Niaouli — olejek na przeziębienie, alergię i ból mięśni

W przeszłości korą dziko rosnącego drzewa niaouli owijano niemowlęta, aby zapewnić im ochronę przed chorobami oraz zagwarantować odpowiednie siły witalne.

Spis treści

Niaouli – wygląd, pochodzenie, morfologia

Olejek eteryczny niaouli jest pozyskiwany z wiecznie zielonej rośliny o nazwie Melaleuca viridiflora, zwanej potocznie swamp paperbark, burgundy weeper, weeping red-flowering paperbark bądź paperbark tree. Roślina ma postać krzewu bądź drzewa z charakterystycznie łuszczącą się i odpadającą pasmowo korą.

Melaleuca viridiflora jest gatunkiem endemicznym, porastającym tereny Australii Zachodniej oraz Terytorium Północne, Queensland i Nową Gwineę. Roślina preferuje stanowiska dobrze nasłonecznione, choć może wzrastać również w półcieniu. Jest odporna zarówno na suszę, jak i nadmiar wody. Optymalna średnia roczna temperatura wzrostu dla Melaleuca viridiflora mieści się w przedziale 22-38°C, natomiast roczne opady: 400-1600 mm.

Drzewo niaouli nie toleruje przymrozków oraz silnego wiatru, dlatego uprawiane w ogrodach musi być umieszczone w miejscach osłoniętych. W warunkach naturalnych można je spotkać na bagnistych, podmokłych ziemiach gliniastych oraz na glebach piaszczystych i piaskowcowych. Występuje m.in. w pobliżu rzek, na obszarach bagiennych, na nizinnych równinach oraz w lasach i na pagórkowatych zboczach (wysokość do 1000 m n.p.m.).

Melaleuca viridiflora jako krzew dorasta do 2 m, natomiast w postaci drzewa wysokość gatunku oscyluje wokół 10 m. W warunkach leśnych, aby uzyskać dostęp do światła, roślina osiąga nawet 25 m wysokości.

Melaleuca viridiflora to najczęściej rozłożyste drzewo o kremowo-szarej, warstwowej i włóknistej korze. Ma sztywne i grube liście z owalnym kształtem blaszki, nieco spiczastym na końcach. Blaszka liściowa jest ciemnozielona i matowa, z widocznymi 5-7 podłużnymi żyłkami. Średnie wymiary liści wynoszą 7-19 cm długości oraz 2,5-5,5 cm szerokości. Liście drzewa niaouli wydzielają charakterystyczny zapach przypominający nieco woń owoców mango oraz eukaliptusa.

Młode pędy Melaleuca viridiflora są pokryte biało-srebrnym owłosieniem. Kwitnienie rośliny może mieć miejsce przez cały rok, jednak najczęściej przypada na czas od późnej jesieni do wczesnej wiosny. Kwiaty Melaleuca viridiflora tworzą okazałe kwiatostany w formie kłosów, które przypominają nieco szczotki do butelek. Mają zielonokremowy kolor, ale bywają również zabarwione na żółtawo i/lub czerwonawo. Średnia długość kwiatostanów rośliny wynosi od 5 do 10 cm, natomiast ich szerokość to ok. 4-6 cm. Pojedyncze kwiaty gatunku są zgrupowane po 3 sztuki. Pręciki kwiatowe mają ok. 14-20 mm długości.

Owoce paperbark tree to nagie, zdrewniałe, siedzące wzdłuż pędów kapsułki, zawierające liczne, podłużne nasiona w brązowym kolorze. Ich średnie wymiary wynoszą 1 mm x 0,25 mm.

W języku greckim słowo melas oznacza czarny, natomiast leukos – biały. Nawiązuje to do czarnych plam widocznych często na korze pni drzewa niaouli. Z języka łacińskiego viridis to kolor zielony, podobnie jak kremowo-zielone kwiaty Melaleuca viridiflora.

Niaouli – zastosowanie i wskazania

Melaleuca viridiflora jest źródłem cennego olejku eterycznego określanego jako olejek niaouli. Jest on pozyskiwany z młodych pędów oraz liści rośliny na drodze destylacji parą wodną. Liście zebrane z drzew zostają ułożone w cieniu na kilka godzin w celu wysuszenia. Przyjmuje się, że z 1 kg zebranego surowca roślinnego można otrzymać około 6-10 ml cennego olejku niaouli. Ma on postać bladożółtej bądź zielonkawożółtej cieczy, o charakterystycznym zapachu przypominającym nieco woń eukaliptusa oraz drzewa herbacianego, z wyraźnymi nutami owocowymi.

W zależności od warunków wzrastania drzewa Melaleuca viridiflora skład chemiczny olejku może się różnić. Istnieje podział na poszczególne chemotypy niaoulicyneolowy, nerolina, nerolidolowy oraz viridiflorolowy.

Australijczycy od dawna czerpią korzyści z prozdrowotnych właściwości olejku, który nie jest jeszcze powszechnie znany w Europie i na pozostałych kontynentach. Aborygeni od lat doceniają jego działanie antyseptyczne, warunkowane wysoką zawartością substancji czynnych o aktywności przeciwbakteryjnej, przeciwwirusowej i przeciwgrzybiczej. W przeszłości korą dziko rosnącego drzewa niaouli owijano niemowlęta, aby zapewnić im ochronę przed chorobami oraz zagwarantować odpowiednie siły witalne.

We Francji zainteresowano się rośliną, gdy zauważono, że miejscowa ludność Nowej Kaledonii (francuskie terytorium zamorskie w pobliżu Australii) wykorzystuje liście Melaleuca viridiflora jako środek antyseptyczny. Liście przykładano do trudno gojących się ran. W szpitalnych oddziałach położniczych na terenie Francji zaczęto używać olejku niaouli jako środka dezynfekującego.

Tradycyjnie olejek paperbark tree jest nanoszony na miejsca po ukąszeniach owadów, na zadrapania, drobne ranki i oparzenia. Olejkiem smaruje się pęcherzyki opryszczkowe oraz ropne czyraki. Dzięki właściwościom wysuszającym zmiany skórne olejek niaouli jest pomocny w zwalczaniu zmian trądzikowych. Dodatek Melaleuca viridiflora w kosmetykach tonizuje skórę i wspomaga jej regenerację. Ponadto olejek działa rozjaśniająco, przyspiesza gojenie wykwitów i zapobiega powstawaniu blizn potrądzikowych. Można go wkrapiać do gotowych kremów, peelingów i maseczek przeznaczonych dla skóry tłustej i trądzikowej. Stosowany w balsamach zmniejsza widoczność rozstępów skórnych.

Dzięki właściwościom przeciwdrobnoustrojowym olejek z drzewa niaouli bywa wykorzystywany do moczenia stóp z problemem grzybicy i nadmiernej potliwości. Po rozcieńczeniu olejek jest używany do płukania jamy ustnej w przypadku stanów zapalnych dziąseł oraz bólu zęba.

Olejek z drzewa niaouli jest pomocny w leczeniu infekcji dróg oddechowych z towarzyszącym katarem i stanem zapalnym zatok. Przynosi ulgę w mokrym kaszlu i zapaleniu oskrzeli poprzez rozrzedzanie zalegającej wydzieliny. Po wkropieniu do uszu pomaga zmniejszyć ich ból. Inhalacje olejkiem niaouli działają przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie, a także obkurczają obrzmiałe błony śluzowe nosa i zatok często towarzyszące alergii. Dodatek olejku do kominka zapachowego bądź do miski z wodą ustawionej w pomieszczeniu skutecznie ułatwia oddychanie w trakcie przeziębień. Olejek dezynfekuje powietrze, odświeża, a stosowany w ciągu lata odstrasza uciążliwe owady.

Zapach niaouli pomaga niwelować bóle głowy, również te o podłożu migrenowym. Aromaterapia olejkiem paperbark tree działa odprężająco, odświeżająco i kojąco na zmysły. Jednocześnie zauważono, że inhalacje niaouli wspomagają pamięć i koncentrację, a poprzez pobudzanie krążenia krwi znoszą uczucie zmęczenia i dodają energii. Aromatyzacja pomieszczeń olejkiem naouli ma poprawiać nastrój i jakość snu, a także działać przeciwlękowo.

Dzięki właściwościom antyseptycznym i rozkurczowym olejek z krzewów i drzew niaouli bywa stosowany wewnętrznie w infekcjach dróg moczowych. Aborygeni olejkiem niaouli zwalczali choroby pasożytnicze układu pokarmowego.

Obecnie w handlu najczęściej spotykany jest chemotyp cyneolowy olejku niaouli, pozyskiwany z upraw Melaleuca viridiflora na Madagaskarze.

Niaouli – działanie, właściwości, skład

Głównymi składnikami olejku eterycznego niaouli pozyskiwanego z pędów i liści Melaleuca viridiflora są substancje z grupy monoterpenów i seskwiterpenów. Z olejku wyizolowano znaczne ilości 1,8-cyneolu zwanego również eukaliptolem, a także następujące związki: alfa-pinen, beta-pinen, alfa-terpineol, alfa-tujen, mircen, alfa-fellandren, linalol, limonen, γ-terpinen, beta-kariofilen, alfa-humulen, beta-selinen, nerodilol. Roślina jest źródłem seskwiterpenoidu zwanego wiridiflorolem oraz monoterpenolu o nazwie 1,4-terpinen-ol.

Olejek eteryczny otrzymany z Melaleuca viridiflora wykazał efekt cytotoksyczny wobec komórek nowotworowych linii raka piersi MCF-7 oraz komórek raka prostaty linii Du-145. Siła hamowania komórek nowotworowych zwiększała się wraz ze wzrostem stężenia olejku eterycznego, ale była widoczna nawet przy najniższych wartościach stężeń. Wyniki doświadczenia wskazują na potencjalną możliwość wykorzystania olejku eterycznego Melaleuca viridiflora w terapii wspomagającej leczenie nowotworów.

Związki czynne zawarte w olejku eterycznym niaouli wykazują aktywność przeciwbakteryjną i przeciwgrzybiczą. Efektywność przeciwdrobnoustrojowa olejku eterycznego była różna w zależności od gatunku bakterii. Olejek uzyskany z liści Melaleuca viridiflora wykazał najwyższą skuteczność hamującą wobec bakterii Bacillus cereus. Najmniejszą siłę hamującą wzrost bakterii odnotowano wobec gatunku Pseudomonas aeruginosa. Zaobserwowano aktywność wobec bakterii Klebsiella pneumoniae oraz wobec drożdżaka Candida albicans.

Olejek niaouli wykazał skuteczność w łagodzeniu objawów ZUM (zakażenia układu moczowego) u osób po udarze. Pacjenci biorący udział w badaniu stosowali specjalny roztwór myjący, stworzony poprzez wkropienie 10 kropli olejku niaouli do 1 litra wody. Tak powstałym roztworem przemywali okolice krocza trzy razy w ciągu doby. Doświadczenie trwało 20 dni. Po okresie leczenia z wykorzystaniem olejku eterycznego Melaleuca viridiflora stwierdzono spadek ilości bakterii w moczu pacjentów. W wynikach podkreślono korzyści alternatywnej terapii ZUM z wykorzystaniem grzybobójczych i bakteriobójczych właściwości olejku eterycznego Melaleuca viridiflora.

Olejek niaouli jest skuteczny wobec Propionibacterium Acnes i Staphylococcus epidermidis, dzięki czemu wykazuje potencjał w leczeniu trądziku pospolitego. Aktywność przeciwtrądzikowa jest warunkowana wysoką zawartością 1,8-cyneolu (eukaliptolu). Opracowywane są m.in. metody nanoemulsyfikacji olejku niaouli, pozwalające na lepsze przenikanie leku przez skórę.

W badaniu in vivo na myszach analizowano immunomodulujący wpływ olejku eterycznego pozyskanego z drzew niaouli. W podsumowaniu doświadczenia podkreślono, że olejek eteryczny niaouli wpływa na podniesienie komórkowej odpowiedzi immunologicznej, w której pośredniczą efektorowe limfocyty T oraz makrofagi.

Niaouli – stosowanie i dawkowanie

Olejek eteryczny niaouli może być stosowany miejscowo na skórę w postaci nierozcieńczonej np. do nanoszenia punktowego na zmiany trądzikowe, czyraki, zadrapania, ukąszenia owadów itp. Olejek wykazuje dużą skuteczność przeciwwirusową przy występowaniu opryszczki. U dzieci nie należy stosować nierozcieńczonego olejku.

Olejek niaouli (15-20 kropli) można dodawać do neutralnej bazy (30 ml), np. oliwy z oliwek, masła shea, oleju kokosowego, a także gotowych kremów i balsamów w celu naniesienia na większą powierzchnię skóry i wykonania masażu. Niaouli działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie oraz przyjemnie chłodzi ciało. Po masażu obolałych mięśni i stawów można okryć je ręcznikiem w celu poprawy krążenia i uzyskania lepszego efektu.

Przygotowanie kompresu: kilka kropli olejku niaouli rozcieńczamy w połowie szklanki wody, a następnie nasączamy ręcznik (najlepiej ciepły). Przykładamy do nadwyrężonych mięśni i/lub stawów.

Olejek eteryczny niaouli jest polecany do inhalacji przy objawach przeziębienia (ból głowy, zatok, katar, kaszel). Może być używany w kominkach zapachowych, nawilżaczach powietrza i dyfuzorach, a także do inhalacji parowej nad miską z gorącą wodą. W celu przeprowadzenia inhalacji 1-2 krople olejku niaouli dodajemy do miski z gorącą, parującą wodą. Należy pochylić się nad miską i okryć głowę ręcznikiem. Taki zabieg można wykonywać kilka razy w ciągu dnia.

W celach przeciwalergicznych inhalacje z olejku niaouli należy praktykować przed rozpoczęciem okresu pylenia.

W celach odprężających olejek z krzewów niaouli dodaje się do wanny z letnią wodą (kąpiel relaksacyjna). Uprzednio zaleca się rozcieńczenie olejku eterycznego w niewielkiej ilości oleju bazowego. Tak powstałą emulsję należy wlać do wody bez dodatku innych środków myjących. Kąpiel powinna trwać około 20 minut.

Olejek z niaouli można dodać do miski z ciepłą wodą (3-4 krople) i zanurzyć w niej stopy dotknięte grzybicą oraz problemem nadmiernej potliwości (na co najmniej 15 minut).

Niektórzy producenci opisują dawkowanie wewnętrzne niaouli – np. 2-3 krople olejku na łyżkę alkoholu lub oleju, do 3 razy dziennie (osoby dorosłe).

Niaouli – interakcje z lekami i ziołami

Olejek niaouli wykazuje synergię działania z innymi olejkami o właściwościach antyseptycznych i odświeżających. Można go łączyć m.in. z olejkiem z drzewa herbacianego oraz olejkiem eukaliptusowym.

Zapach olejku eterycznego Melaleuca viridiflora komponuje się z wonią lawendy, olejków cytrusowych (cytryna, limonka i pomarańcza), olejków ziołowych (bazylia, rozmaryn, koper włoski, tymianek), mięty, sosny i jałowca.

Niaouli – skutki uboczne, przedawkowanie

Ze względu na brak badań dotyczących bezpieczeństwa nie zaleca się stosowania olejku eterycznego niaouli przez kobiety ciężarne i karmiące piersią. Olejek nie powinien być używany u dzieci do 6 roku życia.

Osoby cierpiące na wrzody żołądka i problemy wątrobowe (w tym kamicę dróg żółciowych) nie powinny suplementować niaouli.

Należy zachować ostrożność podczas nanoszenia olejku eterycznego niaouli w okolice nosa i inne części twarzy (możliwe podrażnienie oczu i problemy z oddychaniem).

Wdychanie olejku eterycznego niaouli może powodować podrażnienie dróg oddechowych, bóle głowy oraz nudności.

Olejek jest uważany za bezpieczny, jednak u osób wrażliwych naniesiony na skórę może wywołać podrażnienie i skórne reakcje alergiczne.

Duże ilości olejku spożytego wewnętrznie (ponad 10 g) mogą spowodować obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, problemy z krążeniem oraz oddychaniem. Olejek może wywołać również zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty).

Działanie

  • antyseptyczne
  • mukolityczne (zmniejsza lepkość śluzu)
  • poprawia krążenie obwodowe
  • przeciwalergiczne (łagodzi objawy alergii)
  • przeciwbakteryjne
  • przeciwgrzybicze
  • przeciwlękowe (anksjolityczne)
  • przeciwnowotworowe (cytostatyczne, cytotoksyczne)
  • przeciwtrądzikowe
  • przeciwwirusowe
  • przeciwzapalne
  • rozkurcza mięśnie gładkie dróg moczowych
  • spazmolityczne (rozkurcza i zmniejsza napięcie mięśni gładkich)
  • wykrztuśne
  • immunostymulujące
  • przyspiesza gojenie ran
  • poprawia pamięć i koncentrację
  • odstraszające owady

Postacie i formy

  • olejek eteryczny

Substancje aktywne

  • α-pinen
  • eukaliptol
  • kamfen
  • limonen
  • felandren
  • terpineol
  • mircen
  • cineol
  • izopulegon
  • β-pinen
  • gamma-terpinen
  • wirydiflorol
  • 1,4- terpinen-ol,
  • nerolidol

Surowiec

  • olejek
Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij