Zastrzyki antykoncepcyjne – czy są skuteczne? Na jak długo wystarcza i jakie są skutki uboczne?

Zastrzyki antykoncepcyjne to jedna z najskuteczniejszych metod regulacji urodzeń. Jednak mimo to stosunkowo niewiele kobiet w Polsce decyduje się na tę formę antykoncepcji. Jak działają zastrzyki antykoncepcyjne oraz jakie są skutki uboczne ich stosowania?

1. Co to są i jak działają zastrzyki antykoncepcyjne?
2. Na jak długo wystarcza zastrzyk antykoncepcyjny?
3. Zastrzyki antykoncepcyjne – zalety
4. Zastrzyki antykoncepcyjne – wady
5. Jakie są skutki uboczne zastrzyków antykoncepcyjnych? Czy po zastrzykach się tyje?
6. Ile kosztuje zastrzyk antykoncepcyjny? Czy jest refundowany przez NFZ?

Co to są i jak działają zastrzyki antykoncepcyjne?

Zastrzyki antykoncepcyjne zaliczane są do antykoncepcji hormonalnej. Oznacza to, że uniemożliwienie zapłodnienia związane jest ze zmianami hormonalnymi mającymi miejsce po zastosowaniu tego typu rozwiązania. Antykoncepcję hormonalną podzielić można na preparaty zawierające w swoim składzie wyłącznie gestageny oraz te, w których dodatkowo zawarte są estrogeny. Zastrzyki antykoncepcyjne zaliczane są do pierwszej z wymienionych grup, a substancją czynną jest w tym przypadku medroksyprogesteron. Ze względu na skład działanie zastrzyków polega przede wszystkim na hamowaniu wydzielania hormonu luteinizującego (LH), który odgrywa podstawową rolę w regulacji cyklu miesiączkowego, na zwiększeniu gęstości śluzu, dzięki czemu staje się nieprzepuszczalny dla plemników oraz zmienia strukturę błony śluzowej macicy, czyli endometrium.

Na jak długo wystarcza zastrzyk antykoncepcyjny?

Zastrzyki z medroksyprogesteronu polegają na podawaniu substancji czynnej domięśniowo w formie depot, która gwarantuje uwalnianie leku przez kilka tygodni. Według zaleceń zastrzyk powinien być podawany raz na 12 tygodni.

Zastrzyki antykoncepcyjne – zalety

Jednym z niewątpliwych plusów antykoncepcji tego typu jest brak konieczności pamiętania o regularnym przyjmowaniu tabletek czy też o zmianie plastrów antykoncepcyjnych w celu zapewnienia skutecznej ochrony przed zapłodnieniem. Zastrzyki muszą być przyjmowane raz na 3 miesiące, co daje 4 wizyty w roku przeprowadzone w tym celu. Dodatkowo antykoncepcja zawierająca w swoim składzie jedynie gestageny może być stosowana w okresie laktacji oraz u kobiet, u których antykoncepcja dwuskładnikowa jest przeciwwskazana np. ze względu na zwiększone ryzyko zakrzepicy. Iniekcje z medroksyprogesteronu zapewniają również wysoką skuteczność ochrony, ocenianą według indeksu Pearla na 0,3 jako najniższy spodziewany oraz 4,0 jako rzeczywisty.

Zastrzyki antykoncepcyjne – wady

Stosowanie zastrzyków antykoncepcyjnych, pomimo ich bezsprzecznej wygody oraz wysokiej skuteczności, związane jest również z pewnymi niedogodnościami. Ich stosowanie nie chroni przykładowo przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Co więcej, przy stosowaniu tego typu preparatów może dojść do nieregularnych krwawień miesięcznych lub ich całkowitego zaniknięcia. Z tego względu włączenie iniekcji z medroksyprogesteronu musi być za każdym razem poprzedzone konsultacją lekarską.

Jakie są skutki uboczne zastrzyków antykoncepcyjnych? Czy po zastrzykach się tyje?

Antykoncepcja w postaci zastrzyków wiąże się z możliwym wystąpieniem skutków ubocznych. Producenci oraz lekarze ginekolodzy podkreślają, że jej stosowanie przez dłuższy okres może skutkować rozregulowaniem cyklu miesiączkowego. Z tego względu ewentualne zajście w ciążę może być utrudnione nawet przez rok od rezygnacji z tego typu metody. Co więcej, medroksyprogesteron sprzyja również zwiększeniu masy ciała kobiety.

Oprócz tego wśród potencjalnych skutków ubocznych stosowania zastrzyków antykoncepcyjnych wymienia się:

• zatrzymanie wody w organizmie,
• jatrogenny zespół napięcia przedmiesiączkowego,
• zmniejszenie gęstości kośćca,
• spadek tolerancji glukozy.

Ile kosztuje zastrzyk antykoncepcyjny? Czy jest refundowany przez NFZ?

Koszt jednego zastrzyku z medroksyprogesteronu to ok. 150 zł. Oznacza to, że miesięcznie kobieta musi przeznaczyć na antykoncepcję ok. 50 zł. Jest to więcej niż w przypadku najpopularniejszych tabletek dwuskładnikowych, gdzie koszt miesięcznej antykoncepcji zawiera się w przedziale 10–40 złotych. Jednak biorąc pod uwagę wygodę oraz fakt, że zastrzyki mogą być stosowane również w przypadku kobiet, u których występują przeciwwskazania do podawania estrogenów zawartych w antykoncepcji dwuskładnikowej, jest to niewielka różnica. Stosowanie iniekcji z medroksyprogesteronu w celach antykoncepcyjnych nie jest refundowane przez NFZ. Co ciekawe, lek ten w nieco innej dawce wykorzystywany jest również w onkologii w przypadku leczenia raka piersi oraz endometrium. W takiej sytuacji NFZ przewiduje refundację w momencie spełnienia odpowiednich kryteriów.