • saponiny triterpenowe
  • glicyryzyna
  • kwas glicyryzynowy
  • kwas lukrecjowy
  • glicyretol
  • glabrolid
  • izoglabrolid
  • Kwas 18β-glicyryzynowy
  • likwirytyna
  • likwirytygenina
  • hispaglabrydyna A
  • hispaglabrydyna B
  • glizaryna
  • glikokumaryna
  • likofuranokumaryna
  • likopiranokumaryna
  • glabrokumaryna
  • glabrokumaron A
  • glabrokumaron B

Surowiec

  • kłącze
  • korzeń
Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij