Wątroba – jakie spełnia funkcje i dlaczego jest wyjątkowa?

Jest jednym z najważniejszych organów w organizmie człowieka. Odpowiedzialna jest za ponad 500 funkcji, a jej prawidłowe działanie wpływa pozytywnie na cały organizm[1]. Jeśli jest nieodpowiednio „traktowana”, może ulec uszkodzeniu i nie spełniać swoich funkcji w pełni[2]. Czy mówimy o skomplikowanym, wielofunkcyjnym organizmie? Nie, tylko o jednym narządzie. Naszej wątrobie. To ona działa niczym fabryka – wykonuje tytaniczną pracę przez 24 godziny na dobę – codziennie, przez cały rok, całe nasze życie. Czy zdajemy sobie sprawę za co odpowiada, co dla nas robi i jak jest ważna? I jak my sami możemy ją wspierać?

Wątroba – nasz wielki sprzymierzeniec

Znajduje się z prawej strony, pod żebrami i przeponą. Tworzą ją komórki wątroby (hepatocyty), które łączą się ze sobą w naczynia tworzące przewody żółciowe³. Hepatocyty stanowią 60–70 proc. wszystkich komórek znajdujących się w wątrobie⁴. Wątroba pełni szereg istotnych funkcji. Wytwarza m.in. do 1,5 litra żółci, która uczestniczy w trawieniu i wchłanianiu tłuszczów. Odpowiada za gospodarkę białkową – w wątrobie wytwarzane jest 85 proc. wszystkich białek znajdujących się w osoczu.

Do tego filtruje oraz oczyszcza organizm z toksyn. Dzięki swojej zdolności przekształcania węglowodanów w glukozę i tłuszcze wytwarza energię niezbędną do funkcjonowania organizmu. Nadwyżki glukozy magazynowane są w wątrobie w postaci wielocukru – glikogenu. Gdy organizm potrzebuje energii, wątroba przekształca glikogen z powrotem w glukozę. Magazynuje również niezbędne nam witaminy A, D i B₁₂ oraz inne istotne dla prawidłowego funkcjonowania składniki, np. żelazo. I w zależności od zapotrzebowania organizmu uwalnia je do krwi⁴. Dzięki jej nieustającej pracy nasz organizm działa jak dobrze naoliwiony mechanizm.

Warto więc wspierać swoje ciało i proaktywnie dbać o wątrobę, by jak najdłużej pozostać zdrowym, aktywnym, a także czuć się młodo i nie dopuścić do spadku energii życiowej.

Wątroba – jak podejść do niej z sercem i wspierać jej pracę

Nie są konieczne żadne drastyczne kroki, wystarczy, że nie będziemy jej „przeszkadzać” i dokonamy pewnych zmian w stylu życia, które pomogą w jej optymalnym funkcjonowaniu i w sprawnym przebiegu wszystkich procesów, za które jest odpowiedzialna. Co zatem jest ważne?

Skład naszego talerza

Wątrobie najbardziej służy zrównoważona dieta, do której należy np. dieta śródziemnomorska, która zakłada w codziennym jadłospisie produkty pochodzenia roślinnego, czyli warzywa i owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, białka w postaci m.in. roślin strączkowych, ryb i owoców morza, jajek, a także fermentowanych produktów mlecznych (jogurty, kefir)⁵. Źródło tłuszczu stanowi oliwa z oliwek. Tak skonstruowany talerz – wysokie spożycie produktów roślinnych, niewielkie tłuszczów zwierzęcych – przekłada się na optymalny udział w diecie jednonienasyconych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika pokarmowego oraz antyoksydantów, które są ważne, kiedy mówimy o dbaniu o naszą wątrobę⁵.

Wprawdzie cholina jest wytwarzana samodzielnie przez organizm, ale jednak ilość ta nie jest wystarczająca do zaspokojenia codziennych potrzeb organizmu. Najwięcej choliny zawierają żółtka jaja kurzego, mleko, podroby (mózg, wątroba, serce, nerki), kiełki pszenicy, drożdże, nasiona roślin strączkowych, orzechy, ryby⁶. Możemy również wesprzeć się suplementami diety z zawartością choliny, jeżeli nasza dieta jest w nią uboga.

Utrzymanie masy ciała

Utrzymywanie odpowiedniej masy ciała to zawsze dobry pomysł, jeśli chodzi o dbanie o zdrowie wątroby, ale też i całego organizmu. W przypadku osób z nadwagą i/lub otyłością należy dążyć do tego, aby przywrócić optymalną dla organizmu masę ciała. Sposobem na to nie są jednak żadne „diety oczyszczające”, eliminacyjne czy głodówki, gdyż mogą stwarzać zbyt duże ryzyko niedoborów składników odżywczych, takich jak sole mineralne i witaminy⁷.

Regularna aktywność fizyczna

Powinna stanowić nieodłączny element wspierający zmianę naszych nawyków żywieniowych. Niezależnie od tego, czy jest to aktywność całkiem spontaniczna czy planowana, zawsze korzystnie wpływa praktycznie na wszystkie przemiany metaboliczne zachodzące w wątrobie. Najważniejsze, aby była dostosowana do indywidualnych możliwości i stanu zdrowia⁷.

Unikanie nadmiernego stresu

Warto postarać się o obniżenie na ile to możliwe poziomu nadmiernego stresu. W tym przypadku możemy się wspomóc optymalnymi dla nas, ale jednocześnie efektywnymi technikami relaksacyjnymi.

Długość oraz jakość snu

Optymalna liczba godzin dla osób dorosłych to 7–8. To ważne ze względu na fakt, że to właśnie sen reguluje bieżącą, nieustanną regenerację mózgu, a zdrowie mózgu jest podstawą dla prawidłowego przebiegu wszystkich innych procesów w naszym organizmie⁸.

Materiał przygotowany przez Opella Healthcare Poland Sp. z o.o.