Niewydolność wątroby - wizualizacja
Dominika Rynkiewicz

Niewydolność wątroby – objawy, przyczyny i leczenie

Wątroba jest centrum metabolicznym naszego organizmu. Do jej funkcji zalicza się syntezę wielu białek i glukozy, przekształcanie szkodliwych metabolitów do ich neutralnych form, magazynowanie witamin i innych substancji, a także produkcję ciepła. Wszechstronność wątroby sprawia, że niemożliwe jest jej zastąpienie. W związku z tym jedyną skuteczną formą leczenia w przypadku skrajnej niewydolności wątroby jest przeszczep tego narządu.

Jak objawia się niewydolność wątroby?

Przewlekła niewydolność wątroby początkowo wywołuje bardzo niecharakterystyczne objawy, takie jak utrata apetytu, częste biegunki, gorączka czy wysypka. Z czasem pojawiają się bardziej swoiste symptomy, które budzą większy niepokój pacjentów, m.in.:

  • żółtaczka – zażółcenie twardówki gałek ocznych i powłok skórnych z powodu odkładania się bilirubiny;
  • wodobrzusze – powiększenie obwodu brzucha na skutek gromadzenia się płynu w jamie brzusznej;
  • obrzęki kończyn;
  • hepatosplenomegalia – powiększenie śledziony i wątroby, aczkolwiek jeżeli przyczyną rozwinięcia niewydolności wątroby jest jej marskość – wątroba może być pomniejszona;
  • objawy skórne – niewydolność wątroby powoduje świąd skóry prowokujący drapanie, co skutkuje powstaniem tzw. przeczosów. Ponadto pojawiają się pajączki naczyniowe i rumień dłoni wywołane zaburzeniem wątrobowego metabolizmu estrogenów.

Ostra niewydolność wątroby może wywoływać dodatkowe objawy i powikłania, np.:

  • encefalopatię wątrobową – zmiany neurologiczne spowodowane nagromadzeniem toksyn w organizmie; objawia się jako zaburzenia nastroju, osobowości, czynności intelektualnych i utrata świadomości;
  • zaburzenia hemodynamiczne – czyli niebezpieczne spadki ciśnienia krwi i gwałtowne przyspieszenia akcji serca;
  • wtórną do niewydolności wątroby niewydolność nerek;
  • skazę krwotoczną – nadmierne, trudne do zahamowania krwawienie. Jest wywołana niedoborem białek niezbędnych w procesie krzepnięcia.

Jak długo można żyć z niewydolnością wątroby?

Stosunkowo szybka śmierć z powodu ostrej niewydolności wątroby dotyka 30-80% pacjentów, dla których często jedynym ratunkiem jest przeszczep narządu. W przypadku przewlekłych zaburzeń, takich jak autoimmunologiczne lub wirusowe zapalenie wątroby z postępującą niewydolnością wątroby, można żyć wiele lat. U tych chorych szczególnie istotne jest podjęcie odpowiedniego leczenia przyczynowego, dzięki któremu mają szansę na znaczną poprawę rokowań. Alkoholowa niewydolność wątroby zabija w ciągu kilku lat, aczkolwiek długość życia osób, które szybko zerwą z nałogiem, może nie być znacząco skrócona.

Dowiedz się, jakie funkcje spełnia wątroba – sprawdź na DOZ.pl

Powiązane produkty

Co się dzieje, gdy wątroba przestaje pracować?

Gdy wątroba przestaje pracować, dochodzi do szeregu zaburzeń metabolicznych. Synteza glukozy i przemiany lipidów zostają upośledzone, co wywołuje u pacjenta nadmierną męczliwość. Zahamowane jest również wytwarzanie białek. Szczególnie istotny jest niedobór albumin – cząsteczek odpowiedzialnych za utrzymanie płynów w naczyniach krwionośnych. Przesączanie osocza do jam ciała powoduje wodobrzusze i obrzęki oraz uniemożliwia utrzymanie odpowiedniego ciśnienia krwi. Dochodzi wówczas do uszkodzenia wrażliwych na niskie ciśnienie krwi nerek, co z kolei prowadzi do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i kumulacji toksyn w organizmie. Wątroba przestaje produkować również białka niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego i białkowe czynniki krzepnięcia krwi, powodując powikłania infekcyjne oraz nadmierne krwawienia. Zaburzona jest także wątrobowa neutralizacja toksyn, m.in. amoniaku, który uszkadza układ nerwowy, prowadząc do encefalopatii wątrobowej.

Jak się umiera na niewydolność wątroby?

Pacjentów zabijają objawy niewydolności wątroby oraz jej powikłania. Szczególnie niebezpieczne dla życia pacjenta są zaburzenia hemodynamiczne i metaboliczne, kumulacja toksyn oraz zwiększona podatność na infekcje. Należy pamiętać, że w tym przypadku niewydolność wielu narządów, zwłaszcza nerek i wątroby, występuje równocześnie. Wobec tego w przebiegu niewydolności wątroby możliwe są najczarniejsze scenariusze, w tym te prowadzące do śpiączki i kolejno zgonu.

Sprawdź leki i zioła na wątrobę na DOZ.pl

Po czym poznać, że wątroba jest chora?

Osoba z chorą wątrobą odczuwa duże zmęczenie, swędzenie skóry i skarży się na obniżenie apetytu. Rodzina pacjenta zauważa u niego spadek masy ciała i zażółcenie skóry. Z czasem dochodzi do osłabienia i zaniku mięśni kończyn oraz zwiększenia obwodu brzucha – mówimy wówczas o charakterystycznym wyglądzie „kasztanowego ludzika”.

Jaki jest stolec i kolor moczu przy chorej wątrobie?

Jeżeli choroba wątroby powoduje mechaniczne zatrzymanie odpływu żółci drogami żółciowymi do jelit, wówczas pacjenci oddają odbarwiony stolec i bardzo ciemny mocz. Dzieje się tak dlatego, że pochodne bilirubiny, które powinny zostać wydalone wraz z kałem, trafiają do krwioobiegu i są usuwane przez nerki.

Taki obraz kliniczny odpowiada m.in. atrezji (zrośnięciu) dróg żółciowych. Jest to choroba wrodzona, która najczęściej powoduje niewydolność wątroby i konieczność wykonania przeszczepu u dzieci.

Leczenie niewydolności wątroby

Gdy niewydolność wątroby jest lekka, lekarz może zalecić leczenie wspomagające, czyli przyjmowanie popularnych suplementów usprawniających pracę wątroby. Takie działanie pomaga w spowolnieniu jej uszkadzania pod warunkiem, że usuniemy czynnik sprawczy – np. zaprzestaniemy spożywania alkoholu czy wyeliminujemy tłuste potrawy.

Z kolei ciężka niewydolność wątroby wymaga wdrożenia leczenia żywieniowego, w którym dieta powinna składać się w 60% z białka, oraz podaży n-acetylocysteiny. Ponadto często konieczna jest obserwacja szpitalna i terapia powikłań niewydolności wątroby. Szczególnie często pacjenci wymagają antybiotykoterapii, przetaczania składników krwi i wspomagania pracy nerek.

Leki stosowane na niewydolność wątroby są uzależnione od przyczyny jej uszkodzenia. Bardzo ważne jest, aby podjąć natychmiastowe kroki w przypadku zatrucia grzybami lub paracetamolem. W przypadku wirusowego lub autoimmunologicznego zapalenia wątroby należy wdrożyć leczenie przewlekłe.

Schyłkowa niewydolność wątroby może być wyleczona tylko za pomocą przeszczepu tego narządu.

Niewydolność wątroby – rokowania

W praktyce klinicznej przewidywany czas przeżycia chorych dorosłych z niewydolnością wątroby ustala się na postawie skali Childa-Turcotte’a-Pugha, w której jako zły prognostyk przyjmuje się:

  • obecność wodobrzusza,
  • wystąpienie encefalopatii wątrobowej,
  • podwyższone czasy krzepnięcia krwi (INR),
  • niski poziom albumin,
  • podwyższone stężenie bilirubiny we krwi.
  1. Interna Szczeklika, pod red. A. Fac-Biedziuk, Medycyna Praktyczna, Kraków 2022, str. 1278-1281.
  2. W. Bernal, J. Wendon, Acute Liver Failure, N Engl J Med. 2013 Dec 26;369(26):2525-34.
  3. I. Jankowska, D. Wicher i in., Markery przewlekłej niewydolności wątroby, Pediatria po Dyplomie 2013; 1.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij