Czym są endorfiny i jakie funkcje pełnią w organizmie? Jak podnieść ich poziom w organzmie?
Justyna Piekara

Czym są endorfiny i jakie funkcje pełnią w organizmie? Jak podnieść ich poziom w organzmie?

Endorfiny (ang. endorphins) to substancje biochemiczne wytwarzane naturalnie przez układ nerwowy, aby pomóc organizmowi poradzić sobie z bólem lub stresem i wywołać u nas dobre samopoczucie. Do czego jeszcze służą endorfiny? W jaki sposób naturalnie podnieść ich poziom w organizmie?

Endorfiny – jak działają?

Endorfiny (endogenne morfiny) odkryto w latach 70. ubiegłego wieku. Dowiedziono, że pełnią nie tylko funkcje neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym, ale także hormonów peptydowych uwalnianych do układu krążenia przez przysadkę mózgową. Endorfiny działają na receptory opiatowe w mózgu, aby potęgować uczucie przyjemności oraz dobre samopoczucie, a także ograniczać odczuwanie bólu i doświadczanego dyskomfortu. 

Endorfiny pomagają funkcjonować, gdy jesteśmy kontuzjowani lub zestresowani. Są wytwarzane, kiedy intensywnie ćwiczymy, ale też słuchamy muzyki, spotykamy się z przyjaciółmi, spożywamy określone pokarmy, np. czekoladę albo jesteśmy zakochani. To dzięki nim odczuwamy stan błogości i euforii.

Endorfiny przyczyniają się do:

  • minimalizowanie dolegliwości bólowych, np. podczas porodu,
  • zmniejszenia nasilenia objawów depresji,
  • niwelowania poczucia niepokoju,
  • normalizacji ciśnienia krwi,
  • wzmocnienia odpowiedzi odpornościowej organizmu,
  • poprawy samooceny,
  • poprawy pamięci,
  • regulacji apetytu.

Endorfiny – deficyt

Deficyt endorfin może mieć negatywne skutki dla zdrowia i samopoczucia. Badacze zauważyli, że częściej dotyczy on kobiet niż mężczyzn. Niedobór tych hormonów nie jest jeszcze w pełni zrozumiały, dlatego naukowcy nadal badają te neuropeptydy i starają się zrozumieć, jak wpływają na stan zdrowia. 

Niektóre z prac naukowych wykazały możliwy związek braku wystarczającej ilości endorfin z problemami zdrowotnymi, takimi jak bezsenność, bóle głowy, depresja i fibromialgia. Nieprawidłowy ich poziom jest także jedną z możliwych przyczyn impulsywnych zachowań.

Powiązane produkty

Jak naturalnie wzmocnić produkcję endorfin?

  1. Śmiej się. Jedno z badań z 2017 roku dowiodło, że półgodzinne oglądanie komedii z grupą przyjaciół zwiększyło poziom endorfin.
  2. Zostań wolontariuszem. Badania wykazały, że pomaganie innym ludziom uruchamia w mózgu centrum nagrody. 
  3. Ćwicz. Uwalnianie endorfin następuje już po 30 minutach wysiłku fizycznego. Co więcej, ćwiczenia grupowe mogą dać lepszy efekt.
  4. Uprawiaj seks. Endorfiny uwalniane podczas stosunku płciowego i orgazmów są naturalnymi środkami poprawiającymi nastrój i łagodzącymi stres.
  5. Słuchaj muzyki. Według badań sprzyja to poprawie nastroju. Samodzielne tworzenie muzyki dodatkowo wzmacnia efekt.
  6. Zjedz czekoladę. Kakao zawiera substancje poprawiające nastrój, takie jak fenetylamina – związek organiczny, który zapewnia organizmowi zastrzyk endorfin.
  7. Sięgnij po kieliszek czerwonego wina. Ten rodzaj alkoholu wypijany w umiarkowanych ilościach (3-4 lampki tygodniowo) również może wywołać uwalnianie endorfin.
  8. Weź ciepłą kąpiel lub skorzystaj z sauny. Ciepło może pomóc złagodzić napięcie i ból mięśni, ale może również wywołać uwalnianie endorfin do krwi.
  9. Aromaterapia. Olejki eteryczne powodują, że komórki nerwowe uwalniają mieszankę neuroprzekaźników, w tym endorfin.
  10. Rozważ akupresurę. Podczas zabiegu organizm wytwarza endorfiny, łagodzące ból, ale także działające dobroczynnie na stan psychiczny.

Przeczytaj także, czym jest mata do akuresury i jak prawidłowo z niej korzystać.

Endorfiny – uzależnienie

Endorfiny nazywane są również opiatami endogennymi, ponieważ ich skład chemiczny i działanie są bardzo podobne do pochodnych opium, takich jak heroina i morfina. Niekiedy dostarczanie endorfin może przerodzić się w pewnego rodzaju nałóg i prowadzić do podejmowania zachowań wysokiego ryzyka. Z tego powodu niektóre osoby uzależniają się od ćwiczeń czy sportów ekstremalnych do tego stopnia, że jest to dla nich szkodliwe.

Wielu praktykujących ćwiczenia fizyczne, zwłaszcza biegaczy, często doświadcza intensywnych neurobiologicznych efektów podczas i po treningu. „Haj biegacza” to uczucie euforii, które przypisuje się centralnemu działaniu endorfin i innych endogennych opioidów, które uważa się za przyczynę pojawienie się uzależnienia.

Wśród osób uzależnionych od endorfin znajdują się też osoby, które wykształciły nawyk samookaleczenia się w odpowiedzi na stres emocjonalny, ponieważ w związku z pojawieniem się bólu fizycznego endorfiny zaczynają być produkowane. Ponadto poszukiwanie repliki działania endorfin prowadzi do zażywania różnych leków, co wiąże się z niebezpieczeństwami i skutkami ubocznymi.

  1. S. Montijo, Sure, endorphins make you happy, but what exactly are they?, „greatist.com” [online], „greatist.com” [online], https://greatist.com/health/endorphins#the-bottom-line, [dostęp:] 23.06.2021.
  2. J. Cafasso, Why do we need endorphins?, „healthline.com” [online], https://www.healthline.com/health/endorphins/, [dostęp:] 23.06.2021.
  3. A. Cunic, What are endorphins?, „verywellmind.com”, https://www.verywellmind.com/what-are-endorphins-5025072, [dostęp:] 23.06.2021.
  4. C. Barry, 10 reasons why endorphins are so important, „addicted2success.com” https://addicted2success.com/life/10-reasons-why-endorphins-are-so-important/, [dostęp:] 23.06.2021.
  5. S. Manninen, L. Tuominen, R. I. Dunbar, Social laughter triggers endogenous opioid release in humans, „Journal of Neuroscience” 2017, nr 37 (25), s. 6125-6131; DOI: https://doi.org/10.1523/JNEUROSCI.0688-16.2017, [dostęp:] 23.06.2021.
  6. Endorphins function, types, how to release endorphins & where produced, „healthjade.net” [online], https://healthjade.net/endorphins/, [dostęp:] 23.06.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak poprawnie suplementować witaminę D?

    Witamina D3 odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, a jej prawidłowy poziom jest niezbędny dla zachowania zdrowia. Witamina D3 jest przede wszystkim znana z regulowania poziomu wapnia i fosforu, co warunkuje zachowanie zdrowych kości oraz zapobiega osteoporozie i krzywicy. Jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, krążenia i zachowania zdrowia psychicznego. Może być również pomocna w terapiach chorób skórnych. Pomimo że witamina D może być wytwarzana naturalnie w organizmie ludzkim poprzez syntezę skórną, często okazuje się to niewystarczające – wówczas należy rozpocząć jej suplementację.

  • Tabletki antykoncepcyjne jedno- i dwuskładnikowe – które wybrać? Jaka jest różnica?

    Tabletki antykoncepcyjne to jedna z najpopularniejszych metod zapobiegania ciąży. Występują głównie w dwóch rodzajach: tabletki jednoskładnikowe, które zawierają wyłącznie progestagen, oraz tabletki dwuskładnikowe – mają w składzie estrogen i progesteron. Które są skuteczniejsze? Jakie mają zalety i wady?

  • Omega-3 – właściwości, źródła, zapotrzebowanie na kwasy tłuszczowe omega-3

    Kwasy tłuszczowe omega-3 zaliczane są do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Nie są wytwarzane w organizmie, dlatego muszą być dostarczane wraz z dietą. Do najważniejszych kwasów omega-3 zalicza się: EPA, DHA i ALA. Kwasy omega-3 zwykle są stosowane w celu prewencji chorób sercowo-naczyniowych.

  • Jaka jest rola żywienia medycznego w chorobie nowotworowej?

    Optymalnie zbilansowana dieta u osób z chorobą nowotworową zmniejsza ryzyko rozwoju niedożywienia, co z kolei może ograniczać dolegliwości związane z chemio- i radioterapią czy występowanie powikłań pooperacyjnych. Wsparciem dla organizmu może być specjalne żywienie medyczne. Czym jest ten rodzaj żywności? Jakie ma zalety? Kiedy zacząć je stosować?

  • Nowe wytyczne w sprawie przyjmowania witaminy B6. Jak teraz ją dawkować?

    Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności wydał opinię naukową dotyczącą nowego schematu dawkowania witaminy B6. Badania EFSA wpłynęły na decyzję Zespołu ds. Suplementów Diety, o czym poinformował Główny Inspektorat Sanitarny. Jaka jest obecnie dopuszczalna maksymalna dawka witaminy B6, która może znaleźć się w suplementach diety?

  • Probiotyki i prebiotyki – kiedy je stosować? Czy trzeba to robić cały czas?

    Zgodnie z definicją Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa oraz Światowej Organizacji Zdrowia probiotyki są żywymi mikroorganizmami, które przyjmowane w zalecanej i właściwej dawce przynoszą pozytywne rezultaty dla zdrowia gospodarza. Stosowanie probiotyków jest uznawane za bezpieczne i dobrze tolerowane.

  • Łupież w ciąży – przyczyny. Jak sobie radzić? Czym myć głowę?

    W okresie ciąży następuje szereg zmian w organizmie kobiety, np. zmiany hormonalne czy stres, które mogą prowadzić do pojawienia się łupieżu. Wówczas można rozpocząć samodzielną terapię poprzez stosowanie delikatnych dermokosmetyków o działaniu przeciwłupieżowym lub naturalnych metod, które mogą okazać się skuteczne i wystarczające. Jednak niekiedy pomimo stosowanych preparatów i kuracji przeciwłupieżowych problem nie znika. Należy wtedy skonsultować się z dermatologiem, znaleźć przyczynę choroby i dobrać właściwe leczenie.

  • Arginina – działanie, właściwości i efekty stosowania

    Arginina to aminokwas endogenny, którego najważniejszą rolą jest udział w syntezie tlenku azotu. Ma właściwości rozszerzające naczynia krwionośne i usprawniające przepływ krwi. Z tego względu korzystnie wpływa na funkcjonowanie serca i układu krążenia. Chętnie sięgają po nią również sportowcy oraz pacjenci z zaburzeniami erekcji. W jakich pokarmach znajduje się arginina? Kto powinien rozważyć jej suplementację i z jakimi potencjalnymi skutkami ubocznymi wiąże się przyjmowanie argininy?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.