Nitrendypina, Nitrendipinum - Zastosowanie, działanie, opis

Nitrendypina jest przedstawicielem związków hipotensyjnych, blokujących kanały wapniowe. Lek obniża ciśnienie krwi, na skutek rozszerzenia obwodowych naczyń krwionośnych. Substancję stosuje się do leczenia nadciśnienia tętniczego o łagodnym lub średnim nasileniu.

Dawka stosowana podczas leczenia nitrendypiną zależna jest od nasilenia nadciśnienia tętniczego oraz od ogólnego stanu pacjenta.

Nitrendypinę zażywa się zwykle rano po posiłku. Leczenie rozpoczyna się od niższych dawek, stopniowo zwiększając je, do uzyskania optymalnych efektów terapeutycznych. W trakcie modyfikacji dawki, pacjenci z niewydolnością wątroby oraz osoby w starszym wieku, powinni być szczególnie monitorowani pod kątem wystąpienia działań niepożądanych. Terapia nitrendypiną jest długotrwała.

Zwykle stosowane dawki dobowe u osób dorosłych: od 10 mg do 40 mg (maksymalna dawka dobowa).

U osób z niewydolnością wątroby może dojść do kumulacji leku w organizmie, dlatego pacjentom tym, zaleca się modyfikację dawkowania i przyjmowanie substancji w ilości nie przekraczającej 20 mg na dobę.

Stosowanie nitrendypiny jest przeciwwskazane w przypadku wystąpienia reakcji nadwrażliwości na substancję oraz na inne leki z grupy blokerów kanałów wapniowych.

Nitrendypina nie powinna być stosowana podczas ciąży oraz w okresie laktacji, a także u dzieci i młodzieży, ze względu na brak danych szacujących bezpieczeństwo terapii.

Przeciwwskazaniem do stosowania substancji są także poważne zaburzenia układu sercowo-naczyniowego obejmujące:

• wstrząs kardiogenny;
• niestabilną dusznicę bolesną;
• niedociśnienie tętnicze;
• wyraźne zwężenie zastawki aorty;
• świeży zawał mięśnia sercowego.

U pacjentów cierpiących na zaburzenia funkcji wątroby, działanie nitrendypiny może być nasilone na skutek zmniejszenia efektywności metabolizmu substancji w wątrobie. U tej grupy osób, podczas leczenia nitrendypiną, zaleca się modyfikację dawkowania.

W trakcie terapii nitrendypiną należy zachować ostrożność u osób z niewydolnością nerek, choć zmiany dawkowania leku nie są konieczne w tej grupie pacjentów.

Nitrendypina może powodować ciężkie reakcje skórne takie jak zespół Stevensa-Johnsona czy rumień wielopostaciowy. W razie wystąpienia silnych reakcje nadwrażliwości należy przerwać terapię lekiem.

W trakcie terapii nitrendypiną może dojść do rozrostu dziąseł. Osoby, u których pojawiało się to działanie niepożądane, powinny zachować odpowiednią higienę w obrębie jamy ustnej (częste szczotkowanie zębów, kontrola płytki nazębnej itp.)

Nitrendypina powoduje rozkurcz naczyń krwionośnych mogący zaostrzać objawy chorób kardiologicznych. W trakcie terapii należy kontrolować stan kliniczny osób z niestabilną niewydolnością serca czy pacjentów z zespołem chorego węzła zatokowego. Spadek ciśnienia obwodowego występujący podczas leczenia nitrendypiną, na skutek kompensacji układu współczulnego, może wywołać napad dusznicy bolesnej bądź nasilić objawy choroby u pacjentów z już zdiagnozowaną dławicą piersiową

Stosowanie ryfampicyny w trakcie terapii nitrendypiną jest przeciwwskazane. Ryfampicyna jako silny induktor enzymów wątrobowych, przyśpiesza metabolizm blokerów kanałów wapniowych. Jednoczesne zażywanie obu substancji prowadzi do braku skuteczności leczenia nitrendypiną.

Sok grejpfrutowy hamuje metabolizm nitrendypiny przez co możliwe jest nasilenie działań niepożądanych leku, w tym nadmiernego spadku ciśnienia krwi. Podczas stosowania substancji  należy unikać spożywania soku grejpfrutowego.

Nadmierne zażywanie preparatów z wapniem może obniżać skuteczność leczenia nitrendypiną.

Jednoczesne spożywanie alkoholu w trakcie terapii nitrendypiną może nasilać działanie hipotensyjne substancji. Alkohol zwiększa ryzyko wystąpienia zmęczenia, zawrotów głowy oraz omdleń. Należy unikać nadmiernego spożycia alkoholu podczas leczenia nitrendypiną.

Działania niepożądanie nitrendypiny takie jak: zaburzenia widzenia, zmęczenie, zawroty i bóle głowy mogą upośledzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Jednocześnie spożywany alkohol czy zwiększanie dawki leku, potęgują negatywny wpływ na zdolności psycho-motoryczne podczas stosowania nitredypiny.

W przypadku jednoczesnego stosowania preparatów z dziurawcem istnieje ryzyko zwiększenia szybkości metabolizmu nitrendypiny, co może prowadzić do obniżenia skuteczności leczenia tą substancją.

Nitrendypina jest substancją fotowrażliwą i dlatego powinna być chroniona przed dostępem światła. Tabletki należy wyjmować z blistra bezpośrednio przed podaniem leku.

Stosowanie nitrendypiny jest przeciwwskazane podczas ciąży, szczególnie w I trymestrze. Dane na temat bezpieczeństwa leczenia substancją u kobiet ciężarnych są ograniczone, wyniki małej liczby badań nie wykazują związku między terapią lekiem, a wyraźnym wzrostem szkodliwego działania na płód. Jednakże w badaniach na zwierzętach zaobserwowano występowanie wady palców obu kończyn. Anomalie te najprawdopodobniej powiązane są ze zmniejszonym przepływem krwi przez łożysko po podaniu nitrendypiny. Substancja jako bloker kanałów wapniowych wpływa na szlaki komórkowe z wykorzystaniem tego pierwiastka, należy pamiętać, że wapń bierze udział w wielu procesach rozwojowych embriogenezy (np. rozwój kończyn, formowanie oczodołów). Stosowanie nitrendypiny w okresie ciąży jest możliwe gdy nie ma bezpieczniejszej alternatywy oraz kiedy ryzyko stosunku korzyści do ryzyka zostało wnikliwie oszacowane.

Nitrendypiny przenika do mleka matki w bardzo małych ilościach (około 0.01% dawki przyjętej przez kobietę karmiącą), substancja nie kumuluje się w kobiecym pokarmie. Właściwości te przemawiają za możliwością stosowania nitrendypiny podczas karmienia, jednakże wpływ niskich dawek substancji na oseska nie został dotychczas dobrze udokumentowany. Ze względu na brak badań stosowanie nitrendypiny podczas laktacji uważa się za przeciwwskazane.

Podczas badań spermy, w trakcie procedury zapłodnienia in vitro, zaobserwowano zmiany biochemiczne w elementach plemników mężczyzn przyjmujących nitrendypinę. Substancja może powodować odwracalne zaburzenia nasienia, wpływając negatywnie na płodność. 

Przedawkowanie nitrendypiny skutkuje:

• spadkiem ciśnienia tętniczego krwi;
• zaburzeniem rytmu serca;
• bólem głowy;
• zaczerwienieniem skóry, zwłaszcza w obrębie twarzy.

Powyższe objawy mogą doprowadzić do wystąpienia zapaści krążeniowej i są potencjalnym zagrożeniem dla życia pacjenta.

Nitrendypina jest przedstawicielem selektywnych blokerów kanałów wapniowych typu L. Cząsteczka nitrendypiny łączy się z kanałami wapniowymi w stanie inaktywacji, uniemożliwiając tym samym napływ jonów wapnia do wnętrza komórki. Blokada napływu jonów wapniowych do komórek mięśniowych naczyń krwionośnych powoduje:

• długotrwały rozkurcz mięśniówki naczyń krwionośnych;
• zmniejszenie oporu naczyniowego;
• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.

Rozkurcz naczyń krwionośnych, któremu towarzyszy spadek ciśnienia, może powodować kompensację ze strony układu współczulnego i doprowadzić do zaburzeń rytmu mięśnia sercowego (głównie tachykardii). Dlatego zaleca się aby leczenie nitrendypiną zaczynać od niższych dawek.

Blokowanie kanałów wapniowych przez nitrendypinę odpowiada także za występowanie łagodnego działania diuretycznego, zwłaszcza w początkowym okresie leczenia substancją.

Nitrendypina szybko wchłania się z przewodu pokarmowego. Jej biodostępność jest wysoka. Stężenie maksymalne uzyskuje się po 1 do 3 godzin od podania. Substancja podlega efektowi pierwszego przejścia.

Nitrendypina prawie całkowicie związana jest z albuminami osocza. W niewielkim stopniu przenika do mleka matki.

Nitrendypina podlega efektowi I przejścia, w wyniku którego jej biodostępność ulega zmniejszeniu (o około 80-70%). Dalszy metabolizm substancji przebiega całkowicie w wątrobie. Nitrendypina rozkładana jest do substancji niewykazujących aktywności biologicznej. W metabolizm  nitrendypiny zaangażowana jest izoforma CYP3A4 cytochromu p-450. Związki będące induktorami bądź inhibitorami tych enzymów mogą hamować lub przyśpieszać dysymilacje nitrendypiny. U osób z niewydolnością wątroby może dojść do kumulacji substancji w organizmie i nasilenia się objawów niepożądanych.

Metabolity nitrendypiny wydalane są głównie z moczem, w mniejszym stopniu wraz z żółcią. Okres półtrwania substancji wynosi od 8 do 12 godzin.