Opipramol, Opipramolum - Zastosowanie, działanie, opis

• zaburzenia lękowe uogólnione i zaburzenia występujące pod postacią somatyczną,
• leczenie stanów depresyjnych przebiegających z lękiem, również w okresie przekwitania,
• nerwice przebiegające z objawami podrażnienia układu sercowo-naczyniowego i pokarmowego.

Opipramol stosuje się doustnie.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest m.in. od jednostki chorobowej (nasilenia zaburzeń lękowych, zaburzeń depresyjnych). Działanie tej substancji nie jest natychmiastowe - wymagane jest regularne przyjmowanie przez okres 2óch tygodni lub wg zaleceń lekarza prowadzącego. Zalecany średni czas leczenia pacjentów wynosi od 1 do 2 miesięcy.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 50 mg do 200 mg (w dawkach podzielonych).

• Nadwrażliwość na opipramol
• Ostre zatrucie alkoholem, lekami nasennymi, przeciwbólowymi i psychotropowymi
• Ostra zatrzymanie moczu
• Ostre delirium
• Jaskra z wąskim kątem przesączania
• Rozrost gruczołu krokowego z zaleganiem moczu
• Niedrożność jelita porażenna
• Wcześniej występujący blok przedsionkowo-komorowy wyższego stopnia lub rozproszone nadkomorowe i komorowe zaburzenia przewodzenia
• Ciąża i okres karmienia piersią
• Dzieci poniżej 6 roku życia

• Leczenie musi zawsze przebiegać pod nadzorem lekarza.

Opipramolu nie należy stosować w następujących przypadkach:

• rozrost gruczołu krokowego bez zalegania moczu,
• choroby wątroby i nerek,
• zwiększona tendencji do występowania drgawek (np. uszkodzenie mózgu różnego pochodzenia, padaczka, alkoholizm),
• niewydolność naczyń mózgowych i wcześniej występującego uszkodzenia serca, szczególnie z zaburzeniami przewodzenia,
• u pacjentów z wcześniej istniejącym blokiem przedsionkowo-komorowym pierwszego stopnia lub innymi zaburzeniami przewodzenia nie należy stosować opipramolu, chyba że możliwe jest częste wykonywanie badania EKG.
   
• Bardzo rzadko mogą wystąpić zmiany w obrazie krwi (neutropenia, agranulocytoza), dlatego podczas leczenia należy kontrolować morfologię krwi.
• Lek może powodować reakcje alergiczne, w tym reakcje opóźnione.
• Podczas długotrwałego leczenia zaleca się, aby badać czynność wątroby.

• inhibitory MAO (IMAO, MAOIs) - bezwzględne przeciwwskazanie do łączenia oraz w okresie do 2 tygodni od odstawienia IMAO. Łączne stosowanie może zwiększać ryzyko wystąpienia toksyczności serotoniny i zespołu serotoninowego. Zastosowanie tych leków po sobie wymaga odpowiedniej przerwy czasowej.

Mogą wystąpić groźne objawy niepożądane, a zwłaszcza wzrost ciśnienia tętniczego.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Linezolid (Linezolid)	inne leki przeciwbakteryjne

Nadmierny wzrost stężenia amin katecholowych, przełomy nadciśnieniowe. Zwiększone ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Selegilina (Selegiline)	IMAO - inhibitory monoaminooksydazy

Nasilenie działania antycholinergicznego i obniżenie progu drgawkowego. Ryzyko wystąpienia hipertermii, nadciśnienia złośliwego oraz zaburzeń rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Nefopam (Nefopam)	inne leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe

Nasilenie działania kardiotoksycznego, hipotonia ortostatyczna, ryzyko bezdechu i zatrzymania akcji serca. Nasilenie działania depresyjnego na ośrodkowy układ nerwowy i parasympatykolitycznego.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Klozapina (Clozapine)	neuroleptyki atypowe

Oba leki powodują wydłużenie odcinka QT w EKG, wzrasta więc ryzyko wystąpienia groźnych arytmii (torsade de pointes).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Droperydol (Droperidol)	neuroleptyki klasyczne - pochodne butyrofenonu
Klarytromycyna (Clarithromycin)	antybiotyki makrolidowe - makrolidy
Ranolazyna (Ranolazine)	inne leki nasercowe
Telitromycyna (Telithromycin)	antybiotyki makrolidowe - makrolidy

Ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Dekstrometorfan (Dextromethorphan)	substancje przeciwkaszlowe działające ośrodkowo
Moklobemid (Moclobemide)	IMAO - inhibitory monoaminooksydazy
Tedizolid (Tedizolid)	antybiotyki - INNE
Wortioksetyna (Vortioxetine)	substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania

Ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych (np. zespołu serotoninowego, przełomu nadciśnieniowego, zespołu neuroleptycznego). W razie konieczności jednoczesnego stosowania należy podawać możliwie najmniejsze dawki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Safinamid (Safinamide)	IMAO - inhibitory monoaminooksydazy

Zwiększone ryzyko wydłużenia odstępu QT oraz migotania komór.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Formoterol (Formoterol)	agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych

Zwiększone ryzyko wystąpienia drgawek.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Bupropion (Bupropion)	NDRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy

Zwiększone ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego i zaburzeń rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Pseudoefedryna (Pseudoephedrine)	agoniści receptorów alfa- i beta-adrenergicznych

Fluwoksamina może nasilać działania niepożądane trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Fluwoksamina (Fluvoxamine)	SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny

Mogą wystąpić zaburzenia przewodzenia do bloku włącznie.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Digoksyna (Digoxin)	glikozydy nasercowe
Metylodigoksyna (Metildigoxin)	glikozydy nasercowe

Może wystąpić ostry zespół psychoorganiczny. Wzrasta także stężenie we krwi leku przeciwdepresyjnego.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Disulfiram (Disulfiram)	substancje stosowane w leczeniu alkoholizmu

Możliwy wzrost stężenia opipramolu we krwi. Zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Amiodaron (Amiodarone)	leki przeciwarytmiczne - klasa III

Możliwy wzrost stężenia opipramolu we krwi. Zwiększone ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Duloksetyna (Duloxetine)	SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory
Fluoksetyna (Fluoxetine)	SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny

Nasilenie działania depresyjnego na ośrodkowy układ nerwowy.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Pregabalina (Pregabalin)	leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA

Nasilenie działania pobudzającego receptory beta (wzrost ciśnienia tętniczego, przyspieszenie rytmu serca, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenoterol (Fenoterol)	agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych

Osłabienie działania hipotensyjnego metyldopy. Może wystąpić nawet wzrost ciśnienia tętniczego.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Metyldopa (Methyldopa)	agoniści receptorów alfa-2 adrenergicznych

Niebezpieczeństwo wystąpienia zespołu serotoninowego, złośliwego zespołu neuroleptycznego i arytmii typu przedsionkowo-komorowego.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Paroksetyna (Paroxetine)	SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Sertralina (Sertraline)	SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny

Posiłki bogate w tłuszcze zwiększają wchłanianie opipramolu z przewodu pokarmowego i jego stężenie we krwi, a tym samym ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Spożywanie alkoholu podczas leczenia może powodować nadmierną senność.

Szybkość reakcji może być zmniejszona podczas stosowania opipramolu na tyle, by zaburzyć zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Opipramol nie powinien być stosowany w okresie karmienia piersią, ponieważ substancja czynna w niewielkich ilościach przenika do mleka. Jeśli stosowanie opipramolu jest bezwzględnie wskazane, należy zaprzestać karmienia piersią.

• zaburzenia snu (senność lub bezsenność)
• zawroty głowy
• niepokój
• śpiączka
• splątanie
• nasilony lęk
• ataksja
• drgawki
• zaburzenia diurezy (oliguria lub anuria)
• zaburzenia rytmu serca (tachykardia lub bradykardia, niemiarowość)
• blok przedsionkowo-komorowy
• wstrząs
• depresja oddechowa
• zatrzymanie akcji serca (rzadko)

Opipramol jest jest trójpierścieniowym lekiem przeciwdepresyjnym (TLPD_ i jednocześnie anksjolitykiem (lekiem przeciwlękowym) o opóźnionym początku działania. Wykazano również działanie poprawiające nastrój.

Wielokierunkowe działanie uzyskiwane jest poprzez wpływ na różne receptory:

• pobudzający na receptory sigma σ1 i σ2 (poprzez te receptory moduluje układ NMDA),
• słaby/umiarkowany wpływ hamujący na receptory dopaminy D2, serotoniny 5-HT2, histaminy H1 i H2, a także cholinergiczne receptory muskarynowe.

Po podaniu doustnym opipramol wchłania się szybko i całkowicie z przewodu pokarmowego.

Opipramol w organizmie głównie wiąże się z białkami osocza. Objętość dystrybucji wynosi około 10 l/kg.

Okres półtrwania w fazie eliminacji to około 11 godzin. Opipramol jest głównie metabolizowany przez izoenzym CYP2D6 w wątrobie.

Przez nerki z moczem jest wydalane ok. 70% leku, w tym ok. 5–9% w postaci niezmienionej. Pozostała część wydalana jest z kałem.