WZW B – przyczyny, objawy, leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu B. Jak można zarazić się wirusem HBV?

Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest chorobą zakaźną, która może prowadzić do ciężkich powikłań takich jak marskość wątroby lub rozwój raka wątrobowokomórkowego. Do zakażenia wirusem HBV dochodzi drogą krwionośną. Do objawów ostrego zakażenia WZW B należą zażółcenie skóry i białkówek oczu, osłabienie, ciemne zabarwienie moczu, zaburzenia przewodu pokarmowego oraz brak apetytu.  

WZW B – charakterystyka  

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) jest jedną z najgroźniejszych chorób zakaźnych u człowieka. Choroba jest wywoływana jest przez wirus HBV (ang. Hepatitis B Virus), który prowadzi do rozwoju zakażenia ostrego lub przewlekłego. Do zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B dochodzi poprzez kontakt z krwią osoby zakażonej, kontakty seksualne i używanie skażonego sprzętu medycznego.  

WZW B – przyczyny. Jak dochodzi do zarażenia wirusem HBV? 

Przyczyną WZW B jest zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV). Do zakażenia WZW B dochodzi na skutek: 

• kontaktu z zakażoną krwią, 
• kontaktów seksualnych z osobą zakażoną, 
• kontaktu z wydzielinami osoby zakażonej (ślina, śluz, sperma), 
• używania skażonych, niejałowych igieł, narzędzi chirurgicznych przy przyborów kosmetycznych, fryzjerskich, narzędzi do wykonywania tatuażu, 
• w trakcie porodu przez zakażoną matkę. 

Po wniknięciu wirusa zapalenia wątroby typu B do krwi przedostaje się on do komórek wątroby, gdzie namnaża się, prowadząc do uszkodzenia wątroby i wystąpienia objawów.  

WZW B – objawy 

Wirusowe zapalenie wątroby typu B nazywane jest również żółtaczką zakaźną (od najbardziej charakterystycznego objawu – zażółcenia skóry i białkówek oczu). Objawy WZW B pojawiają się zazwyczaj po około 3–4 miesiącach od zakażenia wirusem HBV.  

Zakażenie może przebiegać pod postacią ostrą lub przewlekłą. U niektórych osób zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B występuje w postaci bezobjawowej, a jedynym markerem uszkodzenia komórek wątroby jest podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych (ALAT, ASPAT, GGTP).  

Do najczęstszych objawów ostrego zakażenia HBV zalicza się zażółcenie skóry i białkówek oczu, ciemne zabarwienie moczu, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, osłabienie oraz brak apetytu.  

Wśród powikłań WZW B wymienia się zapalenie stawów, guzkowe zapalenie tętnic, zapalenie nerek, małopłytkowość, marskość wątroby oraz nowotwór wątroby.  

WZW B – leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu B 

W ostrej fazie zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B zaleca się odpoczynek, ograniczenie aktywności fizycznej, zakaz spożywania alkoholu, unikanie leków metabolizowanych w wątrobie, stosowanie diety wątrobowej oraz dbanie o prawidłowe nawodnienie. U osób z nasilonym świądem skóry można zastosować leki przeciwświądowe.  

W przypadku przewlekłego zapalenia wątroby typu B stosuje się leczenie farmakologiczne mające na celu ograniczenie namnażania się wirusa, spowolnienie zmian zapalnych i włóknienia wątroby oraz ochronę przed rozwojem marskości wątroby i raka wątrobowokomórkowego. Jakie leki na WZW B? Do leków stosowanych w przewlekłym WZW B zalicza się interferon, adefowir, entekawir i lamiwudynę.  

WZW B – profilaktyka 

Do metod profilaktyki przed zakażeniem wirusem zapalenia wątroby typu B zalicza się: 

1. Przestrzeganie zasad higieny poprzez stosowanie jałowych narzędzi i sprzętów medycznych i kosmetycznych (gabinety fryzjerskie, kosmetyczne, studia tatuażu). 
2. Odpowiednie zabezpieczanie przedmiotów skażonych krwią. 
3. Badanie honorowych dawców krwi oraz dawców do przeszczepu pod kątem obecności HBV. 
4. Unikanie przypadkowych kontaktów seksualnych. 
5. Szczepienie ochronne przeciwko WZW B (obecnie w Polsce należy do obowiązkowych szczepień ochronnych podawanych w okresie niemowlęcym).  
6. Szczepienie ochronne przeciwko WZW osób narażonych na kontakt z chorym na wirusowe zapalenie wątroby, zwłaszcza personelu medycznego, osób przed planowanymi zabiegami chirurgicznymi, korzystających z usług kosmetycznych. 
7. Podawanie immunoglobuliny anty-HBs (HBIG) po ekspozycji na wirus zapalenia wątroby typu B u osób szczególnie narażonych na zakażenie i jego ciężki przebieg. Immunoglobulinę należy podać w ciągu 48–72 godzin od narażenia.  

WZW B – szczepienie 

Szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu b występują jako preparaty pojedyncze (szczepiona przeciw WZW B) lub skojarzone (szczepionka wysokoskojarzona 6w1). Szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w Polsce jest obowiązkowe dla wszystkich niemowląt oraz zalecane osobom, które dotychczas nie były szczepione, zwłaszcza z grup ryzyka. Pełen schemat szczepienia obejmuje podanie trzech dawek (0–1–6 miesięcy). W wyjątkowych przypadkach (planowany zabieg chirurgiczny czy wyjazd do stref endemicznego występowania wirusowego zapalenia wątroby typu B) można wykonać szczepienie w schemacie przyspieszonym (0–7–21 dzień i dawka uzupełniająca po 12 miesiącach lub 0–1–2 miesiąc i dawka uzupełniająca po 12 miesiącach). 

Szczepienie przeciwko WZW B cechuje się dużą skutecznością i rzadko daje niepożądane odczyny poszczepienne. Sprawdzanie poziomu przeciwciał przeciwko WZW B i podawanie dawek przypominających jest zalecane u osób z chorobami przewlekłymi takimi jak cukrzyca lub z niedoborami odporności.