Abakawir, Abacavirum - Zastosowanie, działanie, opis

Abakawir jest lekiem przeciwwirusowym. Substancja stosowana jest w skojarzonej terapii przeciwretrowirusowej w leczeniu zakażeń ludzkim wirusem upośledzenia odporności (HIV).

Abakawir stosuje się doustnie, z posiłkiem lub niezależnie od posiłku.

Dawka stosowana w leczeniu zależna od wieku, masy ciała, chorób towarzyszących (zaburzona praca nerek, niewydolność wątroby).

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 600 mg.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u dzieci o masie ciała 14 kg – 20 kg: 300 mg.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u dzieci o masie ciała powyżej 20 kg – 25 kg: 450 mg.

Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na abakawir.

Stosowanie abakawiru związane jest ryzykiem reakcji nadwrażliwości (gorączka, wysypka, inne objawy wskazujące na zmiany wielonarządowe). W wyniku nie wdrożenia odpowiednich procedur, może dojść do zgonu pacjenta.

Ryzyko wystąpienia reakcji nadwrażliwości na abakawir jest duże w przypadku pacjentów, u których stwierdzono obecność alleli HLA–B*5701.

Nie należy rozpoczynać leczenia abakawirem u pacjentów, u których występuje allel, jak i u tych, u których nie występuje HLA–B*5701, ale podejrzewano wcześniej wystąpienie reakcji nadwrażliwości na substancję.

Podczas leczenia substancją mogą wystąpić zwiększenie masy ciała oraz stężenia glukozy i lipidów we krwi.

Abakawir nie powinien być stosowany (nie jest zalecany) u pacjentów z umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby.

W końcowym stadium choroby nerek substancja nie powinna być przyjmowana.

Ze względu na ryzyko wystąpienia martwicy kości, pacjent powinien skonsultować się z lekarzem w razie wystąpienia takich objawów jak: bóle w stawach, sztywność stawów, trudności w poruszaniu się.

Istnieje powiązanie między wystąpieniem zawału serca, a stosowaniem abakawiru. Zaleca się podjąć wszystkie działania, mające na celu minimalizację czynników ryzyka (palenie tytoniu, hiperlipidemia, nadciśnienie tętnicze).

Metabolizm abakawiru ulega zmianie w czasie jednoczesnego przyjmowania alkoholu (AUC substancji wzrasta o około 41%). Jednakże obserwacje te nie zostały uznane za kliniczne istotne. Abakawir natomiast nie ma wpływu na metabolizm alkoholu.

Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu substancji na prowadzenie pojazdów i obsługiwania maszyn.

W kontrolowanych badaniach klinicznych niezbyt często występowały nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych. Nie wykazano różnić w częstości ich występowania pomiędzy grupą leczoną abakawirem, a grupą kontrolną. 

Dane związane z badaniami na zwierzętach wykazały toksyczne działanie na rozwijające się zarodki i płody u szczurów, ale nie u królików. Wykazano również na modelach zwierzęcych działanie rakotwórcze. Znaczenie kliniczne tych danych nie jest znane dla ludzi.

Dane związane z badaniami na ludziach wykazały, że abakawir i jego metabolity przenikają przez łożysko. Na ich podstawie stwierdzono jednak, że ryzyko wystąpienia wad rozwojowych u ludzi jest mało prawdopodobne.

W warunkach in vitro i in vivo wykazano, że abakawir może powodować różnego stopnia uszkodzenia mitochondriów. Były zgłaszane przypadki występowania zaburzeń czynności mitochondriów u niemowląt bez wykrywalnego HIV, które były narażone w życiu płodowym lub po urodzeniu na działanie substancji.

Dane związane z badaniami na zwierzętach wykazały, że abakawir i jego metabolity są wydzielane do mleka samic szczurów. Substancja jest też wydzielana do mleka matki karmiącej. Ze względu na brak danych dotyczących stosowania abakawiru u dzieci w wieku poniżej 3 miesięcy oraz w związku z zakażeniem kobiety wirusem HIV zaleca się, aby matka nie karmiła piersią.

Dane związane z badaniami na zwierzętach nie wykazały wpływu substancji na płodność.

W badaniach klinicznych podawano abakawir w dawkach jednorazowych 1200 mg i dobowych do 1800 mg. W żadnym przypadku nie odnotowano działań niepożądanych innych niż te, które zarejestrowano.

Abakawir to nukleozydowy inhibitor odwrotnej transkryptazy (NRTI). Jest silnym selektywnym inhibitorem wirusa HIV–1 oraz HIV–2. Substancja metabolizowana jest wewnątrzkomórkowo do aktywnej postaci trójfosforanu 5´ karbowiru (TP). Badania in vitro wykazały, że mechanizm działania substancji na wirusa HIV jest związany z hamowaniem enzymu odwrotnej transkryptazy HIV. W wyniku tego dochodzi do zakończenia replikacji wirusa.

Abakawir jest dobrze wchłaniany z przewodu pokarmowego. Całkowita biodostępność u osoby dorosłej wynosi 83%. Średni czas do uzyskania maksymalnego stężenia substancji w surowicy wynosi około 1 – 1,5 godziny.

Abakawir wiążę się w około 49% z białkami osocza. Lek dobrze przenika do płynu mózgowo–rdzeniowego.

Abakawir jest metabolizowany głównie w wątrobie. Metabolizm odbywa się przede wszystkim z udziałem dehydrogenazy alkoholowej i mechanizmu glukuronidacji. W procesie tym powstaje kwas 5´ -karboksylowy i 5´ -glukuronid.

Średni okres półtrwania abakawiru wynosi około 1,5 godziny. Eliminacja substancji odbywa się poprzez metabolizm wątrobowy, a następnie wydalanie metabolitów głównie z moczem. Abakawir i jego metabolity wydalane z moczem stanowią około 83% przyjętej dawki. Pozostała część jest wydalana z kałem.