Interakcje leków – jakich substancji nie powinniśmy łączyć?

Przyjmowanie kilku leków jednocześnie stało się dziś codziennością, zwłaszcza w przypadku osób z chorobami przewlekłymi. Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę, że niektóre substancje mogą wzajemnie wpływać na swoje działanie – osłabiać je, nasilać skutki uboczne, a nawet prowadzić do poważnych powikłań. Jakich leków nie powinniśmy ze sobą łączyć? Jak uniknąć niebezpiecznych dla zdrowia interakcji?

1. Czym są interakcje leków? Jak mogą wpływać na Twoje zdrowie?
2. Jakie interakcje lekowe występują najczęściej?
3. Jakich leków nie powinno się łączyć?
4. Przykłady najniebezpieczniejszych interakcji pomiędzy lekami
5. Z czym nie łączyć leków przeciwbólowych? Interakcje z ibuprofenem i paracetamolem
6. Interakcje popularnych suplementów z lekami
7. Interakcje leków przeciwdepresyjnych z innymi grupami leków
8. Jak sprawdzić, czy leki wchodzą w interakcje?
9. Jak unikać interakcji lekowych?

Czym są interakcje leków? Jak mogą wpływać na Twoje zdrowie?

Interakcja lekowa to wzajemne oddziaływanie dwóch lub więcej substancji leczniczych, które może prowadzić do zmiany ich działania w organizmie. Może to skutkować:

• zwiększeniem lub zmniejszeniem efektu terapeutycznego, co z kolei może przyczynić się do nieskuteczności leczenia lub zwiększenia ryzyka działań niepożądanych;
• wzrostem toksyczności, prowadzącym do poważnych skutków ubocznych;
• zmianą metabolizmu i wydalania leków np. poprzez hamowanie lub indukcję enzymów wątrobowych (np. cytochromu P450).

Interakcje lekowe mogą zachodzić na różnych poziomach:

• interakcje farmakokinetyczne – dotyczą procesów wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania leków;
• interakcje farmakodynamiczne – polegają na wzajemnym wzmacnianiu lub osłabianiu działania leków na poziomie receptorów lub efektów fizjologicznych;
• interakcje farmaceutyczne – wynikają z niezgodności chemicznych lub fizycznych między substancjami przed ich podaniem, np. mieszanie leków w jednej strzykawce może prowadzić do ich inaktywacji.

Niektóre interakcje lekowe mogą przynosić pozytywny skutek.

Paracetamol i kofeina

Paracetamol to lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, natomiast kofeina – choć sama nie działa przeciwbólowo w klasyczny sposób – może wzmacniać działanie przeciwbólowe paracetamolu. Działa jako koanalgetyk, czyli substancja wspomagająca działanie przeciwbólowe. Kofeina poprawia biodostępność paracetamolu i przyspiesza jego wchłanianie, co skutkuje szybszym rozpoczęciem działania. Może wpływać na ośrodkowy układ nerwowy poprzez blokowanie receptorów adenozynowych, co zwiększa efekt analgetyczny. Współdziałanie paracetamolu i kofeiny to efekt synergistyczny – substancje te działają lepiej razem niż każda z osobna. Połączenie to jest często wykorzystywane w lekach na przeziębienie, gorączkę i bóle, np. migrenowe.

Amoksycylina i erdosteina

Amoksycylina to antybiotyk z grupy penicylin o szerokim spektrum działania, stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Erdosteina to mukolityk, który rozrzedza śluz w drogach oddechowych i ułatwia jego usuwanie. Wspólne stosowanie tych substancji zwiększa skuteczność leczenia infekcji dróg oddechowych. Erdosteina zmniejsza lepkość wydzieliny oskrzelowej, co pozwala antybiotykowi lepiej penetrować obszary zakażenia. Po jej podaniu wykazano zwiększenie stężenia amoksycyliny w drogach oddechowych. Działa również przeciwutleniająco i zmniejsza stan zapalny, co może wspierać leczenie infekcji. Może zmniejszać ryzyko nadkażeń i powikłań infekcji dróg oddechowych.

Jakie interakcje lekowe występują najczęściej?

Interakcje lekowe stanowią istotne zagrożenie dla pacjentów, szczególnie w przypadku stosowania jednocześnie kilku preparatów farmakologicznych. Niektóre z najczęściej występujących interakcji dotyczą często dostępnych bez recepty niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), które są stosowane w leczeniu bólu, gorączki i stanów zapalnych, leków przeciwkrzepliwych, przeciwnadciśnieniowych, psychotropowych, nasercowych oraz przeciwcukrzycowych.

NLPZ, szeroko stosowane w leczeniu bólu i stanów zapalnych, mogą zwiększać ryzyko krwawień w przypadku jednoczesnego przyjmowania z lekami przeciwkrzepliwymi. Ponadto ich łączenie z inhibitorami konwertazy angiotensyny (na nadciśnienie) i lekami moczopędnymi może prowadzić do uszkodzenia nerek oraz gwałtownego wzrostu ciśnienia tętniczego. NLPZ w połączeniu z selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) – stosowanymi m.in. w leczeniu depresji – mogą również zwiększać prawdopodobieństwo krwotoków, co wynika z ich wpływu na funkcję płytek krwi.

Wśród interakcji dotyczących leków stosowanych w chorobach sercowo-naczyniowych istotne znaczenie ma połączenie beta-blokerów z werapamilem lub diltiazemem. Takie zestawienie może prowadzić do zaburzeń kurczliwości serca i niekontrolowanego spadku ciśnienia tętniczego. Z kolei połączenie digoksyny z furosemidem może zwiększać toksyczność tych leków i skutkować groźnymi zaburzeniami rytmu serca.

Leki psychotropowe także niosą ryzyko niebezpiecznych interakcji. SSRI stosowane równocześnie z tryptanami (leki na migrenę, np. sumatryptan) mogą prowadzić do zespołu serotoninowego, objawiającego się pobudzeniem, drżeniem mięśni, podwyższoną temperaturą ciała i nadmiernym poceniem. Innym niebezpiecznym połączeniem jest stosowanie benzodiazepin (na uspokojenie, lęk i sen), takich jak lorazepam czy alprazolam, z opioidami przeciwbólowymi, w tym morfiną i tramadolem. Interakcja ta może prowadzić do nadmiernej sedacji i depresji oddechowej, co wynika z addytywnego wpływu na ośrodkowy układ nerwowy.

W przypadku leków przeciwcukrzycowych istotnym zagrożeniem jest stosowanie metforminy w połączeniu z kontrastem wykorzystywanym w badaniach obrazowych. Może to prowadzić do kwasicy mleczanowej oraz ostrego uszkodzenia nerek. Ponadto pochodne sulfonylomocznika (np. glibenklamid, gliklazyd, glimepiryd) oraz insulina mogą maskować objawy hipoglikemii, gdy są przyjmowane razem z beta-blokerami (bisoprolol, metoprolol, nebiwolol), co może opóźnić odpowiednią interwencję w przypadku spadku poziomu glukozy we krwi.

Jakich leków nie powinno się łączyć?

Niektóre grupy leków mogą wchodzić ze sobą w niekorzystne interakcje, czego efektem będzie osłabienie lub nasilenie ich działania, a także wystąpienie poważnych skutków ubocznych.

Nie zaleca się łączenia leków o działaniu przeciwkrzepliwym z lekami, które mogą zwiększać ryzyko krwawień, gdyż może to prowadzić do niebezpiecznych powikłań. Z kolei leki o działaniu przeciwnadciśnieniowym mogą mieć osłabioną skuteczność lub powodować nadmierne wahania ciśnienia w połączeniu z innymi substancjami wpływającymi na układ sercowo-naczyniowy.

Szczególną ostrożność należy zachować przy jednoczesnym stosowaniu leków wpływających na ośrodkowy układ nerwowy, takich jak środki uspokajające, nasenne i przeciwbólowe, ponieważ ich łączenie może prowadzić do nadmiernej sedacji i depresji oddechowej. Również substancje oddziałujące na neuroprzekaźnictwo mogą wzajemnie potęgować swoje działanie, co w skrajnych przypadkach może skutkować niebezpiecznymi zespołami klinicznymi.

Niektóre leki mogą także zwiększać ryzyko toksyczności, zwłaszcza jeśli wpływają na metabolizm wątrobowy i eliminację przez nerki. W konsekwencji może to prowadzić do kumulacji substancji w organizmie i nasilenia ich działań niepożądanych. Ponadto interakcje farmakokinetyczne mogą wpływać na wchłanianie i skuteczność leków, co może zmniejszać ich działanie terapeutyczne.

Aby uniknąć niebezpiecznych interakcji, zawsze warto konsultować stosowanie leków (również tych dostępnych bez recepty) z lekarzem lub farmaceutą. Jest to szczególnie istotne, gdy leki przepisuje kilku specjalistów. Prawidłowa wiedza na temat możliwych zagrożeń pozwala na bezpieczne prowadzenie terapii oraz minimalizowanie ryzyka powikłań.

Przykłady najniebezpieczniejszych interakcji pomiędzy lekami

W codziennej praktyce klinicznej najbardziej istotne są interakcje między lekami powszechnie stosowanymi przez pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego i chorobami metabolicznymi.

Kolejną istotną interakcją jest jednoczesne stosowanie beta-adrenolityków (np. bisoprololu) z niedihydropirydynowymi antagonistami wapnia takimi jak werapamil czy diltiazem. Leki te mają działanie bradykardyzujące i inotropowo ujemne, a ich łączenie może doprowadzić do znacznej bradykardii, bloków przedsionkowo-komorowych oraz zaostrzenia niewydolności serca. Tego typu połączenia wymagają ścisłego monitorowania rytmu serca i zazwyczaj są przeciwwskazane bez szczególnych wskazań.

Szczególną ostrożność należy zachować również przy jednoczesnym stosowaniu digoksyny i diuretyków, zwłaszcza pętlowych (np. furosemid) lub tiazydowych. Diuretyki te mogą prowadzić do hipokaliemii, która zwiększa toksyczność digoksyny i może skutkować groźnymi arytmiami komorowymi. Dlatego też konieczne jest regularne monitorowanie poziomu elektrolitów i stężenia digoksyny we krwi.

Wielu pacjentów chorych na cukrzycę przyjmuje także leki hipotensyjne. Połączenie doustnych leków przeciwcukrzycowych (np. metforminy) z inhibitorami ACE lub sartanami oraz diuretykami może skutkować nasileniem działania hipoglikemizującego i prowadzić do ciężkiej hipoglikemii, szczególnie u osób starszych lub z upośledzoną funkcją nerek. W takich przypadkach wskazana jest ostrożność i częsta kontrola poziomu glikemii.

Przy stosowaniu metforminy należy także pamiętać o ryzyku związanym z badaniami obrazowymi z użyciem jodowych środków kontrastowych (np. tomografia komputerowa z kontrastem). U pacjentów z zaburzoną funkcją nerek podanie kontrastu może wywołać ostrą niewydolność nerek, która skutkuje kumulacją metforminy i zwiększa ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej – rzadkiego, ale bardzo groźnego powikłania metabolicznego. Z tego względu zaleca się odstawienie metforminy na 48 godzin przed i po badaniu, jeśli występuje ryzyko pogorszenia funkcji nerek.

W grupie leków przeciwzakrzepowych szczególnie niebezpieczne jest łączenie antagonistów witaminy K (takich jak warfaryna) z niektórymi antybiotykami, zwłaszcza makrolidami (np. klarytromycyną), fluorochinolonami (np. ciprofloksacyną) czy kotrimoksazolem. Antybiotyki te zaburzają metabolizm warfaryny, co może prowadzić do gwałtownego wzrostu wskaźnika INR i znacznie zwiększyć ryzyko krwawień, w tym krwotoków wewnętrznych lub mózgowych. Z tego powodu każda zmiana antybiotykoterapii u pacjenta stosującego warfarynę wymaga intensywnego monitorowania INR.

Nowoczesne doustne antykoagulanty (NOAC), m.in. apiksaban czy dabigatran, również mogą wchodzić w istotne interakcje – zwłaszcza z lekami silnie hamującymi izoenzymy CYP3A4 lub P-gp (np. amiodaron, ketokonazol, werapamil). Tego typu interakcje mogą zwiększać stężenie NOAC w osoczu, a tym samym znacząco podnosić ryzyko krwawień. W niektórych przypadkach takie połączenia są przeciwwskazane, a w innych wymagają dostosowania dawki i ścisłego nadzoru.

Niebezpieczne interakcje dotyczą również leków hipolipemizujących. Statyny, szczególnie te metabolizowane przez CYP3A4 (np. simwastatyna, atorwastatyna), mogą kumulować się w organizmie w przypadku jednoczesnego stosowania z silnymi inhibitorami tego szlaku, takich jak klarytromycyna, sok grejpfrutowy czy amiodaron. Może to prowadzić do miopatii, rabdomiolizy i wtórnego uszkodzenia nerek. W takich sytuacjach zaleca się stosowanie statyn niezależnych od metabolizmu CYP3A4, np. rosuwastatyny.

Ostatnim wartym wspomnienia przykładem jest połączenie dihydropirydynowych antagonistów wapnia (takich jak amlodypina) z azotanami oraz inhibitorami PDE-5, np. sildenafilem. Taka kombinacja leków może prowadzić do znacznej hipotensji, zawrotów głowy, a nawet omdleń, dlatego powinna być stosowana z dużą ostrożnością i najlepiej unikać jej w codziennej praktyce.

WARTO PAMIĘTAĆ O TYCH INTERAKCJACH!

1. Leki na ciśnienie + leki zatrzymujące potas + suplementy potasu

• Przykład: perindopryl + spironolakton + potas
• Ryzyko: zbyt wysoki poziom potasu – groźne dla serca!
• Rada: nie łącz bez wiedzy lekarza, nie stosuj potasu na własną rękę.

2. Beta-blokery + niektóre leki na serce (np. werapamil)

• Przykład: bisoprolol + werapamil
• Ryzyko: zbyt wolna akcja serca, zawroty głowy, omdlenia
• Rada: takie połączenia stosuj tylko pod ścisłą kontrolą kardiologa.

3. Digoksyna + leki moczopędne

• Przykład: digoksyna + furosemid
• Ryzyko: zaburzenia rytmu serca, zatrucie digoksyną
• Rada: regularne badania krwi i elektrolitów, nie zmieniaj dawek samodzielnie.

4. Leki na cukrzycę + leki na ciśnienie + leki moczopędne

• Przykład: metformina + ramipryl + indapamid
• Ryzyko: zbyt niski poziom cukru – osłabienie, omdlenia
• Rada: kontroluj poziom cukru, informuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach.

5. Metformina + kontrast do badań (np. tomografia)

• Ryzyko: uszkodzenie nerek i kwasica mleczanowa
• Rada: poinformuj lekarza, że bierzesz metforminę – może być konieczna przerwa przed i po badaniu.

6. Warfaryna (lek przeciwkrzepliwy) + antybiotyki

• Przykład: warfaryna + klarytromycyna
• Ryzyko: krwawienia, siniaki, krwotok wewnętrzny
• Rada: kontroluj INR (badanie krwi) po każdym nowym leku!

7. Nowoczesne leki przeciwzakrzepowe (NOAC) + inne leki

• Przykład: apiksaban + amiodaron
• Ryzyko: groźne krwawienia
• Rada: informuj lekarza o wszystkich lekach – nawet ziołowych!

8. Statyny + niektóre antybiotyki / sok grejpfrutowy

• Przykład: simwastatyna + sok grejpfrutowy
• Ryzyko: uszkodzenie mięśni, nerek
• Rada: unikaj soku grejpfrutowego i pytaj lekarza o bezpieczne antybiotyki.

9. Insulina + beta-blokery (leki na serce)

• Ryzyko: trudno zauważyć objawy niskiego cukru (hipoglikemii)
• Rada: zwracaj uwagę na inne objawy – potliwość, dezorientacja, drżenie.

10. Leki na nadciśnienie + sildenafil (na potencję) + azotany

• Ryzyko: nagły spadek ciśnienia, omdlenie
• Rada: nie łącz leków na potencję z lekami rozszerzającymi naczynia bez konsultacji z lekarzem.

Z czym nie łączyć leków przeciwbólowych? Interakcje z ibuprofenem i paracetamolem

IBUPROFEN – na co uważać?

Ibuprofen to dostępny bez recepty lek przeciwbólowy i przeciwzapalny z grupy NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych). Jest powszechnie stosowany w leczeniu bólu i gorączki, ale w połączeniu z innymi lekami może powodować groźne powikłania.

Nie należy łączyć ibuprofenu z:

• kwasem acetylosalicylowym w małych dawkach – osłabia działanie przeciwzakrzepowe,
• lekami przeciwzakrzepowymi (np. warfaryna, NOAC) – ryzyko poważnych krwawień (żołądek, mózg),
• lekami na nadciśnienie (np. inhibitory ACE, sartany, diuretyki) – ryzyko uszkodzenia nerek i podwyższenia ciśnienia,
• sterydami (np. prednizon) – ryzyko wrzodów i krwawień z żołądka,
• metotreksatem (lek immunosupresyjny i przeciwreumatyczny) – wzrost toksyczności: uszkodzenie szpiku, nerek, wątroby,
• innymi lekami przeciwzapalnymi (np. ketoprofen, diklofenak) – nie zwiększa działania przeciwbólowego, ale podnosi ryzyko powikłań.

WAŻNE!

• Nie należy stosować ibuprofenu dłużej niż kilka dni bez konsultacji z lekarzem.
• Nie należy łączyć ibuprofenu z alkoholem – wzrost ryzyka uszkodzenia żołądka i wątroby.
• Należy zachować ostrożność w stosowaniu ibuprofenu przy chorobach nerek, wątroby i w chorobie wrzodowej.

PARACETAMOL – na co uważać?

Paracetamol jest popularny, dostępny bez recepty i uznawany za bezpieczniejszy niż ibuprofen.

Nie należy łączyć paracetamolu z:

• alkoholem (nawet w umiarkowanych ilościach) – znacznie zwiększone ryzyko uszkodzenia wątroby,
• innymi lekami zawierającymi paracetamol – łatwo o przedawkowanie, nawet nieświadome, które jest toksyczne dla wątroby,
• lekami przeciwpadaczkowymi lub przeciwgruźliczymi (np. izoniazyd) – mogą nasilać toksyczne działanie paracetamolu na wątrobę,
• warfaryną (lek przeciwzakrzepowy) – przewlekłe stosowanie może zwiększać ryzyko krwawień.

WAŻNE!

• Maksymalna dawka paracetamolu dla dorosłych wynosi 4 g/dobę (czyli 8 tabletek po 500 mg) – przekroczenie może prowadzić do ostrej niewydolności wątroby.
• Paracetamol jest bezpieczniejszy dla żołądka i nerek niż ibuprofen, dlatego jest odpowiedni dla osób starszych, z wrzodami lub nadciśnieniem (przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa).

Interakcje popularnych suplementów z lekami

Wielu pacjentów sięga po suplementy diety, aby wspomóc zdrowie – poprawić odporność, samopoczucie, pamięć, sen czy krążenie. Warto jednak wiedzieć, że niektóre składniki suplementów mogą wchodzić w interakcje z lekami. Dzieje się tak, ponieważ suplementy mogą wpływać na sposób, w jaki organizm metabolizuje leki – mogą przyspieszać lub spowalniać ich rozkład. To z kolei może prowadzić do zbyt niskiego stężenia leku (lek nie działa) lub zbyt wysokiego (groźne skutki uboczne).

Dziurawiec zwyczajny – stosowany na obniżone samopoczucie, stres, łagodne objawy depresji. Modyfikuje metabolizm wielu leków w wątrobie. Może również zmniejszać skuteczność i bezpieczeństwo terapii antykoncepcją hormonalną (ryzyko ciąży), lekami przeciwzakrzepowymi (np. warfaryną), lekami przeciwdepresyjnymi czy lekami przeciwwirusowymi.

Zielona herbata (ekstrakt) – stosowana na odchudzanie, koncentrację, energię. Może wpływać na enzymy wątrobowe, osłabiać wchłanianie niektórych leków, obniżać ciśnienie i poziom cukru we krwi, koliduje z lekami na serce, cukrzycę, nadciśnienie. Może mieć także wpływ na skuteczność antykoncepcji hormonalnej.

Melatonina – stosowana na problemy ze snem, jet lag. Może nasilić działanie leków nasennych i uspokajających (benzodiazepin, niektórych leków przeciwdepresyjnych), co może prowadzić do nadmiernej senności, dezorientacji.

Kwasy omega-3 (NNKT) – stosowane na serce, cholesterol, pamięć. Mogą nasilać działanie leków przeciwzakrzepowych (np. warfaryny, NOAC) i powodować zwiększone ryzyko krwawień.

Magnez – stosowany na skurcze, nerwowość, niedobory elektrolitów. Może zmniejszać wchłanianie niektórych antybiotyków (tetracykliny, fluorochinolony), osłabiać działanie leków na chorobę Parkinsona (lewodopa) oraz wzmacniać działanie leków na nadciśnienie z grupy blokerów kanałów wapniowych (np. werapamil, diltiazem).

Żelazo – stosowane na anemię. Osłabia wchłanianie niektórych antybiotyków (tetracykliny, fluorochinolony), lewotyroksyny (lek na tarczycę), lewodopy (lek na chorobę Parkinsona).

Wapń – stosowany na kości, osteoporozę. Może ograniczać wchłanianie niektórych antybiotyków (chinolony, tetracykliny), osłabiać działanie lewotyroksyny oraz nasilać działanie digoksyny (lek nasercowy), co zwiększa ryzyko arytmii. Przy stosowaniu z diuretykami tiazydowymi (np. indapamid) może prowadzić do zaburzeń pracy nerek.

Witamina K – stosowana na wzmocnienie naczyń, kości. Osłabia działanie leków przeciwzakrzepowych (np. warfaryny), przez co podwyższa ryzyko zakrzepów i udaru.

Miłorząb japoński (Ginkgo biloba) – stosowany na pamięć i koncentrację. Może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, szczególnie z lekami przeciwzakrzepowymi (np. aspiryną, warfaryną), i zwiększać ryzyko krwawień. Może także osłabiać lub nasilać działanie leków przeciwpadaczkowych i przeciwdepresyjnych oraz działania niepożądane antykoncepcji hormonalnej.

Interakcje leków przeciwdepresyjnych z innymi grupami leków

Leki przeciwdepresyjne mogą wchodzić w liczne interakcje z innymi substancjami leczniczymi ze względu na złożony mechanizm działania oraz wpływ na metabolizm wątrobowy (głównie przez izoenzymy cytochromu P450). W praktyce klinicznej istotne jest uwzględnienie możliwych interakcji farmakokinetycznych i farmakodynamicznych, które mogą prowadzić do działań niepożądanych, wzajemnego nasilania efektów, a także osłabienia skuteczności terapeutycznej. Szczególnie ważne są interakcje z lekami działającymi depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy (OUN). Do tej grupy należą m.in. benzodiazepiny, opioidy, leki nasenne, przeciwlękowe, niektóre leki przeciwhistaminowe, leki przeciwpadaczkowe oraz inne leki psychotropowe o działaniu sedatywnym. Ich równoczesne stosowanie z lekami przeciwdepresyjnymi (szczególnie o działaniu sedatywnym, np. trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, mirtazapina, mianseryna) może prowadzić do nadmiernego uspokojenia i senności, depresji oddechowej, upośledzenia funkcji poznawczych, zwiększonego ryzyka uzależnienia (szczególnie przy jednoczesnym stosowaniu z opioidami). Duże znaczenie mają także interakcje związane z metabolizmem wątrobowym leków.

Podobny mechanizm może również przebiegać w drugą stronę – inne leki mogą blokować metabolizm leków przeciwdepresyjnych.

Grupy leków, na które należy zwrócić szczególną uwagę podczas terapii:

• leki przeciwgrzybicze (azole),
• niektóre antybiotyki (makrolidy),
• leki kardiologiczne (antagoniści wapnia, beta-blokery, leki przeciwarytmiczne),
• statyny,
• doustne środki antykoncepcyjne,
• leki przeciwpadaczkowe,
• leki stosowane w terapii HIV (inhibitory proteazy).

Skutkiem jednoczesnego stosowania antydepresantów i powyższych leków może być nasilenie ich działania i toksyczności (np. zbyt wolna akcja serca, uszkodzenie mięśni, znaczny spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu serca, zakrzepica czy drgawki).

Bupropion i paroksetyna mogą osłabiać działanie proleków takich jak klopidogrel – ograniczają aktywację leku i tym samym prowadzą do nieskuteczności leczenia.

Jak sprawdzić, czy leki wchodzą w interakcje?

Istnieje kilka sposobów na upewnienie się, czy dany lek może wchodzić w interakcje z innymi środkami farmakologicznymi.

1. Analiza ulotki leku

Każdy lek powinien mieć ulotkę przygotowaną przez producenta, zawierającą informacje na temat możliwych interakcji z innymi lekami, pożywieniem czy napojami. W ulotce znajdziemy również dane dotyczące przeciwwskazań, zasad prawidłowego stosowania, a także postępowania w przypadku pominięcia dawki lub przedawkowania.

2. Konsultacja z lekarzem

Lekarz, który przepisuje dany preparat, zwykle informuje pacjenta o możliwym ryzyku interakcji oraz uwzględnia przy tym inne przyjmowane przez niego leki. Należy zawsze informować o wszystkich stosowanych lekach i suplementach.

3. Porada farmaceutyczna

Podczas realizacji recepty lub zakupu leków bez recepty (OTC) farmaceuta może udzielić szczegółowej porady. Dzięki swojej wiedzy z zakresu farmakologii pomoże ocenić ryzyko ewentualnych interakcji i doradzi, jak bezpiecznie stosować dany produkt.

4. Sprawdzenie interakcji w aplikacji DOZ.pl

Po rejestracji w aplikacji DOZ.pl w zakładce „Zdrowie – Apteczka” można dodać stosowane produkty lecznicze. System umożliwia ich weryfikację przez farmaceutę, co pozwala na szybkie wykrycie potencjalnych interakcji.

Jak unikać interakcji lekowych?

W celu ograniczenia ryzyka wystąpienia interakcji lekowych warto przestrzegać poniższych zaleceń.

• Poinformowanie lekarza o stosowanych preparatach – w trakcie wizyty należy powiedzieć lekarzowi o wszystkich przyjmowanych lekach, zarówno tych przepisanych na receptę, jak i dostępnych bez recepty, a także o suplementach diety, ziołach i innych wyrobach medycznych. W przygotowaniu się do wizyty pomocne może być wcześniejsze sporządzenie dokładnej listy stosowanych produktów.
• Konsultacja z farmaceutą – podczas realizacji recepty warto zapytać farmaceutę o możliwe interakcje pomiędzy stosowanymi lekami. Warto dopytać również o właściwy sposób przyjmowania leków, np. o porę dnia, wymagane odstępy między dawkami, potencjalne przeciwwskazania czy wpływ pokarmów (np. sok grejpfrutowy może wchodzić w interakcje z wieloma lekami).
• Uważne czytanie ulotki dołączonej do opakowania – przed zastosowaniem każdego leku należy zapoznać się z treścią ulotki informacyjnej. Jest to szczególnie istotne przy jednoczesnym przyjmowaniu kilka różnych leków.
• Unikanie alkoholu w trakcie leczenia – podczas farmakoterapii należy bezwzględnie zrezygnować z picia alkoholu, ponieważ może on znacząco wpłynąć na działanie leków i nasilić ryzyko działań niepożądanych.
• Popijanie leków wodą – w zdecydowanej większości przypadków najlepszym wyborem do popijania leków jest czysta woda. Należy unikać soków, mleka, kawy, herbaty, naparów ziołowych czy napojów gazowanych, które mogą wpływać na wchłanianie substancji czynnych.