High Need Baby – kiedy warto udać się do pediatry? Jakie choroby należy wykluczyć u dzieci wymagających?

High Need Baby to pojęcie stworzone przez Marthę i Williama Searsów, określające dzieci wymagające, których specyficzne zachowanie wynika ze sposobu odbierania przez ich układ nerwowy bodźców z otoczenia. HNB są nadwrażliwe, hiperaktywne, mają wysoką potrzebę bliskości z rodzicem, zarówno podczas zasypiania, jak i aktywności – wymagają niemal nieustannego współtowarzyszenia podczas zabaw. Domagają się częstego karmienia, są płaczliwe, często bywają rozdrażnione i niezadowolone. Zdarza się, że takie zachowanie niemowlęcia nie jest jedynie kwestią temperamentu, a świadczy o chorobie bądź alergii, dlatego też wymaga ono konsultacji z pediatrą.

Co oznacza termin „High Need Baby”? 

High Need Baby oznacza, tłumacząc dosłownie z języka angielskiego, dziecko o wysokich potrzebach. Termin ten stworzyło małżeństwo – pielęgniarka Martha Sears i lekarz William Sears, propagatorzy teorii rodzicielstwa bliskości, prywatnie rodzice ośmiorga dzieci.

High Need Baby – jak zachowuje się dziecko wymagające?

High Need Babies (nazywane potocznie „hajnidkami”) odznaczają się tym, że wymagają zwiększonej uwagi rodziców. Domagają się bliskości, noszenia na rękach, przytulania, kołysania, częstego karmienia. HNB mają zazwyczaj trudności z zaśnięciem, często się wybudzają. W ciągu dnia są bardzo aktywne, ruchliwe, ich tryb życia charakteryzuje się dużą zmiennością – ciężko wypracować u nich stałe godziny drzemek, karmień itp. 

Wykazują nadwrażliwość na wszelkie zewnętrzne bodźce. Reagują natychmiastowym, silnym płaczem w przypadku niezadowolenia, strachu, np. w sytuacji pojawienia się głośniejszego dźwięku, nowej, nieznanej osoby. HNB łatwo przebudzają się przy odkładaniu do łóżeczka, często wymagają stałej obecności opiekuna podczas snu.

High Need Baby – charakter czy choroba? Jakie schorzenia należy wykluczyć u wymagającego dziecka?

Płacz dziecka, szczególnie ten nieutulony, przedłużający się, jest dużym zmartwieniem dla każdego rodzica. Pomimo coraz większej znajomości terminu „High Need Babies" nie należy zapominać o jednych z podstawowych przyczyn płaczu małych dzieci, czyli chorobie i bólu. Na pewno niepokojące w zachowaniu malca będzie: brak przyrostu masy ciała, nieprawidłowe napięcie mięśniowe, zwiększona senność, duża męczliwość w trakcie karmienia lub odmowa jedzenia. 

Dowiedz się także, jak objawia się wzmożone napięcie mięśniowe oraz jak rozpoznać obniżone napięcie mięśniowe u dziecka.

High Need Baby a alergie i nietolerancje pokarmowe

U niemowląt najczęstszymi alergenami pokarmowymi są: mleko krowie (jest to tzw. skaza białkowa), jaja, soja, ryby i orzechy. Alergia pokarmowa objawia się najczęściej biegunką, zmianami skórnymi, wymiotami, a w najcięższym przypadku reakcją anafilaktyczną. Dzieci te słabo przybierają na masie, mają większą tendencję do kolek.

Przeczytaj także, jak pomóc dziecku z kolką niemowlęcą.

W przypadku maluchów nietolerancje pokarmowe spotyka się rzadziej niż u starszych osób – nietolerancja laktozy, fruktozy u niemowląt najczęściej jest wtórna, na skutek infekcji przewodu pokarmowego lub innej przyczyny stanu zapalnego jelit. Głównymi objawami są kolkowe bóle brzucha, wzdęcia i zwiększone oddawanie gazów. 

High Need Baby a choroba refluksowa przełyku

Choroba refluksowa przełyku wynika z drażniącego działania cofającej się treści żołądkowej do przełyku wywołującej zmiany zapalne błony śluzowej w przełyku. Dla niemowląt charakterystyczne jest częste ulewanie, spowodowane niedojrzałością układu pokarmowego, co ostatecznie powoduje zwiększoną tendencję do refluksu.

Jeśli towarzyszą temu niepożądane objawy, takie jak widoczny dyskomfort u dziecka, nadmierny płacz, niechęć do jedzenia, ból w trakcie przełykania, krwawienie z przewodu pokarmowego lub zahamowanie rozwoju, to taki refluks uznaje się za patologiczny i rozpoczyna się diagnostykę w kierunku choroby refleksowej przełyku.

High Need Baby a infekcje

Znakiem rozpoznawczym toczącej się infekcji jest najczęściej gorączka – dziecko jest wtedy rozdrażnione, płaczliwe, ma osłabiony apetyt. Jeśli nie towarzyszą temu inne objawy, w pierwszej kolejności należy wykluczyć zapalenie ucha środkowego i zakażenie układu moczowego. Jednak należy pamiętać, że u małych dzieci, szczególnie noworodków, układ immunologiczny dopiero dojrzewa i nie zawsze reaguje na zakażenie silną reakcją zapalną (której składową jest gorączka).

Takie dzieci najczęściej stają się senne, apatyczne lub przeciwnie – rozdrażnione (z nadwrażliwością na bodźce), wykazują też niechęć do jedzenia, karmienie sprawia im widoczną trudność (zjadają małe porcje, z częstszymi przerwami). Zakażeniom wirusowym często towarzyszą wysypki na skórze. Objawy infekcji występują nagle, rozwijają się najczęściej w przeciągu 1–2 dni.

High Need Baby – z jakimi specjalistami warto się skonsultować? Kiedy udać się do fizjoterapeuty czy psychologa?

Warto również udać się do fizjoterapeuty zajmującego się diagnostyką i terapią niemowląt. Oceni on wzorzec ruchowy, udzieli rodzicom wskazówek dotyczących opieki i prawidłowej pielęgnacji oraz ewentualnie zaproponuje dalsze postępowanie. 

Wsparcie psychologiczne w przypadku HNB może okazać się przydatne, w szczególności, jeśli rodzice są wyczerpani opieką nad wymagającym malcem i wpływa to na ich relację z dzieckiem. Pomoże on ocenić, czy zachowanie dziecka może mieć związek z zaburzeniami, np. integracji sensorycznej (SI).

Sprawdź również, jak rozpoznać zaburzenia SI u dziecka.