Kompulsywne jedzenie – objawy i skutki. Jak leczyć napadowe objadanie się?
Katarzyna Turek-Kawecka

Kompulsywne jedzenie – objawy i skutki. Jak leczyć napadowe objadanie się?

Kompulsywne jedzenie jest jednym z zaburzeń odżywiania. Polega na jedzeniu dużych ilości pokarmu w niekontrolowany sposób. Jakie są jego przyczyny oraz skutki? W jaki sposób leczy się napadowe objadanie się? Podpowiadamy.

Jedzenie jest jedną z funkcji fizjologicznych każdego żywego organizmu. W dzisiejszym świecie, kiedy zyskaliśmy nieograniczony dostęp do pożywienia, zyskało ono jednak znacznie więcej funkcji. Jest bardzo ważnym elementem kultury i życia społecznego. Towarzyszy większości ważnych i celebrowanych wydarzeń. Pokazuje status społeczny i czasem pozwala pokazać kontrolę. Często odpowiada za rozładowanie złych emocji takich jak smutek czy złość, a nawet niekiedy wręcz stanowi nagrodę za dobre zachowanie od najmłodszych lat życia. W związku z tymi wszystkimi zmianami i innymi funkcjami przypisywanymi jedzeniu zostały wyodrębnione na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat zaburzenia odżywiania. Są nimi różne utrwalone formy nieprawidłowych zachowań związanych z jedzeniem. Wymieniamy wśród nich m.in. anoreksję psychiczną, bulimię psychiczną, napadowe (kompulsywne) objadanie się oraz mniej znane zaburzenia, takie jak na przykład pica (zjadanie rzeczy niejadalnych) czy zaburzenia przeżuwania. 

Kompulsywne jedzenie – czym jest? Jak się objawia? 

Kompulsywne objadanie się (inaczej nazywane napadowym objadaniem się, ang. binge eating disorder, w skrócie BED) to pewnego rodzaju uzależnienie behawioralne. Polega ono na spożywaniu w niekontrolowany sposób dużych ilości jedzenia, bardzo często bogatego w tłuszcze oraz cukry proste. Nie towarzyszą mu ani wymiotowanie, ani stosowanie środków przeczyszczających (jak w bulimii). Kompulsywne objadanie się związane jest z pewnego rodzaju wymknięciem się spod kontroli relacji z jedzeniem. Zaburzenie to wpływa na zdrowie nie tylko fizyczne (powodując otyłość i choroby dietozależne), ale oddziałuje także na kondycję psychiczną.

Nie ma badań, które określałyby dokładną ilość osób cierpiących na to zaburzenie w populacji, ale szacuje się, że w Polsce może to być nawet co piąta kobieta. Wśród osób chorujących na otyłość częstotliwość występowania tego zaburzenia jest jeszcze wyższa i dotyka co czwartą osobę, a u osób otyłych w trakcie odchudzania dotyczy niemal co drugiej osoby.  

Kompulsywne jedzenie – przyczyny 

Bezpośrednie przyczyny kompulsywnego objadania się nie zostały do tej pory do końca określone. Wiadome jednak jest, że składa się na występowanie tego zaburzenia wiele czynników. Do najważniejszych z nich należą: 

  • zbyt duże restrykcje żywieniowe (zbyt restrykcyjna dieta), 
  • nieregularne jedzenie, które zaburza wrażliwość na głód i sytość, przez co utrudnia tzw. intuicyjne jedzenie, 
  • zbyt wysoka aktywność fizyczna, 
  • nierealny wzorzec kulturowy idealnej sylwetki, 
  • niezadowolenie z własnego ciała i depresja, 
  • zły nastrój, ospałość, 
  • niskie poczucie kontroli nad jedzeniem, ochota na słodycze, 
  • otyłość wczesnodziecięca, 
  • zaburzenia nastroju u rodziców oraz nadużywanie przez nich substancji psychoaktywnych, 
  • uszkodzenie układu ośrodkowej regulacji apetytu (głównie ośrodka sytości), 
  • zaburzenia neurochemiczne (na przykład nadmierne wydzielanie kortyzolu w odpowiedzi na stres). 
W wielu badaniach klinicznych wykazano, że osoby stosujące zbyt restrykcyjne diety, zbyt intensywnie trenujące w stosunku do spożywanej ilości energii czy ciągle odchudzające się wykazują znacząco wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia napadowego objadania się.  

Powiązane produkty

Skutki kompulsywnego jedzenia 

Zespół kompulsywnego objadania się przyczynia się do rozwoju otyłości i wszystkich jej konsekwencji, czyli chorób dietozależnych. Dodatkowo rozwinąć mogą się także inne choroby i zaburzenia: depresja, niepokój czy poczucie gorszej jakości życia.

Osoby napadowo objadające się mają także fałszywe poczucie władzy albo obniżone poczucie własnej wartości. Często znajdują się w złym stanie psychicznym spowodowanym ciągłym brakiem kontroli nad jedzeniem i stałym przybieraniem kilogramów. Chorzy odczuwają do siebie nienawiść, złość i smutek. Zaburzenie oraz nadmierna masa ciała mogą odpowiadać także za izolację i wykluczenie społeczne.

Sprawdź na DOZ.pl: Preparaty zmniejszające apetyt.

Nie można nie wspomnieć także o stricte fizycznych skutkach ataków objadania się: problemy żołądkowo-jelitowe związane ze zbyt intensywnym obciążeniem przewodu pokarmowego (zespół jelita drażliwego, refluks, zgaga, biegunki i zaparcia), senność, ospałość, perforację, a nawet pęknięcie żołądka. Dodatkowo, źle zbilansowana dieta przy częstych atakach odpowiada za pogorszenie stanu skóry i występowanie trądziku. 

Leczenie kompulsywnego jedzenia

Osoby z zaburzeniami odżywiania powinny zostać otoczone kompleksową opieką: lekarza, dietetyka i psychoterapeuty. Niestety, w Polsce nadal bardzo mało jest ośrodków zajmujących się chorymi mającymi problem z relacją z jedzeniem. Często stosowana jest psychoterapia, czasem wraz z farmakoterapią (między innymi leki przeciwdepresyjne, SSRI, topiramat).  

Opieka lekarza wiąże się z leczeniem współistniejących chorób wynikających z otyłości – konieczne może być zaangażowanie wielu specjalistów: kardiologa, gastroenterologa, nefrologa, endokrynologa i innych. Bardzo ważna jest także praca dietetyczna oraz psychodietetyczna z pacjentem – konieczna jest edukacja żywieniowa, dopasowanie odpowiedniej kaloryczności i znalezienie kompromisu pomiędzy rekomendowanym a wcześniejszym sposobem żywienia pacjenta. W skrajnych przypadkach może być wprowadzana krótka hospitalizacja. Najczęściej stosowaną terapią w zaburzeniach odżywiania, w tym także kompulsywnym objadaniu się, jest terapia poznawczo-behawioralna, ale kluczowa powinna być indywidualizacja kompleksowego podejścia do osoby chorej. 

  1. N. Ogińska-Bulik, Psychologia nadmiernego jedzenia. Przyczyny, konsekwencje, sposoby zmiany, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2004. 
  2. J. McCartney, Przestań się przejadać, Wydawnictwo Galaktyka, Łódź 2015. 
  3. M. Bąk-Sosnowska, Interwencja psychologiczna w zespole kompulsywnego jedzenia, "Psychiatria Polska", nr 4 2009. 
  4. G. Ch. Fairburn, Jak pokonać objadanie się, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014. 
  5. A. Brytek-Matera, Psychodietetyka, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2020. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zawał serca – objawy, przyczyny, rozpoznanie, zapobieganie

    Zawał serca to jedna z głównych przyczyn zgonów wśród Polaków. Najbardziej charakterystyczny objaw zawału serca – silny, narastający ból w klatce piersiowej, utrzymujący się dłużej niż 20 minut – jest pilnym wskazaniem do wezwania pomocy medycznej.

  • Choroba Leśniowskiego-Crohna – przyczyny, objawy, leczenie

    Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłą, nieuleczalną chorobą, powodującą znaczne pogorszenie jakości życia. Początek choroby ma charakter skryty i przebiega skąpoobjawowo, utrudniając postawienie prawidłowego rozpoznania. Chorzy w toku trwania choroby często wymagają interwencji chirurgicznej z powodu powikłań jelitowych. Jak wygląda diagnostyka i terapia osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna? Zapraszamy do zapoznania się z treścią artykułu.

  • Ortoreksja – na czym polega? Skutki, objawy i leczenie obsesji na punkcie zdrowego żywienia

    Ortoreksja jest zaburzeniem odżywiania, które polega na obsesji na punkcie zdrowego żywienia. Osoba cierpiąca na ortoreksję stopniowo zmienia nawyki żywieniowe po to, by jej dieta była idealna dla zdrowia. Niestety, ortorektyk nigdy nie osiąga pożądanej poprawy menu, a przez ciągłą eliminację nawet całych grup produktów zaczyna chorować. Jak rozpoznać ortoreksję i w jaki sposób ją leczyć?

  • Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie chorób reumatycznych. Fizjoterapia przy reumatyzmie

    Reumatyzm to potoczna nazwa grupy schorzeń o podłożu zapalnym, która obejmuje choroby mięśni, stawów i kości. Najczęściej występujące objawy chorób reumatycznych to ból i obrzęk stawów, sztywność, ograniczenie ich ruchomości. Nieleczony reumatyzm może doprowadzić do znacznego ograniczenia sprawności. Jak wygląda rehabilitacja w schorzeniach reumatoidalnych?

  • Osteoporoza – przyczyny, objawy, badania, leczenie, rehabilitacja, zapobieganie zmianom osteoporotycznym

    Osteoporoza to choroba metaboliczna kości, która polega na stopniowym zaniku masy kostnej. Na skutek obniżenia gęstości mineralnej kości dochodzi do osłabienia ich struktury, co objawia się zwiększoną podatnością na złamania. Na zachorowanie narażone są przede wszystkim osoby starsze, szczególnie kobiety w wieku okołomenopauzalnym, choć na osteoporozę mogą cierpieć także mężczyźni, a nawet dzieci. Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia zmian osteoporotycznych?

  • Szpiczak mnogi – przyczyny, objawy, leczenie

    Szpiczak mnogi należy do chorób krwi i szpiku kostnego. Chociaż nie ustalono dotychczas konkretnych przyczyn tej dolegliwości, tak bez wątpienia można powiedzieć, że do jej rozwoju przyczyniają się długotrwałe infekcje bakteryjne lub wirusowe, promieniowanie jonizujące i narażenie na szkodliwe substancje chemiczne. Jak wyglądają nowoczesne sposoby leczenia szpiczaka, jakie są rokowania i czy podczas wizyty u lekarza pierwszego kontaktu można dokonać wstępnej diagnozy tej choroby?

  • Rak trzustki – przyczyny, objawy, diagnostyka, rokowania, leczenie

    Rak trzustki jest jednym z nowotworów, które przez długi czas nie dają żadnych dolegliwości, a pierwsze symptomy są niespecyficzne. Wśród początkowych objawów raka trzustki wymienia się m.in. ogólne osłabienie, nudności, szybkie uczucie sytości czy tłuszczowe stolce. Jak wygląda jego leczenie?

  • Lobotomia – czym jest? Jak wyglądała? Dlaczego już się jej nie praktykuje?

    Lobotomia to jedna z najbardziej kontrowersyjnych technik chirurgicznych w historii medycyny. Chociaż z dzisiejszej perspektywy wydaje się to nie do uwierzenia, ten niezwykle inwazyjny i wiążący się z wielkim ryzykiem zabieg był swego czasu bardzo popularny.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij