Wirus żółtej gorączki (żółta febra) – szczepionka, objawy i leczenie
Barbara Bukowska

Wirus żółtej gorączki (żółta febra) – szczepionka, objawy i leczenie

Pierwsze symptomy tej choroby są niecharakterystyczne i przypominają objawy typowe dla grypy. Jednakże u około 15% pacjentów nie następuje wyleczenie, a zamiast tego rozwija się drugi, gwałtowny okres schorzenia. Oto co należy wiedzieć o żółtej gorączce, zwanej też żółtą febrą.

Wirus żółtej gorączki – czym jest i jak przebiega zakażenie?

Żółta gorączka, zwana również żółtą febrą lub z łaciny febris flava, jest chorobą zakaźną pochodzenia wirusowego, wywoływaną przez flawiwirusy (Flaviviridae). Żółtą gorączką można zarazić się poprzez ukłucie zakażonego komara, a w rzadkich przypadkach od człowieka": choroba może przenosić się z matki na dziecko podczas karmienia piersią; odnotowano również przeniesienia infekcji drogą kropelkową w placówkach medycznych.

Istnieją dwa rodzaje żółtej gorączki: miejska  rezerwuarem wirusów jest tu człowiek, a wektorem komar egipski (łac. Aedes aegypti), a także leśna (inaczej: klasyczna), gdzie rezerwuarem patogenów są naczelne, a wektorami komary z rodzajów Haemagogus i Sabethes oraz inne gatunki Aedes.

Objawy żółtej gorączki

Zakażenie może przybierać różne postaci kliniczne: od łagodnej do ciężkiej, kończącej się zgonem. Pierwsze objawy żółtej gorączki są niespecyficzne i występują zwykle po upływie od 3 do 6 dni od zainfekowania organizmu wirusem: Są to:

  • gorączka,
  • dreszcze,
  • bóle głowy i bóle mięśniowe,
  • nudności, wymioty i brak apetytu,
  • zmęczenie,
  • światłowstręt.

Powyższe objawy u większości chorych ustępują samoistnie po kilku dniach. Jednak u ok. 15% zakażonych dochodzi do gwałtownego wznowienia i wystąpienia objawów typowych dla toksycznej fazy żółtej febry, które obejmują:

  • nawracającą gorączkę,
  • uszkodzenia wątroby powodujące żółtaczkę (stąd pochodzi nazwa choroby),
  • krwotoki wewnętrzne,
  • niewydolność wielonarządową,
  • wstrząs.
Końcowym etapem choroby jest śpiączka, która w większości przypadków kończy się zgonem.

Powiązane produkty

Żółta febra a malaria – czy to te same choroby?

Żółta febra i malaria to dwie różne choroby. Część objawów, takich jak gorączka, bóle mięśniowe, nudności czy wymioty, jest wspólna dla obu schorzeń. Cechą łączącą obie infekcje jest również droga przenoszenia przez komary. Zasadnicza różnica polega jednak na tym, że czynnikiem etiologicznym odpowiedzialnym za żółtą febrę są wirusy z rodziny flawiwirusów, podczas gdy malarię powodują pierwotniaki (zarodźce malarii).

Żółta febra – gdzie występuje?

Żółta febra występuje w 34 krajach Afryki Subsaharyjskiej (m.in. w Kenii, Angoli, Etiopii, Ghanie, Senegalu czy Tanzanii) oraz 13 krajach Ameryki Środkowej i Południowej (m.in. w Brazylii, Kolumbii, Peru i Wenezueli), położonych w szerokim pasie okołorównikowym. Szacuje się, że do 90% przypadków zachorowań dochodzi w Afryce. Żółta febra nie pojawia się w Azji, choć gatunki komarów mogące przenosić zakażenie znaleźć można w południowych obszarach tego kontynentu.

Pełen wykaz krajów, w których występuje żółta gorączka, znajduje się na stronie rządowej.

Szczepionka na żółtą febrę

Skuteczną metodą zapobiegania żółtej gorączce jest szczepienie ochronne. W skład szczepionki przeciwko żółtej febrze wchodzi żywy, atenuowany (osłabiony) wirus. Przyjęcie jednej dawki szczepienia zapewnia skuteczną ochronę na całe życie. W niektórych przypadkach (brak wystarczającej odpowiedzi immunologicznej po pierwszej dawce, oficjalne zalecenia dotyczące wjazdu do niektórych krajów) po upływie co najmniej 10 lat może być jednak wymagane szczepienie przypominające.

Szczepienie przeciwko żółtej gorączce należy do szczepień obowiązkowych w medycynie podróży. Wpisuje się je do Międzynarodowego Świadectwa Szczepień i adnotacja ta stanowi bezwzględny warunek uprawniający do wjazdu do krajów, w których żółta febra występuje endemicznie.

W celu wytworzenia odpowiedniego poziomu odporności szczepienie należy wykonać co najmniej 10 dni przed planowanym wyjazdem. Obowiązkowemu szczepieniu przeciwko żółtej febrze można poddać się w stacjach sanitarno-epidemiologicznych i innych wyspecjalizowanych punktach szczepień. Wykaz takich placówek znaleźć można na stronie rządowej. Koszt szczepienia przeciwko żółtej febrze to ok. 250 zł (dane na I półrocze 2022 r.).

Szczepionka na żółtą febrę a alkohol. Przeciwwskazania i skutki uboczne

Przeciwwskazaniem do przyjęcia szczepienia przeciwko żółtej gorączce są nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu oraz ciężkie zaburzenia odporności. Brak jest danych na temat interakcji między szczepionką na żółtą febrę a alkoholem. Ogólne zalecenia mówią jednak o tym, aby w przeddzień szczepienia powstrzymać się od przyjmowania alkoholu.

Przyjęcie szczepionki przeciwko żółtej febrze wiąże się z ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych. Najczęściej występującymi są utrata apetytu, senność, ból głowy, nudności i wymioty, wysypka, bóle mięśniowe, gorączka i osłabienie oraz zmiany w miejscu podania (tkliwość, rumień, zaczerwienienie, obrzęk).

Diagnostyka i leczenie żółtej febry

Pierwszym krokiem w rozpoznaniu żółtej febry jest szczegółowy wywiad dotyczący podróży w rejony endemicznego występowania choroby, w powiązaniu z obecnością charakterystycznych objawów klinicznych. Potwierdzeniem diagnozy jest wykonanie specjalistycznych badań diagnostycznych:

  • wykrycie obecności wirusa we krwi pacjenta metodą RT-PCR lub hodowli,
  • oznaczenie specyficznych przeciwciał klasy IgM za pomocą testu immunoenzymatycznego ELISA,
  • diagnostyka w kierunku wykluczenia innych gorączek krwotocznych.

Jak dotąd brak jest skutecznych metod leczenia przyczynowego żółtej febry. W terapii stosuje się metody objawowe w warunkach szpitalnych, obejmujące odpowiednie nawadnianie oraz podawanie środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, a także przeciwdziałanie niewydolności wielonarządowej, szczególnie wątroby i nerek.

Żółta febra – jakie rokowania, śmiertelność

W łagodnych postaciach choroby rokowanie są dobre. U większości chorych objawy ustępują po kilku dniach. W toksycznej fazie żółtej febry rokowania są gorsze, ze śmiertelnością na poziomie 50%.

Rekonwalescencja po przebyciu żółtej febry o ciężkim przebiegu klinicznym może zająć wiele tygodni. Uszkodzenia mięśnia sercowego związane z chorobą mogą prowadzić do zgonów nawet wiele dni po ustąpieniu objawów. Pozytywną wiadomością jest, że przechorowanie żółtej febry pozostawia trwałą odporność.

  1. Charakterystyka Produktu Leczniczego Stamaril, www.rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl [online], https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/6380/characteristic, [dostęp:] 18.05.2022 r.
  2. C. Domingo, R.N. Charrel, J. Schmidt-Chanasit i in., Yellow fever in the diagnostics laboratory, Emerg Microbes Infect" 7(1), 2018.
  3. K. Korzeniowski, Wirusowe gorączki krwotoczne. Forum Medycyny Rodzinnej" 6(5), 2012.
  4. J.D. Nordin, E.D. Parker, G. Vazquez-Benitez i in., Safety of the yellow Fever vaccine: a retrospective study, J Travel Med" 20(6), 2013.
  5. L.V. Simon, M.F. Hashmi, K.D. Torp, Yellow Fever, www.ncbi.nlm.nih.gov [online], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470425/, [dostęp;] 18.05.2022 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

  • Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie, powikłania

    Grypa typu A to jedna z najczęściej występujących odmian wirusa grypy, która charakteryzuje się dużą zdolnością do mutacji i rozprzestrzeniania się w populacji. Jest to choroba sezonowa, która co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie i niejednokrotnie wywołuje epidemie lub pandemie. Objawy grypy typu A często pojawiają się nagle i mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. W artykule przedstawiamy charakterystyczne objawy grypy typu A, jej przebieg, metody leczenia oraz możliwe powikłania, które mogą wystąpić w wyniku niewłaściwego lub opóźnionego leczenia. Dowiesz się także, jak zapobiegać tej chorobie i dlaczego szczepienia odgrywają kluczową rolę w ochronie przed wirusem.

  • Drgawki gorączkowe u dziecka – jak sobie z nimi radzić?

    Wystąpienie drgawek gorączkowych u dziecka jest sytuacją niezwykle trudną i wywołującą silny stres u rodziców. Z tego względu warto wiedzieć jak sobie z nimi radzić i co zrobić, aby nie dopuścić do ich pojawienia się. Czym są drgawki gorączkowe oraz jakie są ich rodzaje? 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.