Niebezpieczne interakcje leków z żywnością
Sylwia Smolińska-Kunicka

Niebezpieczne interakcje leków z żywnością

Czy wiesz, że interakcje między lekami a żywnością mają ogromny wpływ na efekt działania Twojego leku? Skuteczność leczenia i czas, po którym lek zacznie działać zależą od składników pokarmowych w naszej diecie. Zażywając lekarstwa należy zwrócić szczególną uwagę, czy przyjmujemy je wraz z produktami mlecznymi bogatymi w wapń, z tłuszczem, witaminą K czy błonnikiem. Ważne jest też, czy popijamy lekarstwa wodą, herbatą, czy też sokami owocowymi. W dzisiejszym artykule przedstawię kilka najniebezpieczniejszych interakcji leków z żywnością.

Czym właściwie jest interakcja?

Interakcja lek-żywność to wzajemnie oddziaływanie substancji leczniczej zawartej w leku ze składnikiem pokarmowym obecnym w przyjętym posiłku. W wyniku interakcji dochodzi do osłabienia lub wzmocnienia, wydłużenia lub skrócenia działania leku, bądź pojawienia się zupełnie nowego działania.

Dlatego, aby lek nie wchodził w interakcje z pożywieniem, zaleca się przyjmowanie leków:

  • 2 godziny po posiłku, 
  • 1 godzinę przed posiłkiem,
  • na czczo.

Lek po przyjęciu ulega w ustroju wielu przemianom, które opisuje się w skrócie jako LADME, czyli:

  • L – liberation (uwolnienie substancji leczniczej),
  • A – absorbtion (wchłanianie substancji leczniczej),
  • D – distribution (rozmieszczeniu substancji leczniczej),
  • M – metabolism (metabolizm substancji leczniczej),
  • E – excretion (wydalanie substancji leczniczej).

Badania przeprowadzone licznie w ostatnich latach wykazały, że najwięcej powikłań farmakoterapii wynika z niekorzystnego działania żywności na powyższe procesy.

Najwięcej interakcji lek-żywność zachodzi na etapie wchłaniania! 

Stosujesz digoksynę? Uważaj na błonnik pokarmowy

Digoksyna to lek stosowany w leczeniu niewydolności serca i migotania przedsionków. Spożywanie otrąb pszennych czy płatków owsianych bogatych w nierozpuszczalny błonnik może spowodować zmniejszenie wchłaniania digoksyny i osłabić skuteczność leczenia. W wyniku tej interakcji może dojść do obrzęku płuc.

Powiązane produkty

Przyjmujesz tetracyklinę? Ogranicz spożycie produktów mlecznych bogatych w wapń

Dieta bogata w wapń zmniejsza wchłanianie tetracykliny, czyli leku stosowanego najczęściej w leczeniu trądziku pospolitego.

Antybiotyk ten w połączeniu z jonami wapnia tworzy nierozpuszczalny w wodzie kompleks – sól wapnia – który słabo wchłania się ze światła jelita. Skutkiem tego jest zmniejszenie jego stężenia we krwi o 50%, co w konsekwencji prowadzi do braku pożądanego efektu terapeutycznego.

Do artykułów spożywczych bogatych w wapń zaliczamy m.in. ser (gouda, camembert), jogurt, mleko 2% i 3,2%, kefir.

Tłuszcz w pożywieniu a beta-adrenolityki

Nie powinno się łączyć posiłku bogatego w tłuszcz z lekami należącymi do grupy beta-adrenolityków, stosowanych m.in. w nadciśnieniu tętniczym i chorobie niedokrwiennej serca.

Do beta-blokerów zaliczamy np. propranolol, bisoprolol, metoprolol. Łączenie ich z tłuszczem może doprowadzić u pacjenta do zwolnienia czynności serca, niewydolności serca, wzrostu ciśnienia tętniczego oraz bloku przedsionkowo-komorowego.

Do pokarmów bogatych w tłuszcz zaliczamy m.in. sery żółte, kabanosy, salami, śledzie w oleju, smalec, majonez, masło.

Produkty bogate w witaminę K a warfaryna

Warfaryna jest lekiem przeciwzakrzepowym (antykoagulantem) zmniejszającym krzepliwość krwi. Zaliczana jest do grupy antagonistów witaminy K.

Duża ilość witaminy K w diecie osłabia działanie warfaryny. W rezultacie może dojść do udaru, zatoru w krążeniu obwodowym, zakrzepicy żył oraz zatorowości płucnej.

Do produktów bogatych w witaminę K zaliczamy jarmuż, kapustę, brukselkę, szpinak, sałatę, olej sojowy.

Chorujesz na padaczkę? Uważaj na skrobie kukurydzianą i olej kokosowy

Obecne w tych produktach związki wielocząsteczkowe po połączeniu z fenytoiną (lekiem przeciwpadaczkowym) tworzą kompleksy trudne do wchłonięcia, co prowadzi do zmniejszenia stężenia leku we krwi.

Gdy przyjmujesz leki przeciwdepresyjne, uważaj na tyraminę

Z lekami mogą reagować także aminy biogenne – np. tyramina, która powstaje z rozkładu białek żywności fermentującej lub długo przechowywanej.

Produkty zawierające tyraminę to np. ryby wędzone, bób, drożdże, sery dojrzewające, dojrzałe banany.

Tyramina w reakcje z lekami przeciwdepresyjnymi, np. moklobenidem. Jest on inhibitorem monoaminooksaydazy (MAO). Lek ten sprawia, że proces metabolizmu tyraminy zostaje zahamowany, co prowadzi do zwiększenia jej stężenia w organizmie. Skutkiem tego jest pobudzenie układu adrenergicznego, co z kolei prowadzi do wzrostu ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszenia akcji serca (tachykardii), zapaści, rozszerzenia oskrzeli oraz źrenic. W ciężkich przypadkach może dojść do udaru mózgu, śmierci, śpiączki.

Chorujesz na astmę? Uważaj na grillowane i smażone mięso, czerwoną paprykę i jej przetwory

Mięso grillowane lub smażone niebezpieczne jest dla astmatyków stosujących teofilinę (lek rozszerzający oskrzela). Podczas grillowania powstają substancje zawierające heterocykliczne aminy oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, które pobudzają enzym CYP1A1 zwiększający metabolizm teofiliny. Prowadzi to do zmniejszenia stężenia leku we krwi, w wyniku czego może dojść do zaostrzenia objawów astmy i wystąpienia duszności.

W interakcję z tym lekiem wchodzi również czerwona papryka. Pod jej wpływem dochodzi do zwiększonego wchłaniania leku z przewodu pokarmowego. Może to doprowadzić do zaburzenia pracy serca, bólu głowy, niepokoju, obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, skurczu mięśni.

Czym popijać leki?

Liczne badania pokazują, że sok z winogron oraz sok grejpfrutowy charakteryzują się wysoką interakcją z prawie wszystkimi rodzajami leków. Zawarte w nich związki furanokumaryny powodują interakcje z enzymami w jelicie cienkim i wątrobie. Może to prowadzić do osłabienia działania przyjmowanych leków. W szczególności odradza się popijania sokami leków psychotropowych i przeciwdrgawkowych.

Napoje takie jak herbata i kawa mogą zawierać wysokie zawartości kofeiny, które w połączeniu z teofiliną stosowaną przy leczeniu astmy mogą stać się przyczyną bezsenności i arytmii serca.

Aby Twoje leczenie było skuteczne, zwróć uwagę na swoje nawyki żywieniowe. Pamiętaj także, że leki należy popijać wodą.

  1. R. Bushra, N. Aslam, A. Yar Khan, Food-Drug Interactions, „Oman Med Journal”, 26(2): 77-83, 2011.
  2. D. Hulisz, J. Jakab, Food-Drug Interactions, „US Pharm”, 32(3)93-98, 2007.
  3. A. Szczygła, Interakcje leków z żywnością, „Instytut Żywności i Żywienia” [online], http://www.izz.waw.pl/pl/interakcje-lekow-z-ywnoci.html, [dostęp]: 20.12.2018.
  4. E. Swora-Cwynar, E. Marcinkowska, M. Olejniczak, Interakcje najczęściej stosowanych leków z żywnością, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”, t. 5, nr 4, 2015, s. 427-439.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Szczepionka 5w1 – chakraterystka, cena, skutki uboczne

    Na rynku dostępne są dwa rodzaje szczepionki 5w1, których koszt to kilkaset złotych. Jest to szczepionka wielodawkowa, podawana w różnych miesiącach życia niemowlaka lub dziecka. Skutki uboczne szczepienia nie są inwazyjne, często dotycząc jedynie podwyższonej temperatury pacjenta lub niewielkiego obrzęku w miejscu podania szczepionki 5w1. Jak wygląda to obowiązkowe szczepienie, ile kosztuje i jak się do niego przygotować? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Szczepionka przeciw pneumokokom – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki

    Pneumokoki są bardzo groźnymi bakteriami, które najczęściej wywołują zapalenie płuc i ucha środkowego, w najcięższych przypadkach infekcję opon mózgowo-rdzeniowych, szpiku, wsierdzia, a nawet sepsę (posocznicę). Szczepionka przeciwko pneumokokom jest obowiązkowa i została umieszczona w Programie Szczepień Obowiązkowych. Oprócz niemowlaków i dzieci nową grupą społeczną, której zaleca się szczepienie przeciwko pneumokokom, są osoby po 60 roku życia. Dlaczego to zalecenie dotyczy teraz także seniorów, ile kosztuje szczepionka, czy jest refundowana przez NFZ i czy jest bezpieczna? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Szczepionka przeciw ospie wietrznej – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki

    Szczepionka na ospę wietrzną jest zalecana w Programie Szczepień Ochronnych. Chroni przed zachorowaniem i powikłaniami po przejściu choroby. Szczepionka na polskim rynku występuje w formie jednego preparatu i można ją podawać dzieciom, które skończyły 9 miesięcy. Kilkudziesięcioletnią oporność na ospę zapewnia podanie dwóch dawek leku, w określonych odstępach czasu. Ile kosztuje szczepionka, jak się przygotować do szczepienia przeciwko ospie wietrznej i czy jest ono bezpieczne? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Szczepionka DTP – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki

    Szczepionka DTP znajduje się w Programie Szczepień Ochronnych (PSO) i jest obowiązkowa. Preparat stosuje się w celu czynnego uodpornienia pacjenta przeciwko wystąpieniu błonicy, tężca i krztuśca. Szczepionka DTP zalecana jest do podania dzieciom w kilku dawkach między 6 tygodniem życia i przed ukończeniem 2 roku życia. Jaki jest skład szczepionki DTP, ile kosztuje, czy jest refundowana i jakie są przeciwwskazania do zastosowania tego preparatu? Odpowiedzi na te pytania znajdują się niniejszym artykule.

  • Szczepionki skojrzaone 5w1 i 6w1 – wady i zalety. Którą szczepionkę wybrać?

    Szczepionka 5w1 oraz szczepionka 6w1 zapewniają jednoczesną ochronę przed pięcioma lub sześcioma chorobami zakaźnymi. Preparaty te nie są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Przeznaczone są dla niemowlaków od 2 miesiąca życia, zaś ostatnią dawkę dziecko przyjmuje zanim skończy 3 lata. Przed podjęciem decyzji, dotyczącej wyboru schematu szczepień i preparatu szczepionkowego, rodzice często zastanawiają się, którą szczepionkę wybrać 5w1 czy 6w1? Czy lepsze są szczepienia skojarzone, czy tradycyjne, jakie są zalety oraz wady szczepionek 6w1 oraz 5w1? Odpowiedzi na te pytania udzielamy w niniejszym artykule.

  • Domowe sposoby na przetłuszczające się włosy - płukanki, maski, peelingi

    Domowe sposoby na przetłuszczające się włosy mogą być naprawdę bardzo skuteczne. Należy tylko wiedzieć, co służy tłustym włosom, a czego lepiej w ich pielęgnacji unikać. Obecnie przemysł kosmetyczny oferuje wiele bardzo nowoczesnych i specjalistycznych produktów do dbania o różne rodzaje włosów, w tym także do włosów przetłuszczających się. Kosmetyki zostały opracowane tak, aby oczyścić gruczoły łojowe, dodatkowo normalizując ich wzmożoną aktywność. Ogromnym wsparciem dla profesjonalnych produktów mogą być również te naturalne, czyli domowe sposoby na przetłuszczające się włosy. Które domowe sposoby na tłuste włosy są skuteczne i czym należy się kierować w wyborze szamponu i odżywki do włosów z takim problemem? Odpowiedzi na te i inne pytania, porady i przepisy na domowe płukanki i odżywki znajdują się w niniejszym artykule.

  • Pulsoksymetr – jaki wybrać, jak odczytać wynik, ile kosztuje urządzenie?

    Pulsoksymetr to mały i prosty w obsłudze sprzęt do mierzenia saturacji. Jeszcze kilka miesięcy temu był wykorzystywany głównie w szpitalach, poradniach pulmonologicznych lub gabinetach lekarzy pierwszego kontaktu. Jednak od kilku miesięcy cieszy się ogromnym zainteresowaniem i można śmiało powiedzieć, że właśnie trawa jego przysłowiowe 5 minut. Co to jest pulsoksymetr, na jakiej zasadzie działa i jak interpretować wyniki pomiaru? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Witamina E – gdzie występuje? Funkcje w organizmie, suplementacja, niedobór i nadmiar

    Witamina E jest silnym antyoksydantem (przeciwutleniaczem). Zapobiega nie tylko starzeniu się komórek, ale również przeciwdziała bezpłodności u mężczyzn. Potwierdzono także jej udział w procesie krzepnięcia krwi, zapobieganiu powstawianiu miażdżycy, wspomaganiu pracy mięśni oraz korzystnym wpływie na kondycję skóry i włosów. Przez wzgląd na te właściwości często nazywana jest „witaminą młodości” oraz „witaminą płodności”. Jaka jest zalecana dzienna dawka witaminy E, w których produktach się znajduje i czym charakteryzują się niedobory tej witaminy? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.