USG Doppler – na czym polega badanie dopplerowskie? Kiedy się je wykonuje?
Marcin Setlak

USG Doppler – na czym polega badanie dopplerowskie? Kiedy się je wykonuje?

USG Doppler jest nieinwazyjną metodą wykorzystywaną w diagnostyce schorzeń naczyń krwionośnych – tętnic i żył. Badanie to wykorzystuje zjawisko fizyczne nazywane efektem Dopplera, dzięki czemu pomaga zobrazować kierunek i prędkość przepływu krwi przez naczynie. Ultrasonografia dopplerowska wykorzystywana jest w diagnostyce licznych schorzeń, a ze względu na brak szkodliwych skutków ubocznych badanie to może zostać przeprowadzone u każdego pacjenta.

USG Doppler – na czym polega badanie?

Klasyczne badanie ultrasonograficzne polega na zobrazowaniu narządów lub tkanek przy zastosowaniu fal ultradźwiękowych. Głowica aparatu do USG wyposażona jest w kryształy piezoelektryczne generujące fale ultradźwiękowe, które rozchodzą się wewnątrz tkanek organizmu, na granicy danego ośrodka ulegają one odbiciu i wracają do odbiornika, a następnie zostają przetworzone przez specjalne oprogramowanie i przedstawione w formie graficznej.

Zjawisko Dopplera wykorzystane w badaniu USG pozwala na zastosowanie ultradźwięków w diagnostyce schorzeń naczyń krwionośnych. 

Efekt Dopplera – na czym polega?

Efekt Dopplera jest zjawiskiem fizycznym polegającym na zmianie częstotliwości fali wysłanej przez obiekt względem fali rejestrowanej przez inny obiekt, do której dochodzi, jeśli obiekty te poruszają się względem siebie. 

Choć zjawisko to wydaje się być bardzo skompilowane, jest często obserwowane w życiu codziennym. Świetnym przykładem tłumaczącym efekt Dopplera jest karetka jadąca z włączonym sygnałem, mijająca przechodnia. Kiedy karetka zbliża się w stronę przechodnia dźwięk odbieranego sygnału ma wyższą częstotliwość niż w kiedy oddala się od niego. W przypadku badania, jakim jest USG Dopplerowskie rolę karetki pełnią elementy morfotyczne krwi, od których odbija się fala akustyczna, natomiast rolę przechodnia pełni odbiornik znajdujący się w głowicy USG. Na podstawie zmiany częstotliwości fali odpowiednie oprogramowanie określa kierunek i prędkość przepływu krwi względem głowicy.

Istnieje kilka rodzajów badania USG Doppler:

  1. USG Doppler o fali ciągłej lub o fali pulsacyjnej – określa, jakie zmiany zachodzą w natężeniu płynącej krwi, nie uwidacznia okolicznych tkanek,
  2. USG Duplex Doppler – uwidacznia naczynia krwionośne i otaczające je tkanki,
  3. Kolorowe USG Doppler – obraz płynącej krwi przedstawiany jest w kolorze czerwonym lub niebieskim w zależności od kierunku przepływu krwi i jej szybkości.

Powiązane produkty

USG Dopplera – co ocenia się podczas badania?

Jednym z licznych zadań krwi jest zaopatrywanie narządów w tlen i substancje odżywcze oraz odprowadzanie z nich produktów przemiany materii i dwutlenku węgla. Krew wypływa z serca przez tętnice i kierowana jest do narządów, z których wraca z powrotem do serca poprzez naczynia żylne. Liczne patologie mogą zaburzać przepływ krwi przez naczynia, co skutkować może niewystarczającym zaopatrzeniem w tlen i substancje odżywcze komórek lub może blokować odpływ ubogiej w tlen krwi żylnej. Klasyczne badanie USG często jest pomocne w obrazowaniu naczyń, nie uwidacznia jednak przepływu krwi, jest to możliwe dopiero przy zastosowaniu efektu Dopplera

Ultrasonografia Dopplerowska znajduje zastosowanie w diagnostyce licznych patologii dotyczących układu naczyniowego wielu okolic ciała, a ze względu na dużą dostępność i brak udowodnionej szkodliwości jest jednym z częściej wykonywanych badań.

