Czy jedzenie grejpfrutów może obniżyć skuteczność antykoncepcji hormonalnej?

Wszystko to co jemy i pijemy w ciągu dnia ma znaczenie dla naszego zdrowia, dlatego zanim nalejesz sobie szklankę soku grejpfrutowego lub pokroisz grejpfruta na śniadanie, zastanów się, jak ten cierpki owoc może wpłynąć na skuteczność przyjmowanych leków. Wiadomo, że zarówno grejpfruty, jak i ich sok wchodzą w interakcje z dziesiątkami leków, w tym pigułkami antykoncepcyjnymi.

Wykazano, że sok grejpfrutowy może zakłócić metabolizm niektórych leków, w tym niektórych rodzajów tabletek antykoncepcyjnych. 

Skuteczność metod antykoncepcji

Pigułki antykoncepcyjne zawierają stworzone syntetycznie przez człowieka formy żeńskich hormonów estrogenu i progesteronu. Zwykle wzrost poziomu estrogenu w środku cyklu miesiączkowego kobiety powoduje, że jej jajniki uwalniają dojrzałą komórkę jajową. Ten proces nazywa się owulacją. Taka komórka jajowa jest wówczas gotowa do zapłodnienia przez plemnik mężczyzny. Po zapłodnieniu jajo zagnieżdża się w ścianie macicy matki, gdzie przez kolejnych 9 miesięcy rozwija się płód.

Hormony w tabletkach antykoncepcyjnych zakłócają naturalny cykl miesiączkowy kobiety i uniemożliwiają uwolnienie komórki jajowej. Zagęszczają również śluz szyjkowy, utrudniając plemnikom przepłynięcie przez szyjkę macicy i dotarcie do komórki jajowej. Tabletki zmieniają również wyściółkę macicy, aby utrudnić zagnieżdżenie i wzrost zapłodnionej komórki jajowej.

Wskaźnik Pearla (parametr mówiący o skuteczności danej metody antykoncepcji – im niższy, tym wskazuje na wyższą skuteczność) w ich przypadku wynosi od 0,1 do 7,6. Jak to rozumieć? Na 100 kobiet stosujących antykoncepcję doustną przez rok czasu w ciążę zajdzie od 0,1 do 7,6 kobiet. Ten wskaźnik jest różny w zależności od rodzaju przyjmowanych tabletek antykoncepcyjnych (jednoskładnikowe 0,1 do 7,6; a dwuskładnikowe od 0,5 do 3)

Jak grejpfrut wpływa na skuteczność antykoncepcji?

Substancje chemiczne zawarte w grejpfrucie zakłócają działanie enzymu w jelitach zwanego CYP3A4 (obniża jego stężenie o 47%), który wpływa na rozkład i wchłanianie niektórych leków przez organizm.

W przypadku antykoncepcji, grejpfrut i sok grejpfrutowy zmniejszają rozpad estrogenu w organizmie, co skutkuje zwiększeniem stężenia tego hormonu w krwioobiegu. Istnieją teorie, które wskazują na to, że o ile wzrost estrogenu nie powinien zmniejszać skuteczności pigułki, tak może potencjalnie zwiększyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zakrzepy krwi i rak piersi. Dane te są jednak ciągle weryfikowane w ośrodkach naukowych na całym świecie.

Grejpfrut i jego sok mogą wchodzić w interakcje z ponad 80 różnymi lekami, w tym:

• feksofenadyna –stosowana w leczeniu alergii,
• buspiron i sertralina – stosowane w leczeniu depresji i lęku,
• sildenafil –stosowany w leczeniu zaburzeń erekcji,
• nifedypina, nimodypina i nisoldypina – stosowane w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi,
• atorwastatyna, lowastatyna,  symwastatyna – stosowane w leczeniu dużego stężenia cholesteroluerytromycyna, prymachina i chinina – stosowane w leczeniu zakażeń,
• amiodaron (Cordarone) – stosowany w leczeniu arytmii,
• cyklosporyna i takrolimus – stosowane w celu zapobiegania odrzuceniu przeszczepionego narządu.

Sposób interakcji tych leków z grejpfrutem zależy od leku. Zależy to również od osoby przyjmującej lek, ponieważ także czynniki genetyczne mogą wpływać na to, jak bardzo grejpfrut wpłynie na metabolizm leków.