Somatostatyna, Somatostatinum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o somatostatynie

Substancje aktywne
somatostatyna
Działanie somatostatyny
hamuje wydzielanie hormonu wzrostu (GH)
Postacie somatostatyny
proszek do sporządzenia roztworu do wstrzykiwań
Układy narządowe
układ endokrynny (dokrewny), układ pokarmowy (trawienny)
Specjalności medyczne
Choroby wewnętrzne, Endokrynologia, Gastroenterologia
Rys historyczny somatostatyny

Somatostatyna to peptyd wyizolowany po raz pierwszy z podwzgórza, a następnie zsyntetyzowany w tym samym czasie przez dwóch badaczy Guilleminai i Brazeau w 1973 roku.

Wzór sumaryczny somatostatyny

C76H104N18O19S2

Spis treści

Wskazania do stosowania somatostatyny

Somatostatynę stosuje się w leczeniu krwawiących nadżerek żołądka, wrzodów żołądka lub dwunastnicy, żylaków przełyku, przetok jelitowych i trzustkowych, a także po operacji trzustki w celu zapobiegania powikłaniom. Innym wskazaniem są guzy neuroendokrynne żołądkowo-jelitowo-trzustkowe charakteryzujące się nasiloną sekrecją.

Dawkowanie somatostatyny

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących m.in. zaburzona praca nerek itp.
Somatostatynę podaje się w ciągłym wlewie dożylnym. Maksymalna dawka dobowa stosowana u osób dorosłych to 6 mg, którą podaje się z szybkością 250 μg/godzinę.
Lek nie jest przeznaczony do stosowania u dzieci, ze względu na brak wystarczających badań potwierdzających bezpieczeństwo i skuteczność stosowania w tej grupie pacjentów.

Przeciwskazania do stosowania somatostatyny

Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na somatostatynę.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania somatostatyny

Somatostatyna wskazana jest do stosowania tylko w warunkach szpitalnych, pod stałą kontrolą lekarza.
Pacjenci z niewydolnością nerek wymagają zmniejszenia dawki, w ciężkich przypadkach nawet o połowę.
Podczas podawania leku możliwe są wahania stężenia glukozy we krwi. Początkowo obserwuje się hipoglikemię, natomiast po upływie 2-4 h może dojść do wzrostu stężenia glukozy na skutek zmian w wydzielaniu insuliny i glukagonu. Należy monitorować poziom glukozy co 4-6 h.
Somatostatyna może powodować zaburzenia czynności układu sercowo-naczyniowego, w tym nadciśnienie/niedociśnienie układowe, wzrost pojemności minutowej serca, wzrost ciśnienia w tętnicach płucnych, bradykardię, blok przedsionkowo-komorowy.
Stosowanie leku wiąże się z koniecznością regularnej kontroli czynności nerek i stężenia elektrolitów w osoczu.
Somatostatyna może wywołać efekt z odbicia w wyniku nagłego przerwania podawania leku. Zapobiegawczo należy po wyleczeniu pacjenta podać połowę dawki zalecanej w 48-godzinnym wlewie dożylnym.

Interakcje somatostatyny z innymi substancjami czynnymi

Wzrost stężenia wymienionych leków.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acenokumarol (Acenocoumarol) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Bromokryptyna (Bromocriptine) agoniści receptorów dopaminowych
Midazolam (Midazolam) BZD - benzodiazepiny
Takrolimus (Tacrolimus) inhibitory kalcyneuryny
Warfaryna (Warfarin) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Haloperidol (Haloperidol) neuroleptyki klasyczne - pochodne butyrofenonu
Nasilenie działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital) inne leki przeciwpadaczkowe
Prymidon (Primidone) barbiturany i pochodne
Zmniejszenie metabolizmu wymienionych leków.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Abirateron (Abiraterone) inne leki przeciwnowotworowe
Alfuzosyna (Alfuzosin) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Alprazolam (Alprazolam) BZD - benzodiazepiny
Arypiprazol (Aripiprazol) (Aripiprazole) neuroleptyki atypowe
Atazanawir (Atazanavir) inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy
Atorwastatyna (Atorvastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Azytromycyna (Azithromycin) antybiotyki makrolidowe - makrolidy
Bortezomib (Bortezomib) inne leki przeciwnowotworowe
Bosutinib (Bosutinib) inhibitory kinazy białkowej
Brentuksymabu wedotin (Brentuximab vedotin) przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne
Busulfan (Busulfan) cytostatyki alkilujące
Cefaleksyna (Cefalexinum) cefalosporyny I generacji
Cerytynib (Ceritinib) inhibitory kinazy białkowej
Chlorpromazyna (Chlorpromazine) neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny
Witamina D (Cholekalcyferol) (Cholecalciferol) witamina D i jej pochodne
Cilostazol (Cilostazol) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek
Cyzapryd (Cisapride) substancje hamujące perystaltykę jelit o zróżnicowanym mechanizmie działania
Dabrafenib (Dabrafenib) inhibitory kinazy białkowej
Digoksyna (Digoxin) glikozydy nasercowe
Dihydroergokrystyna (Dihydroergocristine) alkaloidy sporyszu
Docetaksel (Docetaxel) inne cytostatyki pochodzenia naturalnego
Doksazosyna (Doxazosin) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Doksorubicyna (Doxorubicin) antybiotyki cytostatyczne
Drospirenon (Drospirenone) progestageny
Duloksetyna (Duloxetine) SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory
Eliglustat (Eliglustat) VARIA / INNE
Erlotynib (Erlotinib) inhibitory kinazy białkowej
Etopozyd (Etoposide) inne cytostatyki pochodzenia naturalnego
Fenofibrat (Fenofibrate) fibraty
Fentanyl (Fentanyl) agoniści receptora opioidowego
Fosaprepitant (Fosaprepitant) antagoniści receptorów neurokiniowych 1 - NK1
Ibrutynib (Ibrutinib) inhibitory kinazy białkowej
Idelalizyb (Idelalisib) inne leki przeciwnowotworowe
Ifosfamid (Ifosfamide) cytostatyki alkilujące
Iksazomib (Ixazomib) inne leki przeciwnowotworowe
Imatynib (Imatinib) inhibitory kinazy białkowej
Izawukonazol (Isavuconazole) przeciwgrzybicze pochodne triazolu
Kabergolina (Cabergoline) agoniści receptorów dopaminowych
Karbamazepina (Carbamazepine) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe
Klozapina (Clozapine) neuroleptyki atypowe
Kobimetynib (Cobimetinib) inhibitory kinazy białkowej
Kolchicyna (Colchicine) substancje niewpływające na metabolizm kwasu moczowego (przeciw dnie moczanowej)
Lakozamid (Lacosamide) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe
Lorazepam (Lorazepam) BZD - benzodiazepiny
Lowastatyna (Lovastatin (monacolin k, mevinolin)) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Metoprolol (Metoprolol) antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Metotreksat (Methotrexate) antymetaboilty kwasu foliowego (inhibitory reduktazy kwasu dihydrofoliowego)
Nilotynib (Nilotinib) inhibitory kinazy białkowej
Nintedanib (Nintedanib) inhibitory kinazy białkowej
Noretysteron (Norethisterone) progestageny
Palbocyklib (Palbociclib) inhibitory kinazy białkowej
Panobinostat (Panobinostat) inne leki przeciwnowotworowe
Pazopanib (Pazopanib) inhibitory kinazy białkowej
Ponatynib (Ponatinib) inhibitory kinazy białkowej
Prochlorperazyna (Prochlorperazine) neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny
Prukalopryd (Prucalopride) VARIA / INNE
Retapamulina (Retapamulin) antybiotyki - INNE
Roflumilast (Roflumilast) inhibitory fosfodieasterazy IV - PDE4
Rosuwastatyna (Rosuvastatin) statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA
Rufinamid (Rufinamide) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe
Ruksolitynib (Ruxolitinib) inhibitory kinazy białkowej
Sonidegib (Sonidegib) inne leki przeciwnowotworowe
Sorafenib (Sorafenib) inhibitory kinazy białkowej
Sunitynib (Sunitinib) inne leki przeciwnowotworowe
Tamoksyfen (Tamoxifen) SERM - selektywne modulatory receptora estrogenowego
Tasimelteon (Tasimelteon) melatonina i analogi
Tenofowir (Tenofovir) inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy
Teofilina (Theophylline) metyloksantyny - blokery adenozyny i fosfodiesterazy
Tiklopidyna (Ticlopidine) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek
Tiotepa (Thiotepa) cytostatyki alkilujące
Trabektedyna (Trabectedin) inne cytostatyki pochodzenia naturalnego
Wandetanib (Vandetanib) inhibitory kinazy białkowej
Wardenafil (Vardenafil) inhibitory fosfodieasterazy V - PDE5
Wemurafenib (Vemurafenib) inhibitory kinazy białkowej
Wenetoklaks (Venetoclax) inne leki przeciwnowotworowe
Winblastyna (Vinblastine) alkaloidy barwinka (Vinca) i analogi
Winflunina (Vinflunine) alkaloidy barwinka (Vinca) i analogi
Winkrystyna (Vincristine) alkaloidy barwinka (Vinca) i analogi
Winorelbina (Vinorelbine) alkaloidy barwinka (Vinca) i analogi
Worapaksar (Vorapaksar) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek
Zuklopentyksol (Zuclopenthixol) neuroleptyki klasyczne - pochodne tioksantenu
Zyprazydon (Ziprasidone) neuroleptyki atypowe
Alektynib (Alectinib) inhibitory kinazy białkowej
Enkorafenib (Encorafenib) inhibitory kinazy białkowej
Netupitant (Netupitant) antagoniści receptorów neurokiniowych 1 - NK1
Brygatynib (Brigatinib) inhibitory kinazy białkowej
Tofacytynib (Tofacitinib) selektywne leki immunosupresyjne
Albendazol (Albendazole) substancje przeciwpasożytnicze do użytku ogólnego
Zmniejszenie metabolizmu somatostatyny.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amiodaron (Amiodarone) leki przeciwarytmiczne - klasa III
Dasatynib (Dasatinib) inhibitory kinazy białkowej
Dronedaron (Dronedarone) leki przeciwarytmiczne - klasa III
Ewerolimus (Everolimus) inhibitory kinazy białkowej
Lomitapid (Lomitapide) inne substancje zmniejszające stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi o zróżnicowanym mechanizmie działania
Paklitaksel (Paclitaxel) taksoidy
Syrolimus (Sirolimus) selektywne leki immunosupresyjne
Temsyrolimus (Temsirolimus) inne leki przeciwnowotworowe
Tramadol agoniści receptora opioidowego
Zmniejszenie biodostępności cyklosporyny.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Cyklosporyna (Cyclosporine) inhibitory kalcyneuryny
Zmniejszenie skuteczności edotreotydu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Edotreotyd (Edotreotide) radiofarmaceutyki

Interakcje somatostatyny z pożywieniem

Równoległe dostarczanie do organizmu dużych ilości węglowodanów (w tym stosowanie całkowitego żywienia pozajelitowego) wiąże się z ryzykiem wystąpienia zaburzeń glikemii, co wymaga kontrolowania stężenia glukozy we krwi.

Wpływ somatostatyny na ciążę

Somatostatyny nie należy stosować w ciąży, ze względu na brak badań potwierdzających, że lek nie ma wpływu na procesy rozrodcze.

Wpływ somatostatyny na laktację

Brak danych o wpływie somatostatyny na laktację, dlatego lek nie może być stosowany przez kobiety karmiące piersią.

Inne możliwe skutki uboczne

Podanie dożylne: bradykardia, arytmia, blok przedsionkowo-komorowy, dodatkowe skurcze komorowe, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wahania stężenia glukozy we krwi, nagłe uczucie gorąca, nadciśnienie, niedociśnienie.

Objawy przedawkowania somatostatyny

Przedawkowanie leku wiąże się z ryzykiem wystąpienia takich samych działań niepożądanych, które obserwowano w przypadku stosowania zaleconych dawek terapeutycznych. 

Mechanizm działania somatostatyny

Somatostatyna hamuje fizjologiczne i stymulowane przez pokarm/hormony/bodźce nerwowe wydzielanie kwasu żołądkowego, pepsyny, wydzielanie trzustkowe i jelitowe. Pod wpływem działania leku zahamowaniu ulega wydzielanie hormonów przewodu pokarmowego (gastryna, sekretyna, wazoaktywny peptyd jelitowy, glukagon, insulina) i hormonu wzrostu. Lek nie ma wpływu na syntezę hormonów w komórkach dokrewnych. Somatostatyna zwalnia motorykę przewodu pokarmowego i zmniejsza przepływ krwi w łożysku trzewnym. U osób z cukrzycą insulinozależną podczas stosowania leku odnotowano przypadki tworzenia agregatów płytkowych w krwioobiegu.

Wchłanianie somatostatyny

Somatostatyna to peptyd, który jest niszczony w przewodzie pokarmowym, z tego względu leku nie podaje się doustnie. Podanie somatostatyny dożylnie zapewnia biodostępność leku 100%. Stan stacjonarny po podaniu we wlewie ciągłym zostaje osiągnięty w ciągu 15 minut. Podanie podskórne zapewnia niższą dawkę leku w osoczu niż podanie tej samej dawki dożylnie.

Dystrybucja somatostatyny

Somatostatyna jest szybko dystrybuowana do tkanek o dużej masie (skóra, mięśnie, jelita), po czym ulega powolnemu uwalnianiu do osocza. Połączenie leku z białkami osocza jest w pewnym stopniu zabezpieczeniem somatostatyny przed działaniem enzymów rozkładających wiązania peptydowe.

Metabolizm somatostatyny

Głównym miejscem metabolizmu somatostatyny są prawdopodobnie nerki. Po około 2 minutach prawie połowa leku ulega przemianie do [des-Ala¹]-somatostatyny, która ze zbliżoną do związku macierzystego siłą hamuje wydzielanie insuliny, glukagonu i hormonu wzrostu.

Wydalanie somatostatyny

Biologiczny okres półtrwania somatostatyny wynosi około 2 minuty. Lek jest eliminowany prawdopodobnie na drodze rozkładu białka. Odnotowano zmniejszony klirens leku u osób z ciężką niewydolnością nerek. Nie stwierdzono istotnych różnic w eliminacji somatostatyny u osób z zaburzeniami czynności wątroby i cukrzycą. 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij