Siarczan tetradecylu sodu, Natrii tetradecylis sulfas - Zastosowanie, działanie, opis

Siarczan tetradecylu sodu jest wykorzystywany w skleroterapii – leczeniu żylaków poprzez ich ostrzykiwanie.

Siarczan tetradecylu sodu znalazł zastosowanie w skleroterapii osób dorosłych. Skleroterapia jest zabiegiem polegającym na wstrzykiwaniu substancji czynnych do wnętrza żył. Lek jest wykorzystywany w kuracji:

• żylaków siatkowych;
• powiększonych naczynek nóg;
• pierwotnych niepowikłanych żylaków kończyn dolnych;
• żylaków pooperacyjnych;
• pajączków naczyniowych nóg i stóp.

Schemat stosowania siarczanu tetradecylu sodu jest zależny od nasilenia występujących zmian. Lek należy podawać drogą dożylną, w stężeniu dostosowanym do pacjenta. W przypadku występowania żylaków większych naczyń krwionośnych istnieje możliwość podania leku w postaci pianki odpowiednio przygotowanej przez lekarza prowadzącego terapię. Niektórzy pacjenci mogą wymagać kilkukrotnego powtórzenia zabiegu, ze względu na ograniczenie ilości leku podczas pojedynczego zabiegu. Podczas przeprowadzania zabiegu zalecane jest utrzymanie aseptycznych warunków pracy. 

Zwykle stosowana dawka substancji czynnej wynosi od 0.2 mg siarczanu tetradecylu sodu do 120 mg.  Ilość substancji czynnej jest mniejsza w przypadku niewielkich zmian drobnych naczyń. 

W przypadkach, gdy zalecane jest zachowanie odpowiednej ostrożności może być konieczne wykonanie próby uczuleniowej przed podaniem głównej dawki substancji czynnej. 

Przeciwwskazaniem do stosowania siarczanu tetradecylu sodu jest występowanie reakcji nadwrażliwości na tę substancję czynną. Innymi ograniczeniami w wykorzystaniu leku podczas skleroterapii są zaburzenia krążenia żylnego:

• zakrzepowe zapalenie żył;
• zatorowość płucna;
• zakrzepica żylna;
• poważna niedomykalność żył głębokich;
• wędrujące zapalenie żył.

Leku nie należy stosować w przypadku współistnienia rozwijającego się nowotworu lub niewyrównanej chorobie układowej (astmy, gruźlicay, sepsy, cukrzycy, nadczynności gruczołu tarczowego). Przeciwwskazaniem do stosowania leku jest również niedawno przebyta operacja, podwyższone ryzyko wystąpienia zakrzepicy żylnej, poważne infekcje, niewydolność tętnicza, stan zapalny tkanki łącznej.  Substancji leczniczej nie należy wykorzystywać w terapii osób obłożnie chorych oraz pacjentów unieruchomionych. 

Stosowanie leku w formie pianki jest przeciwwskazane w przypadku potwierdzonego przetrwałego objawowego otworu owalnego. 

Zalecane jest zachowanie szczególnej ostrożności podczas stosowania leku u pacjentów cierpiących na migreny. W przypadku współistniejącej migreny odnotowano większe ryzyko wystąpienia niektórych działań niepożądanych.

Pacjenci z przetrwałym otworem owalnym powinni zachować szczególną ostrożność podczas stosowania substancji czynnej. Ze względu na możliwość krążenia leku w prawej komorze mięśnia sercowego u pacjentów z przetrwałym otworem owalnym ryzyko zaburzeń ze strony układu sercowo–naczyniowego wzrasta.

Zwiększone ryzyko pojawienia się działań niepożądanych zaobserwowano u pacjentów z zaburzeniami oddychania oraz u alergików. 

W przypadku pacjentów z żylakami pniowymi zalecane jest zachowanie ostrożności i podanie siarczanu tetradecylu sodu zachowując przynajmniej 8 cm odległości od połączenia odpiszczelowo–udowego.

Podczas iniekcji siarczanu tetradecylu sodu w okolicy kostek lub stóp wskazane jest zachowanie szczególnej ostrożności ze względu na możliwość wstrzyknięcia leku do tętnicy. 

U niektórych pacjentów może wystąpić konieczność rozpoczęcia profilaktycznej terapii przeciwzakrzepowej. Stosowanie substancji czynnej jest przeciwwskazane w przypadku osób z zaburzeniami zakrzepowo–zatorowymi. Podczas iniekcji istnieje ryzyko wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. Zespół podający lek powinien być wyposażony w podstawowe środki wykorzystywane w terapii wstrząsu.

Zachowanie szczególnej ostrożności podczas skleroterapii jest wskazane w przypadku współwystępowania u pacjenta choroby Bürgera lub zaawansowanej miażdżycy naczyń krwionośnych. 

Pacjenci po zabiegu skleroterapii powinni zostać regularnie badani podczas wizyt kontrolnych. Podczas konsultacji z lekarzem należy wykluczyć występowanie u pacjenta zatorowości płucnej lub zakrzepicy żył głębokich. 

Leku nie należy wstrzykiwać do wnętrza tętnic krwionośnych ze względu na ryzyko wystąpienia martwicy okolicznych tkanek i konieczności amputacji zajętej kończyny. Iniekcję należy wykonywać pod kontrolą USG Doppler Duplex w celu uniknięcia przypadkowej iniekcji do wnętrza tętnicy lub wynaczynienia. W przypadku wynaczynienia istnieje ryzyko wystąpienia miejscowych działań niepożądanych (z uwzględnieniem martwicy tkanek).

Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania leku u pacjentów z obrzękiem limfatycznych i niewydolnością żylną. Iniekcja może zwiększyć nasilenie stanu zapalnego oraz bólu występującego podczas niewydolności. 

Substancja czynna nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Po zakończeniu skleroterapii lekarz prowadzący może zalecić stosowanie pończoch uciskowych lub bandaża elastycznego upośledzającego umiejętność prowadzenia pojazdów.

Brak badań potwierdzających bezpieczeństwo skleroterapii z wykorzystaniem siarczanu tetradecylu sodu u kobiet ciężarnych. Leczenie z wykorzystaniem siarczanu tetradecylu sodu można rozpocząć po zakończeniu ciąży.

Stosowanie leku w okresie ciąży jest dopuszczalne jedynie w przypadku wyraźnej konieczności, gdy korzyści z leczenia mogą przewyższać ryzyko pojawienia się działań niepożądanych u dziecka.

Przenikanie substancji czynnej do mleka matki karmiącej nie zostało całkowicie wykluczone. Doświadczenia kliniczne nie wykazały istotnego transferu siarczanu tetradecylu sodu do pokarmu kobiety karmiącej. Zalecane jest zachowanie szczególnej ostrożności podczas stosowania leku w okresie laktacji.

Podczas dożylnego podania substancji czynnej istnieje ryzyko wystąpienia zaburzeń o różnej częstotliwości podawania. Podczas terapii zgłaszano:

• często – ból lub pieczenie w miejscu iniekcji;
• niezbyt często – rumień, pokrzywkę, stan zapalny skóry, hiperpigmentację, rozszerzenie drobnych naczyń krwionośnych w miejscu iniekcji;
• rzadko –  łuszczenie tkanek, martwicę skóry;
• bardzo rzadko – podwyższenie temperatury ciała, zaburzenia ze strony układu pokarmowego (biegunkę, nudności wymioty), duszności, kaszel, uczucie ucisku w klatce piersiowej, wstrząs anafilaktyczny, migrenę, ból głowy, udar, zatorowość płucną, zapaść, kołatanie serca, degenerację nerwu spowodowaną wynaczynianiem, zawroty głowy, zaburzenia czucia, mroczki przed oczami, stan zapalny naczyń krwionośnych, zakrzepica żył głębokich, iniekcja do wnętrza tętnicy prowadząca do martwicy tkanek.

W przypadku stosowania leku w postaci pianki niektóre działania niepożądane mogą występować z inną częstotliwością niż podczas wykorzystania roztworu substancji czynnej. Bardzo często zgłaszano zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych. Często występowała pigmentacja skóry oraz rozszerzenie drobnych naczyń w miejscu iniekcji. Niezbyt często odnotowano pojawienie się u pacjenta mroczków przed oczami lub bólu w miejscu podania. Rzadko występowały ból i zawroty głowy, migreny, stan dezorientacji, objawy ze strony układu oddechowego.

Przyjęcie zbyt dużej dawki substancji czynnej może spowodować wystąpienie martwicy okolicznych tkanek oraz pigmentacji skóry. 

Substancja czynna jest środkiem, który po podaniu zmniejsza przepływ krwi w leczonym naczyniu. Iniekcja siarczanu tetradecylu sodu powoduje wystąpienie lokalnego stanu zapalnego i produkcję skrzepliny, która prowadzi do spadku ciśnienia krwi w naczyniu. Powstająca z czasem skrzeplina ulega zwłóknieniu zamykając światło żyły i prowadzi do likwidacji żylaka.

Większość przyjętej dawki substancji czynnej ulega transferowi z miejsca iniekcji do naczyń krwionośnych a następnie żył głębokich.

Większość zastosowanej dawki zostaje wydalone z moczem, mniejsza część zostaje wydalona z kałem.