Werapamil, Verapamilum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o werapamilu
- Rok wprowadzenia na rynek
-
1977
- Substancje aktywne
-
chlorowodorek werapamilu, werapamil
- Działanie werapamilu
-
poprawia krążenie wieńcowe, przeciwarytmiczne, przeciwnadciśnieniowe (hipotensyjne)
- Postacie werapamilu
-
tabletki o przedłużonym uwalnianiu, tabletki powlekane
- Układy narządowe
-
układ krwionośny (sercowo-naczyniowy)
- Specjalności medyczne
-
Choroby wewnętrzne, Geriatria, Kardiologia
- Rys historyczny werapamilu
-
Grupie blokerów kanałów wapniowych dało początek odkrycie werapamilu w 1964. To między innymi na jego przykładzie opisano mechanizm działania tej grupy leków. Dzięki temu, że odróżniała się ona znacząco od dotychczas stosowanych leków w 1969 roku rozpoczęły się intensywne poszukiwania innych substancji o tym mechanizmie działania.
Werapamil został wprowadzony w 1977 roku przez podmiot Swissmedic.
- Wzór sumaryczny werapamilu
-
C27H38N2O4
Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające werapamil
- Wskazania do stosowania werapamilu
- Dawkowanie werapamilu
- Przeciwskazania do stosowania werapamilu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania werapamilu
- Przeciwwskazania werapamilu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje werapamilu z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje werapamilu z pożywieniem
- Interakcje werapamilu z alkoholem
- Wpływ werapamilu na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Wpływ werapamilu na ciążę
- Wpływ werapamilu na laktację
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania werapamilu
- Mechanizm działania werapamilu
- Wchłanianie werapamilu
- Dystrybucja werapamilu
- Metabolizm werapamilu
- Wydalanie werapamilu
Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające werapamil
Wskazania do stosowania werapamilu
- nadciśnienie tętnicze,
- choroba wieńcowa (w tym: przewlekła stablina dławica piersiowa, niestabilna dławica piersiowa, dławica Prinzmetala, dławica po zawale mięśnia sercowego bez niewydolności serca - gdy nie jest wskazane stosowanie leków β-adrenolitycznych.
- zaburzenia rytmu serca (napdowy częstoskurcz komorowy, migotanie przedsionków z szybkim przewodzeniem przedsionkowo-komorowym - z wyjątkiem zespołu Wolffa-Parkinsona-White'a (WPW) lub zespołu Lowna-Ganonga-Levine'a (LGL)).
Dawkowanie werapamilu
Werapamil stosuje się doustnie w czasie lub zaraz po posiłku.
Dawkę ustala się indywidualnie. Zależy ona również od wskazania. Substancję podaje się w kilku dawkach podzielonych w ciągu doby. W leczeniu krótkookresowym stosuje się dawki wyższe niż w leczeniu przewlekłym. Lek powinno odstawiać się stopniowo, szczególnie przy długim stosowaniu.
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u dzieci: od 80 mg do 360 mg.
Dawki zwykle stosowane (dobowe) u dorosłych i młodzieży o masie ciała powyżej 50 kg: od 120 mg do 480 mg.
Przeciwskazania do stosowania werapamilu
- nadwrażliwość na chlorowodorek werapamilu,
- wstrząs kardiogenny,
- blok przedsionkowo-komorowy drugiego lub trzeciego stopnia (z wyjątkiem pacjentów z działającym stymulatorem serca),
- zespół chorego węzła zatokowego (z wyjątkiem pacjentów z działającym stymulatorem serca),
- niewydolność serca ze zmniejszeniem frakcji wyrzutowej poniżej 35% lub ciśnieniem zaklinowania w tętnicy płucnej 20 mmHg,
- migotanie przedsionków z towarzyszącymi zespołami: Wolffa-Parkinsona-White’a [WPW] lub Lowna-Ganonga-Levine’a [LGL].
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania werapamilu
- Werapamil wpływa na węzły przedsionkowo-komorowy oraz zatokowo-przedsionkowy i wydłuża czas przewodzenia przedsionkowo-komorowego. Z tego powodu należy stosować go ostrożnie w blokach serca (np. przedsionkowo-komorowych, pęczka Hisa).
- Werapamil może powodować blok serca, rzadkoskurcz, a w skrajnych przypadkach - asystolię (brak czynności elektrycznej serca).
- Substancję należy stosować ostrożnie u osób z blokiem przedsionkowo-komorowym I°, bradykardią, tachykardią komorową, niedociśnieniem tętniczym, chorobami przewodzenia nerwowo-mięśniowego (np. miastenia, zespół Lamberta i Eatona), zaburzeniami czynności nerek, ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby oraz ostrym zawałem serca powikłanym rzadkoskurczem, znacznym niedociśnieniem tętniczym.
Przeciwwskazania werapamilu do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- iwabradyna,
- dożylne podawanie leków blokujących receptory beta-adrenergiczne (np. propranolol, metoprolol).
Interakcje werapamilu z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Terazosyna (Terazosin) | antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Teofilina (Theophylline) | metyloksantyny - blokery adenozyny i fosfodiesterazy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Karbamazepina (Carbamazepine) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Fenytoina (Phenytoin) | leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Kolchicyna (Colchicine) | substancje niewpływające na metabolizm kwasu moczowego (przeciw dnie moczanowej) |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Erytromycyna (Erythromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Klarytromycyna (Clarithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Telitromycyna (Telithromycin) | antybiotyki makrolidowe - makrolidy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) | antybiotyki - INNE |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Doksorubicyna (Doxorubicin) | antybiotyki cytostatyczne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital) | inne leki przeciwpadaczkowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Buspiron (Buspirone) | leki przeciwlękowe wpływające na przekaźnictwo serotoninergiczne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Midazolam (Midazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Metoprolol (Metoprolol) | antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych |
Midazolam (Midazolam) | BZD - benzodiazepiny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Digoksyna (Digoxin) | glikozydy nasercowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Cyklosporyna (Cyclosporine) | inhibitory kalcyneuryny |
Takrolimus (Tacrolimus) | inhibitory kalcyneuryny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ewerolimus (Everolimus) | inhibitory kinazy białkowej |
Syrolimus (Sirolimus) | selektywne leki immunosupresyjne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Atorwastatyna (Atorvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Lowastatyna (Lovastatin (monacolin k, mevinolin)) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Simwastatyna (Simvastatin) | statyny - inhibitory reduktazy HMG-CoA |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Almotryptan (Almotriptan) | tryptany - selektywni agoniści receptora serotoninowego 5-HT1 |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Dabigatran (Dabigatran) | leki przeciwzakrzepowe-inhibitory trombiny |
Kwas acetylosalicylowy (Acetylsalicylic acid) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Iwabradyna (Ivabradine) | inne leki nasercowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Węglan litu (Lithium carbonate) | neuroleptyki atypowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Rytonawir (Ritonavir) | inhibitory proteazy HIV |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Cisatrakurium (Cisatracurium) | leki zwiotczające mięśnie o działaniu obwodowym - inne |
Pankuronium (Pancuronium) | leki zwiotczające mięśnie o działaniu obwodowym - czwartorzędowe aminy |
Wekuronium (Vecuronium) | leki zwiotczające mięśnie o działaniu obwodowym - czwartorzędowe aminy |
Interakcje werapamilu z pożywieniem
- Pokarm nie ma wpływu na wchłanianie werapamilu, ale zaleca się przyjmowanie go w trakcie lub bezpośrednio po posiłku.
- W trakcie stosowania leku należy unikać spożywania soku z grejpfruta.
Interakcje werapamilu z alkoholem
- Werapamil zwiększa stężenie alkoholu we krwi i może nasilać jego działanie.
Wpływ werapamilu na prowadzenie pojazdów
- Ze względu na wpływ na ciśnienie, werapamil może u niektórych powodować obniżenie zdolności reagowania. Działanie takie występuje zwłaszcza na początku terapii lub przy zmianie dawki.
- Zdolność do prowadzenia samochodu oraz obsługi maszyn może być zaburzona.
Inne rodzaje interakcji
- Dziurawiec zwyczajny zmniejsza stężenie substancji we krwi.
- Werapamil zwiększa stężenie prolaktyny we krwi i zwiększa aktywność enzymów wątrobowych. Należy wziąć to pod uwagę wykonując testy diagnostyczne.
Wpływ werapamilu na ciążę
- Werapamil przenika przez barierę łożyska.
- Działanie substancji na płód nie jest odpowiednio zbadane.
- Lek stosuje się tylko wtedy gdy jest to bezwzględnie konieczne.
Wpływ werapamilu na laktację
- Metabolity werapamilu przenikają do mleka matki.
- Nie można wykluczyć szkodliwego działania na dziecko.
Skutki uboczne
- zaczerwienienie skóry z uczuciem gorąca
- zawroty głowy
- zaparcia
- bóle głowy
- bradykardia
- nudności
- niedociśnienie tętnicze
- obrzęki obwodowe
- ból brzucha
- kołatanie serca
- częstoskurcz
- zmęczenie
- szumy uszne
- parestezje
- nadmierne pocenie się
- senność
- suchość błony śluzowej jamy ustnej
- wymioty
- drżenia mięśniowe
- zaburzenia pozapiramidowe
- blok przedsionkowo-komorowy
- zatrzymanie akcji węzła zatokowego
- asystolia
- rzadkoskurcz zatokowy
- Wystąpienie cech uszkodzenia komórek wątrobowych
- przerost dziąseł
- dyskomfort w jamie brzusznej
- niedrożność jelit
- swędzenie
- plamica
- wysypka plamkowo-grudkowa
- niewydolność nerek
- napady drgawkowe
- częste oddawanie moczu
- bóle mięśniowe
- reakcje nadwrażliwości
- duszność
- ginekomastia
- hiperkaliemia
- hiperprolaktynemia
- łysienie
- mlekotok
- obrzęk naczynioruchowy
- pokrzywka
- porażenie
- osłabienie siły mięśniowej
- rumień wielopostaciowy
- skurcz oskrzeli
- świąd
- zespół Stevensa-Johnsona
- zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
- zaburzenia erekcji
- niewydolność serca
- ból stawów
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania werapamilu
- niedociśnienie tętnicze,
- rzadkoskurcz,
- zwolnienie szybkości przewodzenia aż do bloku przedsionkowo-komorowego wysokiego stopnia i zatrzymania akcji węzła zatokowego,
- hiperglikemia,
- osłupienie,
- kwasica metaboliczna,
- zgon.
Mechanizm działania werapamilu
Mięsień sercowy podobnie jak pozostałe mięśnie pracuje dzięki naprzemiennej polaryzacji i depolaryzacji błon jego komórek. Depolaryzacja oznacza skurcz mięśnia, a polaryzacja rozkurcz. Komórki serca nie depolaryzują się same - impulsy wydaje układ przewodzący serca, w którego skład wchodzi między innymi węzeł zatokowo-przedsionkowy i przedsionkowo-komorowy. Generowanie impulsów w dużej mierze zależy od napływu jonu wapniowych. Werapamil hamuje przechodzenie jonów wapniowych przez wolne kanały do wnętrza komórek zdolnych do rozprowadzania impulsów elektrycznych (zarówno komórek mięśnia sercowego jak i komórek mięśniówki gładkiej naczyń krwionośnych). Dzięki temu werapamil zwalnia przewodzenie impulsów w sercu i zmniejsza częstość skurczów komór. Wpływ na układ przewodzący serca sprawia, że lek może być zastosowany również w niektórych arytmiach, gdyż normalizuje pracę układu.
Poprzez wpływ na mięśniówkę gładką tętnic werapamil powoduje obniżenie ciśnienia.
Wchłanianie werapamilu
Werapamil jest dobrze (>90%) i szybko wchłaniany w jelicie cienkim. Biodostępność leku wzrasta przy regularnym podawaniu. Maksymalnie stężenie substancji w osoczu obserwuje się po około 1 – 2 h przy podaniu zwykłego preparatu i po około 4 – 5 h w przypadku postaci o przedłużonym uwalnianiu. Pokarm nie ma wpływu na biodostępność.
Dystrybucja werapamilu
Werapamil wiąże się z białkami osocza w około 90%.
Metabolizm werapamilu
Werpamil jest w duży stopniu metabolizowany w wątrobie. Zidentyfikowano 12 metabolitów, spośród których tylko norwerapamil ma znaczące działanie farmakologiczne (około 20% mocy leku macierzystego).
Wydalanie werapamilu
Okres półtrwania w fazie eliminacji wynosi od 3 do 7 godzin. Lek i jego metabolity wydalane są głównie przez nerki, mniejsza część wydalana jest również z kałem.