Jak rozpoznać wodobrzusze?
Michał Posmykiewicz

Jak rozpoznać wodobrzusze?

Wodobrzusze (inaczej puchlina brzuszna) jest to nadmierne nagromadzenie wolnego płynu w jamie otrzewnej (prawidłowa ilość płynu w jamie otrzewnej, która ma za zadanie amortyzować narządy, nie przekracza 150 ml).

W jakim mechanizmie może dojść do powstania wodobrzusza?

Przede wszystkim do powstania wodobrzusza może dojść na skutek zwiększonego ciśnienia w układzie żyły wrotnej, mówi się wtedy o tzw. nadciśnieniu wrotnym. Ponadto, do powstania wodobrzusza przyczynia się też hipoalbuminemia, czyli zbyt mała ilość albumin, które są rodzajem białek (ich mała ilość może być efektem między innymi ich nadmiernej utraty lub zbyt małej produkcji). Do rozwoju wodobrzusza może też dojść na skutek upośledzonego krążenia w naczyniach limfatycznych - pojawia się wtedy utrudniony odpływ limfy (chłonki). Kolejną przyczyną powstawania wodobrzusza może również być nadmierna produkcja płynu przez komórki w organizmie, np. w przebiegu nowotworów. 

W jaki sposób można podzielić wodobrzusze?

Wodobrzusze można podzielić w zależności od objętości płynu, który gromadzi się w jamie otrzewnej. Wyróżnia się zatem wodobrzusze łagodne (czyli stopień pierwszy wodobrzusza) - można je stwierdzić tylko za pomocą badania usg jamy brzusznej. Stopień drugi wodobrzusza to tzw. wodobrzusze umiarkowane - lekarz może je stwierdzić w czasie badania fizykalnego pacjenta, ilość płynu w jamie otrzewnej przekracza 500 ml. W stopniu trzecim wodobrzusza (inaczej to wodobrzusze zaawansowane) brzuch pacjenta jest napięty, dochodzi do wygładzenia pępka lub pojawia się przepuklina pępkowa, może też pojawić się duszność, co oznacza, że w jamie otrzewnej zgromadziło sie około 15 litrów płynu.  

Powiązane produkty

W przebiegu jakich chorób może dojść do rozwoju wodobrzusza?

Najczęściej do rozwoju wodobrzusza (jest to aż 80%) dochodzi w przebiegu marskości wątroby. Czym jest marskość wątroby? Jest to choroba, w przebiegu której występuje przewlekły stan zapalny, co z kolei doprowadza do przebudowy miąższu wątroby, pojawia się jego włóknienie, co pociąga za sobą konsekwencje pod postacią zaburzenia czynności wątroby. Marskość wątroby ma niestety charakter postępujący, a coraz większe włóknienie miąższu wątroby nie tylko upośledza jej funkcje, ale również zaczyna upośledzać przepływ krwi w krążeniu wrotnym - dochodzi do rozwoju nadciśnienia wrotnego i następnie wodobrzusza. Ponadto, do rozwoju wodobrzusza dochodzi dość często również w przebiegu chorób nowotworowych.
Także niewydolność układu krążenia, choroby trzustki oraz gruźlica moga doprowadzić do rozwoju wodobrzusza. Wodobrzusze może też pojawić się u pacjentów z zespołem nerczycowym, toczniem rumieniowatym układowym czy też u chorych na niedoczynność tarczycy i pacjentów cierpiących z powodu zakrzepicy żyły wrotnej. Do rozwoju wodobrzusza dochodzi też w przypadku enteropatii z utratą białka. Zdarza się też wodobrzusze idiopatyczne - u pacjentów leczonych hemodializami. Wodobrzusze może być też pierwszym objawem raka jajnika u kobiet. 

Jakie są objawy wodobrzusza? 

  • Pierwszym objawem rozwijającego się wodobrzusza jest powiększanie się obwodu brzucha.
  • Dodatkowo, pacjent odczuwa dyskomfort w jamie brzusznej, pobolewanie, doskwierają mu nudności, a czasem także wymioty.
  • W sytuacji, kiedy wodobrzusze ma związek z niewydolnoscią krążenia, u pacjenta obecne są również dodatkowo obrzęki kończyn dolnych, duszność, częstsze oddawanie moczu w nocy, jak również upośledzona tolerancja wysiłku.
  • W przebiegu marskości wątroby bardzo często objawami towarzyszącymi wodobrzuszu jest poszerzenie żył powłok brzucha na skutek rozwiniętego krążenia obocznego wrotno-systemowego i powiększenie śledziony, ponadto dodatkowo może pojawić się świąd skóry, żółtaczka, obrzęki kończyn dolnych, objawy upośledzonego krzepnięcia krwi, a u mężczyzn ginekomastia.
  • Należy pamiętać też o tym, że pacjenci z zaawansowanym wodobrzuszem mają charakterystyczny wygląd "kasztanowego ludzika" - mają duży brzuch, a kończyny dolne i górne są krótkie i bardzo chude. 

W jaki sposób można rozpoznać wodobrzusze?

  • Lekarz może podejrzewać wodobrzusze po palpacyjnym badaniu brzucha pacjenta - w czasie dotykania brzucha obecny jest tzw.objaw chełbotania.
  • Opukując brzuch pacjenta, lekarz stwierdza również zmianę odgłosu opukowego na stłumiony. Jeśli po badaniu lekarz podejrzewa wodobrzusze, należy wykonać badania dodatkowe, które mogą potwierdzić wstępne rozpoznanie.
  • Można zatem wykonać badania obrazowe - usg jamy brzusznej oraz tomografię komputerową jamy brzusznej. Dzięki tym badaniom można z dużą dokładnością stwierdzić, jaka ilość płynu zgromadziła się w jamie otrzewnej, ponadto można ocenić, jak wygląda wątroba i inne narządy jamy brzusznej oraz czy doszło do rozwoju nadciśnienia wrotnego.
  • W przypadku potwierdzenia wodobrzusza, należy wykonać badanie płynu puchlinowego. Wykonuje się w tym celu nakłucie jamy otrzewnej. Po pobraniu w płynie ocenia się między innymi stężenie albumin, analizuje się rodzaj i liczbę zawartych w nim komórek (na tej podstawie można odróżnić płyn powstały w wyniku gruźlicy, choroby nowotworowej czy też bakteryjnego zapalenia otrzewnej).
  • Ponadto, w pobranym płynie można ocenić też aktywność dehydrogenazy mleczanowej (LDH), amylazy, poziom białka całkowitego oraz bilirubiny.  

Jak wygląda leczenie wodobrzusza?

Leczenie wodobrzusza jest uzależnione od tego, jaką chorobą zostało ono spowodowane (leczenie przyczynowe). W przypadku marskości wątroby, pacjent musi znajdować się pod stałą opieką lekarza specjalisty chorób wątroby, który będzie kierował właściwym postępowaniem. W przypadku choroby nowotworowej leczenie będzie prowadził onkolog, zaś w przypadku niewydolności układu krążenia pacjentem będzie musiał zajmować się kardiolog. Dodatkowo, poza leczeniem przyczynowym, w przebiegu leczenia wodobrzusza konieczne jest również leczenie objawowe. W tym celu wykorzystuje się leki moczopędne, które pacjent może otrzymywać zarówno drogą doustną, a w razie konieczności też drogą dożylną. 
Szybko powiększający się obwód brzucha wymaga pilnej konsultacji z lekarzem. Może zdarzyć się bowiem, że w jamie otrzewnej zacznie gromadzić się płyn, który doprowadzi do rozwoju wodobrzusza. Lekarz będzie musiał wtedy stwierdzić, co jest przyczyną takiego stanu rzeczy i zaleci dalsze postępowanie.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Ospa wietrzna u dorosłych i dzieci – objawy ospy wietrznej, przebieg choroby, powikłania, szczepionka

    Ospa wietrzna, nazywana potocznie wiatrówką, jest wysoce zakaźną chorobą o etiologii wirusowej. Wywoływana jest przez wirusa Varicella-zoster virus (VZV), który jest identyczny z wirusem półpaśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Jak rozpoznać chorobę, ile trwa, jak ją leczyć i jakie mogą być powikłania ospy?

  • Marihuana medyczna – na czym polega leczenie konopiami?

    U schyłku okresu PRL, w 1985 roku, wprowadzono przepisy karne, które zakazały używania w Polsce marihuany. Kontrowersje wywoływał pogląd, że wykorzystanie tej substancji do celów medycznych stało się również niedostępne, a wręcz karalne. Dopiero po 32 latach (w 2017 roku) stworzono przepisy, które formalnie zezwoliły na legalne wprowadzanie marihuany do obrotu jako surowca farmaceutycznego, a także na zastosowanie jej w leczeniu i łagodzeniu objawów towarzyszących określonym chorobom. Co warto wiedzieć o marihuanie medycznej?

  • Najlepszy krem na oparzenia – alantoina? Jakie ma właściwości?

    Alantoina ze względu na silne działanie regeneracyjne, nawilżające oraz łagodzące wykorzystywana jest w licznych produktach kosmetycznych. Obecnie w przemyśle kosmetycznym stosuje się głównie alantoinę pochodzenia syntetycznego. Jest częstym składnikiem produktów do pielęgnacji skóry bardzo wrażliwej, w tym skóry niemowląt i dzieci. Występuje w balsamach, kremach do ciała oraz emulsjach do kąpieli. Preparaty z jej dodatkiem wykazują działanie regenerujące i łagodzące podrażnienia.

  • Szczepionka na grypę – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    W zależności od sezonu epidemicznego w Polsce liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę osiąga od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów. Zazwyczaj największą liczbę zachorowań odnotowuje się pomiędzy styczniem a marcem. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi.

  • Silikony w kosmetykach – czy są bezpieczne?

    Silikony to składniki zaliczające się do tych niesłusznie uznawanych za niebezpieczne. Przybliżamy fakty i obalamy mity z nimi związane. Podpowiadamy: jakie właściwości mają silikony? W których kosmetykach znajdziemy silikony? Czy są bezpieczne? Dla kogo kosmetyki z silikonami są wskazane, a kto powinien od nich stronić?

  • Kolagen w proszku – czym jest i jak stosować?

    https://www.doz.pl/czytelnia/a17707-Najmocniejszy_kolagen_do_picia__jaki_jest_najlepiej_przyswajalnyKolagen w proszku jest jedną z postaci suplementów diety zawierających hydrolizowany kolagen. Peptydy kolagenowe naturalnie występują w organizmie człowieka – w skórze, kościach, ścięgnach i tkankach łącznych. Kolagen pozyskiwany jest najczęściej ze źródeł zwierzęcych: skóry, kości, tkanek krów, świń, ryb. W procesie hydrolizy kolagen jest rozkładany do mniejszych peptydów, które są łatwiej wchłaniane i przyswajane przez organizm. Kolagen w proszku stanowi suplement diety rekomendowany zazwyczaj w celu poprawy stanu skóry, włosów, paznokci, stawów i kości.

  • Nadmiar antyoksydantów wywołuje raka?

    Nowe badanie wykazało, że przeciwutleniacze, takie jak witaminy C i E, aktywują mechanizm stymulujący wzrost nowych naczyń krwionośnych w guzach nowotworowych, pomagając im rosnąć i dawać przerzuty. Naukowcy twierdzą, że ich odkrycia podkreślają potencjalne ryzyko przyjmowania suplementów przeciwutleniających wtedy, gdy nie są one potrzebne.

  • Jeden zastrzyk zamiast chemioterapii – nowa metoda leczenia raka

    Pierwszymi pacjentami na świecie, którzy skorzystają z terapii onkologicznej w formie zastrzyku, będą Anglicy. Jest to alternatywa dla klasycznego wlewu wykorzystywanego w leczeniu nowotworów. Na czym polega ten rodzaj leczenia? Czy pacjenci w Polsce także będą mogli uczestniczyć w takiej terapii?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij