Ublituksymab, Ublituximabum - Zastosowanie, działanie, opis

Substancja czynna znalazła zastosowanie w leczeniu rzutowej postaci stwardnienia rozsianego. Lek jest przeznaczony dla osób dorosłych i powinien być podawany osobom z aktywną chorobą określoną na podstawie wywiadu lub badań obrazowych. 

Przed rozpoczęciem terapii zalecane jest zapewnienie dostępu do środków niezbędnych podczas leczenia ciężkich reakcji związanych z infuzją. Terapia powinna być prowadzona przez lekarza posiadającego doświadczenie w leczeniu schorzeń neurodegeneracyjnych. 

Każda infuzja ublituksymabu powinna być poprzedzona odpowiednią premedykacją. Zalecane jest podanie odpowiednich dawek kortykosteroidów, difenhydraminy oraz w niektórych przypadkach paracetamolu. Podanie odpowiednich leków przed wlewem substancji czynnej pozwala zminimalizować ryzyko wystąpienia ciężkich reakcji niepożądanych związanych z podaniem. 

Schemat dawkowania ublituksymabu uwzględnia podanie dawki początkowej wynoszącej 150 mg substancji czynnej oraz infuzję 450 mg ublituksymabu dwa tygodnie później. W przypadku dobrej tolerancji leczenia kolejne dawki leku należy podawać co sześć miesięcy. Odstęp między dawkami nie powinien być mniejszy niż 20 tygodni. 

W zależność od wystąpienia oraz stopnia nasilenia działań niepożądanych podczas infuzji leku, może być konieczne:

• przerwanie terapii poprzez zatrzymanie wlewu;
• tymczasowe zatrzymanie infuzji;
• zmniejszenie szybkości wlewu na minimum 30 minut. 

Przeciwwskazaniem do stosowania ublituksymabu jest wystąpienie nadwrażliwości na tę substancję czynną. Ponadto, ublituksymabu nie należy stosować w przypadku potwierdzenia u pacjenta ciężkich nowotworów, poważnych zakażeń oraz znacznych spadków odporności. 

Podczas pierwszych dwóch infuzji ublituksymabu zalecane jest staranne monitorowanie pacjentów podczas dwóch pierwszych wlewów oraz godzinę po ich zakończeniu. Działania niepożądane związane z podaniem leku mogą występować do 24 godzin po podaniu ublituksymabu. Przed rozpoczęciem infuzji konieczne jest zastosowanie odpowiednich leków jako premedykacji. Do objawów, które mogą obejmować efekty uboczne związane z infuzją zaliczamy: dreszcze, gorączkę, ból głowy, przyspieszenie akcji serca, nudności, ból brzucha, rumień oraz wstrząs anafilaktyczny. 

U niektórych pacjentów przyjmujących ublituksymab istnieje ryzyko reaktywacji wirusa zapalenia wątroby typu B (HBV). co z kolei może prowadzić do piorunującego zapalenia wątroby i niewydolności wątroby, a w następstwie tego zgonu. Przed rozpoczęciem terapii zalecane jest przeprowadzenie badań wykluczających obecność przeciwciał anty-HBV oraz HBsAg. Pacjenci z aktywną formą zakażenia nie powinni być leczeni z wykorzystaniem ublituksymabu. W przypadku pacjentów będących jedynie nosicielami HBV, konieczne jest przeprowadzenie konsultacji ze specjalistą, co do możliwości rozpoczęcia terapii. 

Przed rozpoczęciem terapii konieczne jest zbadanie odporności pacjenta. Podanie leku pacjentom z zauważalnymi spadkami odporności nie jest zalecane. Ublituksymab może spowodować wystąpienie ciężkich infekcji, które w niektórych przypadkach mogą zakończyć się zgonem pacjenta. 

W trakcie terapii przeciwciałami anty-CD20, do których zaliczany jest ublituksymab istnieje ryzyko wystąpienia schorzenia, którego objawy są podobne do postępującego stwardnienia rozsianego, a mowa o postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii wywoływanej przez wirus Johna Cunninghama. W celu wykluczenia infekcji konieczne jest oznaczenie obecności kwasu deoksyrybonukleinowego JVC oraz wykonanie rezonansu magnetycznego, którego wynik należy porównać z badaniem wykonanym w momencie rozpoczęcia leczenia. W przypadku potwierdzenia wieloogniskowej leukoencefalopatii konieczne jest przerwanie terapii. 

Brak informacji dotyczących bezpieczeństwa szczepień przeprowadzanych podczas leczenia ublituksymabem. Wszystkie rekomendowane szczepienia powinny być podawane cztery tygodnie przed rozpoczęciem terapii w przypadku żywych lub żywych atenuowanych szczepionek. Podanie dwa tygodnie przed rozpoczęciem terapii jest możliwe w przypadku szczepionek inaktywowanych. 

W razie konieczności przeprowadzania szczepień żywymi lub żywymi atenuowanymi szczepionkami u niemowląt kobiet, które przyjmowały ublituksymab podczas ciąży konieczne jest zbadanie ilości CD19-dodatnich limfocytów B przed wykonaniem szczepienia u dziecka. W przypadku stwierdzenia limfocytopenii, konieczne jest wstrzymanie się z zabiegiem szczepienia do momentu powrotu ilości limfocytów do wartości początkowych. 

Substancja czynna nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i zdolność obsługi maszyn. 

Nie zaleca się podania leku z żywymi lub żywymi atenuowanymi szczepionkami. Brak informacji potwierdzających bezpieczeństwo takiego zabiegu. Z rozpoczęciem procedury szczepień należy wstrzymać się do momentu odnowy populacji limfocytów B. 

W trakcie terapii ublituksymabem nie zalecane jest stosowanie innych leków immunosupresyjnych. Wyjątek stanowią jedynie leki steroidowe wykorzystywane w premedykacji przed podaniem infuzji zawierającej ublituksymab. 

Podczas stosowania ublituksymabu należy stosować skuteczną metodę antykoncepcyji. Antykoncepcja jest konieczna również przez 120 dni po zakończeniu terapii. 

Stosowanie ublituksymabu w okresie ciąży jest możliwe jedynie jeśli korzyści odniesione z leczenia przez matkę przewyższają ryzyko związane z wystąpieniem działań niepożądanych u dziecka. Ublituksymab może przenikać przez łożysko i wywierać wpływ na niemowlę. Przeprowadzone badania potwierdzają ryzyko wystąpienia limfocytopenii u niemowląt, których matki przyjmowały ublituksymab lub inne podobne przeciwciało anty-CD20 w trakcie ciąży. 

Substancja czynna, jako immunoglobulina, może przenikać do pokarmu kobiety karmiącej - szczególnie w pierwszych dniach po porodzie. Nie można wykluczyć ryzyka wystąpienia działań niepożądanych u karmionego dziecka. W późniejszym etapie laktacji, stężenie immunoglobulin w pokarmie spada i stosowanie ublituksymabu jest możliwe tylko w razie konieczności. 

Brak informacji dotyczącej wpływu substancji na płodność u ludzi. Badania na zwierzętach nie wykazały toksycznego wpływu na badane osobniki. 

Podczas terapii ublituksymabem istnieje ryzyko wystąpienia zaburzeń o różnej częstotliwości występowania. Do pojawiających się działań niepożądanych zaliczamy:

• bardzo częste zakażenia górnych dróg oddechowych, reakcje związane z infuzją oraz zakażenia dróg oddechowych;
• częste bóle kończyn, neutropenię, infekcje wywoływane przez wirus opryszczki i zakażenia dolnych dróg oddechowych;
• niezbyt częste zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowo rdzeniowych oraz jednoczesne zapalenie opon mózgowo rdzeniowych i mózgu.

Brak informacji dotyczących charakterystycznych objawów po przyjęciu zbyt dużej dawki ublituksymabu. W przypadku wystąpienia ciężkich objawów przedawkowania zalecane jest rozpoczęcia leczenia wspomagającego. 

Antygen CD20 to białko występujące na powierzchni limfocytów B na różnych etapach ich rozwoju. W przypadku choroby neurodegeneracyjnej jaką jest stwardnienie rozsiane, limfocyty B odpowiadają za uruchomienie kaskady zapalnej, co prowadzi do demielinizacji i uszkodzenia neuronów. Ublituksymab działa poprzez łączenie się z antygenem CD20 na powierzchni wszystkich limfocytów B, co prowadzi do rozpadu tych struktur poprzez procesy związane z cytoksycznością zależną od przeciwciał. Spadek ilości limfocytów B w osoczu prowadzi do zatrzymania aktywacji limfocytów T oraz zahamowania stanu zapalnego odpowiedzialnego za uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. 

Lek jest podawany drogą dożylną. 

Immunoglobuliny ulegają rozpadowi na mniejsze peptydy a następnie aminokwasy, które w pewnym stopniu zostają ponownie wykorzystane w organizmie. 

Podczas podawania substancji czynnej w sposób zgodny z zaleceniami, ustalono że okres półtrwania ublituksymabu wynosi około 22 dni.