Serotonina – jakie problemy zdrowotne są związane z nieprawidłowym poziomem hormonu szczęścia?

Serotonina jest potocznie nazywana „hormonem szczęścia”, ponieważ jest znana głównie ze swojego wkładu w poprawę naszego nastroju. Jakie mogą być konsekwencje niedoboru serotoniny? W jaki sposób naturalnie podnieść jej poziom? Czym jest zespół serotoninowy? Na wszystkie te pytania znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule.

Serotonina – jakie funkcje pełni w organizmie?

Serotonina (5-hydroksylowa pochodna tryptaminy, 5-HT) to przede wszystkim neuroprzekaźnik uczestniczący w regulacji nastroju, ale także związek chemiczny istotny dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Co ciekawe, około 90% serotoniny jest produkowanych w jelitach, a jedynie około 2% w mózgu.

Dowiedz się również czym są endorfiny.

Serotonina:

• wpływa na samopoczucie, jej deficyt może powodować zaburzenia równowagi psychicznej i emocjonalnej,
• reguluje układ pokarmowy, serotonina wpływa na pracę jelit, trawienie oraz apetyt,
• reguluje sen, jest prekursorem melaniny, której rolą jest regulacja cyklu snu i czuwania,
• reguluje funkcje seksualne, wzrost poziomu serotoniny obniża libido,
• stymuluje obszar mózgu odpowiedzialny za nudności, 
• uczestniczy w mechanizmach leczenia ran, ułatwia zwężenie się naczyń krwionośnych, co zmniejsza przepływ krwi i przyspiesza jej krzepnięcie,
• wpływa na gęstość kości, niektóre źródła podają, że istnieje silny związek między metabolizmem serotoniny i kości – wysoki poziom hormonu może zwiększać ryzyko osteoporozy.

Serotonina – wysoki poziom

Podwyższony poziom serotoniny powoduje zwykle łagodne objawy. Należą do nich: dreszcze, silne pocenie się, bóle głowy, wysokie ciśnienie krwi, drgania mięśni, biegunka.

Poważniejsze objawy, takie jak wysoka gorączka, utrata przytomności, drgawki lub nieregularne bicie serca, którym może towarzyszyć poczucie niepokoju i dezorientacja, związane są z tzw. zespołem serotoninowym (ang. serotonin syndrome), gdy wysoki poziom substancji chemicznej gromadzi się w organizmie. Stan ten jest powodowany przyjmowaniem pewnych leków, ich łączeniem z niektórymi, ziołowymi suplementami diety lub zażywaniem narkotyków. Poważne przypadki zespołu serotoninowego, jeśli nie są leczone, mogą być śmiertelne.

Wysoki poziom serotoniny może być także związany z zespołem rakowiaka (ang. carcinoid syndrome), który dotyczy wzrostu czynnego hormonalnie guza nowotworowego. Najczęściej rakowiaki powstają w wyrostku robaczkowym, okrężnicy, jelicie cienkim, oskrzelach w płucach. Do typowych objawów zespołu rakowiaka należą zaczerwienienia twarzy i szyi, zawroty głowy, bóle brzucha, nadmierne pocenie się i przyspieszenie pracy serca.

Serotonina – niski poziom

Niektórzy ludzie mogą doświadczać fizycznych objawów deficytu i zakłóceń szlaku serotoninowego, takich jak problemy z równowagą lub koordynacją ruchową, nietrzymaniem moczu czy przedwczesnym wytryskiem.

Jak naturalnie podnieść poziom serotonny w organizmie?

Serotonina jest wytwarzana z tryptofanu. Aminokwas ten nie jest produkowany przez ludzki organizm, dlatego musi zostać dostarczony wraz z pokarmem. Dobrymi źródłami tryptofanu są: szpinak, rukola, orzechy, rośliny strączkowe, mleko, jaja, ryby, mięso drobiowe. Oprócz tego, do produkcji serotoniny potrzebna jest witamina B6, witamina D i kwasy tłuszczowe omega-3.

Lepiej sięgać po zdrowe węglowodany, czyli produkty zbożowe, pełnoziarniste makarony, kasze, owoce i warzywa. Badania sugerują, że oprócz odpowiedniego jadłospisu, codzienna ekspozycja na światło słoneczne i ćwiczenia pomagają naturalnie podnieść poziom hormonu. Stres może wpływać na sposób produkcji i przetwarzania serotoniny, dlatego trzeba starać się go eliminować.

Uważa się, że medytacja podnosi kwas 5-HIAA w mózgu, który jest bezpośrednio związany z serotoniną. Z kolei psychoterapia może pomóc złagodzić objawy szerokiego zakresu problemów psychicznych i  zwiększyć liczbę receptorów serotoninowych w mózgu oraz podnieść produkcję hormonu.