Badanie dopplerowskie tętnic szyjnych i kręgowych

Tętnice szyjne oraz tętnice kręgowe odpowiadają za dostarczanie krwi do mózgu. Ośrodkowy układ nerwowy jest niezwykle wrażliwy na niedotlenienie, dlatego nawet krótkotrwałe epizody niedokrwienia mózgu wiążą się ze znaczącym ryzykiem nieodwracalnej utraty komórek nerwowych. Uważa się, że zwężenia w obrębie tętnic doprowadzających krew do mózgu wiążą się z podwyższonym ryzykiem udaru niedokrwiennego.

Badanie przepływu krwi w obrębie tętnic szyjnych oraz tętnic kręgowych pozwala wykryć zwężenia występujące na przebiegu tych naczyń i zawczasu włączyć odpowiednią profilaktykę udaru mózgu. Wśród wskazań do wykonania badania tętnic szyjnych i kręgowych wymienia się: nadciśnienie tętnicze, miażdżycę, cukrzycę typu II, przebycie przemijającego ataku niedokrwiennego, urazy w obrębie szyi oraz występowanie udarów wśród bliskich krewnych.

Doppler kończyn dolnych

Doppler żył kończyn dolnych wykonywany jest w przypadku podejrzenia zakrzepicy żył głębokich. Wskazaniem do wykonania badania USG żył obejmują obrzęki, zaczerwienienie, ból i żylaki w obrębie kończyn dolnych. Badanie kierunku przepływu krwi w żyłach ma na celu zastosowanie leczenia u chorych szczególnie narażonych na wystąpienie zakrzepicy bądź przeciwdziałanie powikłaniom, które mogą prowadzić nawet do śmierci chorego.

USG Dopplera tętnic podobojczykowych 

Badanie USG Doppler tętnicy podobojczykowej wykonywane jest w przypadku podejrzenia tzw. zespołu podkradania. W przebiegu tego schorzenia, w związku ze zwężeniem początkowego odcinka tętnicy podobojczykowej jeszcze przed odejściem tętnicy kręgowej, dochodzi do sytuacji, w której krew nie płynie tętnicą kręgową do mózgu tylko cofa się do odcinka tętnicy podobojczykowej znajdującego się za miejscem zwężenia i zaopatruje w tlen i substancje odżywcze kończynę górną.

Objawy wynikające z zespołu podkradania mogą wiązać się zarówno z niedokrwieniem kończyny górnej, jak i niedokrwieniem ośrodkowego układu nerwowego. Badanie przepływów w tętnicy podobojczykowej pozwala na stwierdzenie miejsca i stopnia zwężenia oraz na podjęcie decyzji o zastosowaniu leczenia.

USG Doppler – wskazania 

Wśród głównych wskazań do wykonania badania USG Doppler należą zmiany miażdżycowe w obrębie tętnic. Odkładanie się blaszek miażdżycowych w ścianach naczyń prowadzi do zaburzeń w przepływie krwi i może powodować niewystarczające zaopatrzenie narządów i tkanek w tlen oraz w substancje odżywcze.

Badanie dopplerowskie pozwoli na ocenę stopnia zwężenia naczynia przez blaszkę miażdżycową i pomoże w podjęciu decyzji dotyczącej dalszego postępowania terapeutycznego. Do innych wskazań do wykonania USG Doppler zalicza się:

  • obecność żylaków w obrębie kończyn dolnych,
  • ocena unaczynienia zmian nowotworowych,
  • wykrywania wad serca,
  • różnicowanie guzów,
  • ocena krążenia mózgowego,
  • monitorowanie efektu zabiegów związanych z rekonstrukcją naczyń,
  • ocena stanu naczyń krwionośnych u pacjentów po urazach.

Badanie USG Dopplera w ciąży

Inną grupą wskazań do wykonania badania dopplerowskiego jest ciąża. Zastosowanie tego rodzaju badania ultrasonograficznego pozwala na ocenę przepływów w obrębie naczyń łożyska i narządów płodu. Wykonanie USG Dopplera w ciąży zaleca się w przypadku istnienia zwiększonego ryzyka wystąpienia porodu przedwczesnego, poronienia lub wystąpienia zaburzeń rozwoju płodu, choć obecnie często wykonywane jest w trakcie standardowych badań kontrolnych.

USG Doppler – przebieg badania

Dużą zaletą badania ultrasonograficznego jest fakt, że nie trzeba się do niego specjalnie przygotowywać. W przypadku badania wykonywanego w obrębie kończyn i szyi powinno się założyć luźne ubranie i unikać biżuterii, która mogłaby przeszkadzać w trakcie wykonywania badania.

USG Dopplera – przygotowanie do badania

Jeśli USG Doppler bada naczynia w obrębie jamy brzusznej, powinno się być na czczo. Wśród nielicznych przeciwwskazań do wykonania badania ultrasonograficznego należą uszkodzenia skóry i silna bolesność w obrębie badanej okolicy.

Przebieg badania jest nieskomplikowany. Pacjent odsłania okolicę ciała, która ma zostać zbadana i kładzie się na kozetce. Lekarz wykonujący badanie nakłada na głowicę aparatu do USG żel i przykłada ją do ciała pacjenta. Na ekranie aparatu pojawia się obraz i słyszalny jest dźwięk, które obrazują przepływ krwi przez naczynia krwionośne. Całe badanie trwa około 15–20 minut.

USG Doppler – interpretacja badania

Po przeprowadzeniu badania, na podstawie dokonanych pomiarów, lekarz dokonuje interpretacji wyników i na ich podstawie stwierdza lub wyklucza zaburzenia przepływu krwi przez naczynia. Interpretacja badania USG Doppler nie stanowi zwykle problemów dla specjalisty i wynik przekazany zostaje pacjentowi, zazwyczaj od razu po wykonaniu badania. 

USG Doppler – cena

Cena badania USG Dopplera wykonywanego prywatnie różni się w zależności od badanej okolicy, waha się od 100 do 400 zł.

  1. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika 2017, MP, Kraków 2017.
  2. W. Noszczyk, Chirurgia – repetytorium, PZWL, Warszawa 2014.
  3. J. Gawrychowski (red.), Choroby chirurgiczne, PZWL, Warszawa 2014.
  4. F. Jaroszyk, Biofizyka, PZWL, Warszawa 2008.
  5. C. F. Dietrich, Kurs ultrasonografii, MEDIPAGE, Warszawa 2017.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Podwyższona prolaktyna (hiperprolaktynemia) – przyczyny i objawy

    Hiperprolaktynemia może być jednym z objawów guza przysadki (łac. prolactinoma), chorób podwzgórza, zaburzeń funkcji gruczołu tarczycowego (np. niewyrównania niedoczynności tarczycy), niewydolności nerek, ale także ciąży. Objawami, które powinny skłonić pacjenta do zbadania poziomu PRL, są zaburzenia miesiączkowania, trudności z zajściem w ciążę, mlekotok, uderzenia gorąca, trądzik lub zauważalnie obniżone libido. Leczenie hiperprolaktynemii polega głównie na farmakoterapii i leczeniu przyczynowym podwyższonego stężenia PRL, czyli choroby, która wywołała ten stan.

  • APTT – czas kaolinowo-kefalinowy, normy i wskazania. Kiedy należy wykonać badanie?

    APTT to jeden z parametrów krwi, którego oznaczenie jest bardzo ważne w ocenie stopnia krzepliwości krwi pacjenta, u którego planowana jest operacja chirurgiczna lub który jest leczony z powodu chorób natury zakrzepowo-zatorowej. Niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na czas częściowej tromboplastyny po aktywacji mogą być choroby wątroby lub zaburzenia ilości witaminy K w organizmie. Jak wygląda badanie APTT, czy jest refundowane i jak się do niego przygotować?

  • D-dimery – wskazania, normy, podwyższone. Poziom d-dimerów a zakrzepica

    Badanie d-dimerów we krwi jest jednym z głównych parametrów wykorzystywanych w diagnostyce chorób zakrzepowych takich jak zakrzepica żył głębokich dolnych czy zatorowość płucna. Skrzepy krwi znajdujące się w naczyniach krwionośnych mogą zamknąć światło tych przewodów i doprowadzić w ten sposób do bardzo poważnych komplikacji zdrowotnych. Wyróżnia się cztery podstawowe metody oznaczania stężenia d-dimerów we krwi (metoda lateksowa, immunoenzymatyczna, aglutynacji pełnej krwi i wykorzystująca przeciwciała znakowane technetem). Kiedy wykonać badanie, ile kosztuje oznaczenie stężenia d-dimerów, jak się do niego przygotować? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

  • Cholesterol HDL – badanie, normy. Co oznacza obniżony poziom „dobrego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu HDL jest jednym z głównych oznaczeń zlecanych osobom, u których ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych jest wysokie. Pacjenci chorujący na cukrzycę, po przebytym zawale serca, palacze oraz kobiety przyjmujące hormonalną terapię antykoncepcyjną, beta-blokery lub retinoidy powinni częściej oznaczać poziom dobrego cholesterolu i jego stosunek do LDL. Badaniami dodatkowymi, które zaleca się wykonać przy oznaczeniu HDL, są stężenia cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów. Jak należy się przygotować do oznaczenia poziomu HDL? Ile kosztuje badanie? Czy może być refundowane? Czy aby zbadać poziom cholesterolu HDL, trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Erytropoetyna (EPO) – badanie, normy, interpretacja wyników

    Badanie erytropoetyny (EPO) jest wskazane podczas prowadzenia procesu diagnostycznego chorób krwi i nerek. Dzięki analizie poziomu erytropoetyny możliwe jest kontrolowanie odpowiedzi na wdrożone leczenie anemii, nadkrwistości i niedokrwistości. Wysoki poziom EPO jest charakterystyczny dla sportowców, którzy swoje treningi odbywają w terenach górskich, ale także, co ciekawe, dla osób palących papierosy. Badanie poziomu erytropoetyny często towarzyszy analizie morfologii krwi i hematokrytowi. Jaka jest norma EPO we krwi, czy do badania erytropoetyny należy zgłosić się na czczo i czy stosowanie EPO przez sportowców jest równoznaczne ze stosowaniem dopingu? Na te i inne pytania odpowiedzi znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol LDL – badanie, normy, podwyższony. Jak obniżyć zbyt wysoki poziom „złego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu LDL jest jednym z elementów tzw. lipidogramu, który zaleca się wykonywać minimum raz do roku, w ramach badań profilaktycznych. Przeprowadzenie tego oznaczenia ma na celu potwierdzenie wydolności lub dysfunkcji pracy wątroby. Na zaburzenia ilości „złego cholesterolu” wpływa szereg czynników, które są związane głównie z dietą i stylem życia. Jak wygląda badanie, jakie są normy cholesterolu LDL, ile kosztuje oznaczenie i czy na pobranie krwi trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol całkowity – badanie, norma i interpretacja wyników

    Badanie poziomu cholesterolu całkowitego to jedno z podstawowych badań, które ocenia ogólny poziom cholesterolu we krwi. Cholesterol całkowity to suma cholesterolu LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), cholesterolu HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) oraz cholesterolu VLDL (lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości).

  • Lipidogram (profil lipidowy). Badanie, normy, przygotowanie

    Lipidy, czyli tłuszcze, to najważniejsze źródło energii w diecie człowieka. Jako składniki błon komórkowych i rozpuszczalniki niektórych substancji, np. witamin i hormonów, pełnią kluczową rolę w utrzymaniu równowagi ludzkiego organizmu. Zaburzenia lipidowe występujące u pacjentów z nadwagą, otyłością lub obciążonym wywiadem rodzinnym mogą skutkować schorzeniami układu krwionośnego i sercowo-naczyniowego oraz podwyższać ryzyko udaru mózgu.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij