Tiotropium (Bromek tiotropiowy), Tiotropium bromide - Zastosowanie, działanie, opis

Bromek tiotropiowy jest stosowany przede wszystkim w leczeniu podtrzymującym przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) oraz astmy.

Bromek tiotropiowy stosuje się tylko wziewnie, raz na dobę, zawsze o tej samej porze. Lek należy podawać za pomocą przeznaczonego przez producenta aparatu do inhalacji.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej i odpowiedzi na leczenie. W przypadku astmy lek podaje się w dawkach mniejszych, niż w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP).

W podaniu wziewnym w postaci proszku do inhalacji w kapsułkach twardych dawka zwykle stosowana (dobowa) u osób dorosłych: 10 mcg - 18 mcg (zawartość jednej kapsułki).

Kapsułek nie można połykać.

W podaniu wziewnym w postaci roztworu do inhalacji dawka zwykle stosowana (dobowa) u osób dorosłych: 5 mcg (dwa rozpylenia z inhalatora).

Nie wdraża się leczenia, gdy stwierdzono nadwrażliwość na bromek tiotropiowy lub inne cholinolityki, takie jak ipratropium czy oksytropium.

Bromek tiotropiowy nie jest zalecany dla dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 roku życia w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Brak badań klinicznych donoszących o bezpieczeństwie i skuteczności terapii tiotropium u dzieci poniżej 6 roku życia.

Bromek tiotropiowy nie może być stosowany doraźnie w leczeniu ostrych napadów skurczu oskrzeli. Inhalacji nie należy wykonywać częściej niż raz na dobę.

W przypadku pacjentów ze stwierdzoną jaskrą z wąskim kątem przesączania, prostatą lub niedrożnością pęcherza moczowego, bromek tiotropiowy należy stosować ostrożnie ze względu na jego działanie przeciwcholinergiczne (cholinolityczne).

Podobnie jak dla innych leków stosowanych wziewnie istnieje ryzyko wystąpienia paradoksalnego skurczu oskrzeli, powodującego świszczący oddech i duszność po podaniu. Incydent jest wskazaniem do zaprzestania terapii.

Należy zachować ostrożność stosując bromek tiotropiowy u osób z przebytym niedawno zawałem serca, arytmią lub z zaburzeniami czynności nerek.

Podczas inhalacji należy chronić oczy. Jeśli pacjent zaobserwuje wystąpienie lub zaostrzenie objawów jaskry z wąskim kątem przesączania, ból lub dyskomfort oka, przemijające niewyraźne widzenie, widzenie tęczowej obwódki wokół źródła światła lub zaburzone widzenie kolorów oraz  przekrwienie spojówek, należy w porozumieniu z lekarzem rozważyć zaprzestanie stosowania leku.

Suchość błony śluzowej jamy ustnej obserwowana w trakcie leczenia bromkiem tiotropiowym, może przyczynić się do powstania próchnicy zębów.

Bromku tiotropiowego nie należy łączyć z substancjami o działaniu przeciwcholinergicznym z uwagi na brak danych na temat bezpieczeństwa jednoczesnego stosowania tych leków.

Nie odnotowano interakcji bromku tiotropiowego z innymi lekami stosowanymi w leczeniu  przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), takimi jak: krótko działające sympatykomimetyki rozszerzające oskrzela (np. salbutamol), teofilina, doustne lub wziewne steroidy (np. prednizolon).

Jeżeli występują działania niepożądane, powodujące zawroty głowy, niewyraźne widzenie lub ból głowy, nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.

Nie należy stosować bromku tiotropiowego w okresie ciąży, chyba że na wyraźne zalecenie lekarza.

Nie należy stosować bromku tiotropiowego w okresie laktacji, chyba że na wyraźne zalecenie lekarza.

Brak danych klinicznych dotyczących płodności podczas stosowania bromku tiotropiowego. Dane związane z badaniami przedklinicznymi nie wykazały zmniejszenia płodności.

Najczęściej występującym działaniem niepożądanym jest suchość błony śluzowej jamy ustnej.

W badaniach klinicznych niezbyt często odnotowano zawroty i bóle głowy, zapalenie gardła, wielopostaciowe zaburzenia głosu, kaszel, nadkażenia drożdżakowe jamy ustnej i gardła oraz wysypkę.

Ze strony układy moczowego manifestują się zakażenia, utrudnione oddawanie moczu, któremu towarzyszy ból lub całkowite zatrzymanie mikcji.

U nielicznych pacjentów stosujących tiotropium pojawia się bezsenność, kołatanie serca, duszność, stany zapalne w jamie ustnej i nosowo - gardłowej i zaparcia.

Ciężkimi działaniami niepożądanymi są jaskra oraz porażenna niedrożność jelit.

Możliwe jest zaostrzenie skutków ubocznych stosowania leku w starszym wieku. U dorosłych oraz dzieci i młodzieży częstość, rodzaj i nasilenie występujących działań niepożądanych były podobne.

Postuluje się, że podanie dużych dawek bromku tiotropiowego może powodować wystąpienie objawów niepożądanych związanych z ogólnoustrojowym działaniem przeciwcholinergicznym (zmiany stanu psychicznego, drżenie, bóle brzucha i ciężkie zaparcia), choć w badaniach klinicznych nawet po podaniu kilkadziesiąt razy wyższej dawki nie odnotowano żadnych efektów toksycznych. Jedynym obserwowanym objawem była suchość jamy ustnej.

Bromek tiotropiowy jest długo działającym, selektywnym antagonistą (blokerem) receptorów muskarynowych M₃ zlokalizowanych w drogach oddechowych. Hamuje cholinergiczne (zwężające oskrzela) działanie acetylocholiny, powodując zwiotczenie mięśni gładkich i rozszerzenie oskrzeli. Działanie leku zależne jest od dawki i utrzymuje się ponad 24 godziny.

Po podaniu bromku tiotropiowego w postaci proszku lub roztworu do inhalacji, duża część frakcji trafia do płuc. Stężenie maksymalne osiągane jest po 5-7 minutach od inhalacji.

Bromek tiotropiowy wiąże się w 72% z białkami osocza. Nie jest znane miejscowe stężenie leku w płucach, jednak sposób podawania sugeruje, że jest ono znacząco większe niż w osoczu.

Bromek tiotropiowy jest nieenzymatycznie metabolizowany do nieaktywnych metabolitów: alkoholu (N-metyloskopina) i kwasu ditienyloglikolowego.

U zdrowych osób 74% dawki podanej dożylnie wydalane jest przez nerki w postaci niezmienionej. Badania in vitro wykazały, że pozostała część leku metabolizowana jest przez cytochrom P-450, a następnie sprzęgana z glutationem, co prowadzi do powstania różnych metabolitów II fazy.

Końcowy okres półtrwania bromku tiotropiowego wynosi 24 godziny u pacjentów z przewlekłą obturacynjną chorobą płuc (POChP) i 44 godziny u pacjentów z astmą. Eliminacja leku z organizmu odbywa się przede wszystkim przez nerki z moczem. Pozostała część dawki, głównie niewchłonięta w jelitach, wydalana jest z kałem. Klirens bromku tiotropiowego jest większy od klirensu kreatyniny, co świadczy o aktywnym wydzielaniu leku do moczu. Podczas długotrwałego leczenia  przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) bromkiem triotropiowym, farmakokinetyczny stan stacjonarny uzyskiwano po 7 dniach, bez dalszej akumulacji.