Tabletki antykoncepcyjne - jak działają i jak je brać?

Jak działają  tabletki antykoncepcyjne?

Praktycznie wszystkie tabletki antykoncepcyjne mają taki sam mechanizm działania. Przede wszystkim hamują one owulacje, dzięki czemu z jajników kobiety nie są uwalniane komórki jajowe, co z kolei uniemożliwia zapłodnienie. Ponadto, tabletki antykoncepcyjne powodują też zmiany śluzu szyjki macicy. Śluz ten staje się bardziej gesty, lepki i nieprzepuszczalny dla plemników, co również skutecznie chroni kobietę przez zajściem w ciąże. 

Czy tabletki antykoncepcyjne mogą dawać działania niepożądane?

Tak, ale obecnie, ze względu na naprawdę niewielka zawartość w nich hormonów, działania te są zwykle słabo wyrażone i większość tabletek antykoncepcyjnych jest bardzo dobrze tolerowana przez kobiety. Jeśli jednak działania niepożądane są obecne, to zazwyczaj, na początku zażywania tabletek, dotyczą one nieprawidłowych plamień i krwawień - bardzo często bowiem przez pierwsze trzy miesiące zażywania tabletek u kobiet obecne są nieprawidłowe plamienia i krwawienia, które z czasem zanikają. Poza tym, zdarza się, że w czasie zażywania tabletek antykoncepcyjnych miesiączki są bardzo skąpe lub czasami nawet jest ich brak. Ponadto, kolejnym działaniem niepożądanym tabletek antykoncepcyjnych, może być zatrzymywanie płynów oraz nadmierny przyrost masy ciała. Zdarza się również, że przy zażywaniu tabletek antykoncepcyjnych pojawiają się dość częste bóle głowy, czasem nawet migreny, nadmierna nerwowość czy też podrażnienie oczu u kobiet, które noszą soczewki kontaktowe, czasem obecny jest też trądzik. Zdecydowanie rzadziej zdarza się, że zażywanie tabletek antykoncepcyjnych doprowadza do zmian zakrzepowo - zatorowych, hiperlipidemii czy też upośledzenia czynności wątroby.

Czy istnieją przeciwwskazania do zażywania tabletek antykoncepcyjnych?

Tak. Przede wszystkim przeciwwskazaniem do stosowania hormonalnej antykoncepcji jest choroba zakrzepowo zatorowa w wywiadzie, przebyta wcześniej zatorowość płucna czy też wrodzone zaburzenia krzepnięcia krwi. Ponadto, tabletek antykoncepcyjnych nie powinny też stosować kobiety z chorobami układu  krążenia, z zaburzonym przepływem krwi przez tętnice mózgowe czy też kobiety cierpiące z powodu ciężkich chorób wątroby oraz niezdiagnozowanych krwawień z dróg rodnych. Przeciwwskazaniem do zażywania tabletek antykoncepcyjnych jest też ciąża i okres karmienia piersią (w przypadku karmienia przeciwwskazane są tylko tabletki dwuskładnikowe).

Jakie rodzaje tabletek antykoncepcyjnych są obecnie dostępne na rynku? 

Obecnie na rynku dostępne  są dwa rodzaje tabletek antykoncepcyjnych. Są to tabletki jednoskładnikowe oraz tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe. Tabletki jednoskładnikowe zawierają w swym składzie jedynie gestagen, ich niewątpliwą zaletą jest też możliwość zażywania ich w czasie karmienia piersią. Tabletki dwuskładnikowe natomiast zawierają w swym składzie zarówno gestageny, jak i pochodne estrogenów. 

Jak należy zażywać tabletki antykoncepcyjne?

Wszystko zależy od tego, jaki środek kobieta zażywa. Jeśli kobieta stosuje tabletki jednoskładnikowe, to ten rodzaj doustnej hormonalnej antykoncepcji stosuje siż nieprzerwanie przez 28 dni, a po skończeniu jednego opakowania, od razu zaczyna się zażywać kolejne. W przypadku tabletek jednoskładnikowych należy też pamiętać o tym, że aby były one naprawdę skuteczne, tabletki należy zażywać codziennie dokładnie o tej samej godzinie. Dlatego warto po prostu ustawić sobie w telefonie przypomnienie, dzięki któremu kobieta zawsze będzie pamiętać o zażyciu tabletki o właściwej porze. W przypadku tabletek dwuskładnikowych schemat ich zażywania jest nieco inny. Zwykle opakowanie zawiera 21 tabletek z hormonami lub ewentualnie 28 tabletek, z których 21 tabletek do tabletki hormonalnie czynne, a 7 tabletek to tzw. placebo niezawierające hormonów. Po skończeniu zażywania tabletek z blistra 21-tabletkowego kobieta robi siedmiodniowa przerwę w zażywaniu tabletek. W czasie tej przerwy pojawia sie krwawienie z odstawienia (zwykle w drugim, trzecim dniu bez tabletek), a kolejne opakowanie kobieta rozpoczyna ósmego dnia. W przypadku blistra 28- tabletkowego kobieta nie robi przerwy, czyli najpierw zażywa 21 tabletek z hormonami, a potem 7 tabletek placebo (w czasie ich brania również pojawia się krwawienie z odstawienia). Po ich zażyciu, bez żadnej przerwy, kobieta zaczyna kolejne opakowanie. 

Jak należy postąpić w przypadku pominięcia tabletki?

W przypadku pominięcia tabletki zawsze należy postępować zgodnie z zaleceniami producenta zawartymi w ulotce konkretnego preparatu. Dlatego zawsze, kiedy kobieta zaczyna stosować tabletki antykoncepcyjne, powinna dokładnie zapoznać się z całą ulotką, jak również dobrze ją schować, aby w sytuacji pominięcia tabletki można było od niej sięgnąć. Schemat postępowania jest bowiem różny w zależności od tego, w którym tygodniu zażywania kobieta zapomniała przyjąć tabletkę, jak również jak dużej liczby tabletek nie zażyła - w każdym tym przypadku postępowanie jest nieco inne. Jeśli jednak pomimo przeczytania ulotki kobieta ma nadal wątpliwości, koniecznie należy skonsultować się ze swoim ginekologiem. A co, jeśli w czasie stosowania tabletek, pojawią się wymioty lub biegunka? Postępowanie uzależnione jest przede wszystkim od tego, po jakim czasie od przyjęcia tabletki pojawiły  się objawy nieżytu  żołądkowo-jelitowego, dlatego też zawsze należy stosować się do i informacji  zawartych w ulotce danego preparatu. 

Tabletki antykoncepcyjne są bardzo skuteczną formą antykoncepcji, pod warunkiem, że każda przyjmująca je kobieta przestrzega zasad ich zażywania. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości stosująca je kobieta powinna jak najszybciej skonsultować się z ginekologiem, który wszystko wyjaśni i dzięki temu kobieta nadal będzie skutecznie chroniona przed ciąża. Należy też pamiętać o tym, że tabletek antykoncepcyjnych absolutnie nie wolno zażywać na własna rękę, zawsze powinny one zostać zalecone osobiście przez lekarza ginekologa, który dobierze najlepszy dla danej pacjentki preparat.