Kobieta łapie się za bok przy objawach zespołu nerczycowego
Barbara Bukowska

Zespół nerczycowy – czym jest? Jakie daje objawy?

Zespół nerczycowy to schorzenie, które często bywa mylone z zespołem nefrytycznym. Choć część objawów jest wspólna dla obu jednostek chorobowych (białkomocz, obrzęki), zespołowi nefrytycznemu towarzyszą nadciśnienie i krwiomocz, których nie obserwuje się w przebiegu zespołu nerczycowego.

Zespół nerczycowy (inaczej zespół nefrotyczny, z łac. syndroma nephroticum) to szereg zaburzeń klinicznych i odchyleń w badaniach laboratoryjnych, będących wynikiem nadmiernej utraty białek z moczem (białkomocz). Rozwija się najczęściej jako powikłanie chorób nerek.

Jak rozpoznać zespół nerczycowy? Zespół nerczycowy – objawy

Pierwszym wzbudzającym niepokój objawem zespołu nerczycowego są obrzęki. Pojawiają się głównie wokół oczu (krótko po przebudzeniu) oraz na podudziach (w porze wieczornej, nasilające się w pozycji stojącej). Początkowo mają charakter przemijający, po kilku dniach jednak narastają i prowadzą do zwiększenia masy ciała nawet o kilka kilogramów.

W badaniach laboratoryjnych u pacjentów z zespołem nerczycowym obserwuje się następujące nieprawidłowości:

  • białkomocz (utrata wraz z moczem ponad 3,5 g, a w ciężkich przypadkach nawet kilkunastu gramów białka na dobę);
  • obniżone stężenie białek we krwi (na skutek ich utraty z moczem);
  • podwyższone stężenie lipidów we krwi (hiperlipidemia), przede wszystkim cholesterolu.

Objawem wskazującym na zespół nerczycowy może być również pienienie się moczu, bladość oraz wzmożone pragnienie. U chorych może również dojść do rozwoju nadciśnienia tętniczego oraz przesięków do jam ciała: jamy brzusznej, czemu towarzyszy ból brzucha, oraz jamy opłucnej, co może powodować duszność.

Czy zespół nerczycowy jest groźny?

Zespół nerczycowy bezwzględnie wymaga interwencji lekarskiej. Nieleczony może zagrażać zdrowiu i życiu pacjenta. Najgroźniejszymi powikłaniami zespołu nerczycowego są obrzęki mózgu i płuc, a także zakrzepica. Rozwija się w wyniku zaburzeń w gospodarce białek uczestniczących w procesie krzepnięcia krwi. Pacjenci z zespołem nerczycowym są również bardziej podatni na infekcje i przeziębienia – z moczem tracone są immunoglobuliny, biorące udział w procesach odpornościowych.

Powiązane produkty

Co powoduje zespół nerczycowy?

Bezpośrednią przyczyną zespołu nerczycowego jest uszkodzenie kłębuszków nerkowych, przez co stają się przepuszczalne dla cząsteczek białka. U pacjentów dorosłych czynniki powodujące zespół nerczycowy są zróżnicowane. W ok. 70% przypadków jest to pierwotne kłębuszkowe zapalenie nerek, a w 30% przypadków inna choroba przewlekła, której powikłaniem jest uszkodzenie nerek (np. cukrzyca typu 2, toczeń układowy, amyloidoza czy układowe zapalenie naczyń). Mówimy wtedy o wtórnym zespole nerczycowym.

U dzieci najczęściej obserwuje się idiopatyczny zespół nerczycowy, za który w blisko 80% przypadków odpowiada submikroskopowe kłębuszkowe zapalenie nerek (inaczej choroba zmian minimalnych).

Warto wspomnieć o chorobie o podłożu genetycznym. Jest to tzw. wrodzony zespół nerczycowy typu fińskiego. Na skutek mutacji w organizmie nie powstaje nefryna – białko odpowiedzialne za prawidłowy przebieg filtracji kłębuszkowej.

Czy można wyleczyć zespół nerczycowy?

Najważniejszym etapem leczenia jest ustalenie choroby uszkadzającej kłębuszki nerkowe oraz wprowadzenie leczenia przyczynowego. Zarówno w pierwotnych, jak i wielu wtórnych zespołach nerczycowych stosuje się leki immunosupresyjne. Pacjentom podawany jest prednizon lub, w przypadku oporności, metyloprednizolon. W leczeniu zespołu nerczycowego stosuje się również leki alkilujące (cyklofosfamid, chlorambucyl), a jeśli nie przynoszą one oczekiwanych rezultatów, do terapii włączana jest cyklosporyna A. Ze względu na toksyczność określana jest jako lek ostatniej szansy.

Obrzęki łagodzi się, włączając do leczenia leki moczopędne, przede wszystkim furosemid. Należy dążyć do ustalenia dawki, umożliwiając zmniejszenie masy ciała o 1 kg na dobę. Niekiedy stosuje się również inhibitory konwertazy angiotensyny oraz blokery receptora angiotensynowego, które wykazują działanie nefroprotekcyjne i zmniejszają białkomocz.

Leczenie zespołu nerczycowego rozpoczyna się w szpitalu i jest kontynuowane w warunkach ambulatoryjnych – wymaga ścisłej współpracy nefrologa z lekarzem pierwszego kontaktu, a w przypadku dzieci ze specjalistą pediatrii.

Jaka dieta przy zespole nerczycowym? Jakie zioła na zespół nerczycowy?

Aby leczenie zespołu nerczycowego było skuteczne, należy uzupełnić je o prawidłową dietę. W postępowaniu żywieniowym konieczne jest ograniczenie spożycia soli do mniej niż 6 g na dobę. Posiłki powinny być wysokobiałkowe, aby rekompensować utratę białek wraz z moczem, oraz niskocholesterolowe w celu przeciwdziałania hipercholesterolemii. Do codziennego jadłospisu pacjenta z zespołem nerczycowym warto włączyć wielonienasycone kwasy tłuszczowe działające przeciwzapalnie oraz dążyć do wyeliminowania kawy i alkoholu. W procesie pielęgnowania chorego z zespołem nerczycowym, szczególnie dzieci, ważna jest nie tylko sama dieta, ale również regularna kontrola masy ciała.

W leczeniu wspomagającym zespołu nerczycowego wykorzystuje się również zioła. Dobre efekty u pacjentów z zespołem nerczycowym obserwowano po stosowaniu traganka błoniastego (Astragalus membranaceus). Stosowanie 80 g ekstraktu z traganka dziennie prowadziło do znaczącego ograniczenia białkomoczu. Pozytywne efekty obserwowano nawet u pacjentów opornych na standardowe metody leczenia. Traganek często kojarzony jest z inną rośliną leczniczą – Stephania tetrandra. W badaniu klinicznym, w którym udział wzięło blisko 600 pacjentów z kłębuszkowym zapaleniem nerek, wykazano synergizm działania między połączeniem tych ziół a inhibitorem konwertazy angiotensyny w zakresie ograniczenia białkomoczu i działania nefroprotekcyjnego.

Rokowania w przebiegu zespołu nerczycowego zarówno u dorosłych, jak i dzieci zależne są od przyczyny choroby. Całkowite wyleczenie jest możliwe, jeśli pierwotna choroba nerek zostanie wyleczona. W przypadku chorób ogólnoustrojowych, których powikłaniem jest uszkodzenie kłębuszków nerkowych, można uzyskać co najwyżej poprawę.

  1. A. Pasini, E. Benetti, G. Conti i in., The Italian Society for Pediatric Nephrology (SINePe) consensus document on the management of nephrotic syndrome in children: Part I – Diagnosis and treatment of the first episode and the first relapse, Ital J Pediatr 43(1), 2017.
  2. J. Y. Wang, L. Q. He, W. Sun i in., Optimized project of traditional Chinese medicine in treating chronic kidney disease stage 3: a multicenter double-blinded randomized controlled trial, J Ethnopharmacol 139(3), 2012.
  3. Y. S. Yi, Complementary and Alternative Therapy of Rare Inflammatory/Autoimmune Diseases, Evid Based Complement Alternat Med 2018, 2018.
  4. H. Ziółkowska, Zespół nerczycowy, Pediatria po Dyplomie 17(6), [online], https://podyplomie.pl/pediatria/15715,zespol-nerczycowy [dostęp:] 10.08.2022.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij