Kuracje ziołowe — czy zawsze są bezpieczne?
Ewelina Drelich

Kuracje ziołowe — czy zawsze są bezpieczne?

Zioła lecznicze są stosowane bardzo często. Ziołolecznictwo skuteczne jest zarówno w niegroźnych stanach chorobowych, jak i w przejściowych dolegliwościach. Zioła mogą być stosowane w monoterapii lub pełnić funkcję pomocniczą w kuracji lekami syntetycznymi. Należy jednak pamiętać, że lek roślinny to też lek i trzeba rozważyć bezpieczeństwo jego stosowania.

Fakt, że lek jest pochodzenia naturalnego, nie jest równoznaczne z tym, że można go używać bezkarnie.

Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, aby myśleć o ziołach jako o tradycyjnym i nieszkodliwym dodatku, ale jak wszystko w medycynie, również one mają skutki uboczne. Powinniśmy o tym pamiętać za każdym razem, gdy będziemy sięgać po kuracje ziołowe. Niebezpieczeństwo przy stosowaniu terapii ziołowych może wynikać ze skutków ubocznych ich działania, reakcji powstałych w wyniku przedawkowania, nadwrażliwości lub alergii oraz interakcji z innymi lekami.

Przedawkowanie 

Leki syntetyczne wprowadzane są do obrotu po wieloletnich testach i próbach, a ich dawka jest ustalana w zależności od wieku i masy ciała pacjenta. Procedura ta, niestety, nie dotyczy suplementów diety oraz tradycyjnych leczniczych produktów roślinnych. Nie oznacza to, że można je stosować bez ograniczeń. Niektóre osoby kontynuują leczenie ziołami przez miesiące lub lata, co w perspektywie długoterminowej może być szkodliwe dla ich zdrowia. Np. zbyt duże spożycie herbaty z lipy może zwiększać ryzyko odwodnienia, z tego względu, że posiada właściwości napotne i moczopędne. Pokrzywa z jednej strony ułatwia usuwanie toksyn z organizmu, ale z drugiej stosowana zbyt długo lub w ilościach znacznie przewyższających dzienne dawki może skutkować zbyt dużym ubytkiem wraz z moczem mikro- i makroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Toksyczność ziół

Rośliny mogą wytwarzać jednocześnie i toksyny, i substancje zdrowotne. Niekontrolowane spożycie ziół jest przyczyną pojawienia się objawów spowodowanych przez gromadzenie się w organizmie toksycznych składników w nich zawartych. Pięknie wyglądająca konwalia majowa była niegdyś stosowana powszechnie, dzisiaj zdecydowanie rzadziej. Zawiera glikozydy, których działanie pobudzające na serce jest wykorzystywane w kardiologii, jednak spożyte w nadmiarze mogą działać toksycznie. Objawem zatrucia glikozydami nasercowymi są wymioty, oszołomienie, oddawanie moczu ze zbyt dużą częstotliwością. W przypadku dziecka, którego organizm charakteryzuje się większą wrażliwością w porównaniu do osoby dorosłej, zjedzenie zbyt dużej ilości liści lub jagód konwalii może być przyczyną śmierci.

Wyciąg z konwalii wchodzi w skład kropli stosowanych przez osoby starsze przy w początkowym okresie niewydolności serca. Produkt jest dostępny bez recepty, a osoby go kupujące bardzo często nie zdają sobie sprawy z ryzyka, jakie niesie za sobą nadmierne ich stosowanie. Napar z zalecanej ilości ziela naparstnicy purpurowej przyrządzony na filiżankę wody sprawia, że serce kurczy się mocniej, więcej krwi wyrzucanej jest do krwiobiegu, a tym samym zmniejszają się obrzęki, co widać szczególnie na nogach. Dwu-, trzykrotne zwiększenie dawki może jednak spowodować nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego (skurcze jelit, wymioty, biegunka) oraz układu sercowo-naczyniowego (osłabienie tętna, zaburzenia pracy serca). 

Wszystkie surowce pochodzenia roślinnego z przeznaczeniem do użytku przez człowieka muszą spełniać ściśle określone standardy w celu zapewnienia bezpieczeństwa ich stosowania. Aby kuracja ziołowa była bezpieczna, stosowane zioła muszą być dobrej jakości i pochodzić z pewnego źródła. Dlatego należy je kupować wyłącznie w aptekach i sklepach zielarskich, gdzie leki roślinne przechowywane są w odpowiednich warunkach. Zioła stosowane w herbatkach powinny być wolne od jakichkolwiek (nawet śladowych) ilości nawozów mineralnych oraz substancji stosowanych do ochrony roślin przed szkodnikami. Jeżeli nie znamy się na ziołach, nie należy ich samemu zbierać. Trzeba uważać na miętę polej, która wyglądem przypomina miętę pieprzową. Ze względu na zawartość olejku eterycznego jest klasyfikowana do roślin trujących. Ciężkie zatrucie może być przyczyną uszkodzenia wątroby, niewydolności nerek oraz problemów z krzepnięciem krwi.

Powiązane produkty

Interakcje ziół z lekami syntetycznymi

Istnieje wiele substancji zawartych w ziołach, które wchodzą w interakcje z lekami syntetycznymi, zarówno tymi sprzedawanymi na receptę, jak i tymi bez recepty. Z najczęściej stosowanych ziół szczególną uwagę należy zwrócić na dziurawiec zwyczajny, miłorząb japoński i żeń-szeń. Dziurawiec stosowany jest w terapiach poprawiających nastrój. Alkoholowe wyciągi z dziurawca mogą znacznie obniżać skuteczność antykoncepcji. Z kolei w połączeniu z lekami przeciwmigrenowymi dziurawiec może doprowadzić do zwielokrotnienia działań niepożądanych, do których zaliczamy gorączkę, zbyt wysokie ciśnienie, przyspieszone tętno, uczucie niepokoju oraz bezsenność. Miłorząb japoński oraz żeń-szeń wchodzą w interakcje z lekami przeciwkrzepliwymi poprzez nasilenie ich działania. U osób z zaburzeniami krzepnięcia krwi również spożywanie preparatów żurawinowych wpływa negatywnie na procesy krzepnięcia. Powszechnie stosowanego rumianku nie można łączyć z lekami przeciwpadaczkowymi, ponieważ wzmaga to ich działanie uspokajające, co może doprowadzić nawet do śpiączki. 

Reakcje alergiczne

Osoby cierpiące na alergię pokarmową muszą również uważać na odpowiedni dobór ziół i przypraw. A to dlatego, że niektóre składniki samodzielnie bądź na skutek reakcji krzyżowej ze składnikami innych roślin mogą wywoływać reakcje alergiczne. Przyprawy i zioła o największym potencjale alergizującym to: anyż, koper włoski, czosnek, kolendra, oregano i pieprz zielony. Niektóre składniki ziół i przypraw mogą wywoływać łagodne reakcje alergiczne, ale są i takie, które prowadzą nawet do wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego.

Badania przeprowadzone w Austrii dowodzą, że w anyżu, kuminie, kolendrze i koprze włoskim występują alergeny identyczne z profiliną, które mogą powodować reakcję alergiczną typu natychmiastowego z udziałem przeciwciał klasy IgE. Najważniejsze symptomy uczulenia to: swędzenie, obrzęk i pieczenie warg, dziąseł, podniebienia i języka, składające się na zespół alergii jamy ustnej.

Zasady bezpiecznej ziołoterapii

Aby uniknąć niebezpieczeństw związanych z terapią ziołami, należy przestrzegać kilku zasad: stosować zioła zgodnie z ich przeznaczeniem, zawsze używać ich zgodnie z instrukcją załączoną na opakowaniu, a w razie wystąpienia skutków ubocznych natychmiast odstawić zażywane zioła. Osoby, które stosują przewlekle leki przepisane przez lekarza, np. na nadciśnienie, zaburzenia poziomu cukru, choroby serca, przed zastosowaniem leków roślinnych powinny skonsultować się z lekarzem.

Im więcej leków syntetycznych stosujemy, tym ostrożniej powinniśmy dobierać preparaty ziołowe. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Najskuteczniejsze zioła na trądzik

    Trądzik jest schorzeniem skóry, które może pojawić się w każdym wieku, i poważnym problemem estetycznym. Obecnie istnieje wiele metod leczenia trądziku, w tym także opartych na wyciągach roślinnych. Zioła na trądzik mogą stanowić element terapii uzupełniającej lub alternatywę dla terapii lekami syntetycznymi.

  • Hormonalna terapia zastępcza – czy może pomóc w menopauzie?

    Okres menopauzy jest jednym z przełomowych  w życiu kobiety. Charakterystyczne dla niego jest pojawienie się wczesnych łagodnych objawów oraz bardziej poważnych, mogących skutkować zmianami w funkcjonowaniu układu krwionośnego, nerwowego oraz kostnego. Jednym ze sposobów spokojnego przejścia przez okres menopauzy jest hormonalna terapia zastępcza (HTZ). Jakie są najlepsze metody hormonalnej terapii zastępczej, czy HTZ może powodować tycie oraz czy terapia może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka piersi? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Afty – przyczyny, objawy i leczenie

    Afty są częstym schorzeniem błony śluzowej jamy ustnej. Zwykle pojawiają się w dzieciństwie. Mogą powodować dyskomfort przy wykonywaniu codziennych czynności, jak mówienie czy jedzenie. Afty i ich przyczyny nie są do końca poznane, dlatego też skuteczne leczenie nawracających aft jest wyzwaniem terapeutycznym.

  • Najlepsze zioła na menopauzę – czy znasz je wszystkie?

    Menopauza to przełomowy okres w życiu każdej kobiety, który wiąże się z przykrymi doznaniami wynikającymi ze zmian fizjologicznych, hormonalnych, biochemicznych i psychicznych. Podstawą tych wszystkich zmian jest zmniejszona biosynteza estrogenów. Można je zastąpić preparatami syntetycznymi lub sięgnąć po zioła na menopauzę.

  • Opryszczka na ustach – leczenie, przyczyny i objawy. Czy można skrócić czas leczenia „zimna" na ustach?

    Opryszczka na ustach to najczęstszy objaw zakażenia wirusem opryszczki pospolitej typu 1 (HSV-1). Jest to bardzo popularny wirus, który pojawia się często w stanach obniżonej odporności, czemu często towarzyszy także stres, np. związany ze ślubem lub innym istotnym wydarzeniem. Zakażenie wirusem opryszczki to defekt głownie estetyczny, który pojawia się na wargach. Schorzenie to opisywane było już przez starożytnych Egipcjan. Jak przyspieszyć gojenie opryszczki i jak uniknąć infekcji HSV-1? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Zioła na przeziębienie – które naprawdę działają?

    Przeziębienie to jedna z najczęstszych przypadłości okresu jesienno-zimowego. Medycyna naturalna zna wiele sposobów na radzenie sobie z jego różnymi objawami. Ale czy tak naprawdę wszystkie zioła na przeziębienie są skuteczne, czy też stosujemy je, mimo że nie mają potwierdzonego działania farmakologicznego, bo tak robiły nasze prababcie?

  • Jakie witaminy suplementować? Ranking najlepiej przyswajalnych witamin

    W aptekach dostępnych jest wiele preparatów witaminowych. Farmaceuci w swojej pracy bardzo często słyszą pytanie o najlepiej przyswajalne witaminy w tabletkach. Na co zwracać uwagę, wybierając dostosowany do naszych potrzeb preparat witaminowy? 

  • Wapń — właściwości, działanie, suplementacja. Lista produktów bogatych w wapń

    Wapń jest podstawowym składnikiem tkanki kostnej. Bierze też udział w procesie krzepnięcia krwi i przekazywaniu bodźców nerwowo–mięśniowych. Odpowiedni jego poziom jest niezbędny do utrzymania równowagi elektrolitowej, utrzymania maksymalnego napięcia i pobudliwości mięśni szkieletowych oraz mięśnia sercowego. Dlatego tak ważne jest dbanie w swojej diecie o produkty bogate w wapń.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij