Choroby przenoszone przez komary – rodzaje, leczenie, zapobieganie
Justyna Piekara

Choroby przenoszone przez komary – rodzaje, leczenie, zapobieganie

Komary są wektorami dla wielu chorób, przenoszą wirusy i pasożyty, które stanowią poważne niebezpieczeństwo dla ludzkiego zdrowia, a nawet życia. Według danych „World Mosquito Program” prawie 700 milionów ludzi rocznie zapada na choroby transmitowane przez komary, które są przyczyną ponad milion zgonów. Czym objawiają się te schorzenia? W jaki sposób się je leczy? Jak można im zapobiegać?

Choroby przenoszone przez komary – zasięg geograficzny

Problem chorób przenoszonych przez komary dotyczy przede wszystkim regionów, gdzie panuje klimat ciepły, tropikalny, zwłaszcza w Afryce, Azji Południowej, Ameryce Środkowej i Południowej, na Karaibach, w Oceanii, na Bliskim Wschodzie i we wschodniej części Morza Śródziemnego. Liczba osób dotkniętych chorobami przenoszonymi przez komary szybko rośnie.

Zmiany związane z ociepleniem klimatu, wzrost populacji ludzkiej, postęp urbanizacji i także większa mobilność międzynarodowa sprawiają, że dochodzi do powstania licznych siedlisk sprzyjających namnażaniu się komarów, a wraz z tym zwiększania zasięgu geograficznego chorób, które transmitują te owady.

Choroby przenoszone przez komary – jak dochodzi do zakażenia?

Proces, w którym komar zostaje zainfekowany czynnikiem chorobotwórczym jest złożony. Dorosła samica komara żywi się najpierw krwią kręgowców, zainfekowaną przez czynnik chorobotwórczy, patogen krąży następnie po całym ciele komara, infekując różne narządy, w tym gruczoły ślinowe. Samica komara pozostaje zarażona do końca życia i może przekazać patogen nowemu gospodarzowi, którym może być człowiek, za każdym razem, gdy karmi się jego krwią.

Chikungunya

Chikungunya powoduje objawy kliniczne podobne do zakażenia wirusem Zika i denga, co czasami prowadzi do błędnej diagnozy w obszarach, w których choroby te są powszechne. Objawy zwykle ustępują w ciągu tygodnia, jednak czasami ból stawów, który jest charakterystyczny dla tej choroby, może się przedłużać. Chikungunya jest najbardziej rozpowszechniona w Azji, Afryce, obu Amerykach i na Pacyfiku. Występuje również w cieplejszych częściach Europy. Nie ma szczepionki na to schorzenia. Leczenie opiera się przede wszystkim na łagodzeniu objawów.

Denga

Denga jest chorobą wywoływaną przez wirus dengi należący do rodziny Flaviviridae. Objawy zwykle zaczynają się od trzech do czternastu dni po zakażeniu i obejmują: wysoką gorączkę, ból głowy, wymioty, bóle mięśni i stawów oraz charakterystyczną wysypkę skórną. Choroba może przybrać cięższą postać (jest to tzw. gorączka krwotoczna denga), dodatkowo pojawia się wówczas krwawienie podskórne i nasilone wymioty. W ciągu ostatnich 50 lat na świecie nastąpił trzydziestokrotny wzrost zachorowalności na dengę.

Leiszmanioza

Leiszmaniozy to grupa schorzeń wywoływanych przez pierwotniaki z rodzaju Leishmania. Pierwsze objawy choroby pojawiają się po tygodniach, a nawet miesiącach od zakażenia. Leiszmanioza zaczyna się od gorączki i bólów głowy, a także powiększenia węzłów chłonnych. Osoba chora odczuwa ogólne osłabienie i może stracić na wadze. Śluzówkowo–skórna postać choroby dotyczy okolicy nosa i gardła, zwykle rozwija się też owrzodzenie skóry. Jeśli choroba nie jest leczona, rozprzestrzenia się i doprowadza do wyniszczenia tkanki chrząstnej i łącznej.

Kiedy dojdzie do rozwinięcia leiszmaniozy jelitowej, choroba atakuje narządy wewnętrzne, takie jak wątroba i śledziona. Bez odpowiedniego leczenia leiszmanioza może prowadzić do śmierci, dlatego osoby, które zauważa niepokojące objawy, powinny niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Malaria

Malaria jest prawdopodobnie najbardziej znaną chorobą tropikalną. Jest spowodowana przez pasożyta – pierwotniaka Plasmodium. Objawia się poprzez bóle głowy i bóle kończyn, nadmierne pocenie się, dreszcze oraz silną biegunkę. W trakcie choroby może dojść do poważnego uszkodzenia układu nerwowego. Malaria występuje w wielu krajach, w tym w Afryce Subsaharyjskiej, Azji Południowej, a także w Ameryce Środkowej i Południowej. Zakażonym pacjentom podaje się leki przeciwmalaryczne. W profilaktyce malarii najczęściej zalecany jest obecnie lek złożony, zawierający dwie substancje – atowakwon i chlorowodorek proguanilu.

Gorączka Zachodniego Nilu

Około 80% osób zakażonych wirusem Zachodniego Nilu (WNV) nie rozwija żadnych objawów. Pozostałe zgłaszają odczuwanie zmęczenia, gorączkę, ból głowy, wymioty, nudności, obrzęk węzłów chłonnych i wysypki na ciele. W rzadkich przypadkach, poniżej 1%, rozwijają się choroby neurologiczne, takie jak zapalenie opon mózgowych lub zapalenie mózgu. Wirus pochodzi z krajów afrykańskich i azjatyckich, ale przypadki zakażeń pojawiają się w USA, Kanadzie oraz południowo-wschodnich krajach europejskich.

Zika

Zika to ostra choroba zakaźna, która jest powodowana przez wirus Zika z rodziny Flaviviridae. Może objawiać się w sposób podobny do dengi – poprzez gorączkę, czerwone oczy, ból stawów, ból głowy i wysypkę, albo, jak ma to miejsce w wielu przypadkach, może nie dawać żadnych symptomów. Dotychczas nie wynaleziono skutecznego leku ani szczepionki na tę chorobę. Kobiety zakażone wirusem Zika w czasie ciąży mogą rodzić dzieci z poważnymi schorzeniami, w tym małogłowiem i zespołem Guillaina-Barrégo, które wiążą się z niepełnosprawnością.

Żółta febra

Co roku około 30 tysięcy osób na całym świecie umiera z powodu żółtej febry. To choroba wirusowa o krótkim czasie trwania. Poprawa stanu pacjenta następuje zazwyczaj po upływie pięciu dni. Choroba ma charakter endemiczny – występuje w Afryce i Ameryce Łacińskiej. W większości przypadków objawy obejmują gorączkę, dreszcze, utratę apetytu, nudności, bóle mięśni, zwłaszcza tylnych partii ciała i bóle głowy. U niektórych pacjentów może wystąpić żółtaczka. Szczepionka jest najważniejszym środkiem zwalczania wirusa.

Powiązane produkty

Choroby przenoszone przez komary – grupy ryzyka

Osoby szczególnie zagrożone zachorowaniem na choroby zakaźne przenoszone przez komary to:

  • niemowlęta i małe dzieci,
  • seniorzy,
  • kobiety w ciąży,
  • osoby z ograniczonym dostępem do opieki zdrowotnej,
  • osoby z istniejącymi już problemami zdrowotnymi.

Choroby przenoszone przez komary – zapobieganie

Zapobieganie chorobom opiera się na działaniach, które mają na celu zmniejszenie liczby siedlisk owadów. Ważne jest utrzymywanie czystości środowiska i eliminacja stojącej wody, której larwy komarów potrzebują do rozwoju. Zużyte opony, puszki, wiadra i dzbanki do przechowywania wody, mogą stać się ich lęgowiskiem. Przeciwko niektórym patogenom przenoszonym przez komary, można się zaszczepić (denga, żółta febra). 

Inne metody kontroli obejmują stosowanie moskitier, środków owadobójczych i osobistych repelentów, a także noszenie odzieży ochronnej oraz luźnego stroju zakrywającego skórę, które zapobiegają ukąszeniom komarów. Wskazane jest też ograniczenie czasu spędzanego na zewnątrz około wczesnego ranka lub wieczora, kiedy komary są najbardziej aktywne.

  1. What are mosquito-borne diseases?, „worldmosquitoprogram.org” [online], https://www.worldmosquitoprogram.org/en/learn/mosquito-borne-diseases, [dostęp:] 02.07.2021.
  2. Mosquito-borne diseases, „ecdc.europa.eu” [online], https://www.ecdc.europa.eu/en/mosquito-borne-diseases, [dostęp:] 02.07.2021.
  3. The most dangerous mosquito-borne diseases, „dw.com” [online], https://www.dw.com/en/the-most-dangerous-mosquito-borne-diseases/a-45117067, [dostęp:] 02.07.2021.
  4. R. Jordan, Stanford researchers anticipate rise of some mosquito-borne diseases, „news.stanford.edu” [online], https://news.stanford.edu/2020/09/09/mosquito-borne-disease-threat/, [dostęp:] 02.07.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zawał serca – objawy, przyczyny, rozpoznanie, zapobieganie

    Zawał serca to jedna z głównych przyczyn zgonów wśród Polaków. Najbardziej charakterystyczny objaw zawału serca – silny, narastający ból w klatce piersiowej, utrzymujący się dłużej niż 20 minut – jest pilnym wskazaniem do wezwania pomocy medycznej.

  • Choroba Leśniowskiego-Crohna – przyczyny, objawy, leczenie

    Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłą, nieuleczalną chorobą, powodującą znaczne pogorszenie jakości życia. Początek choroby ma charakter skryty i przebiega skąpoobjawowo, utrudniając postawienie prawidłowego rozpoznania. Chorzy w toku trwania choroby często wymagają interwencji chirurgicznej z powodu powikłań jelitowych. Jak wygląda diagnostyka i terapia osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna? Zapraszamy do zapoznania się z treścią artykułu.

  • Stan podgorączkowy – czy i jak zmniejszać? Przyczyny

    Stan podgorączkowy, czyli sytuacja, kiedy temperatura ciała wynosi między 37 a 38 stopni Celsjusza, jest często wynikiem reakcji organizmu na infekcję lub stan zapalny. Niepewność, skąd się bierze i co oznacza, może budzić lęk, szczególnie gdy dotyczy osób w delikatnych okresach życia, takich jak ciąża, okres niemowlęcy czy rekonwalescencja po operacji. Czym jest stan podgorączkowy oraz jak i czy w ogóle go leczyć?

  • Łuszczyca – przyczyny, objawy i leczenie. Jak wygląda łuszczyca?

    Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą autoimmunologiczną skóry, która charakteryzuje się występowaniem zmian o typie czerwonobrunatnej grudki pokrytej srebrzystą łuską. Do czynników ryzyka rozwoju łuszczycy zalicza się podłoże genetyczne oraz czynniki wyzwalające takie jak infekcje, stres, urazy czy palenie tytoniu.

  • Glista ludzka – objawy glistnicy. Rozpoznanie, badania, leczenie zakażenia glistą ludzką

    Glista ludzka to pasożyt z rodzaju nicieni bytujący w jelicie cienkim. Glistnica, czyli choroba wywoływana przez glistę ludzką, zaliczana jest do tzw. chorób brudnych rąk – do zarażenia glistą ludzką dochodzi bowiem najczęściej, gdy nie umyjemy rąk po kontakcie z ziemią bądź zjemy nieumyte warzywo czy owoc, na powierzchni którego znajdują się jaja glisty. Szczególnie narażone są na to dzieci. Objawy glistnicy to bóle brzucha, zaparcia i/lub biegunka, nudności, brak apetytu, a także duszności czy przewlekły ból gardła.

  • Osteoporoza – przyczyny, objawy, badania, leczenie, rehabilitacja, zapobieganie zmianom osteoporotycznym

    Osteoporoza to choroba metaboliczna kości, która polega na stopniowym zaniku masy kostnej. Na skutek obniżenia gęstości mineralnej kości dochodzi do osłabienia ich struktury, co objawia się zwiększoną podatnością na złamania. Na zachorowanie narażone są przede wszystkim osoby starsze, szczególnie kobiety w wieku okołomenopauzalnym, choć na osteoporozę mogą cierpieć także mężczyźni, a nawet dzieci. Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia zmian osteoporotycznych?

  • Szpiczak mnogi – przyczyny, objawy, leczenie

    Szpiczak mnogi należy do chorób krwi i szpiku kostnego. Chociaż nie ustalono dotychczas konkretnych przyczyn tej dolegliwości, tak bez wątpienia można powiedzieć, że do jej rozwoju przyczyniają się długotrwałe infekcje bakteryjne lub wirusowe, promieniowanie jonizujące i narażenie na szkodliwe substancje chemiczne. Jak wyglądają nowoczesne sposoby leczenia szpiczaka, jakie są rokowania i czy podczas wizyty u lekarza pierwszego kontaktu można dokonać wstępnej diagnozy tej choroby?

  • Rak trzustki – przyczyny, objawy, diagnostyka, rokowania, leczenie

    Rak trzustki jest jednym z nowotworów, które przez długi czas nie dają żadnych dolegliwości, a pierwsze symptomy są niespecyficzne. Wśród początkowych objawów raka trzustki wymienia się m.in. ogólne osłabienie, nudności, szybkie uczucie sytości czy tłuszczowe stolce. Jak wygląda jego leczenie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij