USG Doppler – na czym polega badanie dopplerowskie? Kiedy się je wykonuje?
Marcin Setlak

USG Doppler – na czym polega badanie dopplerowskie? Kiedy się je wykonuje?

USG Doppler jest nieinwazyjną metodą wykorzystywaną w diagnostyce schorzeń naczyń krwionośnych – tętnic i żył. Badanie to wykorzystuje zjawisko fizyczne nazywane efektem Dopplera, dzięki czemu pomaga zobrazować kierunek i prędkość przepływu krwi przez naczynie. Ultrasonografia dopplerowska wykorzystywana jest w diagnostyce licznych schorzeń, a ze względu na brak szkodliwych skutków ubocznych badanie to może zostać przeprowadzone u każdego pacjenta.

USG Doppler – na czym polega badanie?

Klasyczne badanie ultrasonograficzne polega na zobrazowaniu narządów lub tkanek przy zastosowaniu fal ultradźwiękowych. Głowica aparatu do USG wyposażona jest w kryształy piezoelektryczne generujące fale ultradźwiękowe, które rozchodzą się wewnątrz tkanek organizmu, na granicy danego ośrodka ulegają one odbiciu i wracają do odbiornika, a następnie zostają przetworzone przez specjalne oprogramowanie i przedstawione w formie graficznej.

Zjawisko Dopplera wykorzystane w badaniu USG pozwala na zastosowanie ultradźwięków w diagnostyce schorzeń naczyń krwionośnych. 

Efekt Dopplera – na czym polega?

Efekt Dopplera jest zjawiskiem fizycznym polegającym na zmianie częstotliwości fali wysłanej przez obiekt względem fali rejestrowanej przez inny obiekt, do której dochodzi, jeśli obiekty te poruszają się względem siebie. 

Choć zjawisko to wydaje się być bardzo skompilowane, jest często obserwowane w życiu codziennym. Świetnym przykładem tłumaczącym efekt Dopplera jest karetka jadąca z włączonym sygnałem, mijająca przechodnia. Kiedy karetka zbliża się w stronę przechodnia dźwięk odbieranego sygnału ma wyższą częstotliwość niż w kiedy oddala się od niego. W przypadku badania, jakim jest USG Dopplerowskie rolę karetki pełnią elementy morfotyczne krwi, od których odbija się fala akustyczna, natomiast rolę przechodnia pełni odbiornik znajdujący się w głowicy USG. Na podstawie zmiany częstotliwości fali odpowiednie oprogramowanie określa kierunek i prędkość przepływu krwi względem głowicy.

Istnieje kilka rodzajów badania USG Doppler:

  1. USG Doppler o fali ciągłej lub o fali pulsacyjnej – określa, jakie zmiany zachodzą w natężeniu płynącej krwi, nie uwidacznia okolicznych tkanek,
  2. USG Duplex Doppler – uwidacznia naczynia krwionośne i otaczające je tkanki,
  3. Kolorowe USG Doppler – obraz płynącej krwi przedstawiany jest w kolorze czerwonym lub niebieskim w zależności od kierunku przepływu krwi i jej szybkości.

Powiązane produkty

USG Dopplera – co ocenia się podczas badania?

Jednym z licznych zadań krwi jest zaopatrywanie narządów w tlen i substancje odżywcze oraz odprowadzanie z nich produktów przemiany materii i dwutlenku węgla. Krew wypływa z serca przez tętnice i kierowana jest do narządów, z których wraca z powrotem do serca poprzez naczynia żylne. Liczne patologie mogą zaburzać przepływ krwi przez naczynia, co skutkować może niewystarczającym zaopatrzeniem w tlen i substancje odżywcze komórek lub może blokować odpływ ubogiej w tlen krwi żylnej. Klasyczne badanie USG często jest pomocne w obrazowaniu naczyń, nie uwidacznia jednak przepływu krwi, jest to możliwe dopiero przy zastosowaniu efektu Dopplera

Ultrasonografia Dopplerowska znajduje zastosowanie w diagnostyce licznych patologii dotyczących układu naczyniowego wielu okolic ciała, a ze względu na dużą dostępność i brak udowodnionej szkodliwości jest jednym z częściej wykonywanych badań.

Badanie dopplerowskie tętnic szyjnych i kręgowych

Tętnice szyjne oraz tętnice kręgowe odpowiadają za dostarczanie krwi do mózgu. Ośrodkowy układ nerwowy jest niezwykle wrażliwy na niedotlenienie, dlatego nawet krótkotrwałe epizody niedokrwienia mózgu wiążą się ze znaczącym ryzykiem nieodwracalnej utraty komórek nerwowych. Uważa się, że zwężenia w obrębie tętnic doprowadzających krew do mózgu wiążą się z podwyższonym ryzykiem udaru niedokrwiennego.

Badanie przepływu krwi w obrębie tętnic szyjnych oraz tętnic kręgowych pozwala wykryć zwężenia występujące na przebiegu tych naczyń i zawczasu włączyć odpowiednią profilaktykę udaru mózgu. Wśród wskazań do wykonania badania tętnic szyjnych i kręgowych wymienia się: nadciśnienie tętnicze, miażdżycę, cukrzycę typu II, przebycie przemijającego ataku niedokrwiennego, urazy w obrębie szyi oraz występowanie udarów wśród bliskich krewnych.

Doppler kończyn dolnych

Doppler żył kończyn dolnych wykonywany jest w przypadku podejrzenia zakrzepicy żył głębokich. Wskazaniem do wykonania badania USG żył obejmują obrzęki, zaczerwienienie, ból i żylaki w obrębie kończyn dolnych. Badanie kierunku przepływu krwi w żyłach ma na celu zastosowanie leczenia u chorych szczególnie narażonych na wystąpienie zakrzepicy bądź przeciwdziałanie powikłaniom, które mogą prowadzić nawet do śmierci chorego.

USG Dopplera tętnic podobojczykowych 

Badanie USG Doppler tętnicy podobojczykowej wykonywane jest w przypadku podejrzenia tzw. zespołu podkradania. W przebiegu tego schorzenia, w związku ze zwężeniem początkowego odcinka tętnicy podobojczykowej jeszcze przed odejściem tętnicy kręgowej, dochodzi do sytuacji, w której krew nie płynie tętnicą kręgową do mózgu tylko cofa się do odcinka tętnicy podobojczykowej znajdującego się za miejscem zwężenia i zaopatruje w tlen i substancje odżywcze kończynę górną.

Objawy wynikające z zespołu podkradania mogą wiązać się zarówno z niedokrwieniem kończyny górnej, jak i niedokrwieniem ośrodkowego układu nerwowego. Badanie przepływów w tętnicy podobojczykowej pozwala na stwierdzenie miejsca i stopnia zwężenia oraz na podjęcie decyzji o zastosowaniu leczenia.

USG Doppler – wskazania 

Wśród głównych wskazań do wykonania badania USG Doppler należą zmiany miażdżycowe w obrębie tętnic. Odkładanie się blaszek miażdżycowych w ścianach naczyń prowadzi do zaburzeń w przepływie krwi i może powodować niewystarczające zaopatrzenie narządów i tkanek w tlen oraz w substancje odżywcze.

Badanie dopplerowskie pozwoli na ocenę stopnia zwężenia naczynia przez blaszkę miażdżycową i pomoże w podjęciu decyzji dotyczącej dalszego postępowania terapeutycznego. Do innych wskazań do wykonania USG Doppler zalicza się:

  • obecność żylaków w obrębie kończyn dolnych,
  • ocena unaczynienia zmian nowotworowych,
  • wykrywania wad serca,
  • różnicowanie guzów,
  • ocena krążenia mózgowego,
  • monitorowanie efektu zabiegów związanych z rekonstrukcją naczyń,
  • ocena stanu naczyń krwionośnych u pacjentów po urazach.

Badanie USG Dopplera w ciąży

Inną grupą wskazań do wykonania badania dopplerowskiego jest ciąża. Zastosowanie tego rodzaju badania ultrasonograficznego pozwala na ocenę przepływów w obrębie naczyń łożyska i narządów płodu. Wykonanie USG Dopplera w ciąży zaleca się w przypadku istnienia zwiększonego ryzyka wystąpienia porodu przedwczesnego, poronienia lub wystąpienia zaburzeń rozwoju płodu, choć obecnie często wykonywane jest w trakcie standardowych badań kontrolnych.

USG Doppler – przebieg badania

Dużą zaletą badania ultrasonograficznego jest fakt, że nie trzeba się do niego specjalnie przygotowywać. W przypadku badania wykonywanego w obrębie kończyn i szyi powinno się założyć luźne ubranie i unikać biżuterii, która mogłaby przeszkadzać w trakcie wykonywania badania.

USG Dopplera – przygotowanie do badania

Jeśli USG Doppler bada naczynia w obrębie jamy brzusznej, powinno się być na czczo. Wśród nielicznych przeciwwskazań do wykonania badania ultrasonograficznego należą uszkodzenia skóry i silna bolesność w obrębie badanej okolicy.

Przebieg badania jest nieskomplikowany. Pacjent odsłania okolicę ciała, która ma zostać zbadana i kładzie się na kozetce. Lekarz wykonujący badanie nakłada na głowicę aparatu do USG żel i przykłada ją do ciała pacjenta. Na ekranie aparatu pojawia się obraz i słyszalny jest dźwięk, które obrazują przepływ krwi przez naczynia krwionośne. Całe badanie trwa około 15–20 minut.

USG Doppler – interpretacja badania

Po przeprowadzeniu badania, na podstawie dokonanych pomiarów, lekarz dokonuje interpretacji wyników i na ich podstawie stwierdza lub wyklucza zaburzenia przepływu krwi przez naczynia. Interpretacja badania USG Doppler nie stanowi zwykle problemów dla specjalisty i wynik przekazany zostaje pacjentowi, zazwyczaj od razu po wykonaniu badania. 

USG Doppler – cena

Cena badania USG Dopplera wykonywanego prywatnie różni się w zależności od badanej okolicy, waha się od 100 do 400 zł.

  1. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika 2017, MP, Kraków 2017.
  2. W. Noszczyk, Chirurgia – repetytorium, PZWL, Warszawa 2014.
  3. J. Gawrychowski (red.), Choroby chirurgiczne, PZWL, Warszawa 2014.
  4. F. Jaroszyk, Biofizyka, PZWL, Warszawa 2008.
  5. C. F. Dietrich, Kurs ultrasonografii, MEDIPAGE, Warszawa 2017.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Podwyższona prolaktyna (hiperprolaktynemia) – przyczyny i objawy

    Hiperprolaktynemia może być jednym z objawów guza przysadki (łac. prolactinoma), chorób podwzgórza, zaburzeń funkcji gruczołu tarczycowego (np. niewyrównania niedoczynności tarczycy), niewydolności nerek, ale także ciąży. Objawami, które powinny skłonić pacjenta do zbadania poziomu PRL, są zaburzenia miesiączkowania, trudności z zajściem w ciążę, mlekotok, uderzenia gorąca, trądzik lub zauważalnie obniżone libido. Leczenie hiperprolaktynemii polega głównie na farmakoterapii i leczeniu przyczynowym podwyższonego stężenia PRL, czyli choroby, która wywołała ten stan.

  • Próby wątrobowe (ALAT i ASPAT) — co oznaczają podwyższone wyniki?

    Próby wątrobowe to enzymy, po oznaczeniu których można stwierdzić, w jakim stanie jest wątroba i czy pracuje w prawidłowy sposób. Zalicza się do nich aminotransferazy ASPAT i ALAT oraz gamma-glutamylotranspeptydazę (GGTP). ALAT i ASPAT to najczęściej oznaczane próby wątrobowe. Ich pełne nazwy to aminotransferaza alaninowa, czyli ALAT oraz aminotransferaza asparaginowa — ASPAT.

  • Rezonans magnetyczny głowy – co wykrywa, ile kosztuje, jak wygląda badanie?

    Rezonans magnetyczny (MRI) głowy to badanie, w którym wykorzystywane są właściwości pola magnetycznego. Najczęściej MRI głowy zleca się po wypadkach samochodowych i urazach głowy, a także w sytuacji pogłębienia diagnostyki neurologicznej. Główną wadą rezonansu, będącego badaniem refundowanym, jest czas oczekiwania na to prześwietlenie, liczony nawet w miesiącach. 

  • Rezonans magnetyczny kręgosłupa – przebieg badania, wskazania, cena

    Rezonans magnetyczny kręgosłupa to badanie pozwalające na ocenę elementów kostnych tego obszaru, jego tkanek miękkich oraz rdzenia kręgowego. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie wszelkich zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i nowotworowych. Najczęściej bada się pacjentów, którzy zgłaszają się do neurologa z bólami pleców i drętwieniem kończyn – zarówno rąk, jak i nóg. Częstym wskazaniem do badania jest także uraz kręgosłupa. Ile kosztuje MRI, jak długo trwa badanie i czy kobiety w ciąży mogą przystąpić do rezonansu magnetycznego kręgosłupa? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Kolposkopia – jak wygląda badanie? Wskazanie, przebieg, interpretacja wyników

    Kolposkopia to łatwe i nieinwazyjne badanie, wykonywane przez lekarza ginekologa, które pozwala na ocenę szyjki macicy, pochwy oraz sromu pod kątem zmian przednowotworowych i nowotworowych, pobranie celowanego materiału oraz ułatwienie decyzji co do dalszego postępowania. Badanie to może być wykonywane zarówno na NFZ, jak i prywatnie. Jak wygląda kolposkopia? Czy kolposkopia boli?

  • Badanie poziomu witaminy D, metabolit 25(OH). Normy, cena, interpretacja wyników

    Witamina D bierze udział w gospodarce wapniowo-fosforanowej organizmu, wpływa również na prawidłową budowę i funkcję kości. Oznaczenie poziomu witaminy D ma zastosowanie m.in. w diagnostyce i leczeniu osteoporozy, osteomalacji i krzywicy, chorób wątroby i nerek, a także w monitorowaniu leczenia kortykosteroidami, lekami immunosupresyjnymi i przeciwpadaczkowymi oraz suplementacji witaminą D u pacjentów, którym ją zlecono.

  • Rytm zatokowy: badanie EKG, rytm miarowy, przyspieszony i zwolniony – co to oznacza?

    Rytm zatokowy to podstawowy i prawidłowy rytm pracy serca. Może być niekiedy przyspieszony lub zbyt wolny. Mówi się wtedy o tachykardii lub bradykardii zatokowej.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij