Lorazepam, Lorazepamum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o lorazepamie
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1973
- Substancje aktywne
-
lorazepam
- Działanie lorazepamu
-
nasenne, przeciwlękowe (anksjolityczne), uspokajające, miorelaksujące (zmniejsza napięcie mięśni szkieletowych), przeciwdrgawkowe
- Postacie lorazepamu
-
tabletki drażowane
- Układy narządowe
-
układ nerwowy i narządy zmysłów
- Specjalności medyczne
-
Medycyna rodzinna, Neurologia, Psychiatria
- Rys historyczny lorazepamu
-
Lorazepam jest krótkodziałającą pochodną benzodiazepiny o działaniu nasennym i przeciwlękowym. Lek został wynaleziony przez D.J. Richards'a i wprowadzony na rynek amerykański w 1977 r. przez firmę Wyeth Pharmaceuticals. W 1985 r. został zaaprobowany przez FDA w leczeniu zaburzeń lękowych.
- Wzór sumaryczny lorazepamu
-
C15H10Cl2N2O2
Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające lorazepam
- Wskazania do stosowania lorazepamu
- Dawkowanie lorazepamu
- Przeciwskazania do stosowania lorazepamu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania lorazepamu
- Interakcje lorazepamu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje lorazepamu z alkoholem
- Wpływ lorazepamu na prowadzenie pojazdów
- Wpływ lorazepamu na ciążę
- Wpływ lorazepamu na laktację
- Wpływ lorazepamu na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania lorazepamu
- Mechanizm działania lorazepamu
- Wchłanianie lorazepamu
- Dystrybucja lorazepamu
- Metabolizm lorazepamu
- Wydalanie lorazepamu
Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające lorazepam
Wskazania do stosowania lorazepamu
Lorazepam należy do grupy benzodiazepin i zarejestrowany jest w krótkotrwałym leczeniu zaburzeń lękowych. Lek może być również stosowany krótkotrwale w leczeniu lęku i niepokoju, które związane są z depresją bądź też towarzyszą innym chorobom, np. układu krążenia lub przewodu pokarmowego. Może być on także wykorzystywany w leczeniu zaburzeń snu, którym towarzyszy wzmożony lęk.
Dawkowanie lorazepamu
Dawkowanie oraz czas stosowania lorazepamu ustalane są indywidualnie dla każdego pacjenta.
Maksymalna dawka dobowa w leczeniu zaburzeń lękowych stosowana u dorosłych i u dzieci powyżej 12 roku życia wynosi 10 mg na dobę.
W leczeniu zaburzeń snu maksymalna dawka wynosi 4 mg lorazepamu na dobę.
U pacjentów powyżej 65 roku życia stosuje się połowę dawki zwykle stosowanej u osoby dorosłej.
U dzieci poniżej 12 roku życia bezpieczeństwo stosowania nie zostało ustalone.
U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby i z zaburzeniami czynności nerek dawki leku ustalane są indywidualne.
Lorazepamu nie powinno się odstawiać nagle. W przypadku konieczności zaprzestania stosowania leku powinno się stopniowo redukować jego dawkę.
Lek przyjmuje się doustnie, popijając niewielką ilością wody.
Przeciwskazania do stosowania lorazepamu
Przeciwwskazaniem do stosowania lorazepamu jest nadwrażliwość na substancję czynną, a także:
- ciężka niewydolność oddechowa;
- zespół bezdechu nocnego;
- ciężka niewydolność nerek i wątroby;
- jaskra z wąskim kątem przesączania;
- ostra porfiria;
- miastenia.
Leku nie należy również stosować w przypadku zatrucia alkoholem bądź lekami działającymi na ośrodkowy układ nerwowy.
Długotrwałe stosowanie lorazepamu może doprowadzić do rozwoju uzależnienia psychicznego i fizycznego.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania lorazepamu
Szczególną uwagę należy zwrócić podczas kilkutygodniowego podawania lorazepamu, ze względu na ryzyko zmniejszenia skuteczności leku wskutek rozwoju tolerancji.
Przy długotrwałym podawaniu leku rozwija się uzależnienie psychiczne i fizyczne, którego ryzyko zwiększa się wraz ze wzrostem dawki i czasem trwania leczenia. Ryzyko uzależnienie jest wyższe u pacjentów uzależnionych od alkoholu, narkotyków, a także u pacjentów z zaburzeniami osobowości.
Szczególną uwagę należy zwrócić w sytuacji, gdy u pacjenta rozwinie się uzależnienie, a lek należy odstawić. Lorazepamu nie powinno się odstawiać w sposób gwałtowny, gdyż mogą pojawić się objawy odstawienne, takie jak: bóle głowy, bóle mięśniowe, napięcie, zwiększony niepokój, splątanie, zaburzenia snu, drażliwość, a także podniecenie. Niekiedy w ciężkich przypadkach mogą pojawić dodatkowo takie objawy jak: zaburzenia osobowości, utrata poczucia rzeczywistości, nadwrażliwość na dźwięk, mrowienie i drętwienie kończyn, nadwrażliwość na światło, dotyk i hałas, omamy oraz napady padaczkowe. Pojawienie się objawów odstawiennych jest uzależnione od dawki przyjmowanego leku, a także długości czasu leczenia. U pacjentów przyjmujących lek dłużej niż 4 tygodnie, lek należy odstawiać ostrożnie i zawsze pod ścisłą kontrolą lekarską.
W czasie odstawiania lorazepamu może pojawić się tzw. zjawisko "z odbicia", co oznacza, że mogą pojawić się objawy, z powodu których lek został wcześniej zastosowany. U pacjentów odnotowywano niepokój, zmiany nastroju, zaburzenia snu i bezsenność. Pojawienie się tego zjawiska związane jest zwykle z nagłym odstawieniem leku, dlatego też dawki lorazepamu powinny być zmniejszane stopniowo. Ważne jest także, aby pacjent na początku leczenia został poinformowany o tym, że leczenie będzie trwało krótko, a następnie lek będzie odstawiany stopniowo, gdyż możliwe jest wystąpienie zjawiska "z odbicia".
Lorazepam może wywołać niepamięć następczą, a ryzyko jej pojawienia się związane jest przede wszystkim z zastosowanymi dawkami i rośnie w przypadku stosowania dużych dawek leku. Przy pojawieniu się niepamięci następczej mogą wystąpić zachowania nieadekwatne do sytuacji. Niepamięć następcza pojawia się zwykle do kilku godzin po podaniu leku, dlatego też pacjent po przyjęciu lorazepamu powinien mieć zapewniony siedmiogodzinny, nieprzerwany sen.
Przy stosowaniu lorazepamu mogą pojawić się zaburzenia związane z zachowaniem, takie jak: pobudzenie, niepokój, agresja, drażliwość, urojenia, wściekłość, złość, halucynacje, koszmary senne, psychozy, a także zaburzenia osobowości. Jeżeli wystąpi którykolwiek z powyższych objawów należy bezzwłocznie przerwać leczenie. Ryzyko wystąpienia takich objawów jest wyższe u dzieci i osób w podeszłym wieku.
U pacjentów w wieku podeszłym powinny być zastosowane mniejsze dawki leku, ze względu na większe ryzyko pojawienia się działań niepożądanych związanych głównie z zaburzeniami orientacji i koordynacji ruchowej.
U pacjentów z zaburzeniami oddechowymi należy również podawać mniejsze dawki lorazepamu z powodu możliwości pojawienia się depresji oddechowej.
Szczególną ostrożność należy zachować także u pacjentów z zaburzeniami wątroby, ze względu na możliwość wystąpienia encefalopatii.
Ze względu na zwiększone ryzyko tendencji samobójczych benzodiazepiny nie powinny być stosowane w monoterapii depresji a także lęku związanego z depresją.
Szczególną uwagę należy zwrócić na pacjentów uzależnionych od alkoholu, narkotyków czy leków w wywiadzie, z powodu ryzyka rozwoju uzależnienia psychicznego.
Pacjenci z porfirią powinni stosować lek ze szczególną ostrożnością z powodu możliwości nasilenia się objawów choroby.
Szczególną ostrożność należy także zachować u pacjentów z jaskrą z wąskim kątem przesączania, u których wskazane jest okresowe badanie krwi (morfologia z rozmazem) i analiza moczu.
Interakcje lorazepamu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Disulfiram (Disulfiram) | substancje stosowane w leczeniu alkoholizmu |
Erytromycyna (Erythromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Fluoksetyna (Fluoxetine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Fluwoksamina (Fluvoxamine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Ketokonazol (Ketoconazole) | przeciwgrzybicze pochodne imidazolu |
Omeprazol (Omeprazole) | IPP - inhibitory pompy protonowej |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Fenytoina (Phenytoin) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów |
Karbamazepina (Carbamazepine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) | antybiotyki - INNE |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Haloperidol (Haloperidol) | neuroleptyki klasyczne - pochodne butyrofenonu |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Alprazolam (Alprazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Amisulpryd (Amisulpride) | neuroleptyki atypowe |
Amitryptylina (Amitriptyline) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Arypiprazol (Aripiprazol) (Aripiprazole) | neuroleptyki atypowe |
Briwaracetam (Brivaracetam) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Bromazepam (Bromazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Bupropion (Bupropion) | NDRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy |
Chlorpromazyna (Chlorpromazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
Chlorprotiksen (Chlorprothixene) | neuroleptyki klasyczne - pochodne tioksantenu |
Citalopram (Citalopram) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Diazepam (Diazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Difenhydramina (Diphenhydramine) | antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym |
Doksepina (Doxepin) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Duloksetyna (Duloxetine) | SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory |
Escitalopram (Escitalopram) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Etosuksymid (Ethosuximide) | leki przeciwpadaczkowe - blokery kanałów wapniowych |
Fluoksetyna (Fluoxetine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Flupentiksol (Flupentixol) | neuroleptyki klasyczne - pochodne tioksantenu |
Fluwoksamina (Fluvoxamine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Gabapentyna (Gabapentin) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Klomipramina (Clomipramine) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Klonazepam (Clonazepam) | leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA |
Klozapina (Clozapine) | neuroleptyki atypowe |
Lakozamid (Lacosamide) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Lamotrygina (Lamotrigine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów |
Lewetiracetam (Lewetyracetam) (Levetiracetame) | leki przeciwpadaczkowe - blokery kanałów wapniowych |
Lewomepromazyna (Levomepromazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
Lormetazepam (Lormetazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Maprotylina (Maprotiline) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Medazepam (Medazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Mirtazapina (Mirtazapine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Moklobemid (Moclobemide) | IMAO - inhibitory monoaminooksydazy |
Nitrazepam (Nitrazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Oksazepam (Oxazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Olanzapina (Olanzapine) | neuroleptyki atypowe |
Opipramol (Opipramol) | TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne |
Paroksetyna (Paroxetine) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Perazyna (Perazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
Pregabalina (Pregabalin) | leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA |
Prochlorperazyna (Prochlorperazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
Promazyna (Promazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
Reboksetyna (Reboxetine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Rysperydon (Risperidone) | neuroleptyki atypowe |
Sertindol (Sertindole) | neuroleptyki atypowe |
Sertralina (Sertraline) | SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny |
Sulpiryd (Sulpiride) | neuroleptyki klasyczne - pochodne benzamidu |
Temazepam (Temazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Tiagabina (Tiagabine) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Tiapryd (Tiapride) | neuroleptyki atypowe |
Tietyloperazyna (Thiethylperazine) | neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny |
Tolperyzon (Tolperisone) | leki zwiotczające mięśnie o działaniu ośrodkowym o zróżnicowanym mechanizmie działania |
Topiramat (Topiramate) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Trazodon (Trazodone) | SARI - selektyne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, dodatkowo blokujące receptor dla serotoniny |
Tyzanidyna (Tizanidine) | agoniści receptorów alfa-2 adrenergicznych |
Wenlafaksyna (Venlafaxine) | SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory |
Wortioksetyna (Vortioxetine) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Zaleplon (Zaleplon) | niebenzodiazepinowe leki nasenne |
Zolpidem (Zolpidem) | niebenzodiazepinowe leki nasenne |
Zonisamid (Zonisamide) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Zopiklon (Zopiclone) | niebenzodiazepinowe leki nasenne |
Zuklopentyksol (Zuclopenthixol) | neuroleptyki klasyczne - pochodne tioksantenu |
Zyprazydon (Ziprasidone) | neuroleptyki atypowe |
Flunitrazepam (Flunitrazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Tetrazepam (Tetrazepam) | BZD - benzodiazepiny |
Wigabatryna (Vigabatrin) | leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Metoklopramid (Metoclopramide) | prokinetyki o zróżnicowanym mechanizmie działania |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Mianseryna (Mianserin) | substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Buprenorfina (Buprenorphine) | substancje o działaniu agonistyczno-antagonistycznym na receptory opioidowe |
Dekstrometorfan (Dextromethorphan) | substancje przeciwkaszlowe działające ośrodkowo |
Dihydrokodeina (Dihydrocodeine) | agoniści receptora opioidowego |
Fentanyl (Fentanyl) | agoniści receptora opioidowego |
Hydrokortyzon (Hydrocortisone) | glikokortykosteroidy |
Kodeina (Codeine) | agoniści receptora opioidowego |
Metadon (Methadone) | agoniści receptora opioidowego |
Morfina (Morphine) | agoniści receptora opioidowego |
Oksykodon (Oxycodone) | agoniści receptora opioidowego |
Pentazocyna (Pentazocine) | substancje o działaniu agonistyczno-antagonistycznym na receptory opioidowe |
Petydyna (Pethidine) | agoniści receptora opioidowego |
Sufentanyl (Sufentanil) | substancje do znieczulenia ogólnego, anestetyki - INNE |
Tramadol | agoniści receptora opioidowego |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Dezogestrel (Desogestrel) | progestageny |
Drospirenon (Drospirenone) | progestageny |
Etynyloestradiol (Ethinylestradiol) | estrogeny naturalne i syntetyczne |
Gestoden (Gestodene) | progestageny |
Lewonorgestrel (Levonorgestrel) | progestageny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Digoksyna (Digoxin) | glikozydy nasercowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Lewodopa (Levodopa) | DOPA i pochodne |
Interakcje lorazepamu z alkoholem
Alkohol nasila hamujący wpływ lorazepamu na ośrodkowy układ nerwowy, dlatego pacjenci przyjmujący lorazepam nie powinni pić alkoholu.
Wpływ lorazepamu na prowadzenie pojazdów
Pacjenci przyjmujący lorazepam powinni zostać poinformowani o możliwości ograniczenia zdolności prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn z powodu wystąpienia senności, niepamięci, zaburzeń czujności i obniżonej koncentracji. U pacjentów z niewystarczającym czasem snu zaburzenia czujności mogą być większe.
Wpływ lorazepamu na ciążę
Stosowanie lorazepamu w pierwszym i drugim trymestrze ciąży jest przeciwwskazane. Lek podawany w trzecim trymestrze może powodować u noworodka obniżenie temperatury ciała, spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia odruchu ssania, a także zaburzenia oddychania u płodu i noworodka. U dzieci kobiet przyjmujących lek w późnym okresie ciąży może pojawić się uzależnienie fizyczne, a także istnieje ryzyko pojawienia się objawów odstawiennych po urodzeniu.
Wpływ lorazepamu na laktację
W czasie karmienia dziecka piersią nie wolno przyjmować lorazepamu, a jeżeli istnieje konieczność leczenia matki, powinna ona przerwać karmienie piersią.
Wpływ lorazepamu na płodność
Benzodiazepiny mogą mieć wpływ teratogenny.
Skutki uboczne
- senność
- spowolnienie reakcji
- zespół odstawienia leku
- zaburzenia widzenia
- splątanie
- suchość w ustach
- świąd
- wysypka
- zaburzenia czynności wątroby
- zaburzenia pamięci
- zaburzenia snu
- ból głowy
- zawroty głowy
- ataksja
- zwiększenie aktywności aminotransferaz
- brak samokontroli
- impulsywność
- dyzatria
- euforia
- dolegliwości brzuszne
- dezorientacja
- depresja
- chwiejność emocjonalna
- nudności
- obniżenie ciśnienia tętniczego
- osłabienie mięśni
- pokrzywka
- reakcje anafilaktyczne
- zaburzenia w składzie morfologicznym krwi
- śpiączka
- zaburzenia pozapiramidowe
- ból w klatce piersiowej
- bezsenność
- zaburzenia libido
- nadpobudliwość
- zaburzenia miesiączkowania
- utrata apetytu
- drgawki
- nietrzymanie moczu
- zachowania samobójcze
- ogólne osłabienie
- bradykardia
- drżenie
- zatrzymanie moczu
- myśli samobójcze
- niepokój ruchowy
- uzależnienie fizyczne i psychiczne
- omdlenia
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania lorazepamu
W przypadku przedawkowania lorazepamu mogą pojawiać się takie objawy jak: osłabienie odruchów, bezdech, obniżenie ciśnienia, depresja krążeniowa i oddechowa oraz śpiączka. U pacjentów z chorobami układu oddechowego działanie depresyjne na ten układ może być nasilone jednak przedawkowanie lorazepamu rzadko zagraża życiu pacjenta.
Mechanizm działania lorazepamu
Lorazepam jest pochodną 1,4-benzodiazepiny o działaniu przeciwlękowym, nasennym i uspokajającym. Lek wykazuje również słabe działanie przeciwdrgawkowe oraz rozluźniające mięśnie szkieletowe (miorelaksacyjne). Mechanizm działa leku związany jest z jego wpływem na ośrodkowy układ nerwowy, głównie na struktury układu limbicznego i podwzgórze, które odpowiadają za regulację czynności emocjonalnych. Lorazepam wiąże się z miejscem specyficznego wiązania dla benzodiazepin, zlokalizowanym na kompleksie receptora GABAA, co powoduje zwiększenie powinowactwa kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) do tego receptora. GABA jest głównym neuroprzekaźnikiem hamującym w ośrodkowym układzie nerwowym. Aktywacja receptora benzodiazepinowego skutkuje zwiększonym napływem jonów chlorkowych do wnętrza neuronu poprzez kanał chlorkowy, hiperpolaryzacją błony komórkowej i zahamowaniem czynności neuronu.
Wchłanianie lorazepamu
Lorazepam jest dobrze wchłaniany z przewodu pokarmowego (90%). Stężenie maksymalne leku osiągane jest po ok. 2 h po podaniu doustnym.
Dystrybucja lorazepamu
Lorazepam wiąże się w ok. 85% z białkami osocza. Lek przenika przez barierę krew-mózg, jednak ze względu na swoją lipofilność nie ulega szybkiej redystrybucji w mózgu. Ponadto lorazepam przenika także przez łożysko i do mleka kobiecego.
Metabolizm lorazepamu
Lorazepam ulega biotransformacji w wątrobie, gdzie w wyniku sprzęgania z kwasem glukuronowym powstaje nieaktywny metabolit leku – glukuronian lorazepamu.
Wydalanie lorazepamu
Lorazepam wydalany jest głównie z moczem w postaci nieaktywnego metabolitu glukuronianu lorazepamu. Ok. 7% dawki leku wydalane jest wraz z kałem. Okres półtrwania lorazepamu wynosi ok. 12 h.