Zespół Reye’a – przyczyny, objawy i leczenie choroby Reye’a u dzieci
Michał Posmykiewicz

Zespół Reye’a – przyczyny, objawy i leczenie choroby Reye’a u dzieci

Zespół Reye’a to rzadka choroba dotykająca najczęściej dzieci w wieku 4–12 lat, której przyczyną jest przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego. Choroba Reye’a to ostra encefalopatia, która powoduje obrzęk mózgu i wątroby, w konsekwencji uszkodzenie układu nerwowego, a w 50 proc. przypadków nawet śmierć. Jakie są dokładne objawy zespołu Reye’a? Jak się go diagnozuje i leczy?

Co to jest zespół Reye’a?

Zespół Reye’a jest rzadką, ale groźną chorobą. Najczęściej rozwija się ona u dzieci w wieku pomiędzy 4 a 12 rokiem życia. Choroba Reye’a jest efektem stosowania u dzieci kwasu acetylosalicylowego, zazwyczaj pacjenci zapadają na zespół Rey’a w okresie jesienno-zimowym, czyli czasie występowania największej zachorowalności na różnego rodzaju infekcje.

Ilość chorych n zespół Reye’a w dzisiejszych czasach znacząco spadła, albowiem lekarze mają już świadomość istnienia tej jednostki chorobowej i nie zalecają preparatów z kwasem acetylosalicylowym dzieciom poniżej 12. roku życia. Częściej zespół Reye’a obserwuje się wśród bliźniąt i wśród rodzeństwa. Tak samo często z powodu zespołu Reye’a mogą cierpieć kobiety, jak i mężczyźni . 

Zespół Reye’a – przyczyny

Za rozwój choroby odpowiedzialne jest niewłaściwe leczenie różnego rodzaju infekcji wirusowych i bakteryjnych u dzieci –podawanie im preparatów z kwasem acetylosalicylowym celem obniżenia gorączki.

Kwas acetylosalicylowy znajduje się w wielu środkach dostępnych w aptece bez recepty, najbardziej popularnym środkiem z kwasem acetylosalicylowy jest aspiryna, która kiedyś była głównym lekiem do walki z gorączką, także u dzieci. Zespół Reye’a zwykle pojawia się po kilku dniach po przebyciu infekcji wirusowej, która właśnie leczona była aspiryną. 

Obecnie stosowanie aspiryny i innych preparatów z kwasem acetylosalicylowym jest bezwzględnie przeciwwskazane u dzieci do 12 roku życia, chyba że cierpią one z powodu choroby Kawasaki, w przebiegu której kwas acetylosalicylowy jest środkiem, który jest niezbędny w prowadzeniu terapii.

Trzeba pamiętać o tym, że zespół Reye’a zazwyczaj powstaje po przechorowaniu przez pacjenta infekcji wywołanej wirusem grypy i paragrypy, jak również po zakażeniu wirusem ospy wietrznej, różyczki, świnki oraz po infekcji adenowirusowej. Zdarza się także, że w sporadycznych przypadkach dochodzi do rozwoju zespołu Reye’ a u pacjentów leczonych niektórymi lekami przeciwpadaczkowymi oraz na skutek kontaktu z pewnymi substancjami toksycznymi, takimi jak: pestycydy, insektycydy oraz niektóre farby i ich rozpuszczalniki.

Polecane dla Ciebie

Zespół Reye’a – objawy

Początkowo dominującymi objawami są dolegliwości związane z nieżytem górnych dróg oddechowych. Pojawia się zatem katar, pokasływanie, czasami chrypka oraz podwyższona temperatura ciała. Czasami występują też zaburzenia żołądkowo–jelitowe, takie jak rozluźnione stolce czy wymioty.

W późniejszej fazie choroby, mniej więcej po upływie 3–6 dni od jej rozpoczęcia, dołączają inne objawy. Są to: bardzo uporczywe i chlustające wymioty, zaburzenia ze strony układu nerwowego, takie jak drgawki, majaczenie, nadmierne pobudzenie lub z czasem narastająca senność, która może skończyć się nawet śpiączką, zaburzenia oddychania oraz przyspieszenie czynności serca, znaczne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Obecne jest także wzmożone napięcie mięśniowe, dochodzi również do obrzęku mózgu. Finalnie u chorego pojawia się niezapalne uszkodzenie mózgu, czyli encefalopatia oraz znacznego stopnia niewydolność wątroby.

Ostra encefalopatia z tłuszczowym zwyrodnieniem wątroby i narządów wewnętrznych powoduje, że choroba kończy się bardzo często śmiercią, a w najlepszych przypadkach różnego rodzaju neurologicznymi uszczerbkami na zdrowiu.

Zespół Reye’a – rozpoznanie

W badaniach laboratoryjnych w przebiegu zespołu Reye’a stwierdza się znaczne podwyższenie poziomu aminotransferaz wątrobowych (ALAT i ASPAT) oraz bardzo duże stężenie amoniaku. Dodatkowo obserwuje się także obniżony poziom glukozy oraz znaczny wzrost poziomu białych krwinek, czyli leukocytozy w morfologii krwi. Obniża się też wskaźnik protrombinowy, będący jednym z czynników krzepnięcia krwi. Płyn mózgowo–rdzeniowy, który jest oddawany do badania, ma zawsze charakter niezapalny.

Zespół Reye’a – leczenie

Zespół Reye’a wymaga bezwzględnie leczenia w warunkach szpitalnych, cierpiący z jego powodu pacjent jak najszybciej powinien znaleźć się w oddziale intensywnej opieki medycznej. Leczenie polega na wyrównywaniu wszelkiego rodzaju zaburzeń w organizmie chorego, podawane są, w formie dożylnej, leki działające przeciwgorączkowo oraz przeciwobrzękowo, aby nie dopuścić do rozwoju obrzęku mózgu lub skutecznie go zmniejszyć, jeśli już doszło do jego powstania. Poza tym pacjent ma bardzo dokładnie i wnikliwie monitorowane wszystkie parametry życiowe, między innymi ciśnienie tętnicze krwi, tętno czy saturację.

Zespół Reye’a – profilaktyka

Jedynym działaniem profilaktycznym, dzięki któremu możemy uniknąć zespołu Reya’a jest niepodawanie dzieciom preparatów z kwasem acetylosalicylowym w przebiegu chorób wirusowych. Przeciwwskazanie to obejmuje dzieci do 12 roku życia.

Dzieciom starszym aspirynę i inne środki z kwasem acetylosalicylowym można już podawać. Maluchom zaś w przebiegu infekcji, celem obniżenia gorączki, należy ordynować preparaty zawierające w swym składzie ibuprofen lub też paracetamol – są one tak samo skuteczne, jak kwas acetylosalicylowy, a dzięki takiemu postępowaniu będziemy mieć gwarancję, że dojdzie u dziecka do rozwoju zespołu Reye’a , który jest śmiertelnie niebezpieczny.

  1. W. Kozubski, P. P. Liberski, J. Moryś, Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL, Warszawa 2013.
  2. A. Prusiński, Neurologia praktyczna, PZWL, Warszawa 2011.
  3. A. Szczeklik, P. Gajewski (red.), Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych 2019, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Żółtaczka u noworodka – przyczyny, objawy, leczenie i hospitalizacja. Czy jest to groźna choroba?

    Żółtaczka u noworodka to stosunkowo często występujące zjawisko, gdyż dotyczy około 60% maluchów. Najbardziej charakterystycznym objawem żółtaczki noworodkowej jest zmiana koloru skóry i białek oczu na żółty lub pomarańczowy. Czy żółtaczka noworodkowa jest groźna dla zdrowia dziecka? Jak wygląda leczenie tego schorzenia w warunkach szpitalnych?

  • Pierwsze Święta z dzieckiem

    Boże Narodzenie to cudowny okres w roku. W przypadku świeżo upieczonych rodziców chwile te będą jeszcze bardziej magiczne - pierwsze święta z dzieckiem to niezapomniane przeżycie. Należy jednak pamiętać o tym, że w okresie świątecznym na naszego malca może czekać w domu wiele niebezpieczeństw. Dlatego musimy zadbać o jego bezpieczeństwo i sprawić, aby całe Święta upłynęły w spokoju i aby nie zakłócił ich żaden wypadek.

  • Pierwsza miesiączka – jak się przygotować?

    Pierwsza miesiączka to bardzo ważne wydarzenie dla dojrzewającej dziewczynki. Aby lepiej przygotować dziecko na czekające je zmiany, warto już od wczesnego dzieciństwa rozmawiać na tematy związane z cielesnością.

  • Jak rozpoznać krótkowzroczność u dziecka?

    Krótkowzroczności nie można cofnąć, natomiast jeśli już wystąpiła, można spowolnić jej rozwój, a nawet czasami jej zapobiec. Ta wada wzroku może mieć różne podłoże, np. genetyczne. Najczęściej postępuje wraz z wiekiem aż do momentu ustabilizowania się, co ma miejsce po zakończeniu wzrostu gałki ocznej. Jak rozpoznać wadę wzroku u dziecka? Na jakie objawy zwrócić uwagę?

  • USG ciąży – jak wygląda badanie? Ile razy należy je robić? Cena, wskazania

    Ultrasonografia (badanie ultrasonograficzne, USG) to badanie obrazowe, które jest całkowicie bezpieczne dla każdego pacjenta, a w przypadku kobiet ciężarnych również dla płodu. Pozwala monitorować prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu na każdym etapie. Istnieje kilka rodzajów USG. Każde z nich wykonuje się na innym etapie ciąży. Czym różni się USG wczesnej ciąży od tego w późniejszych miesiącach, a także którą chorobę można diagnozować dzięki ultrasonografii?

  • Biały szum – czym jest i dlaczego uspokaja dzieci?

    Biały szum może być stosowany do maskowania innych dźwięków, takich jak hałas uliczny, co może pomóc chociażby w polepszeniu jakości snu. Może również pomóc w uspokojeniu niemowląt i dzieci, które mają trudności z zasypianiem, a także poprawić ich koncentrację. Jednak długotrwałe narażenie na głośny biały szum może prowadzić do uszkodzenia słuchu i pogorszenia zdolności postrzegania dźwięków. Ponadto nadmierna ekspozycja na biały szum może powodować zmęczenie, drażliwość i inne problemy zdrowotne związane z przemęczeniem, takie jak bóle głowy i bezsenność. Jak stosować biały szum, żeby przyniósł zmęczonym rodzicom chwilę wytchnienia i uspokoił dziecko, a jednocześnie nie pogorszył jakości słuchu domowników?

  • Dziecko ma gorączkę – jak podawać leki i obniżyć temperaturę?

    Gorączka u dziecka to powszechny objaw chorobowy, który zazwyczaj jest wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Może towarzyszyć wielu schorzeniom, takim jak grypa, zapalenie gardła, zapalenie ucha, zapalenie płuc, angina czy infekcje dróg moczowych. Gorączka u dziecka może wystąpić również w wyniku szczepienia lub innych czynników, także tych wynikających z autoimmunologii. Czy gorączkę trzeba zbijać od razu po tym, kiedy się pojawi? Jak obniżyć ją domowymi sposobami i czy nacieranie skóry dziecka alkoholem może okazać się pomocne?

  • Skala Brazeltona (NBAS) – co to jest? Do czego służy?

    Zrozumienie języka, w jakim komunikują się niemowlęta, jest dużą zagadką nie tylko dla rodziców, ale także dla pediatrów i badaczy. Skala Brazeltona (NBAS) powstała w 1973 roku i do dzisiaj stanowi przydatne narzędzie w ocenie indywidualnego charakteru niemowląt i dzieci aż do ukończenia 2 miesiąca życia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij