Wedolizumab, Vedolizumabum - Zastosowanie, działanie, opis

Wedolizumab znalazł zastosowanie w terapii ciężkiej lub umiarkowanej postaci wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub choroby Leśniewskiego–Crohna.

Decyzja o rozpoczęciu leczenia wedolizumabem powinna zostać podjęta w przypadku nietolerancji lub nieskuteczności konwencjonalnych metod leczenia (stosowania innych leków biologicznych lub terapii antagonistą TNF–α).

Schemat dawkowania wedolizumabu jest zależny od występującej jednostki chorobowej. Lek należy podawać w postaci infuzji dożylnej, trwającej 30 minut.
Terapię z wykorzystaniem wedolizumabu powinien prowadzić lekarz posiadający doświadczenie w diagnozowaniu i leczeniu schorzeń o podłożu zapalnym dotyczących przewodu pokarmowego.

W przypadku leczenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub choroby Leśniewskiego–Crohna zalecana dawka wedolizumabu podawanego dożylnie wynosi 300 mg.  Lek należy podawać w różnych odstępach czasu, w zależności od etapu kuracji.

Przeciwwskazaniem do stosowania wedolizumabu jest wystąpienie reakcji nadwrażliwości na tę substancję czynną.

Ponadto, leku nie należy stosować podczas współistniejącej ciężkiej infekcji. Ograniczeniem w przyjmowaniu substancji leczniczej jest występowanie gruźlicy, listeriozy, cytomegalii lub leukoencefalopatii wieloogniskowej.

Stosowanie wedolizumabu oraz szczepionek zawierających żywe szczepy wirusowe lub bakteryjne nie jest zalecane ze względu na immunosupresyjne działanie substancji czynnej. Podczas terapii można przyjmować wszystkie szczepionki zawierające martwe drobnoustroje. Szczepienie preparatami zawierającymi żywe szczepy bakteryjne lub wirusowe jest możliwe jedynie po wcześniejszej analizie ryzyka pojawienia się działań niepożądanych.

Podczas infuzji wedolizumabu istnieje ryzyko wystąpienia ciężkiej reakcji anafilaktycznej. Leczenie wedolizumabem powinno przebiegać w kontrolowanych warunkach, a samo podanie leku powinno być przeprowadzone przez fachowy personel. W przypadku pojawienia się ciężkich reakcji nadwrażliwości należy przerwać wlew substancji czynnej. Po ustąpieniu łagodnych reakcji alergicznych infuzja może być kontynuowana. 

Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku stosowania wedolizumabu z innymi lekami biologicznym. Przed planowanym przyjęciem natalizumabu zalecane jest zachowanie odstępu dwunastu tygodni od zakończenia leczenia wedolizumabem. 

Badania potwierdziły, że pacjenci cierpiący na chorobę Leśniewskiego–Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego są bardziej narażeni na rozwój nowotworów złośliwych. Podczas stosowania leku immunosupresyjnego jakim jest wedolizumab ryzyko pojawienia się nowotworu również wzrasta. 

Rozpoczęcie procesu remisji choroby Leśniewskiego–Crohna może nastąpić dopiero po upłynięciu czternastu tygodni od podania leku. Większą skuteczność wedolizumabu obserwowano w przypadku pacjentów przyjmujących wcześniej kortykosteroidy. 

Należy zachować szczególną ostrożność podczas terapii wedolizumabem. Substancja czynna nie powinna wykazywać ogólnoustrojowego wpływu immunosupresyjnego. Nie można jednak całkowicie wykluczyć zwiększenia ryzyka infekcji wirusowych, grzybiczych lub bakteryjnych podczas terapii. Szczególna ostrożność jest wskazana w przypadku infekcji gruźliczej. Przed iniekcją substancji czynnej należy wykluczyć występowanie utajonej lub czynnej postaci choroby. W przypadku pojawienia się objawów ciężkiej infekcji u pacjenta podanie kolejnej dawki wedolizumabu należy przełożyć do momentu ustąpienia zakażenia.

Substancja czynna może w niewielkim stopniu ograniczać zdolność prowadzenia pojazdów lub obsługi maszyn. Lek, u niektórych pacjentów, może spowodować pojawienie się lekkich zawrotów głowy. 

Podczas terapii wedolizumabem należy zachować szczególną ostrożność w przypadku jednoczesnego przyjmowania szczepionek zawierających żywe szczepy bakteryjne lub wirusowe. 

Kobiety przyjmujące wedolizumab powinny stosować skuteczne metody antykoncepcji podczas trwania terapii oraz osiemnaście tygodni po jej zakończeniu.
Bezpieczeństwo wedolizumabu podczas trwania ciąży nie zostało potwierdzone. Nie zaleca się stosowania substancji leczniczej w przypadku kobiet ciężarnych bez przeprowadzenia analizy ryzyka pojawienia się działań niepożądanych u płodu.

Prawdopodobieństwo przenikania substancji czynnej do mleka matki karmiącej jest stosunkowo niewielkie ze względu na wysoką wartość masy cząsteczkowej wedolizumabu. 

Karmienie piersią podczas przyjmowania wedolizumabu można kontynuować po wcześniejszej analizie stosunku ryzyka pojawienia się działań niepożądanych u dziecka do korzyści odniesionych z leczenia przez matkę.

Podczas terapii wedolizumabem istnieje ryzyko pojawienia się:

• bardzo częstego bólu stawów lub głowy, stanu zapalnego jamy nosowo–gardłowej;
• częstego wzrostu ciśnienia tętniczego, kaszlu lub niedrożności nosa, bólu gardła, stanu zapalnego oskrzeli lub zatok, zapalenia w obrębie układu pokarmowego, zakażenia górnych dróg oddechowych, zaparcia, wzdęcia, bólu pleców lub kończyn, zmęczenia, skurczu mięśni, stanu gorączkowego, wyprysku, rumienia, trądziku, nadmiernego wydzielania potu, pojawiania się guzków krwawniczych, szczeliny lub ropnia odbytu;
• niezbyt częstego stanu zapalnego mieszków włosowych, zakażenia dróg oddechowych, infekcji drożdżakami z rodzaju Candida spp., półpaśca;
• bardzo rzadkiego stanu zapalnego płuc, zaburzenia wzroku, wstrząsu anafilaktycznego.

Podczas iniekcji wedolizumabu istnieje prawdopodobieństwo pojawienia się niezbyt częstych zaburzeń w miejscu wstrzyknięcia. Należą do nich dreszcze, uczucie zimna, podrażnienie i ból.

Wedolizumab jest selektywnym humanizowanym przeciwciałem monoklonalnym z działaniem ukierunkowanym w stronę jelit. Substancja czynna ogranicza stan zapalny w obrębie jelita podczas przebiegu choroby Leśniewskiego–Crohna oraz wrzodziejącego stanu zapalnego jelita grubego.

Za proces zapalny występujący podczas niektórych chorób autoimmunologicznych dotyczących jelit odpowiada pośrednio białko – integryną α₄β₇. Ekspresja integryny α₄β₇ na powierzchni limfocytów T jest związana z ich zwiększonym wychwytywaniem przez MAdCAM–1 – cząsteczkę adhezyjną odpowiedzialną za wywołanie reakcji zapalnej w jelitach poprzez zatrzymanie znacznej części limfocytów T w obrębie błony śluzowej jelit. 
Wedolizumab łączy się z cząsteczką integryny α₄β₇, zmniejszając przyleganie limfocytów T, na których doszło do ekspresji integryny α₄β₇, do cząsteczki adhezyjnej MAdCAM–1. Substancja czynna zmniejsza w ten sposób stężenie limfocytów T w obrębie błony śluzowej jelita, ograniczając jednocześnie występujący stan zapalny.

Spodziewana biodostępność po dożylnym podaniu wedolizumabu wynosi 100%.

Wedolizumab wiąże się swoiście z białkiem integryną α₄β₇, nie wpływając jednocześnie na integrynę α_Eβ₇ lub α₄β₁.

Metabolizm cząsteczki wedolizumabu polega na rozkładzie leku z udziałem enzymów proteolitycznych na mniejsze peptydy oraz aminokwasy.

Okres półtrwania wedolizumabu w osoczu wynosi około 25 dni. Dokładny proces eliminacji leku pozostaje nieznany.