Chinapryl, Quinaprilum - Zastosowanie, działanie, opis

Chinapryl należy do grupy leków stosowanych w nadciśnieniu i określanych jako inhibitory konwertazy angiotensynowej ACEI (angiotensin-converting-enzyme inhibitors). Chinapryl jest stosowany w terapii nadciśnienia tętniczego sam lub w połączeniu z lekami należącymi do innych grup leków na nadciśnienie (na przykład z lekami moczopędnymi). Chinapryl jest używany w różnych stadiach nadciśnienia. Drugim wskazaniem do stosowania chinaprylu jest zastoinowa niewydolność serca (jako jeden z leków w terapii skojarzonej). 

Chinapryl stosowany jest doustnie. Leczenie powinno rozpoczynać się od małej dawki, którą można stopniowo zwiększać aż do uzyskania kontroli nad ciśnieniem. Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących. Zazwyczaj lek zażywa się raz na dobę, najlepiej o stałej porze, niezależnie od posiłku. Maksymalna stosowana dawka dobowa wynosi 80 mg.

Leczenie zastoinowej niewydolności serca rozpoczyna się od małych dawek chinaprylu co umożliwia większą kontrolę nad ewentualnym niedociśnieniem. Następnie dawki leku zwiększa się stopniowo do uzyskania pożądanego efektu terapeutycznego. Maksymalnie stosowana dawka dobowa wynosi 40 mg.

Dawkowanie dla osób w podeszłym wieku oraz pacjentów z zaburzeniami czynności nerek musi zostać odpowiednio zmodyfikowane (dawki chinaprylu są zmniejszone).

Chinapryl nie może być stosowany u pacjentów, u których wystąpiły ciężkie reakcje alergiczne (obrzęk naczynioruchowy) po zastosowaniu leków należących do grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny. Chinaprylu nie można podawać w terapii nadciśnienia tętniczego łącznie z  antagonistami receptora angiotensyny II u pacjentów cierpiących na nefropatię cukrzycową (zwiększenie toksycznego wpływu na nerki). Chinaprylu nie mogą zażywać kobiety w drugim i trzecim trymestrze ciąży. Ponad to lek jest przeciwwskazany w jest u pacjentów cierpiących na:

• idiopatyczny obrzęk naczynioruchowy;
• dziedziczny obrzęk naczynioruchowy;
• chorobę serca polegającą na utrudnionym odpływie krwi z lewej komory serca;
• pierwotny hiperaldosteronizm (lek jest nieskuteczny u tych pacjentów);
• cukrzycę i zaburzenia czynności nerek (u pacjentów stosujących leki zawierające aliskiren).

Osoby hemodializowane z użyciem błon AN69 nie powinny być leczone chinaprylem ponieważ zwiększa to ryzyko reakcji rzekomoanafilaktycznych (bez udziału komórek IgE,  reakcja po kilku minutach od kontaktu z postacią uczulającą).

Zwiększone ryzyko wystąpienia  niedociśnienia tętniczego występuje u osób zażywających jednocześnie chinapryl i leki z grupy leków moczopędnych. Ryzyko niedociśnienia wzrasta także u osób stosujących dietę niskosodową, u pacjentów dializowanych, u chorych na nadciśnienie renino - zależne (postać ciężka). U operowanych pacjentów przyjmujących chinapryl poddawanych znieczuleniu ogólnemu należy zachować szczególną ostrożność. Występuje wówczas zwiększone ryzyko hipotonii.

Mniejsze dawki chinaprylu oraz ścisłą kontrolę ciśnienia przez okres dwóch tygodni należy stosować u osób z zastoinową niewydolnością serca i zwiększonym ryzykiem hipotensji, osób z niedokrwieniem mięśnia sercowego i schorzeniami naczyń mózgowych.

Szczególną ostrożność należy zachować podczas jednoczesnej terapii nadciśnienia chinaprylem i lekami z grupy antagonistów receptora angiotensyny. Takie połączenie może skutkować poważnymi zaburzeniami elektrolitów oraz zaburzeniami pracy nerek.

Pacjenci z zaburzeniami pracy nerek oraz zwężeniem w obrębie tętnicy nerkowej muszą mieć dostosowane dawki chinaprylu. Zalecana jest u nich częstsza kontrola czynności nerek w trakcie leczenia. Może dojść do skąpomoczu (zmniejszone oddawanie moczu), azotemii (zwiększone stężenie we krwi mocznika, kreatyniny) a nawet zgonu związanego z niewydolnością nerek. Nie zalecane jest stosowanie chinaprylu u osób po przeszczepie nerki.

Chinapryl powoduje wzrost stężenia potasu we krwi. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów biorących inne leki wywołujące hiperkaliemię (między innymi diuretyki oszczędzające potas jak spironolakton czy eplerenon, ale także heparyna), przy diecie bogatej w potas, podczas przyjmowania suplementów diety z potasem.

Osoby hemodializowane z użyciem błon AN69 nie powinny być leczone chinaprylem ponieważ zwiększa to ryzyko reakcji rzekomoanafilaktycznych (bez udziału komórek IgE,  reakcja po kilku minutach od kontaktu z postacią uczulającą). Podobnie pacjenci poddawani zabiegowi aferezy lipoprotein LDL (zabieg usuwania LDL z organizmu) oraz osoby odczulające się są narażone na wystąpienie  reakcji rzekomoanafilaktycznej podczas stosowania chinaprylu.

Przy występowaniu wad serca: zwężenie zastawki mitralnej, kardiomiopatia przerostowa oraz stenoza aortalna i subaortalna należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania chinaprylu.

Chinapryl zwiększa wrażliwość komórek organizmu na insulinę. Z tego powodu należy zachować ostrożność u osób chorych na cukrzycę i częściej kontrolować poziom glukozy we krwi (szczególnie podczas rozpoczęcia kuracji chinaprylem).

Jeśli podczas zażywania chinaprylu występuje przewlekły kaszel o charakterze suchym i nieproduktywnym (bez odkrztuszania) należy zachować ostrożność ponieważ jest to częste działanie niepożądanie tej substancji czynnej..

Chinaprylu nie wolno łączyć z substancją aliskiren. Duże badanie kliniczne na ludziach ALTITUDE wykazało zwiększenie liczby zgonów i udarów mózgu przy połączeniu tych substancji.

Nie powinno się prowadzić jednoczesnej terapii chinaprylem i litem.

Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z chorobami wątroby. Terapia chinaprylem i lekami moczopędnymi może przyczynić się do wystąpienia śpiączki wątrobowej będącej skutkiem zaburzeń elektrolitowych. Chinapryl w rzadkich przypadkach może stać się przyczyną wystąpienia piorunującej martwicy wątrobowej. Początek choroby objawia się  żółtaczką, dlatego przy wystąpieniu tego objawu należy odstawić lek.

Chinapryl u pacjentów przyjmujących leki immunosupresyjne może stać się przyczyną wystąpienia neutropenii i agranulocytozy. Należy zachować szczególną ostrożność u osób leczonych immunosupresantami, a w przypadku wystąpienia infekcji niezwłocznie powiadomić lekarza prowadzącego.

Dieta bogata w sól (wysokosodowa) może osłabić działanie hipotensyjne (obniżające ciśnienie) chinaprylu. 

Chinapryl może powodować wzrost stężenia potasu we krwi. Podczas terapii lekiem należy unikać spożywania nadmiaru pokarmów z dużą ilością potasu (pomidory, banany) a także olejów rybich.

Podczas przyjmowania chinaprylu należy unikać spożywania tłustych potraw, ponieważ posiłki te zmniejszają proces wchłaniania chinaprylatu nawet o 1/3 dawki.

Alkohol osłabia hipotensyjne działanie chinaprylu. Nie należy spożywać alkoholu podczas terapii lekiem. 

Należy zachować szczególną ostrożność wśród pacjentów rozpoczynających leczenie chinaprylem. Istnieje wówczas większe ryzyko niedociśnienia oraz zawrotów głowy które utrudniają prowadzenie samochodów bądź innych pojazdów mechanicznych. 

Chinapryl wpływa na wyniki badań dotyczące oznaczania stężenia kreatyniny i azotu mocznikowego we krwi. Stosowanie chinaprylu zwiększa ich stężenie. 

Podczas badania wskaźników wątrobowych chinapryl wpływa na uzyskane wyniki zwiększając stężenie aminotransferazy alaninowej oraz asparaginowej, a także bilirubiny. 

Chinapryl wpływa na wyniki morfologii krwi poprzez zmniejszenie wartości stężenia hemoglobiny oraz czerwonych krwinek HCT (hematokryt).

Chinapryl jest klasyfikowany do kategorii C w pierwszym trymestrze ciąży i kategorii D w drugim oraz trzecim trymestrze ciąży. Jest to klasyfikacja leków pod kątem bezpieczeństwa stosowania u kobiet ciężarnych, stworzona przez FDA (Food and Drug Administracion, Agencja Żywności i Leków). Nie zaleca się stosowania chinaprylu w pierwszym trymestrze ciąży ze względu na brak badań potwierdzających bezpieczeństwo / ryzyko dla płodu. Wiadomo jednak, że leczenie chinaprylem w drugim i trzecim trymestrze ciąży działa toksycznie na płód i może stać się przyczyną małowodzia (zbyt małej ilości płynu owodniowego), uszkodzenia nerek płodu, zaburzeń w procesie kostnienia czaszki płodu. Noworodek pacjentki leczonej chinaprylem musi znajdować się pod obserwacją ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia hipotonii i hiperkaliemii. 

Chinapryl należy do kategorii L2 według klasyfikacji prof. Hyle'a oceniającej ryzyko stosowania leków w trakcie laktacji, natomiast w szczególnym przypadku karmienia wcześniaków i noworodków (do 1 miesiąca) jest to kategoria L4. Oznacza to, że nie należy karmić noworodków i wcześniaków mlekiem matki zażywającej chinapryl ze względu na nasilone ryzyko powikłań ze strony układu krążenia dziecka. W pozostałych przypadkach karmienie jest dozwolone, natomiast konieczna jest obserwacja dziecka w zakresie pojawienia się ewentualnych działań niepożądanych. 

U kobiet planujących ciążę nie zaleca się stosowania chinaprylu. 

Badania na zwierzętach nie potwierdziły toksycznego działania chinaprylu na płód. Podawanie leku szczurom w dawce 100 mg chinaprylu na kilogram masy ciała na dobę nie wpływało na proces reprodukcji zwierząt. 

Przedawkowanie chinaprylu może spowodować duży spadek ciśnienia tętniczego krwi. Jako leczenie wykonuje się dożylne podawanie płynów.

Chinapryl po podaniu doustnym ulega przemianie do aktywnej biologicznie substancji chinaprylatu. Chinaprylat jest silnym inhibitorem konwertazy angiotensyny (ACE), która bierze udział w reakcji przemiany angiotensyny I do angiotensyny II. Poprzez zahamowanie reakcji przemiany chinapryl zmniejsza stężenie angiotensyny II w organizmie. Angiotensyna II powoduje skurcz naczyń krwionośnych i ma działanie inotropowo dodatnie (zwiększa siłę z jaką kurczy się mięsień sercowy). Długofalowe działanie angiotensyny II może doprowadzić do przerostu mięśni gładkich naczyń krwionośnych oraz zwiększa ryzyko zakrzepów (angiotensyna II hamuje działanie ludzkiego aktywatora plazminogenu). Leczenie chinaprylem prowadzi do spadku aktywności skurczowej układu naczyniowego oraz zmniejszenia wytwarzania  aldosteronu przez korę nadnerczy. 

Chinapryl wchłania się w około 60 % po podaniu doustnym. Zmniejszenie wchłaniania niemal o 1/3 dawki powodują posiłki bogate w tłuszcze. Stężenie maksymalne w surowicy krwi dla chinaprylu osiągane jest po 60 minutach od podania leku, natomiast dla aktywnego metabolitu - chinaprylatu C_max osiągane jest po 120 minutach. 

Chinapryl w około 97% wchłoniętej dawki wiąże się z białkami osocza. Średnia objętość dystrybucji dla chinaprylu to 13,9 litra. Badania z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych wykazały, że lek nie przenika przez barierę krew-mózg. 

Chinapryl jest prolekiem, który po podaniu doustnym jest metabolizowany do aktywnej substancji chinaprylatu. Przemiana metaboliczna polega na reakcji deestryfikacji (około 38 % dawki proleku). Część dawki chinaprylu ulega hydrolizie do nieaktywnych cząsteczek metabolitów ( PD109488). 

Aktywny metabolit chinaprylu wydalany jest z moczem przez nerki (głównie w postaci niezmienionej). Okres półtrwania chinaprylatu wynosi 2,3 godziny.