Choroby tropikalne – jak im zapobiegać?

Najczęstsze choroby tropikalne

Jedną z chorób tropikalnych jest żółta febra lub inaczej żółta gorączka. Jest to ciężka choroba wirusowa wywoływana przez wirusy z rodziny Flaviviridae. Choroba ta na człowieka przenosi się poprzez ukłucie przez zakażonego wirusem komara. Objawami tej choroby są gorączka, dreszcze, bóle głowy, jak również ból pleców, zmęczenie, nudności, wymioty, utrata apetytu oraz  bóle mięśni. Objawy te utrzymują się około 3-4 dni.

Niestety u kilkunastu procent chorych dochodzi do drugiej toksycznej fazy choroby z nawracająca gorączką, ale przede wszystkim z żółtaczką, w przebiegu której dochodzi do uszkodzenia wątroby, pojawiają się również silne bóle brzucha. Typowe są też krwawienia z przewodu pokarmowego, głównie w postaci krwawych wymiotów, pojawiają się też czasami krwawienia z jamy ustnej i oczu. Choroba może doprowadzić do niewydolności nerek i trwałego uszkodzenia narządów, a to niestety może okazać sie śmiertelne. 

Inna choroba tropikalna, która może "nas zaatakować" w czasie egzotycznych wakacji jest malaria. Do zakażenia dochodzi na skutek ukąszenia przez zarażonego komara widliszka. Choroba zaczyna się zwykle dreszczami oraz wysoką gorączką, pojawia się bóle głowy, nudności, wymioty, czasami biegunka. W końcowym okresie napadu obecne są obfite poty, zaś napady gorączki pojawiają się co 72 lub co 96 godzin. W przebiegu choroby pojawia się niedokrwistość hemolityczna, żółtaczka, hemoglobinuria. Dochodzi do trwałego uszkodzenia niektórych narządów, w tym do niewydolności nerek, co może zakończyć się śmiercią pacjenta. 

Jeszcze innymi chorobami tropikalnymi, które "łatwiej jest złapać" w czasie egzotycznych wakacji niż w Polsce, są dur brzuszny, zakażenia meningokokowe, poliomyelitis, błonica, tężec czy też wścieklizna i wirusowe zapalenia wątroby A i B.

Choroby tropikalne – zapobieganie

W chwili obecnej obowiązkowym szczepieniem jest szczepienie przeciwko żółtej gorączce. Szczepienie to obecnie jako jedyne objęte jest regulacjami określanymi przez Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne Światowej Organizacji Zdrowia, zgodnie z którymi szczepienie należy przeprowadzać wyłącznie przy użyciu preparatów posiadających akceptację WHO. Szczepienie to obowiązkowe jest przy wyjazdach miedzy innymi do Angoli, Beninu, Burkina Faso, Gabonu, Kongo, Liberia, Malii czy Nigeru.  

Jak przygotować się do egzotycznej podroży, aby była ona bezpieczna dla naszego zdrowia?

Przede wszystkim, jeśli do tej pory nie byliśmy szczepieni lub potrzebna jest dawka przypominająca szczepienia, należy wykonać szczepienia zalecane. Zalicza się do nich szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi, odrze, śwince, różyczce, durowi brzusznej, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i WZW typu B. Czasami przed podróżą do Tajlandii, w zależności od indywidualnego ryzyka, zaleca się rownież szczepienie przeciwko wściekliźnie oraz japońskiemu zapaleniu mózgu. Szczepienia te wykonuje się u zdrowych dorosłych osób, natomiast u kobiet w ciąży, dzieci i osób cierpiących z powodu jakichkolwiek chorób przewlekłych  szczepienia dobierane są w sposób indywidualny. Poza tym należy też pamiętać o tym, że w Tajlandii jesteśmy również narażeni na ewentualne zarażenie się malarią. Malaria występuje w Tajlandii w rejonach wiejskich przy granicy z Kambodżą, Laosem i Birma, niewielkie ryzyko zakażenia się istnieje też w dystryktach Phang Nga oraz Phuket. Nie ma natomiast ryzyka zarażenia się w dużych miastach oraz kurortach położonych nad morzem. Dlatego też, jeśli wiemy, że nasza wycieczka będzie obejmowała rejony endemicznego występowania malarii, ważne jest, aby zgłosić się przed wyjazdem do lekarza po receptę na lek przeciwmalaryczny i zastosować go przed wyjazdem zgodnie z zaleceniami w ramach chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej.

Będąc już na miejscu należy stosować repelenty, nosić ubrania z długim rękawem oraz długimi nogawkami, ważne jest też używanie moskitiery do spania. Należy też pamiętać o tym, aby w pomieszczeniach stosować siatki na okna oraz na kratki wentylacyjne, jak również używać klimatyzacji. W czasie podroży po Azji należy koniecznie pamiętać o tym, aby pić tylko i wyłącznie wodę butelkowaną lub ewentualnie wodę przegotowaną, nie powinno się też spożywać napojów z kostkami lodu, jeśli nie mamy pewności, że lód został zrobiony z butelkowanej wody mineralnej.

Poza tym przed jedzeniem zawsze należy umyć  ręce wodą z mydłem, a jeśli w danym momencie nie mamy do niej dostępu, koniecznie trzeba wytrzeć ręce chusteczkami z żelem dezynfekcyjnym. Istotną sprawą jest też unikanie kontaktów z lokalnymi zwierzętami, zarówno domowymi, jak i dzikimi, absolutnie nie wolno głaskać psów i kotów, jak również nie wolno nam karmić zwierząt. W sytuacji, kiedy jednak doszłoby do ukąszenia lub podrapania przez zwierzę, należy jak najszybciej przemyć ranę wodą z mydłem oraz udać się niezwłocznie do miejscowego lekarza.

Jak należy postępować po powrocie z egzotycznej podróżny?

Przede wszystkim należy kontynuować przyjmowanie profilaktyki przeciwmalarycznej. Poza tym koniecznie należ poinformować swojego lekarza o ewentualnych obrażeniach ciała czy też pogryzieniach przez zwierzęta i przyjętych na miejscu lekach. Jeśli po powrocie z podroży utrzymuje się gorączką niewiadomego pochodzenia, nawet wiele miesięcy po powrocie lub jeśli na skórze pojawiają się "podejrzane" zmiany skórne, koniecznie należy udać się do swojego lekarza i poinformować o odbytej podroży.