Czym są endorfiny i jakie funkcje pełnią w organizmie? Jak podnieść ich poziom w organzmie?
Justyna Piekara

Czym są endorfiny i jakie funkcje pełnią w organizmie? Jak podnieść ich poziom w organzmie?

Endorfiny (ang. endorphins) to substancje biochemiczne wytwarzane naturalnie przez układ nerwowy, aby pomóc organizmowi poradzić sobie z bólem lub stresem i wywołać u nas dobre samopoczucie. Do czego jeszcze służą endorfiny? W jaki sposób naturalnie podnieść ich poziom w organizmie?

Endorfiny – jak działają?

Endorfiny (endogenne morfiny) odkryto w latach 70. ubiegłego wieku. Dowiedziono, że pełnią nie tylko funkcje neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym, ale także hormonów peptydowych uwalnianych do układu krążenia przez przysadkę mózgową. Endorfiny działają na receptory opiatowe w mózgu, aby potęgować uczucie przyjemności oraz dobre samopoczucie, a także ograniczać odczuwanie bólu i doświadczanego dyskomfortu. 

Endorfiny pomagają funkcjonować, gdy jesteśmy kontuzjowani lub zestresowani. Są wytwarzane, kiedy intensywnie ćwiczymy, ale też słuchamy muzyki, spotykamy się z przyjaciółmi, spożywamy określone pokarmy, np. czekoladę albo jesteśmy zakochani. To dzięki nim odczuwamy stan błogości i euforii.

Endorfiny przyczyniają się do:

  • minimalizowanie dolegliwości bólowych, np. podczas porodu,
  • zmniejszenia nasilenia objawów depresji,
  • niwelowania poczucia niepokoju,
  • normalizacji ciśnienia krwi,
  • wzmocnienia odpowiedzi odpornościowej organizmu,
  • poprawy samooceny,
  • poprawy pamięci,
  • regulacji apetytu.

Endorfiny – deficyt

Deficyt endorfin może mieć negatywne skutki dla zdrowia i samopoczucia. Badacze zauważyli, że częściej dotyczy on kobiet niż mężczyzn. Niedobór tych hormonów nie jest jeszcze w pełni zrozumiały, dlatego naukowcy nadal badają te neuropeptydy i starają się zrozumieć, jak wpływają na stan zdrowia. 

Niektóre z prac naukowych wykazały możliwy związek braku wystarczającej ilości endorfin z problemami zdrowotnymi, takimi jak bezsenność, bóle głowy, depresja i fibromialgia. Nieprawidłowy ich poziom jest także jedną z możliwych przyczyn impulsywnych zachowań.

Powiązane produkty

Jak naturalnie wzmocnić produkcję endorfin?

  1. Śmiej się. Jedno z badań z 2017 roku dowiodło, że półgodzinne oglądanie komedii z grupą przyjaciół zwiększyło poziom endorfin.
  2. Zostań wolontariuszem. Badania wykazały, że pomaganie innym ludziom uruchamia w mózgu centrum nagrody. 
  3. Ćwicz. Uwalnianie endorfin następuje już po 30 minutach wysiłku fizycznego. Co więcej, ćwiczenia grupowe mogą dać lepszy efekt.
  4. Uprawiaj seks. Endorfiny uwalniane podczas stosunku płciowego i orgazmów są naturalnymi środkami poprawiającymi nastrój i łagodzącymi stres.
  5. Słuchaj muzyki. Według badań sprzyja to poprawie nastroju. Samodzielne tworzenie muzyki dodatkowo wzmacnia efekt.
  6. Zjedz czekoladę. Kakao zawiera substancje poprawiające nastrój, takie jak fenetylamina – związek organiczny, który zapewnia organizmowi zastrzyk endorfin.
  7. Sięgnij po kieliszek czerwonego wina. Ten rodzaj alkoholu wypijany w umiarkowanych ilościach (3-4 lampki tygodniowo) również może wywołać uwalnianie endorfin.
  8. Weź ciepłą kąpiel lub skorzystaj z sauny. Ciepło może pomóc złagodzić napięcie i ból mięśni, ale może również wywołać uwalnianie endorfin do krwi.
  9. Aromaterapia. Olejki eteryczne powodują, że komórki nerwowe uwalniają mieszankę neuroprzekaźników, w tym endorfin.
  10. Rozważ akupresurę. Podczas zabiegu organizm wytwarza endorfiny, łagodzące ból, ale także działające dobroczynnie na stan psychiczny.

Przeczytaj także, czym jest mata do akuresury i jak prawidłowo z niej korzystać.

Endorfiny – uzależnienie

Endorfiny nazywane są również opiatami endogennymi, ponieważ ich skład chemiczny i działanie są bardzo podobne do pochodnych opium, takich jak heroina i morfina. Niekiedy dostarczanie endorfin może przerodzić się w pewnego rodzaju nałóg i prowadzić do podejmowania zachowań wysokiego ryzyka. Z tego powodu niektóre osoby uzależniają się od ćwiczeń czy sportów ekstremalnych do tego stopnia, że jest to dla nich szkodliwe.

Wielu praktykujących ćwiczenia fizyczne, zwłaszcza biegaczy, często doświadcza intensywnych neurobiologicznych efektów podczas i po treningu. „Haj biegacza” to uczucie euforii, które przypisuje się centralnemu działaniu endorfin i innych endogennych opioidów, które uważa się za przyczynę pojawienie się uzależnienia.

Wśród osób uzależnionych od endorfin znajdują się też osoby, które wykształciły nawyk samookaleczenia się w odpowiedzi na stres emocjonalny, ponieważ w związku z pojawieniem się bólu fizycznego endorfiny zaczynają być produkowane. Ponadto poszukiwanie repliki działania endorfin prowadzi do zażywania różnych leków, co wiąże się z niebezpieczeństwami i skutkami ubocznymi.

  1. S. Montijo, Sure, endorphins make you happy, but what exactly are they?, „greatist.com” [online], „greatist.com” [online], https://greatist.com/health/endorphins#the-bottom-line, [dostęp:] 23.06.2021.
  2. J. Cafasso, Why do we need endorphins?, „healthline.com” [online], https://www.healthline.com/health/endorphins/, [dostęp:] 23.06.2021.
  3. A. Cunic, What are endorphins?, „verywellmind.com”, https://www.verywellmind.com/what-are-endorphins-5025072, [dostęp:] 23.06.2021.
  4. C. Barry, 10 reasons why endorphins are so important, „addicted2success.com” https://addicted2success.com/life/10-reasons-why-endorphins-are-so-important/, [dostęp:] 23.06.2021.
  5. S. Manninen, L. Tuominen, R. I. Dunbar, Social laughter triggers endogenous opioid release in humans, „Journal of Neuroscience” 2017, nr 37 (25), s. 6125-6131; DOI: https://doi.org/10.1523/JNEUROSCI.0688-16.2017, [dostęp:] 23.06.2021.
  6. Endorphins function, types, how to release endorphins & where produced, „healthjade.net” [online], https://healthjade.net/endorphins/, [dostęp:] 23.06.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witaminy metylowane – kiedy i dlaczego wybrać taką formę?

    Coraz częściej na etykietach suplementów diety można znaleźć informację, że dany preparat zawiera „witaminy w formie metylowanej”. Choć brzmi to skomplikowanie, metylowane witaminy to po prostu biologicznie aktywne formy niektórych składników odżywczych, które mogą być lepiej przyswajalne i skuteczniejsze w działaniu – szczególnie u osób z określonymi zaburzeniami metabolicznymi. Kiedy warto sięgnąć po takie preparaty? Czy są bezpieczne dla każdego?

  • Nowa lista leków refundowanych od 1 lipca – co się zmienia?

    Od 1 lipca 2025 roku wchodzi w życie nowa i trzecia w tym roku lista leków refundowanych, która przynosi istotne zmiany dla wielu pacjentów w Polsce. Ministerstwo Zdrowia ogłosiło objęcie refundacją 41 nowych terapii, w tym 18 onkologicznych, z czego siedem dotyczy chorób rzadkich. Pozostałe 23 terapie objęte nową refundacją dotyczą chorób nieonkologicznych, w tym pięciu chorób rzadkich. Wprowadzono również zmiany cenowe oraz rozszerzono wskazania refundacyjne dla niektórych leków.

  • Kosmetyki z filtrem UV wycofane ze sprzedaży. Ograniczenia w stosowaniu homosalatu

    Unia Europejska regularnie aktualizuje przepisy dotyczące bezpieczeństwa stosowanych przez ludzi kosmetyków. Jednym z ostatnich przykładów jest Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/2195, które wprowadziło istotne zmiany w zasadach stosowania m.in. filtrów UV, w tym homosalatu. Nowy limit stężenia substancji obowiązuje od początku lipca 2025 roku.

  • Jak nie zapomnieć o lekach? Sprawdzone porady

    https://m.doz.pl/Regularne przyjmowanie leków to klucz do skutecznej terapii i zapobiegania powikłaniom każdego schorzenia. Zapominanie o dawce może znacząco obniżyć skuteczność terapii, zwłaszcza w przypadku leków przyjmowanych długoterminowo lub o precyzyjnie określonych porach dnia. Jak nie zapominać o lekach?

  • Jakie są rodzaje plastrów na rany? Który wybrać do różnych uszkodzeń skóry?

    W celu odpowiedniego zabezpieczenia rany przed zabrudzeniem potrzebny jest plaster lub opatrunek. Ale który wybrać spośród wielu dostępnych opcji? Podpowiadamy, jakie są różne rodzaje plastrów na rany i kiedy należy je stosować, by uszkodzenia skóry dobrze się goiły.

  • Naukowcy pracują nad szczepionką na Alzheimera. Na czym polega przełomowy pomysł?

    Naukowcy opracowali eksperymentalną szczepionkę przeciwko białku tau – kluczowemu czynnikowi neurodegeneracji w chorobie Alzheimera. Pierwsze badania z udziałem ludzi ruszą już w 2026 roku. Na czym będą polegać?

  • Zastrzyk z adrenaliny. Kto powinien mieć przy sobie EpiPen i jak prawidłowo podać lek?

    Adrenalina, znana również jako epinefryna, odgrywa kluczową rolę w ratowaniu życia w sytuacjach nagłego zagrożenia zdrowia – szczególnie podczas reakcji anafilaktycznych. Współczesna medycyna oferuje wygodne i bezpieczne formy podania tego leku, z których najpopularniejszą jest automatyczny wstrzykiwacz, powszechnie określany jako EpiPen. Wiedza na temat wskazań do stosowania adrenaliny oraz umiejętność jej prawidłowego podania mogą okazać się bezcenne w krytycznych momentach.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl