Propranolol, Propranololum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o propranololu

Rok wprowadzenia na rynek
1965
Substancje aktywne
chlorowodorek propranololu, propranolol
Działanie propranololu
chronotropowe ujemne (-) (zmniejszenie częstości pracy serca), dromotropowe ujemne (-) (zmniejsza szybkość przewodzenia impulsów), inotropowe ujemne (-) (zmniejsza siłę skurczu), przeciwnadciśnieniowe (hipotensyjne)
Postacie propranololu
roztwór do wstrzykiwań, tabletki, tabletki powlekane
Układy narządowe
układ endokrynny (dokrewny), układ krwionośny (sercowo-naczyniowy)
Specjalności medyczne
Angiologia, Endokrynologia, Kardiologia
Rys historyczny propranololu

Propranolol należy do nieselektywnych β-blokerów. Został dopuszczony do obrotu w 1965 roku w Szwajcarii, podmiotem odpowiedzialnym za rejestrację była firma Astrazeneca Ag. Dwa lata później,  lek został wprowadzony na rynek amerykański przez firmę Baxter Healthcare Corp.

Wzór sumaryczny propranololu

C16H21NO2

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające propranolol

Wskazania do stosowania propranololu

Propranolol jest nieselektywnym β-blokerem, który znalazł zastosowanie w terapii schorzeń układu sercowo-naczyniowego, takich jak:

  • dławica piersiowa;
  • kardiomiopatia zarostowa;
  • nadciśnienie tętnicze;
  • zaburzenia rytmu serca typu komorowego i nadkomorowego.

Ponadto propranolol jest wykorzystywany profilaktycznie u pacjentów ze skłonnością do migren, po przebytym zawale mięśnia sercowego oraz krwawieniach z górnego odcinka przewodu pokarmowego w przypadku pacjentów z żylakami przełyku. 

Lek jest również wykorzystywany w terapii nadczynności tarczycy i przełomu tarczycowego, w połączeniu z lekiem α-adrenolitycznym w leczeniu guza chromochłonnego nadnerczy.  Propranolol bierze również udział w terapii lęku uogólnionego i samoistnych drżeń mięśniowych. 

Do wskazań pozarejestracyjnych propranololu należy również:

  • niewydolność serca u osób do osiemnastego roku życia;
  • naczyniaki płaskie, jamniste;
  • profilaktyka napadów anoksemicznych u osób do osiemnastego roku życia.

Dawkowanie propranololu

Propranolol jest lekiem β-adrenolitycznym, wykorzystywanym w terapii schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Lek jest stosowany doustnie w postaci tabletek, w niektórych ciężkich przypadkach jest podawany w postaci roztworu do wstrzykiwań. 

Dawka dobowa propranololu jest zależna przede wszystkim od występującej jednostki chorobowej, a także od masy ciała i wieku pacjenta, chorób współistniejących.

Terapia nadciśnienia tętniczego z użyciem propranololu, zakłada wykorzystanie dawek dobowych na poziomie od 160 mg do nawet 320 mg substancji czynnej. Dawka może być zwiększana w odstępach tygodnia.

Propranolol jest stosowany w profilaktyce ponownego zawału mięśnia sercowego. Dawka dobowa wynosi najczęściej 160 mg, a leczenie może zostać wdrożone po upłynięciu przynajmniej pięciu dni od przebytego zawału i trwa do trzech dni. 

W leczeniu dławicy piersiowej zazwyczaj stosowana dawka to od 120 mg do 240 mg propranololu na dobę. 
Profilaktyka napadów migrenowych zakłada wykorzystanie dawek rzędu od 80 mg do 160 mg substancji czynnej na dobę. 

Propranolol znalazł również zastosowanie w terapii lęku napadowego i uogólnionego, stosowane dawki dobowe w tym przypadku wynoszą od 80 mg do 120 mg na dobę. 

Wykorzystanie propranololu w leczeniu zespołu kardiomiopatii przerostowej oraz zaburzeń rytmu serca uwzględnia wykorzystanie dawek rzędu 30 mg do 120 mg na dobę. 

Propranolol jest również stosowany 3 dni przed zabiegiem operacyjnym w przypadku występującego guza chromochłonnego nadnerczy. Stosowana dawka wynosi 60 mg na dobę w połączeniu z lekiem α-adrenolitycznym.
Dawkowanie propranololu w przypadku osób w podeszłym wieku oraz dzieci powinno być zawsze ustalane indywidualnie. 

Lek jest również stosowany w zaburzeniach rytmu serca i przełomach tarczycowych w postaci roztworu dożylnego. Maksymalna dawka dobowa propranololu podanego dożylnie wynosi 10 mg, u pacjentów poddanych znieczuleniu jest to połowa tej dawki - 5 mg. 

Przeciwskazania do stosowania propranololu

Przeciwwskazaniem do stosowania propranololu jest nadwrażliwość na tę substancję czynną. Leku nie należy stosować również w przypadku współistniejącej astmy oskrzelowej ze względu na ryzyko wystąpienia groźnego dla zdrowia skurczu oskrzeli. Jeśli pojawią się objawy takie jak duszności i trudność w oddychaniu, zalecane jest podanie leku β2-mimetycznego. 
Propranololu nie należy stosować również jeśli występuje:

  • niskie ciśnienie tętnicze;
  • spowolnienie pracy serca (bradykardia);
  • dusznica bolesna (angina Prinzmetala);
  • niewyrównana niewydolność serca, wstrząs kardiogenny i bloki serca II i III stopnia;
  • kwasica metaboliczna;
  • ciężkie niedożywienie, hipoglikemia (spadek stężenia glukozy we krwi), cukrzyca;
  • zaburzenia krążenia obwodowego, nieleczony guz chromochłonny, zespół chorego węzła zatokowego.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania propranololu

Terapii propranololem nie należy przerywać w sposób nagły, lek należy odstawiać stopniowo przez okres nawet czternastu dni. W przypadku konieczności wykonania zabiegu chirurgicznego u osoby przyjmującej propranolol, może być konieczne czasowe odstawienie leku – o wszystkim powinien poinformować lekarz. 

Stosowanie propranololu u pacjentów z nieleczoną marskością wątroby, niesie ze sobą zwiększone ryzyko rozwoju encefalopatii wątrobowej. Ponadto należy zachować ostrożność podczas terapii z wykorzystaniem propranololu u osób z zaburzeniami wątroby lub nerek, z powodu wydłużenia okresu półtrwania propranololu w organizmie. 

W przypadku pacjentów z POCHP (przewlekłą obturacyjną chorobą płuc), należy zachować szczególną ostrożność podczas leczenia z wykorzystaniem propranololu ze względu na ryzyko zaostrzenia obturacji płuc. 

Propranolol należy stosować ostrożnie u pacjentów z wyrównaną niewydolnością serca, ale małą rezerwą czynnościową i blokiem serca pierwszego stopnia. Ostrożność należy zachować również ze względu na ryzyko zaostrzenia zaburzeń krążenia w naczyniach obwodowych.

W przypadku pacjentów cierpiących na choroby tarczycy, propranolol może maskować niektóre objawy wynikające z nadmiernego stężenia hormonów tarczycy. 
Do innych zaburzeń metabolicznych maskowanych przez działanie propranololu należy cukrzyca. Lek powoduje zmniejszenie tachykardii, która jest jednym z objawów hipoglikemii. Propranolol jako pojedyncza substancja może powodować wystąpienie hipoglikemii.

Substancja czynna powinna być stosowana ostrożnie w przypadku pacjentów wykazujących skłonność do silnych reakcji alergicznych. Szczególnie niebezpieczna jest sytuacja wstrząsu anafilaktycznego, ze względu na ryzyko braku reakcji na podaną adrenalinę.

Propranololu nie należy przyjmować jednocześnie z antagonistami kanałów wapniowych. Leki te w połączeniu mogą wywoływać groźne dla zdrowia pacjenta zaburzenia przewodzenia w mięśniu sercowym, niedociśnienie tętnicze, spowolnienie pracy serca oraz niewydolność serca. Należy zachować przynajmniej 48 godzinny odstęp pomiędzy dawkami tych dwóch grup leków. 

Przeciwwskazania propranololu do łączenia z innymi substancjami czynnymi

Propranololu nie należy łączyć z lekami osłabiającym odpowiedź na katecholaminy (adrenalina, noradrenalina).

Interakcje propranololu z innymi substancjami czynnymi

Równoczesne stosowanie różnych leków β-adrenolitycznych, może nasilać występowanie działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acebutolol (Acebutolol) antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe
Atenolol (Atenolol) antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe
Betaksolol (Betaxolol) antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Bisoprolol (Bisoprolol) antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe
Celiprolol (Celiprolol) antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe
Karwedilol (Carvedilol) antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Metoprolol (Metoprolol) antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Nebiwolol (Nebivolol) antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe
Pindolol (Pindolol) antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Sotalol (Sotalol) antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
Ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Atazanawir (Atazanavir) inne substancje przeciwwirusowe działające bezpośrednio na wirusy
Lakozamid (Lacosamide) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe
Zmniejszenie siły działania leków β2-adrenomimetycznych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenoterol (Fenoterol) agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych
Formoterol (Formoterol) agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych
Salbutamol (Salbutamol) agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych
Salmeterol (Salmeterol) agoniści receptorów beta-2 adrenergicznych
Zwiększenie siły działania teofiliny, ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Teofilina (Theophylline) metyloksantyny - blokery adenozyny i fosfodiesterazy
Ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca, wyraźnego spadku ciśnienia tętniczego krwi.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amiodaron (Amiodarone) leki przeciwarytmiczne - klasa III
Enzalutamid (Enzalutamide) inne leki przeciwnowotworowe
Tiapryd (Tiapride) neuroleptyki atypowe
Nasilenie wpływu propranololu na ciśnienie tętnicze, ryzyko wystąpienia hipotonii, zaburzeń rytmu serca.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amlodypina (Amlodipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Diltiazem (Diltiazem) leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy
Felodypina (Felodipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Isradypina (Isradypine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Lacydypina (Lacidipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Lerkanidypina (Lercanidipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Nimodypina (Nimodipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Nitrendypina (Nitrendipine) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Werapamil (Verapamil) leki blokujące kanały wapniowe - działające na mięsień sercowy
Nasilenie wpływu propranololu na ciśnienie tętnicze. Ryzyko wystąpienia hipotonii ortostatycznej (spadki ciśnienia przy zmianie pozycji).
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Metokarbamol (Methocarbamol) inne substancje stosowane w zaburzeniach układu mięśniowo-szkieletowego
Midazolam (Midazolam) BZD - benzodiazepiny
Tamsulozyna (Tamsulosin) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Terazosyna (Terazosin) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Zaleplon (Zaleplon) niebenzodiazepinowe leki nasenne
Zolpidem (Zolpidem) niebenzodiazepinowe leki nasenne
Nasilenie działania cerytynibu, ryzyko wystąpienia nudności, biegunki, bólu brzucha.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Cerytynib (Ceritinib) inhibitory kinazy białkowej
Stosowanie ergotaminy i propranololu może spowodować wystąpienie drętwienia kończyn, uczucia zimna, zaburzenia krążenia obwodowego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Dihydroergotamina (Dihydroergotamine) inne substancje przeciwmigrenowe
Ergotamina (Ergotamine) alkaloidy sporyszu
Nasilenie działania propranololu, ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Abirateron (Abiraterone) inne leki przeciwnowotworowe
Duloksetyna (Duloxetine) SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory
Fluwoksamina (Fluvoxamine) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Mirabegron (Mirabegron) agoniści receptorów beta-3 adrenergicznych
Rytonawir (Ritonavir) inhibitory proteazy HIV
Tolperyzon (Tolperisone) leki zwiotczające mięśnie o działaniu ośrodkowym o zróżnicowanym mechanizmie działania
Rolapitant (Rolapitant) antagoniści receptorów neurokiniowych 1 - NK1
Ryzyko nadmiernego spadku stężenia glukozy we krwi.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Insulina Degludec (Insulin degludec) insuliny
Nasilenie działania agomelatyny, ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Agomelatyna (Agomelatine) substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania
Nadmierny spadek ciśnienia tętniczego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Alfuzosyna (Alfuzosin) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Bencyklan (Bencyclane) leki blokujące kanały wapniowe - działające na naczynia krwionośne
Doksazosyna (Doxazosin) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Ryzyko wystąpienia nadmiernego zmniejszenia ciśnienia tętniczego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amisulpryd (Amisulpride) neuroleptyki atypowe
Asenapina (Asenapine) neuroleptyki atypowe
Baklofen (Baclofen) leki zwiotczające mięśnie o działaniu ośrodkowym o zróżnicowanym mechanizmie działania
Doksazosyna (Doxazosin) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Iloprost (Iloprost) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek
Irbesartan (Irbesartan) ARB, sartany - blokery receptora angiotensyny II
Kandesartan (Candesartan) ARB, sartany - blokery receptora angiotensyny II
Klopamid (Clopamide) leki moczopędne, diuretyk - tiazydy i tiazydopodobne
Klozapina (Clozapine) neuroleptyki atypowe
Kwetiapina (Quetiapine) neuroleptyki atypowe
Nicergolina (Nicergoline) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Olanzapina (Olanzapine) neuroleptyki atypowe
Pentoksyfilina (Pentoxifylline) antagoniści receptorów beta 1 oraz rozszerzające naczynia obwodowe
Reboksetyna (Reboxetine) substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania
Rysperydon (Risperidone) neuroleptyki atypowe
Sildenafil (Sildenafil) inhibitory fosfodieasterazy V - PDE5
Sulpiryd (Sulpiride) neuroleptyki klasyczne - pochodne benzamidu
Sylodosyna (Silodosin) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Osłabienie przeciwdepresyjnego amitryptyliny, nadmierny spadek ciśnienia tętniczego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amitryptylina (Amitriptyline) TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
Zwiększenie siły działania propranololu, ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Bupropion (Bupropion) NDRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy
Ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej, w tym wstrząsu anafilaktycznego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Benzylopenicylina benzatynowa (Benzathine benzylpenicillin) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Benzylopenicylina potasowa (Benzylpenicillin potassium) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Benzylopenicylina prokainowa (Procaine benzylpenicillin) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Nasilenie działania bromazepamu i klonazepamu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Bromazepam (Bromazepam) BZD - benzodiazepiny
Klonazepam (Clonazepam) leki przeciwpadaczkowe - analogi GABA
Nadmierne spowolnienie pracy mięśnia sercowego (bradykardia).
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Donepezil (Donepezil) inhibitory AChE - inhibitory acetylocholinoesterazy
Fingolimod (Fingolimod) inne leki immunosupresyjne
Fluoksetyna (Fluoxetine) SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
Iwabradyna (Ivabradine) inne leki nasercowe
Pirydostygmina (Pyridostigmine, pyridostigmine bromide, pyridostigmine iodide) inhibitory AChE - inhibitory acetylocholinoesterazy
Rywastygmina (Rivastigmine) inhibitory AChE - inhibitory acetylocholinoesterazy
Talidomid (Thalidomide) inne leki immunosupresyjne
Ryzyko wystąpienia bradykardii i hipotonii.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Cynakalcet (Cinacalcet) inne leki przeciwprzytarczycowe
Dronedaron (Dronedarone) leki przeciwarytmiczne - klasa III
Eliglustat (Eliglustat) VARIA / INNE
Galantamina (Galantamine) inhibitory AChE - inhibitory acetylocholinoesterazy
Guanfacyna (Guanfacine) agoniści receptorów alfa-2 adrenergicznych
Klonidyna (Clonidine) agoniści receptora imidazolowego
Kobicystat (Cobicistat) inhibitory proteazy HIV
Piksantron (Pixantrone) antybiotyki cytostatyczne
Propafenon (Propafenone) leki przeciwarytmiczne - klasa I
Ropinirol (Ropinirole) agoniści receptorów dopaminowych
Tyzanidyna (Tizanidine) agoniści receptorów alfa-2 adrenergicznych
Wemurafenib (Vemurafenib) inhibitory kinazy białkowej
Ryzyko nadmiernego spowolnienia pracy serca. Propranolol może maskować pierwsze objawy hipoglikemii.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Nateglinid (Nateglinide) doustne leki przeciwcukrzycowe - INNE
Repaglinid (Repaglinide) doustne leki przeciwcukrzycowe - glinidy
Ryzyko wystąpienia bradykardii, zaburzeń rytmu serca.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Digoksyna (Digoxin) glikozydy nasercowe
Metylodigoksyna (Metildigoxin) glikozydy nasercowe
Nadmierny spadek ciśnienia tętniczego, ryzyko wystąpienia zaburzeń świadomości, omdleń, apatii.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Promazyna (Promazine) neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny
Temazepam (Temazepam) BZD - benzodiazepiny
Nasilenie działania afatynibu i pomalidomidu, ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Afatynib (Afatinib) inhibitory kinazy białkowej
Pomalidomid (Pomalidomide) inne leki immunosupresyjne
Ryzyko wystąpienia hiperkaliemii (nadmierny wzrost potasu we krwi).
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Drospirenon (Drospirenone) progestageny
Zmniejszenie efektywności propranololu ze względu na przeciwstawne działanie.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Pseudoefedryna (Pseudoephedrine) agoniści receptorów alfa- i beta-adrenergicznych
Efedryna (Ephedrine) agoniści receptorów alfa- i beta-adrenergicznych
Ryzyko wystąpienia arytmii oraz zaburzeń ciśnienia tętniczego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Moklobemid (Moclobemide) IMAO - inhibitory monoaminooksydazy
Zmniejszenie siły działania propranololu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin)) antybiotyki - INNE
Teryflunomid (Teriflunomide) selektywne leki immunosupresyjne
Nasilenie działania doustnych leków przeciwzakrzepowych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acenokumarol (Acenocoumarol) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Warfaryna (Warfarin) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Ryzyko wystąpienia nadmiernego spadku ciśnienia tętniczego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Seleksypag (Selexipag) leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek
Telmisartan (Telmisartan) ARB, sartany - blokery receptora angiotensyny II
Tetrabenazyna (Tetrabenazine) leki hamujące wytwarzanie noradrenaliny
Trimetazydyna (Trimetazidine) inne substancje stosowane w chorobach układu krążenia
Urapidyl (Urapidil) antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych
Ryzyko wystąpienia nadmiernego spadku ciśnienia tętniczego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Furosemid (Furosemide) leki moczopędne, diuretyk - pętlowe
Torasemid (Torasemide) leki moczopędne, diuretyk - pętlowe

Interakcje propranololu z pożywieniem

Posiłki bogate w tłuszcze mogą wpływać na proces wchłaniania propranololu z przewodu pokarmowego. Skutkiem tego może być zmniejszenie lub wzrost stężenia propranololu w osoczu. 

Interakcje propranololu z alkoholem

Przyjmowanie alkoholu podczas terapii z wykorzystaniem propranololu może zaburzać stężenie leku w osoczu, wpływając na częstość występowania działań niepożądanych i skuteczność leczenia.

Wpływ propranololu na prowadzenie pojazdów

Badania nie wykazały aby propranolol wywierał istotny wpływ na prowadzenie pojazdów i obsługę maszyn. W niektórych przypadkach odnotowano zawroty i bóle głowy, a także poczucie zmęczenia. 

Inne rodzaje interakcji

Zaobserwowano, że propranolol może zaburzać wyniki oznaczeń bilirubiny w osoczu za pomocą metody diazowania.
Nieprawidłowości mogą wystąpić również w przypadku oznaczania katecholamin metodami fluorescencyjnymi.

Wpływ propranololu na ciążę

Propranolol nie wykazuje działania teratogennego. Jednak stosowanie leku podczas ciąży jest możliwe tylko w uzasadnionych przypadkach pod ścisłą kontrolą lekarską. 
β-blokery mogą powodować zmniejszenie przepływu krwi przez łożysko, a w konsekwencji tego poronienie, śmierć płodu lub przedwczesny poród.
Ponadto propranolol zwiększa ryzyko wystąpienia u noworodka spowolnienia pracy serca, powikłań sercowo-naczyniowych oraz zmniejszenia stężenia glukozy w osoczu. 

Wpływ propranololu na laktację

Nie zaleca się stosowania propranololu podczas karmienia piersią z powodu jego zdolności przenikania do mleka. W uzasadnionych klinicznie przypadkach pod ścisłą kontrolą lekarską, lek może być stosowany w terapii matki karmiącej. Ze względu na wysoki stopień łączenia się propranololu z białkami osocza, stężenia odnotowane we krwi noworodka były znacznie mniejsze niż dawki pediatryczne. 
Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania propranololu przez matkę karmiącą noworodka cierpiącego na astmę.

Skutki uboczne

sinienie kończyn
Zadyszka
Choroba Raynauda
ziębnięcie kończyn
uczucie zmęczenia
bradykardia
zaburzenia snu
uczucie znużenia
koszmary senne
biegunka
wymioty
nudności
małopłytkowość
Zaostrzenie chromania przestankowego
nasilenie bloku serca
dezorientacja
suchość oka
nasilenie niewydolności serca
utrata pamięci
zaostrzenie objawów łuszczycy
plamica
zmiany nastroju
zawroty głowy
zaburzenia widzenia
wysypki skórne
wysypka
niedociśnienie tętnicze
łuszczyca
obrzęk naczynioruchowy
omamy
omdlenia
parestezje
psychoza
skurcz oskrzeli
splątanie
łysienie
hipotonia (niedociśnienie) ortostatyczna
hipoglikemia
Zmiany metabolizmu lipidów
wzmożona potliwość
Zaostrzenie objawów miastenii
agranulocytoza
ból głowy
Nasilenie napadów dławicy piersiowej
Zmniejszenie przepływu krwi przez nerki i GFR
depresja
drgawki
ból stawów
duszność
zaparcia
zapalenie spojówek
suchość błony śluzowej jamy ustnej
hiperglikemia
impotencja

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Propranolol po podaniu dożylnym może spowodować wystąpienie częstego uczucia zmęczenia lub znużenia. Działanie to jest zwykle chwilowe.
Ponadto lek może zwiększać miano przeciwciał przeciwjądrowych, wykorzystywanych w diagnostyce niektórych schorzeń tkanki łącznej. 

Objawy przedawkowania propranololu

Przedawkowanie propranololu może doprowadzić do wystąpienia: spowolnienia pracy serca (bradykardia), nagłego skurczu oskrzeli, ostrej niewydolności serca.
W niektórych przypadkach przyjęcia zbyt dużej dawki propranololu odnotowano występowanie bloków przedsionkowo-komorowych, zaburzeń rytmu serca, omdleń oraz wstrząsu kardiogennego. Mogą wystąpić również objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego: 

  • drgawki;
  • senność, śpiączka;
  • omamy i stan splątania.

Mechanizm działania propranololu

Propranolol jest nieselektywnym β-blokerem, w sposób kompetencyjny blokuje zarówno receptory β1 jak i β2. Ponadto wykazuje aktywność chinidynopodobną, w niewielkim stopniu powodując stabilizację błon komórkowych. 
Blokada receptorów β1 odpowiada za brak możliwości przyłączenia do nich takich cząsteczek jak noradrenalina i adrenalina. Efektem tego działania jest spadek ciśnienia tętniczego oraz wpływ na mięsień sercowy, który objawia się działaniem:

  • chronotropowo ujemnym (zmniejszenie częstości akcji serca);
  • dromotropowo ujemnym (spadek przewodnictwa przedsionkowo-komorowego);
  • inotropowo ujemnym (obniżenie kurczliwości mięśnia komór).

Dzięki wydłużeniu fazy rozkurczu mięśnia sercowego, poprawione zostaje odżywienie komórek serca, a także zmniejsza się jego zapotrzebowanie na tlen.

Wchłanianie propranololu

Propranolol w dobrym stopniu wchłania się z przewodu pokarmowego. Pokarm poprawia biodostępność leku, nie przyspieszając jego wchłaniania. Maksymalne stężenie po podaniu doustnym występuje po około dwóch godzinach, w zależności od różnic osobniczych. 

Dystrybucja propranololu

Propranolol występuję w połączeniach z albuminami osocza na poziomie od 80% do 96%. Lek ulega szybkiej dystrybucji do tkanki płucnej, sercowej, komórek wątroby i nerek. 

Metabolizm propranololu

Propranolol ulega metabolizmowi w wątrobie z wytworzeniem 4-hydroksypropranololu, który jest jego głównym metabolitem po podaniu doustnym.
Część zastosowanej dawki ulega reakcji sprzęgania z kwasem glukuronowym prowadząc do powstania glukuronidu propranololu. Okres półtrwania wynosi od trzech do sześciu godzin. 

Wydalanie propranololu

Metabolity propranololu są wydalane z moczem. 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl