ból brzucha
Olaf Bąk

Angina brzuszna – czym grozi przewlekłe niedokrwienie jelit?

Angina brzuszna (niedokrwienie jelit) to zespół objawów, które pojawiają się, gdy dochodzi do spadku przepływu krwi do jamy brzusznej spowodowanego zablokowaniem jednej z tętnic ją zaopatrujących. Charakteryzuje się silnymi bólami brzucha, a także utratą wagi, wyniszczeniem i zmęczeniem. Angina brzuszna może być spowodowana przez różne czynniki, takie jak miażdżyca lub zagrażające życiu rozwarstwienie aorty. Ze względu na niespecyficzne objawy lekarz może mieć trudności z szybkim postawieniem odpowiedniej diagnozy. Czym jest angina brzuszna? Jak ją zdiagnozować?

Aorta brzuszna jest przedłużeniem aorty piersiowej i rozpoczyna się przejściem przez rozwór aortalny przepony na wysokości 12. kręgu piersiowego, a kończy na wysokości 3. kręgu lędźwiowego podziałem na dwie tętnice biodrowe wspólne. Na swojej drodze oddaje wiele istotnych odgałęzień, w tym naczynia zaopatrujące całą jamę brzuszną – pień trzewny, tętnicę krezkową górną oraz dolną. Ucisk na te naczynia powoduje zmniejszenie przepływu krwi przez narządy brzucha, co prowadzi do ich niedokrwienia oraz dotkliwych dolegliwości. Jedną z nich jest angina brzuszna.

Angina brzuszna – co to takiego? Co ją powoduje?

Angina brzuszna (łac. angina abdominalis, niedrożność naczyń brzucha) to schorzenie, w którym dochodzi do spadku przepływu krwi w obrębie jamy brzusznej z powodu zablokowania jednej z ważnych tętnic (np. pnia trzewnego lub tętnicy krezkowej górnej). Ich ucisk może być wywołany przez różne czynniki, w tym miażdżycę (stan, w którym tętnice są zwężane przez nagromadzenie blaszek miażdżycowych), guz nowotworowy, rozwarstwienie aorty brzusznej czy stany zapalne naczyń, które prowadzą do ich zarastania.

Podobnie jak w miażdżycy naczyń wieńcowych, tak i tutaj mamy do czynienia z miażdżycą jako najczęstszą przyczyną anginy brzusznej. Zdecydowanie rzadszymi przyczynami są: zespół Buergera, zespół Takayasu czy guzkowe zapalenie tętnic.

Objawy anginy brzusznej

Najbardziej charakterystycznym objawem anginy brzusznej jest silny kolkowy ból, który pojawia się około 30 minut po posiłku. Siła bólu może być tak duża, że nie działają na niego leki przeciwbólowe (nawet te z grupy opioidów). Silny ból prowadzi do niechęci do jedzenia, która doprowadza do utraty masy ciała oraz wyniszczenia.

Do innych objawów anginy brzusznej możemy zaliczyć:

  • osłabienie,
  • wymioty i nudności,
  • zaparcia,
  • biegunkę.

Jeśli oprócz tych objawów pojawią się też objawy alarmowe (ang. red flags), tj. szybka utrata masy ciała, krew w stolcu, przebudzające bóle brzucha lub biegunki, naprzemienne biegunki i zaparcia, wyczuwalny guz w jamie brzusznej – należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

Polecane dla Ciebie

Diagnostyka i leczenie anginy brzusznej

Leczeniem i diagnozowaniem anginy brzusznej powinien zająć się lekarz chirurg naczyniowy. Ponieważ, jak zostało wspomniane wcześniej, objawy są stosunkowo niespecyficzne, początkowo na myśl mogą przychodzić – choroba wrzodowa, choroby zapalne wątroby czy choroby trzustki. Szczególnie niepokojącym objawem jest utrata wagi, która na początku może nasuwać na myśl zmianę nowotworową. Oprócz typowego wywiadu oraz badania fizykalnego istotne będą tutaj badania dodatkowe. Brzuch pacjenta z anginą brzuszną jest najczęściej miękki, lekko wzdęty, natomiast bez deskowatości czy objawów otrzewnowych, które przy silnym bólu występowałyby przy zapaleniu otrzewnej.

Istotnym diagnostycznie badaniem jest panel z krwi, w którym lekarz oceni morfologię krwi (poziom czerwonych i białych krwinek oraz płytek krwi), parametry wątrobowe i trzustkowe (amylaza, lipaza, AlAT, AspAT), obecność stanu zapalnego (OB, CRP) czy zmian zakrzepowych (badanie poziomu D-dimerów). Angina brzuszna może powodować zmianę wszystkich wymienionych wyżej parametrów ze względu na niedokrwienie narządów jamy brzusznej. Nie są one jednak wystarczające do postawienia rozpoznania. Podstawowym badaniem anginy brzusznej jest USG z opcją doppler, która bada przepływy w naczyniach. Jeśli jednak naczynia odgałęziające się od aorty brzusznej są niewidoczne, jelita są „zagazowane” lub inne czynniki zaburzają prawidłowy obraz, należy wykonać angio-TK (angiografię tomografu komputerowego). Jeśli i to badanie jest niejasne, można wykonać angiografię klasyczną – dochodzi się cewnikiem do konkretnego naczynia, którego drożność planuje zbadać lekarz, podaje kontrast oraz sprawdza jego przepływ pod kamerą rentgenowską.

Leczenie anginy brzusznej może przebiegać zachowawczo – polega szczególnie na zmniejszeniu dolegliwości oraz poprawie przepływu – stosuje się wtedy kwas acetylosalicylowy (ma on zapobiec dalszemu powstawaniu zakrzepów), nitraty (rozszerzają naczynia i poprawiają przepływ krwi) oraz leki przeciwbólowe. Jeśli jednak leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych rezultatów, można przejść do metod zabiegowych. Najbardziej bezpieczną metodą jest metoda przezskórna (wewnątrznaczyniowa) ze względu na najniższe powikłania oraz wysoką skuteczność. Polega ona na wprowadzeniu do naczynia cewnika z balonem, którego rozprężenie odblokowuje zablokowane naczynie. W razie niemożności jej przeprowadzenia alternatywą jest klasyczna operacja, która ma na celu udrożnienie jednego z zablokowanych naczyń lub stworzenie bypassu, który ominie zwężony fragment.

Najważniejsza w anginie brzusznej jest jednak profilaktyka i zmiana stylu życia, ponieważ aż w 25% przypadków choroba ta może nawracać. Do profilaktyki zaliczymy:

  • regularną aktywność fizyczną,
  • redukcję masy ciała,
  • zmianę nawyków żywieniowych,
  • porzucenie palenia papierosów.
  1. S. H. Ralston, M. W. J. Strachan, I. Penman, R. Hobson, red. wyd. pol. J. Różański, Choroby wewnętrzne Davidson, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
  2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2019/20, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
  3. Zarys chirurgii. Podręcznik dla studentów i lekarzy w trakcie specjalizacji, pod red. prof. A. Żyluka, Medipage, Warszawa 2016.
  4. A. Bielecka, A. Wyłupek, Ł. Woda, M. Wyszkowska, J. Linka, J. Kęczkowska, J. Budzyński, Symptomatologia schorzeń przewodu pokarmowego u pacjentów z objawową miażdżycą naczyń wieńcowych i obwodowych – badanie ankietowe, pilotażowe, „Medical and Biological Sciences” 2009, 23/1, 35-39.
  5. A. Prystupa, M. Kazubek, P. Lachowska-Kotowska, J. Mosiewicz, Niedrożność pnia trzewnego jako przyczyna dolegliwości bólowych brzucha – opis przypadku, „Medycyna Ogólna” 2009, 15 (XLIV), 2.
  6. K. Ziaja, D. Ziaja, G. Biolik, A. Czajka, Nowe trendy w chirurgii naczyniowej, „Przewodnik Lekarza/Guide for GPs” 2011, 14(1), 221-228.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka - przyczyny, objawy, leczenie

    Rak żołądka jest jednym z częściej występujących nowotworów przewodu pokarmowego, częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Polska należy niestety do krajów o jednej z większej w świecie częstości zachorowań na ten nowotwór. Na szczęście w ostatnich latach obserwuje się stopniowe zmniejszanie liczby nowych zachorowań. Najczęściej występującym nowotworem jest rak gruczołowy (adenocarcinoma).

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Swędzenie w gardle, gorączka, katar – w dobie pandemii koronawirusa i COVID-19 te symptomy wzbudzają niepokój. Czy słusznie? Jak odróżnić objawy alergii, przeziębienia i grypy od choroby koronawirusowej? Dowiedz się z poniższego artykułu.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

  • Jak wyleczyć nużeńca? Leki, suplementy, domowe sposoby na nużycę

    Nużeniec jest pasożytem należącym do roztoczy. Jest niewidoczny gołym okiem, ponieważ ma bardzo niewielkie rozmiary. Gatunki bytujące na człowieku to: nużeniec ludzki oraz nużeniec krótki. Liczba osób zarażonych wzrasta wraz z wiekiem. Nawet ponad 80% osób powyżej 70. roku życia może być zarażonych nużeńcem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij