Brodziuszka — na przeziębienie i zatoki

Brodziuszka wiechowata zalecana jest w schorzeniach układu pokarmowego, takich jak biegunka, brak apetytu oraz niestrawność. Wyciąg z rośliny łagodzi objawy przeziębienia i zapalenia zatok, alergii, nieżytu dróg oddechowych oraz infekcji moczowo-płciowych. Brodziuszka wskazana jest również w przypadku schorzeń trzustki i wątroby, pasożytów, boreliozy, chorób wywoływanych przez wirusy, obniżonej odporności. Wykazano również jej skuteczność w zapobieganiu migrenie epizodycznej.

Ziele brodziuszki od wielu wieków jest powszechnie stosowane w tradycyjnej medycynie chińskiej oraz medycynie indyjskiej (ajurwedzie). Szerokie spektrum działania rośliny uczyniło ją popularnym, naturalnym antybiotykiem. Brodziuszka wykorzystywana jest w schorzeniach układu pokarmowego, infekcjach oraz chorobach wywoływanych przez pasożyty. Tradycyjna medycyna chińska zaleca ziele brodziuszki do terapii reumatoidalnego zapalenia stawów, cukrzycy, malarii oraz nowotworów.

W 2020 roku odkryto, że brodziuszka uwrażliwia na chemioterapię komórki raka jelita grubego.

Brodziuszka wiechowata (Andrographis paniculata) jest jednoroczną rośliną zielną należącą do rodziny akantowatych. Za jej pochodzenie uznaje się tereny Indii oraz Sri Lanki. Uprawiana jest również na Karaibach oraz w południowo-wschodniej części Azji. Porasta równiny, wybrzeża, lasy, a także tropiki. Preferuje zacienione oraz wilgotne stanowiska. W Indiach brodziuszka znana jest jako „król goryczy” ze względu na swój intensywny, niezbyt przyjemny smak.

Brodziuszka jest silnie rozgałęzioną rośliną zielną, która osiąga wysokość do 100 cm. Charakteryzuje się nagą, czworokanciastą łodygą oraz jajowatymi, ułożonymi naprzeciwlegle liśćmi. Blaszka na górze jest ciemnozielona, a od spodu nieco jaśniejsza i osiąga długość 7 cm i szerokość 2,5 cm. Kwiaty brodziuszki zebrane są na szczycie w wiechy oraz grona. Lejkowata korona o długości 1,5 cm charakteryzuje się białym zabarwieniem z czerwonym cętkowaniem. Roślina wykształca również podłużne, brązowo-żółte torebki zawierające nasiona. Surowcem wykorzystywanym w zielarstwie jest ziele brodziuszki.

Brodziuszka wiechowata charakteryzuje się bogatym składem substancji aktywnych, które odpowiadają za jej szerokie spektrum aktywności. Należą do nich: saponiny, taniny, flawony, panikulidy, związki diterpenowe (andrografolidy).

Ziele brodziuszki, dzięki zawartości andrografolidów, uznawane jest za naturalny immunomodulator – stymuluje odpowiedź układu immunologicznego na infekcje oraz wzmacnia jego prawidłowe funkcjonowanie. Ponadto działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie, zwalcza wirusy oraz pasożyty. Roślina stymuluje jądrowy czynnik transkrypcyjny, który odpowiada za aktywność antyoksydacyjną – brodziuszka chroni organizm przed wolnymi rodnikami. Andrografolidy oddziałują również na cytochrom P450, ułatwiając metabolizm oraz usuwanie toksyn, a także wykazują działanie hepatoprotekcyjne. Preparaty zawierające ziele brodziuszki charakteryzują się również właściwościami antyproliferacyjnymi (hamują niekontrolowany podział komórek, np. nowotworowych), redukują obrzęki, działają nefroprotekcyjnie, stymulują sekrecję soków żołądkowych oraz śliny, wspomagają apetyt, ułatwiają procesy trawienne.

Preparaty zawierające brodziuszkę wiechowatą dostępne są w postaci suplementu diety w kapsułkach, które należy stosować zgodnie z zaleceniami zawartymi na opakowaniu. Ponadto wyciąg z rośliny może być stosowany w postaci naparu – 1 łyżkę suszu z surowca należy zalać 1 szklanką (250 ml) wrzącej wody, a następnie pozostawić pod przykryciem na 20 minut. Po zaparzeniu napar należy przecedzić i przyjmować 1 szklankę dziennie – pić małymi porcjami. Brodziuszka może zostać wykorzystana do przygotowania prozdrowotnej nalewki – 1 porcja surowca przypada na 5 jednostek alkoholu 50%. Nalewkę należy spożywać 2-3 razy dziennie po 5 ml. Szczególną ostrożność podczas stosowania brodziuszki powinny zachować osoby z zaburzoną funkcją woreczka żółciowego – należy skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem kuracji. Roślina jest przeciwwskazana w przypadku kobiet w ciąży oraz w trakcie laktacji.

Przyjmowanie brodziuszki w czasie chemioterapii jest przeciwwskazane – roślina zmniejsza aktywność leków immunosupresyjnych. Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania leków obniżających ciśnienie tętnicze krwi oraz przeciwzakrzepowych, ponieważ wyciąg z rośliny obniża ich skuteczność.

Podczas stosowania brodziuszki wiechowatej mogą wystąpić skutki uboczne, takie jak ból głowy, zmęczenie, świąd, reakcja alergiczna, zaburzenia ze strony układu pokarmowego. W czasie przyjmowania substancji może również dojść do czasowego zwiększenia poziomu enzymów wątrobowych.