Padaczka – przyczyny, objawy, leczenie

Padaczka – jakie są objawy? Jak wyglądają napady padaczkowe?

Napad padaczkowy może wyglądać w sposób typowy, tj. występują drgawki (toniczno-kloniczne, miokloniczne), będące mimowolnymi skurczami mięśni szkieletowych, wraz z utratą przytomności, prężeniem ciała, sinicą i pienistą wydzieliną z ust. Padaczka może się objawiać również przez utratę przytomności lub tzw. napady nieświadomości, podczas których chory jest przytomny, lecz na czas napadu, przez wyładowania w korze mózgowej, traci świadomość i nie pamięta okoliczności zdarzenia. Pacjenci mogą być również przytomni i pozornie świadomi, ale w trakcie napadu padaczki zaczynają zachowywać się nienaturalnie, pojawiają się omamy wzrokowe, słuchowe i zaburzenia mowy.

Co może wywołać atak padaczki?

Drgawki dzielą się na prowokowane i nieprowokowane. Drgawki prowokowane są wywołane określonym czynnikiem zachodzącym w czasie napadu, np. zbyt niskim stężeniem glukozy we krwi, urazem, udarem, zatruciem, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych. Występują również w przypadku odstawienia alkoholu (padaczka alkoholowa). Drgawki prowokowane zawsze występują w bliskim związku czasowym z czynnikiem, który je wywołał. Natomiast drgawki nieprowokowane są związane z ogólnymi predyspozycjami, wrodzonymi lub nabytymi, lecz nie występują natychmiast z czynnikiem, który je powoduje. Przyczynami są indywidualne predyspozycje genetyczne, guzy mózgu, blizny po udarze (padaczka poudarowa), wrodzone zaburzenia budowy kory mózgu.

Napad padaczkowy – jak się zachować? Jak pomóc osobie z padaczką?

Widząc chorego z napadem padaczki, zapewnij drożność dróg oddechowych – nie wkładaj żadnych przedmiotów do ust chorego! Nie przytrzymuj chorego w trakcie drgawek, ale upewnij się, że nie znajduje się w pozycji i miejscu, które mogą spowodować dodatkowe obrażenia. Zabezpiecz miejsce, w którym znajduje się chory, poluzuj krawat, delikatnie rozepnij kołnierz koszuli, by nie krępował ruchów. Wezwij pomoc – zadzwoń po zespół ratownictwa medycznego. Po napadzie sprawdź, czy chory oddycha. Jeśli tak – ułóż pacjenta w pozycji bezpiecznej, a pod jego głowę możesz włożyć poduszkę lub złożoną odzież. Upewnij się, że chory ma zapewnioną drożność dróg oddechowych i oddycha. Nie budź chorego – po napadzie organizm zapada w sen. Pozostań z pacjentem do momentu przyjazdu karetki.

Padaczka – przyczyny. Czy padaczka jest na tle nerwowym? Czy padaczka jest dziedziczna?

Przyczyny padaczki nie zawsze zostają ustalone, u części pacjentów epilepsja jest dziedziczna. Padaczka na tle nerwowym może wystąpić w formie psychogennych napadów rzekomopadaczkowych, które przypominają klasyczne napady drgawek toniczno-klonicznych, jednak czynność mózgu nie jest wówczas zaburzona, nie obserwuje się dodatkowych wyładowań neuronalnych. Przyczyną są zaburzenia psychiczne pacjenta, który symuluje napad drgawek.

Padaczka – rozpoznanie

Jedynym badaniem, które z największym prawdopodobieństwem pozwala potwierdzić diagnozę epilepsji jest badanie elektroencefalograficzne, które rejestruje czynność bioelektryczną mózgu w postaci fal. Jest to bezpieczne, bezbolesne i nieinwazyjne badanie. Badania dodatkowe pozwalają uzupełnić obraz o ewentualne przyczyny napadu padaczkowego, np. badania krwi pozwalają określić, czy nie wystąpiły zaburzenia elektrolitowe lub hipoglikemia (padaczka cukrzycowa), a badania obrazowe (np. rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa) są niezbędne do wykluczenia udaru lub guza mózgu.

Czy padaczka jest uleczalna?

Niestety, epilepsja nie jest uznawana za chorobę uleczalną. Niemniej ponad ¾ pacjentów osiąga bardzo dobry efekt terapeutyczny, a u ⅔ chorych następuje całkowite ustąpienie napadów padaczkowych. Skuteczność leczenia zależy od przyczyny epilepsji, odpowiedzi na leczenie oraz współpracy pacjenta w zakresie regularnego przyjmowania leków. U niektórych pacjentów po 3-5 latach bez epizodu padaczki można rozważyć odstawienie leków.

Padaczka – leczenie. Co pomaga na padaczkę?

Leczenie opiera się głównie na konkretnych grupach leków, które mają na celu zahamowanie nadmiernych wyładowań neuronów, tj. walproiniany, benzodiazepiny, barbiturany. W przypadku nieskuteczności leczenia lub określonej przyczyny napadów (guz mózgu, naczyniak) przeprowadza się zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu zmiany, która stanowi tzw. ognisko padaczkowe. Lekooporna padaczka u dzieci jest wskazaniem do rozpoczęcia leczenia dietą ketogenną pod ścisłym nadzorem lekarza i dietetyka.

Padaczka a prawo jazdy. Czy osoba z padaczką może prowadzić samochód?

Pacjenci z epilepsją nie mogą prowadzić pojazdów, jeśli w ciągu ostatniego roku wystąpił u nich napad padaczkowy. Orzeczenie o stanie zdrowia wydaje się na podstawie badania lekarskiego. Należy podkreślić, że niektóre leki stosowane w leczeniu padaczki również stanowią przeciwwskazanie do prowadzenia pojazdów.

Padaczka – rokowania. Ile żyją ludzie z padaczką?

Do 80% pacjentów utrzymuje wysoką jakość życia przy dobrze dobranym leczeniu farmakologicznym. U ponad 60% udaje się osiągnąć całkowite ustąpienie napadów. Niestety, jednocześnie dane statystyczne wykazują, iż pacjenci z epilepsją bardzo często umierają przedwcześnie. Przed 56. rokiem życia śmiertelność jest aż 10-krotnie wyższa niż średnia w populacji. Najbardziej zagrożeni są chorzy, którzy jednocześnie zmagają się z zaburzeniami psychicznymi, nadużywają alkoholu lub narkotyków.