Czym są antydepresanty i kiedy je stosować?
Krzysztof Słomiak

Czym są antydepresanty i kiedy je stosować?

Depresja to wciąż temat tabu, którego ludzie się wstydzą. Uważa się, że można ją ukryć, nikt jej nie zauważy i często minie z czasem oraz bez pomocy innych osób. Niestety, w większości przypadków tak nie jest. Depresja to choroba, która wymaga pomocy specjalistów oraz silnego wsparcia osób z najbliższego otoczenia. W leczeniu jej stosuje się m.in. antydepresanty oddziałujące na nastrój i sposób zachowania.

Nie ma żadnego zestawu cech, który wskazywałyby, że depresja u kogoś wystąpi lub nie. Choroba ta dotyczy zarówno ludzi młodych, jak i starszych, bogatych oraz biednych. To również przyczyna tragedii osobistych, która utrudnia wykonywanie nawet najprostszych codziennych czynności. Z pomocą przychodzą leki antydepresyjne, które wpływają na samopoczucie i zachowanie. Pozwalają one również normalnie funkcjonować na co dzień. Nie są to jednak leki powszechnie dostępne. 

Ze względu na silne działanie oraz dość skomplikowane dawkowanie przyjmowanie antydepresantów powinno zawsze wiązać się z wizytą lekarską. Pacjent, rozpoczynający leczenie lekami przeciwdepresyjnymi, otrzyma od specjalisty niezbędne informacje dotyczące dawki oraz działań niepożądanych antydepresantu.  

Rodzaje antydepresantów – podział leków przeciwdepresyjnych

Aby rozpocząć leczenie depresji, w pierwszej kolejności powinno się zrozumieć podłoże jej występowania. Zwykły smutek nią nie jest, ale przewlekle występujące stany pogorszonego nastroju – mogą już kwalifikować się do niej. Po rozpoznaniu depresji, specjalista zadecyduje o rodzaju leczenia, np. farmakoterapii przy pomocy leków przeciwdepresyjnych. 

Ze względu na mechanizm działania i budowę chemiczną wyróżnia się następujące grupy antydepresantów:

Inhibitory wychwytu zwrotnego neuroprzekaźników − hamują wychwyt zwrotny m.in. serotoniny, noradrenaliny, dopaminy w ośrodkowym układzie nerwowym, a dokładniej w szczelinach synaptycznych. Poprzez to zwiększa się stężenie tych związków, co powoduje poprawę stanu chorego. Należą do nich:

  • trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne − np. klomipramina, amitryptylina, imipramina, doksepina, opipramol,  
  • czteropierścieniowe leki przeciwdepresyjne – np. maprotylina,
  • inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny – np. wenlafaksyna, duloksetyna,
  • inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny – np. reboksetyna,
  • selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny − np. fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna, sertralina, citalopram, escitalopram,
  • inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy – np. bupropion i amineptyna.

Leki o receptorowych mechanizmach działania:

  • antagonisty receptora α2 – np. mianseryna,
  • inhibitory wychwytu serotoniny, blokujące receptor serotoninowy 5HT2 – np. trazodon i nefazodon,
  • antagonisty receptorów adrenergicznych – np. mirtazapina.

Inhibitory monoaminooksydazy:

  • odwracalny inhibitor monoaminooksydazy typu A – np. moklobemid,
  • nieodwracalne inhibitory monoaminooksydazy – np. fenelzyna, tranylcypromina.

Leki o innych mechanizmach działania:

  • zwiększenie wychwytu zwrotnego serotoniny – np. tianeptyna,
  • agonista receptorów melatonergicznych oraz antagonista receptorów serotoninowych – np. agomelatyna,
  • prekursor acetylocholiny – np. deanol,
  • inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny i częściowy agonista receptora serotoninowego – np. wilazodon,
  • inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny i modulator receptorów serotoninowych – np. wortioksetyna.

Leki antydepresyjne i ich skuteczność

Dobrą praktyką badań naukowych jest konfrontowanie skuteczności działania leków z substancją kontrolną – często jest to lek referencyjny (inna substancja czynna o dobrze udokumentowanym i poznanym działaniu) lub neutralne placebo. Pozwala to również porównać efekt leczniczy i odnieść go do zamierzonego działania terapeutycznego. Wykazano, że wiele leków przeciwdepresyjnych ma skuteczność porównywalną lub nieznacznie większą niż placebo. Oznacza to, że samo pozytywne myślenie przynosi korzyść terapeutyczną w postaci poprawy stanu chorego. Dużą siłę działania, o wiele większą niż placebo, wykazano w stosunku do amitryptyliny, mirtazapiny, wenlafaksyny, paroksetyny, sertraliny, fluoksetyny, citalopramu czy reboksetyny – leki te faktycznie zmieniają procesy fizjologiczne. Pozytywnie wpływają na poziom hormonów odpowiedzialnych za powstawanie depresji, a poprzez to –  oddziałują na nastrój oraz funkcjonowanie mózgu.

Powiązane produkty

Depresja może dotknąć każdego – nie zwlekaj z wizytą do specjalisty

Pomimo tego, że o depresji w przestrzeni publicznej nie mówi się dużo, to od kilkunastu lat sami chorzy oraz ich rodziny starają się złamać tabu i zapoznać społeczeństwo z zagadnieniem depresji. Występuje ona coraz częściej jako problem, którego chory stara się pokonać, niż coś co należy ukrywać. Ważnym warunkiem w wyeliminowaniu depresji z naszego życia jest chęć wyleczenia się. W tym celu potrzebna jest obserwacja samego siebie. Możemy zaprosić do pomocy kogoś bliskiego, aby uzyskać obiektywny ogląd sytuacji. Jeśli to nie przyniesie rezultatów, należy zgłosić się do lekarza – najpierw pierwszego kontaktu, który z dużym prawdopodobieństwem skieruje nas do specjalisty: psychologa lub psychiatry. Skuteczność leczenia depresji, przy właściwej diagnozie, odpowiednim dobraniu leków oraz przestrzeganiu zaleceń lekarskich wynosi od 50 do 70%.

Leki na depresję: tylko za zgodą i pod kontrolą lekarza

Depresja nie jest słabością. To choroba, którą da się kontrolować przy pomocy odpowiednich leków. Antydepresanty są jednym ze środków, które umożliwiają powrót do pełni zdrowia. Niestety, pacjenci często rezygnują z ich przyjmowania, ze względu na uciążliwe działania niepożądane (np. splątanie, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, zmniejszony apetyt) oraz jednoczesny brak efektów leczenia. Nie jest to jednak dobry sposób na walkę z chorobą. O czym warto pamiętać przy stosowaniu leków przeciwdepresyjnych? Przede wszystkim nie wolno przyjmować, ani odstawiać ich na własną rękę. Leki na depresję powinny być stosowane według ścisłych zaleceń lekarskich. Antydepresanty to nie magiczne pigułki, które po jednej dawce niwelują efekty choroby. Pierwsze rezultaty leczenia pojawiają się po czasie (zwykle po 10-28 dniach). 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych

    Colostrum, inaczej siara, to naturalne bogactwo związków wspomagających nie tylko odporność, ale również wpływających pozytywnie na poziom żelaza. Ostatnio zyskuje na popularności względem tradycyjnych środków na odporność, mogą ją przyjmować także niemowlęta i dzieci. Rodzaje siary są różne – od bydlęcej, przez owczą, po kozią. Kiedy warto zastosować colostrum? Jakie preparaty znajdziemy na aptecznej półce?

  • Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?

    Tran to olej otrzymywany z dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych (olej z wątroby rekina nie jest tranem, ma bowiem inny skład i inne właściwości). Tran zawiera witaminę D i A, a także kwasy omega-3 (DHA i EPA), które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy, nerwowy oraz krwionośny. Kiedy stosować olej z wątroby dorsza? Jak wybrać najlepszy tran dla dziecka i dla osoby dorosłej?

  • Domowe sposoby na wzmocnienie odporności – jak w prosty sposób wzmocnić organizm?

    Stosowanie domowych sposobów na odporność może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które z jednej strony pomoże w uniknięciu rozwoju infekcji, a z drugiej wspomoże terapię lekami, poprzez pobudzenie układu immunologicznego. W poprawie kondycji układu odporności istotne jest przestrzeganie kilku zasad, zaczynając od codziennego obowiązku zjedzenia pożywnego śniadania, kończąc na suplementacji żelaza i kwasów omega-3, których być może w pełni nie dostarczamy wraz z posiłkami. Dbając o naszą odporność niezmiernie istotne jest dbanie o nasz układ pokarmowy. Jakie suplementy przyjmować, czego unikać, a nad czym popracować w trosce o odporności? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Suplementy i witaminy na odporność – jak uniknąć infekcji?

    Suplementy na odporność stały się bardzo popularne szczególnie w okresie pandemii COVID-19. Sięgamy po nie równie często w okresie zmieniających się pór roku, licząc, że pomogą nam uniknąć infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Preparaty na odporność mają przede wszystkim stymulować układ immunologiczny tak, aby ten szybciej i mocniej odpowiadał na atakujące go patogeny chorobotwórcze. Jak wybrać najlepsze suplementy zwiększające odporność, jak je dawkować i czy można je zażywać będąc w ciąży?

  • Dlaczego profilaktyczne picie płynu Lugola jest niebezpieczne dla zdrowia?

    W ostatnich dniach bardzo wzrosło zainteresowanie płynem Lugola. Niektórzy próbują stosować go profilaktycznie, a nie z powodu wyraźnych wskazań zdrowotnych. Wprawdzie płyn Lugola wykazuje działanie antyseptyczne, a znajdujący się w nim jod wpływa korzystnie na pracę tarczycy, ale zażywanie go na „własną rękę” może mieć bardzo negatywne, a wręcz tragiczne w skutkach konsekwencje. Dlaczego nie powinniśmy stosować płynu Lugola bez wyraźnych wskazań lekarskich i czym jest trądzik jodowy? 

  • Szczepionka na grypę 2023/2024 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    W zależności od sezonu epidemicznego w Polsce liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę osiąga od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów. Zazwyczaj największą liczbę zachorowań odnotowuje się pomiędzy styczniem a marcem. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij