Kobieta trzyma w dłoni tabletkę z apsiryną a w drugiej szklankę wody
Alicja Świątek

Jak działa aspiryna? Interakcję kwasu acetylosalicylowego z innymi lekami

Aspiryna, czyli kwas acetylosalicylowy, to jeden z najbardziej popularnych leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych. Jest on przeznaczony dla osób powyżej 12. roku życia. W dawkach od 75 do 150 mg znajduje zastosowanie w prewencji zawału mięśnia sercowego oraz udaru mózgu. Z czym nie łączyć aspiryny, dlaczego jest stosowana w profilaktyce zawałowej i czym różni się od przeciwbólowego paracetamolu?

Kwas acetylosalicylowy (ASA, aspiryna) jest jednym z najczęściej stosowanych preparatów z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Dodatkowo posiada aktywność hamowania agregacji płytek krwi, co może stanowić element profilaktyki zawałów i zakrzepicy.

Co to jest kwas acetylosalicylowy?

Kwas acetylosalicylowy, potocznie nazywany aspiryną, zaliczany jest do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Pod kątem chemicznym jest pochodną kwasu salicylowego i zaklasyfikowano go do grupy tzw. salicylanów. Aspiryna wykazuje aktywność przeciwbólową, przeciwgorączkową oraz przeciwzapalną. Przy dłuższym okresie stosowania działa także przeciwzakrzepowo, co znajduje zastosowanie w prewencji zawałów.

Kwas acetylosalicylowy – jak działa, kiedy stosować?

Kwas acetylosalicylowy charakteryzuje się działaniem typowym dla NLPZ. Wykazuje aktywność przeciwzapalną, przeciwbólową i przeciwgorączkową oraz antyagregacyjną.

Mechanizm działania polega na hamowaniu aktywności dwóch izoform enzymu cyklooksygenazy: COX-1 i COX-2. Cyklooksygenaza uczestniczy w syntezie prostaglandyn z lipidów błon komórkowych. COX-1 występuje fizjologicznie w licznych tkankach, takich jak naczynia krwionośne, płytki krwi, nerki i żołądek. Natomiast druga izoforma – COX-2 uaktywnia się znacząco w przypadku stanu zapalnego. W wyniku hamowania aktywności COX-2, kwas acetylosalicylowy powoduje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Blokowanie czynności COX-1 w obrębie płytek krwi ogranicza powstawanie tromboksanu, prowadząc do zahamowania agregacji płytek krwi i przeciwdziałania powstawaniu zakrzepów. Aspiryna jest powszechnie stosowana w bólach głowy, mięśni i stawów, a także w złagodzeniu objawów przeziębienia i grypy. Kwas acetylosalicylowy w małych dawkach (75–150 mg) znajduje również zastosowanie w prewencji zawału mięśnia sercowego oraz udaru mózgu. Aspiryna podawana jest doraźnie w stanach wystąpienia zawału.

Powiązane produkty

Czy aspiryna jest bezpieczna dla dzieci?

Bezwzględnie przeciwwskazane jest stosowanie aspiryny u dzieci poniżej 12. roku życia, ponieważ istnieje ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a (rzadko występująca choroba objawiająca się uszkodzeniem układu nerwowego i wątroby, która może prowadzić nawet do śmierci), astmy aspirynowej oraz krwawień. Zakaz ten obowiązuje szczególnie w przypadku infekcji wirusowych (ospa wietrzna, grypa) u dzieci.

Dowiedz się więcej o tym, czym jest, jak przebiega i jakie może mieć powikłania ospa wietrzna u dzieci.

Czy aspirynę można stosować w COVID-19?

Na podstawie nielicznych doniesień naukowych można przypuszczać, że wczesne podanie aspiryny osobom chorującym na COVID-19 może zmniejszać częstotliwość hospitalizacji. Kwas acetylosalicylowy poprzez ograniczenie agregacji płytek krwi wywołuje działanie przeciwzakrzepowe.

Wczesne podanie aspiryny i witaminy D3 w zakażeniu koronawirusem o łagodnym przebiegu może przeciwdziałać tendencji prozakrzepowej, zmniejszać częstość ciężkich przypadków choroby i redukować ilość koniecznych hospitalizacji. 

Należy jednak podkreślić, że nie wykazano działania przeciwwirusowego aspiryny.

Kwas acetylosalicylowy – dawkowanie

Zalecana dawka aspiryny stosowanej w celu zmniejszenia bólu, stanu zapalnego lub obniżenia gorączki dla osób dorosłych i młodzieży powyżej 16. roku życia wynosi 500 mg kwasu acetylosalicylowego. Jeśli zaistnieje taka potrzeba, kolejną dawkę można przyjąć po upływie minimum 4 godzin. W stanach bardzo nasilonego bólu lub bardzo wysokiej gorączki zalecana jednorazowa dawka wynosi 1000 mg. Łączna dobowa dawka aspiryny nie powinna przekraczać 3 gramów. W przypadku osób starszych, powyżej 65. roku życia nie należy przyjmować więcej niż 2 gramy kwasu acetylosalicylowego na dobę.

Kwas acetylosalicylowy, ze względu na działanie antyagregacyjne, stosuje się w dawce 75 mg  celem:

  • profilaktyki przeciwzawałowej,
  • prewencji po przebytym zawale,
  • zapobiegania napadom przejściowego niedokrwienia mózgu (TIA)
  • zapobiegania napadom niedokrwiennego udaru mózgu u pacjentów z TIA,
  • po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu u pacjentów z TIA,
  • u osób z zarostową miażdżycą tętnic obwodowych,
  • zapobiegania zakrzepicy naczyń wieńcowych u pacjentów z mnogimi czynnikami ryzyka,
  • zapobiegania  zakrzepicy żylnej i zatorowi płuc u pacjentów długotrwale unieruchomionych,
  • po wszczepieniu pomostów aortalno-wieńcowych i angioplastyce wieńcowej,
  • w niestabilnej chorobie wieńcowej.

W stanach świeżego zawału stosuje się jednorazowo 300 mg kwasu acetylosalicylowego, przy czym należy dokładnie pogryźć tabletki, aby przyspieszyć działanie.

Kwas acetylosalicylowy – przeciwwskazania do stosowania

Bezwzględnie nie należy stosować kwasu acetylosalicylowego u dzieci poniżej 12. roku życia, osób z chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy oraz przyjmujących metotreksat w dawce większej niż 15 mg na tydzień. Przeciwwskazane jest stosowanie aspiryny w przypadku nadwrażliwości na salicylany, u osób chorych na skazę krwotoczną, z ciężką niewydolnością nerek lub wątroby, u których wystąpiła kiedykolwiek astma aspirynowa. Nie należy łączyć aspiryny z alkoholem.

Kwas acetylosalicylowy – interakcje z innymi lekami i objawy przedawkowania

Przeciwwskazane jest jednoczesne przyjmowanie aspiryny przy leczeniu metotreksatem w dawce 15 mg lub więcej na tydzień, ponieważ takie połączenie może nasilać toksyczny wpływ metotreksatu na szpik.

Przed przyjęciem aspiryny warto zachować ostrożność oraz skonsultować się z lekarzem w przypadku stosowania: innych leków z grupy NLPZ, doustnych leków przeciwzakrzepowych, leków przeciwcukrzycowych, heparyn, leków trombolitycznych, klopidogrelu, tyklopidyny, glikokortykosteroidów, leków zwiększających usuwanie kwasu moczowego z moczem w przebiegu dny moczanowej, pemetreksedu, anagrelidu, digoksyny, leków moczopędnych, inhibitorów konwertazy angiotensynowej, środków zobojętniających, deferazyroksu, kwasu walproinowego,  selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny SSRI. \

W przypadku przyjęcia większej dawki aspiryny niż jest zalecana, mogą wystąpić objawy przedawkowania w postaci: szumów usznych, odczucia utraty słuchu, gorączki,  bólów i zawrotów głowy, zaburzenia widzenia, nudności, wymiotów. Należy wówczas przerwać stosowanie leku i niezwłocznie zgłosić się do lekarza. W stanach ostrego zatrucia mogą się pojawić: duszności, drżenie, drgawki, zwiększona potliwość i pobudzenie, a nawet śpiączka.

Aspiryna a paracetamol

Aspiryna jest najstarszym lekiem stosowanym przeciwbólowo. Dodatkowo wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Warto jednak pamiętać, że nie należy jej stosować u osób z chorobą wrzodową, tendencją do krwawień i dzieci poniżej 12. roku życia. W tej grupie pacjentów można rozważyć stosowanie paracetamolu.

Sprawdź, jakie leki z paracetamolem znajdziesz na DOZ.pl

Wykazuje on działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, natomiast nie posiada aktywności przeciwzapalnej i to jest podstawowa różnica między aspiryną a paracetamolem. Należy również pamiętać o tym, że nadmierna dawka paracetamolu lub połączenie go z alkoholem może prowadzić do poważnych uszkodzeń wątroby, a nawet stanowić zagrożenie dla życia.

  1. G.Grześk i in., Kwas acetylosalicylowy — podstawa leczenia przeciwpłytkowego, „journals.viamedica.pl”  [online], https://journals.viamedica.pl/folia_cardiologica/article/viewFile/23616/18802, [dostęp:] 16.02.2022 r.
  2. M. Broncel, Zasady skutecznej i bezpiecznej terapii kwasem acetylosalicylowym, „akademiamedycyny.pl” [online], https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2019/07/Broncel.pdf, [dostęp:] 16.02.2022 r.
  3. M. Barylski,I. Szadkowska, Kwas acetylosalicylowy w codziennej praktyce klinicznej - kardiologiczny punkt widzenia, „publicum.umed.lodz.pl” [online], https://publicum.umed.lodz.pl/info.seam?id=AML9bd44cefd2f6455ca06f42fa980e997e, [dostęp:] 16.02.2022 r.
  4. P. Siemiński, Aspiryna 115 lat od odkrycia -nowe zastosowania, „repozytorium.ka.edu.pl” [online], https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2820/Siemi%20ski_%20Piotr_Aspiryna_115_Lat_od%20_odkrycia_nowe_zastosowania_2015.pdf?sequence=5, [dostęp:] 16.02.2022 r.
  5. M. Kupczyk, P. Kuna, Nadwrażliwość na aspirynę i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne — mechanizmy, diagnostyka, terapia, „journals.viamedica.pl” [online], https://journals.viamedica.pl/advances_in_respiratory_medicine/article/viewFile/27881/22695, [dostęp:] 16.02.2022 r.
  6. Charakterystyka produktu leczniczego, https://www.pfizerpro.com.pl/sites/default/files/charakterystyka_polocard_-7712-20151210000000-1253_n-20160607012627_1.pdf, [dostęp:] 16.02.2022 r.
  7. Charakterystyka produktu leczniczego, http://chpl.com.pl/data_files/Aspirin_tabl.pdf,  [dostęp:] 16.02.2022 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Karagen – czy E407 jest szkodliwy?

    Karagen to polisacharyd pochodzenia naturalnego, szeroko stosowany w różnych gałęziach przemysłu, takich jak produkcja żywności, farmaceutyków i kosmetyków. Poniższy tekst odpowiada na kluczowe pytania: Czym jest karagen? W jaki sposób się go pozyskuje? Gdzie można go znaleźć? Dlaczego dodaje się go do śmietany? Czy jego spożycie jest bezpieczne?

  • Chelaty – czym są chelatowane formy minerałów?

    Minerały to składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Uczestniczą w wielu procesach fizjologicznych, m.in. w przewodnictwie nerwowym, skurczach mięśni czy w utrzymywaniu równowagi elektrolitowej. Ich wchłanianie może być utrudnione przez różne czynniki, w tym np. przez postać chemiczną pierwiastka. Z tego względu rośnie zainteresowanie minerałami w formie chelatów – są to związki, w których jon metalu (np. cynku, żelaza, magnezu) jest połączony z aminokwasem lub kwasem organicznym. Takie połączenia mogą poprawiać biodostępność, ponieważ są stabilniejsze w środowisku żołądkowym i mogą wykorzystywać alternatywne mechanizmy transportu w jelitach. Czy minerały w formie chelatów rzeczywiście są lepiej przyswajalne? Jakie znaczenie w suplementacji mają formy chelatowane?

  • Formy magnezu – które są najlepiej przyswajalne? Jaki rodzaj magnezu wybrać?

    Magnez to jeden z pierwiastków odgrywających kluczową rolę w naszym organizmie – bierze udział w wielu procesach metabolicznych, wpływa na układ nerwowy, mięśnie, serce i poziom energii. Dostępne są różne formy magnezu, z których każda ma inne właściwości i stopień przyswajalności. Które z nich warto wybrać? Jaki magnez jest najlepiej przyswajalny?

  • Jak czytać ulotki leków – na co zwrócić uwagę?

    Jakie informacje można znaleźć w ulotce leku? Czym różni się zwykła ulotka znajdująca się w opakowaniu od Charakterystyki Produktu Leczniczego? I czy należy obawiać się wszystkich wypisanych działań niepożądanych? Sprawdź, na co zwrócić szczególną uwagę, zanim zażyjesz zalecony lub przepisany preparat.

  • Witaminy metylowane – kiedy i dlaczego wybrać taką formę?

    Coraz częściej na etykietach suplementów diety można znaleźć informację, że dany preparat zawiera „witaminy w formie metylowanej”. Choć brzmi to skomplikowanie, metylowane witaminy to po prostu biologicznie aktywne formy niektórych składników odżywczych, które mogą być lepiej przyswajalne i skuteczniejsze w działaniu – szczególnie u osób z określonymi zaburzeniami metabolicznymi. Kiedy warto sięgnąć po takie preparaty? Czy są bezpieczne dla każdego?

  • Nowa lista leków refundowanych od 1 lipca – co się zmienia?

    Od 1 lipca 2025 roku wchodzi w życie nowa i trzecia w tym roku lista leków refundowanych, która przynosi istotne zmiany dla wielu pacjentów w Polsce. Ministerstwo Zdrowia ogłosiło objęcie refundacją 41 nowych terapii, w tym 18 onkologicznych, z czego siedem dotyczy chorób rzadkich. Pozostałe 23 terapie objęte nową refundacją dotyczą chorób nieonkologicznych, w tym pięciu chorób rzadkich. Wprowadzono również zmiany cenowe oraz rozszerzono wskazania refundacyjne dla niektórych leków.

  • Kosmetyki z filtrem UV wycofane ze sprzedaży. Ograniczenia w stosowaniu homosalatu

    Unia Europejska regularnie aktualizuje przepisy dotyczące bezpieczeństwa stosowanych przez ludzi kosmetyków. Jednym z ostatnich przykładów jest Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/2195, które wprowadziło istotne zmiany w zasadach stosowania m.in. filtrów UV, w tym homosalatu. Nowy limit stężenia substancji obowiązuje od początku lipca 2025 roku.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl