Czas oczekiwania na zabiegi – czyli kryteria ustalania kolejności dostępu do świadczeń zdrowotnych

Często zdarza się, że gdy dostaniemy od lekarza skierowanie na jakiś zabieg bądź badania, musimy czekać na wolny termin w przychodni lub w szpitalu. Okazuje się, że kolejność dostępu do świadczeń zdrowotnych określają specjalne akty prawne.

Uprawnienia osoby ubezpieczonej w przypadku ustalania terminu udzielenia świadczenia wynikają z ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( Dz. U. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 września 2005 r. w sprawie kryteriów medycznych, jakimi powinni kierować się świadczeniodawcy, umieszczając pacjentów na listach oczekujących na udzielanie świadczenia zdrowotnego (Dz. U. Nr 200, poz.1661) .

Zgodnie z tymi aktami prawnymi, ubezpieczenie zdrowotne daje pacjentowi prawo do korzystania z rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych procedury, która określa kolejność dostępu do tych świadczeń. Zakład Opieki Zdrowotnej udzielający świadczeń zdrowotnych zobowiązany jest do prowadzenia rejestru osób oczekujących. Samą kolejność udzielenia świadczenia ustala się na podstawie terminu zgłoszenia pacjenta się do danej placówki opieki medycznej i (co najważniejsze!) jego stanu zdrowia.

Przy ustalaniu terminu danego zabiegu czy badania, wykonujący świadczenie zobowiązany jest brać pod uwagę następujące kryteria:

1. Stan zdrowia pacjenta,
2. Rokowania co do dalszego przebiegu choroby,
3. Choroby współistniejące mające wpływ na chorobę, z powodu której ma być udzielone świadczenie,
4. Zagrożenie wystąpienia, utrwalenia lub pogłębienia niepełnosprawności.

Według powyższych zasad kwalifikuje się pacjentów do następujących kategorii
medycznych :

1. przypadek pilny (jeżeli istnieje konieczność pilnego udzielenia świadczenia ze względu na dynamikę procesu chorobowego i możliwość szybkiego pogorszenia się stanu zdrowia lub znaczącego zmniejszenia szans na powrót do zdrowia
2. przypadek stabilny (w przypadku innym niż stan nagły i stan pilny).

Ponadto należy zauważyć, że skierowanie na dalsze leczenie jest pewnego rodzaju informacją o stanie zdrowia pacjenta wystawioną przez lekarza kierującego. Decyzja o podjęciu tego leczenia, jego zakresie i również ustalenie konieczności udzielenia świadczenia w trybie pilnym należy do lekarza, który ma przejąć opiekę nad chorym.

Reasumując, w przypadkach uzasadnionych względami medycznymi czas oczekiwania powinien być maksymalnie skrócony, a pacjent, którego stan zdrowia wymaga leczenia w trybie pilnym – nie powinien czekać w kolejce.

Jeżeli stan zdrowia pacjenta kwalifikuje się do przypadku pilnego, zaś placówka ochrony zdrowia nie uwzględnia tej informacji, to należy skontaktować się z właściwym oddziałem wojewódzkim NFZ celem wyjaśnienia tej sprawy. Jeżeli natomiast nie zachodzą okoliczności uzasadniające udzielnie świadczenia zdrowotnego w trybie pilnym to pozostaje – albo czekać, albo też ustalić możliwość leczenia w innej poradni, korzystając np. z wyszukiwarki NFZ.

Informacja o czasie oczekiwania oraz o poradniach udzielających świadczeń zdrowotnych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego na terenie każdego województwa znajduje się na stronie internetowej http://www.nfz.gov.pl – w zakładce ,,Listy oczekujących na świadczenia opieki zdrowotnej”.

Zagadnienia z obszaru Praw Pacjenta opracowuje Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
www.prawapacjenta.eu