Lanreotyd, Lanreotidum - Zastosowanie, działanie, opis

Lanreotyd znajduje zastosowanie w leczeniu akromegalii i jej objawów, a także w leczeniu różnych  guzów neuroendokrynnych, takich jak guzy żołądkowo-jelitowo-trzustkowe, guzy środkowej części prajelita, guzy trzustki lub guzy nieznanego pochodzenia u dorosłych pacjentów z nieoperacyjnymi guzami miejscowo zaawansowanymi lub z przerzutami oraz objawów im towarzyszących. 

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej oraz w zależności od wyników badań, może być modyfikowana. W akromegalii dawka wynosi 60-120mg co 28 dni, a w przypadku guzów neuroendokrynnych dawka wynosi 120mg co 28 dni. 

Przeciwwskazaniami do stosowania lanreotydu są nadwrażliwość na substancję czynną i/lub pochodne peptydy.

Lanreotyd może spowalniać puls, z tego względu leki nasercowe, np. ß-blokery mogą wymagać modyfikacji dawki. U pacjentów z cukrzycą może być konieczna modyfikacja dawki leków przeciwcukrzycowych, gdyż lanreotyd hamuje wydzielanie insuliny i glukagonu, dlatego może zwiększać lub zmniejszać stężenie glukozy we krwi. U pacjentów z akromegalią może wystąpić niewielkie zahamowanie czynności gruczołu tarczowego, dlatego wskazane jest monitorowanie czynności tarczycy. Lanreotyd poprzez hamowanie czynności pęcherzyka żółciowego może powodować powstawanie kamieni żółciowych, co również powinno być monitorowane. 

Zwiększenie działania dienogestu i nasilenie jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Dienogest (Dienogest)	progestageny

Osłabienie działania cyklosporyny.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Cyklosporyna (Cyclosporine)	inhibitory kalcyneuryny

Zwiększone ryzyko krwawień i wydłużenie czasu krzepnięcia krwi.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Dalteparyna (Dalteparin)	leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne

Możliwe wahania poziomu glukozy we krwi.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Akarboza (Acarbose)	doustne leki przeciwcukrzycowe - inhibitory alfa-glukozydazy
Albiglutyd (Albiglutide)	analogi glukagonopodobnego peptydu-1 GLP-1
Alogliptyna (Alogliptin)	doustne leki przeciwcukrzycowe - INNE
Dapagliflozyna (Dapagliflozin)	doustne leki przeciwcukrzycowe - inhibitory transportera sodowo-glukozowego2 - SGLT2
Dulaglutyd (Dulaglutide)	analogi glukagonopodobnego peptydu-1 GLP-1
Eksenatyd (Exenatide)	analogi glukagonopodobnego peptydu-1 GLP-1
Empagliflozyna (Empagliflozin)	doustne leki przeciwcukrzycowe - inhibitory transportera sodowo-glukozowego2 - SGLT2
Glimepiryd (Glimepiride)	doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
Glipizyd (Glipizide)	doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
Insulina Aspart (Insulin aspart)	insuliny
Insulina Degludec (Insulin degludec)	insuliny
Insulina Detemir (Insulin detemir)	insuliny
Insulina Glargine (Insulin glargine)	insuliny
Insulina Glulizynowa (Insulin glulisine)	insuliny
Insulina Izofanowa (Insulin isophane)	insuliny
Insulina Lispro (Insulin lispro)	insuliny
Insulina Neutralna (Insulin human)	insuliny
Kanagliflozyna (Canagliflozin)	doustne leki przeciwcukrzycowe - inhibitory transportera sodowo-glukozowego2 - SGLT2
Linagliptyna (Linagliptin)	doustne leki przeciwcukrzycowe - gliptyny - inhibitor peptydazy dipeptydylowej IV (DPP-4)
Liraglutyd (Liraglutide)	analogi glukagonopodobnego peptydu-1 GLP-1
Nateglinid (Nateglinide)	doustne leki przeciwcukrzycowe - INNE
Pioglitazon (Pioglitazone)	doustne leki przeciwcukrzycowe - INNE
Repaglinid (Repaglinide)	doustne leki przeciwcukrzycowe - glinidy
Saksagliptyna (Saxagliptin)	doustne leki przeciwcukrzycowe - gliptyny - inhibitor peptydazy dipeptydylowej IV (DPP-4)
Sitagliptyna (Sitagliptin)	doustne leki przeciwcukrzycowe - gliptyny - inhibitor peptydazy dipeptydylowej IV (DPP-4)

Możliwe zaburzenia w morfologii krwi.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Ramipryl (Ramipril)	inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI

Nadmierne zwolnienie rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Acebutolol (Acebutolol)	antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe
Adenozyna (Adenosine)	leki przeciwarytmiczne - INNE
Amiodaron (Amiodarone)	leki przeciwarytmiczne - klasa III
Amlodypina (Amlodipine)	leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Atenolol (Atenolol)	antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe
Betaksolol (Betaxolol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Bisoprolol (Bisoprolol)	antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe
Digoksyna (Digoxin)	glikozydy nasercowe
Diltiazem (Diltiazem)	leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy
Dronedaron (Dronedarone)	leki przeciwarytmiczne - klasa III
Esmolol (Esmolol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Felodypina (Felodipine)	leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Isradypina (Isradypine)	leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Karteolol (Carteolol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Karwedilol (Carvedilol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Lidokaina (Lidocaine)	substancje znieczulające miejscowo - amidy
Metoprolol (Metoprolol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Nebiwolol (Nebivolol)	antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe
Nimodypina (Nimodipine)	leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Pindolol (Pindolol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Propafenon (Propafenone)	leki przeciwarytmiczne - klasa I
Propranolol (Propranolol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Sotalol (Sotalol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Tymolol (Timolol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Werapamil (Verapamil)	leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy

Zwiększenie działania bromokryptyny i nasilenie jej działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Bromokryptyna (Bromocriptine)	agoniści receptorów dopaminowych

Zwiększenie działania dihydroergotaminy i nasilenie jej działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Dihydroergotamina (Dihydroergotamine)	inne substancje przeciwmigrenowe

Zwiększenie działania ergotaminy i nasilenie jej działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Ergotamina (Ergotamine)	alkaloidy sporyszu

Zwiększenie działania etrawiryny i nasilenie jej działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Etrawiryna (Etravirine)	nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy

Zwiększenie działania ewerolimusu i nasilenie jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Ewerolimus (Everolimus)	inhibitory kinazy białkowej

Zwiększenie działania fentaylu i nasilenie jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Fentanyl (Fentanyl)	agoniści receptora opioidowego

Zwiększenie działania ibrutynibu i nasilenie jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Ibrutynib (Ibrutinib)	inhibitory kinazy białkowej

Zwiększenie działania lurazydonu i nasilenie jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Lurazydon (Lurasidone)	neuroleptyki atypowe

Zwiększenie działania oksykodonu i nasilenie jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Oksykodon (Oxycodone)	agoniści receptora opioidowego

Zwiększenie działania rybocyklibu i nasilenie jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Rybocyklib (Ribociclib)	inhibitory kinazy białkowej

Zwiększenie działania palbocyklibu i nasilenie jego działań niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Palbocyklib (Palbociclib)	inhibitory kinazy białkowej

Ze względu na możliwe wystąpienie zawrotów głowy, nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn w ruchu aż do ustąpienia objawów. 

Badania dotyczące bezpieczeństwa stosowania lanreotydu w okresie ciąży są mocno ograniczone, jednak te dotychczasowe nie wykazały negatywnego wpływu na rozwój płodu. Może być podawany kobietom w ciąży przy wyraźnych wskazaniach leczniczych. 

Nie wiadomo, czy lanreotyd przenika do mleka matki, dlatego należy zachować ostrożność przy zastosowaniu leku u kobiet karmiących. 

Badanie na szczurach wykazało, iż podawanie bardzo dużych dawek lanreotydu samicom zmniejszało płodność. U ludzi takich badań nie wykonano. 

Po podaniu parenteralnym lanreotydu zaobserwowano różne działania niepożądane. Do działań niepożądanych występujących bardzo często, czyli u ≥1/10 pacjentów to: biegunki, luźne stolce, bóle brzucha oraz kamica żółciowa. Działania niepożądane występujące często, czyli u ≥1/100-<1/10 pacjentów to: wzrost aktywności AlAT, nieprawidłowa aktywność AspAT, nieprawidłowe stężenie AlAT, podwyższenie stężenia bilirubiny we krwi, podwyższenie stężenia glukozy we krwi, podwyższenie stężenia hemoglobiny glikozylowanej, spadek masy ciała, spadek aktywności enzymów trzustkowych, bradykardia zatokowa, bóle głowy, zawroty głowy, ospałość, nudności, wymioty, zaparcia, wzdęcia, uczucie pełności, dyskomfort w jamie brzusznej, dyspepsja, biegunki tłuszczowe, łysienie, hipotrychoza, hipoglikemia, spadek apetytu, hiperglikemia, cukrzyca, astenia, zmęczenie, reakcje w miejscu podania, poszerzenie przewodów żółciowych, bóle mięśniowo-szkieletowe oraz bóle mięśniowe. Działania niepożądane występujące niezbyt często czyli u ≥1/1 000-<1/100 pacjentów to: zwiększenie aktywności AspAT, zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej we krwi, nieprawidłowe stężenie bilirubiny we krwi, zmniejszenie stężenia sodu we krwi, nieprawidłowe zabarwienie stolca, uderzenia gorąca oraz bezsenność. Działania niepożądane występujące na tyle rzadko, iż niemożliwe jest ustalenie częstości występowania: ropień w miejscu wstrzyknięcia, zapalenie trzustki, zapalenie pęcherzyka żółciowego, reakcje alergiczne takie jak obrzęk naczynioruchowy, wstrząs anafilaktyczny oraz nadwrażliwość.

Lanreotyd jest analogiem somatostatyny. Działa na receptory somatostatyny SSTR 2 i 5, oraz w mniejszym stopniu na receptory SSTR 1, 3 i 4. Działanie na receptory SSTR 2 i 5 odpowiada za zahamowanie wydzielania hormonu wzrostu. Lanreotyd hamuje także wydzielanie motyliny, żołądkowego peptydu hamującego oraz polipeptydu trzustkowego, obniża stężenie chromograniny A w osoczu oraz kwasu 5-hydroksyindolooctowego w moczu u pacjentów z guzami neuroendokrynnymi. Hamuje poposiłkowy wzrost przepływu w tętnicy krezkowej górnej i żyle wrotnej,  obniża wydzielanie wody oraz jonów do światła jelita czczego, obniża także poziom prolaktyny u pacjentów chorujących na akromegalię. 

Ze względu na przedłużone uwalnianie lanreotydu, wyróżnia się dwie fazy wchłaniania: szybkie podskórne uwalnianie w ciągu pierwszych kilku dni leczenia oraz powolne uwalnianie leku poprzez bierną dyfuzję.

Przybliżona objętość dystrybucji wynosi 15,1l. Lanreotyd w niewielkim stopniu wiąże się z białkami osocza. 

Lanreotyd w mniej niż 5% jest wydalany z moczem oraz w około 0,5% z kałem. Okres półtrwania wynosi około 22 dni, u osób w podeszłym wieku może być wydłużony.